Savaşın Felaketleri - Vikipedi

Savaşın Felaketleri
Los Desastres de la Guerra
Sanatçı Francisco Goya
Yıl 1810 - 1820 arası
Tür Gravür

Savaşın Felaketleri[1][2] (İspanyolca Los desastres de la guerra[3]), İspanyol ressam Francisco de Goya'nın 1810 ile 1815 yılları arasında çizdiği 82[a 1] gravürden oluşan bir dizi resimdir. Serideki resimlerde savaşın korkunçluğu olduğu gibi ve etkileyici şekilde anlatılmıştır. Baskı resimlerde, İspanyol Bağımsızlık Savaşı sırasında işlenen acımasız suçlar ayrıntılı şekilde betimlenmiştir.

Resimler Goya'nın sağlığında sadece iki set olarak basıldı ve ressam bunlardan birini sanat eleştirmeni olan arkadaşı Ceán Bermúdez'e verdi. Bu iki set ressamın ölümüne kadar hiç yayımlanmadı. Setin ilk yayımlanışı 1863'te Real Academia de Bellas Artes de San Fernando'nun girişimiyle gerçekleşti. Bunu 1892, 1903 ve 1906 baskıları izledi.

Resimlerin tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Madrid'de yaşayan Goya, General Palafox'un isteği üzerine, Zaragoza Kuşatması'nı görmek ve resimlemek üzere 2-8 Ekim 1808 tarihleri arasında Zaragoza'ya bir seyahat gerçekleştirdi.[4] Goya bu seyahat boyunca, Sierra de Tardienta'da Barut Üretimi ve Sierra de Tardienta'da Kurşun Üretimi gibi tablolarının yanı sıra, Savaşın Felaketleri serisinde yer alacak olan savaş sahnelerini tasarladı.

Goya 1808'in Ekim ayından itibaren, şu anda Prado Müzesi'nde bulunan hazırlık eskizlerini çizdi ve bunların üzerinde fazla değişiklik yapmadan - ancak kompozisyonun evrenselliğini sağlamak ve geleneksel kahramanca ölüm temasını dışarıda bırakmak için bazı detayları silerek -, çoğu resimde görülen tarih olan 1910'da resimlerin kalıplarını hazırlamaya başladı.

Goya resimleri tamamlandıktan hemen sonra inceleyen Jesusa Vega, gerek kullanılan kâğıtların gerekse baskı kalıplarının düşük kalitede olduğunu söyledi. Bu durum ressamın ne Boğa Güreşi (1816) ne de Akılsız Yaratıklar (1815 - 1823) isimli gravür serilerinde görülüyordu. Bu durumda resimler, Goya'nın daha kaliteli baskı tekniklerinin arayışı içinde olduğu geçici bir dönem olan 1815 yılında tamamlanmış olmalıydı.

Buna göre, Savaşın Felaketleri serisi, 1808 ile 1815 yılları arasında İspanya'da gerçekleşen olayları anlatmaktaydı. Resimlerin bu dönemde yayınlanmamasının sebebi, Glendinning'e göre, özellikle sonlardaki resimlerde mutlakiyetin acımasızca eleştirilmiş olmasıydı.

Kullanılan teknik[değiştir | kaynağı değiştir]

Resimlerin yapılışında, kuru ve sulu boyaların kullanıldığı uçlarla yapılan oyma baskı yöntemi kullanıldı. Bu seride bakır üzerine kezzapla kazıma yönetimi çok fazla kullanılmadı. Goya, Los Caprichos serisinde sıklıkla kullandığı bu teknikten, savaş şartlarında çizilen Savaşın Felaketleri'nde, muhtemelen malzemenin kıt olması sebebiyle faydalanamadı.

Gravürler[değiştir | kaynağı değiştir]

82 gravürden oluşan serinin tam listesi:[5]

Sayı Resim Başlık Boyutlar (mm) Açıklama
0 Kapak
1 Tristes presentimientos de lo que ha de acontecer 178x220 Dizleri üzerine çökmüş, göğe doğru bakmakta olan paçavralar içindeki adam ileride olup biteceklerin habercisi gibi görünen bir karanlık tarafından sarılmıştır. Ellerini iki yana açışı, İsa'nın Getsemani Bahçesi'nde dua edişini anımsatır ve Goya'nın iki tablosunda daha görülür. Bu gravür muhtemelen seriye kapak olarak kazınmıştır ve diğer gravürleri görecek olan kişiler için bir uyarı niteliğindedir. Kullanılan başlık durumun çaresizliğini vurgular.
Olacaklara dair kasvetli özseziler
2 Con razón o sin ella 150x209
Haklı mı haksız mı?
3 Lo mismo 162x223
Tıpatıp
4 Las mujeres dan valor 157x207
Kadınlar işin hakkını verir
5 Y son fieras 158x210
Ve tuttuklarını koparırlar
6 Bien te se está 144x210
Bunu hak ediyorsun
7 ¡Qué valor! 158x209
Ne büyük bir değer!
8 Siempre sucede 178x219
Her zaman böyle olur
9 No quieren 156x209
İstemiyorlar
10 Tampoco 159x219
Hiçbiri
11 Ni por esas 162x213
Bu durumda bile
12 Para eso habéis nacido 163x237
Dünyaya bunun için geldiniz
13 Amarga presencia 143x169
Varolmanın acısı
14 Duro es el paso! 143x168
Adım atmak zor!
15 Y no hay remedio 142x168
Çare yok
16 Se aprovechan 162x237
İstismar ediyorlar
17 No se convienen 148x212
Anlaşamıyorlar
18 Enterrar y callar 163x237
Ölüleri göm ve sus
19 Ya no hay tiempo 166x239
Artık zaman kalmadı
20 Curadlos, y a otra 162x237
Onları iyileştir, sonra da bir başkasını
21 Será lo mismo
Aynı şey olacak
22 Tanto y más
Daha fazlası
23 Lo mismo en otras partes
Başka yerlerde de böyle
24 Aun podrán servir
Hâlâ hizmete koşabilirler
25 También estos
Bunlar da var
26 No se puede mirar
Bakmak mümkün değil
27 Caridad
Hayırseverlik
28 Populacho
Ayaktakımı
29 Lo merecía
Bunu hak etmişti
30 Estragos de la guerra
Savaşın getirdiği yıkım
31 ¡Fuerte cosa es!
Zor bir durum
32 ¿Por qué?
Neden?
33 ¿Qué hay que hacer más?
Daha fazlası olur mu?
34 Por una navaja
Bir ustura için
35 No se puede saber por qué
Nedendir bilinmez
36 Tampoco
Bunu da bilmiyoruz
37 Esto es peor
Daha kötüsü
38 Bárbaros!
Barbarlar!
39 ¡Grande hazaña! Con muertos!
Büyük marifet! Ölülerle!
40 Algun partido saca
Öyle de olur, böyle de
41 Escapan entre las llamas
Alevlerin içinden kaçıyorlar
42 Todo va revuelto
Her şey altüst oldu
43 También esto
'Bir de bu
44 Yo lo vi
Onu gördüm
45 Yo esto también
Hem de bunu
46 Esto es malo
Bu kötü bir şey
47 Así sudedió
İşte böyle oldu
48 ¡Cruel lástima!
Zalim merhamet!
49 Caridad de una mujer
Bir kadının yardımseverliği
50 ¡Madre infeliz!
Mutsuz anne!
51 Gracias a la almorta
Acı baklaya şükür
52 No llegan a tiempo
Yetişemediler
53 Expiró sin remedio
Umutsuzca nefes alıp verdi
54 Clamores en vano
Beyhude feryatlar
55 Lo peor es pedir
En kötüsü dilenmek
56 Al cementerio
Mezara
57 Sanos y enfermos
Sağlamlar ve hastalar
58 No hay que dar voces
Seslenmemek gerek
59 ¿De qué sirve una taza?
Bu tas ne işe yarar?
60 No hay quien los socorra
Onlara yardım eden kimse yok
61 Si son de otro linage
Eğer başka bir sınıftan geliyorsa
62 Las camas de la muerte
Ölüm döşekleri
63 Muertos recogidos
Üst üste ölüler
64 Carretadas al cementerio
Mezarlığa giden araba dolusu yük
65 ¿Qué alboroto es este?
Bu nasıl kargaşa?
66 ¡Extraña devoción!
Tuhaf sofuluk!
67 Esta no lo es menos
Bu da hiç az değil
68 ¡Qué locura!
Nasıl bir delilik!
69 Nada. Ello dirá
Hiç (diyor)
70 No saben el camino
Yolu bilmiyorlar
71 Contra el bien general
Ortak iyiliğe karşı
72 Las resultas
Sonuçlar
73 Gatesca pantomima
Kedicil pantomim
74 ¡Esto es lo peor!
Bu en kötüsü!
75 Farándula de charlatanes
Şarlatanlar panayısı
76 El buitre carnívoro
Etobur akbaba
77 Que se rompe la cuerda
O ip kopsun
78 Se defiende bien
İyi savunuyor kendini
79 Murió la Verdad
Gerçek
80 ¿Si resucitará?
Yeniden dirilecek mi?
81 ¡Fiero monstruo!
82 Esto es lo verdadero

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ 1863 tarihli ilk yayımlanmış albümde 80 baskı bulunur ve son iki tabaka bu baskıda yer almaz. Bkz. "Uygulama" bölümü.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Akkoyunlu Ersöz, Begüm; Bahar, Tania, (Ed.) (Nisan 2012), Goya Zamanının Tanığı: Gravürler, Resimler, İstanbul: Pera Müzesi, ISBN 978-975-9123-98-7 
  • Clark, Kenneth (1968), Looking at Pictures, Boston: Beacon Press, 13 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi 
  • Connell, Evan S. (2004), Francisco Goya: A Life, New York: Counterpoint, ISBN 1-58243-307-0 
  • Gudiol, José (1941), Goya, New York: Hyperion Press, ISBN 
  • Gudiol, José (1971), Goya 1746–1828, Barselona: Ediciones Poligrafa, ISBN 
  • Heras, Margarita Moreno de las (1989), Goya and the Spirit of Enlightenment, Boston: Museum of Fine Arts, ISBN 0-87846-300-3 
  • Hofer, Philip (2006), The Disasters of War, New York: Dover Publications, ISBN 0-486-44758-8 
  • Hollander, Anne (1989), Moving Pictures, New York: Alfred a Knopf, ISBN 0-394-57400-1 
  • Hughes, Robert (2004), Goya, New York: Alfred A. Knopf, ISBN 0-394-58028-1 
  • Hughes, Robert (1990), Nothing If Not Critical, Londra: The Harvill Press, ISBN 8-8604-6859-4 
  • Huxley, Aldous (1947), The Complete Etchings of Goya, New York: Crown Publishers, Inc., ISBN 
  • Licht, Fred (1979), Goya: The Origins of the Modern Temper in Art, Universe Books, ISBN 0-87663-294-0 
  • Licht, Fred (1973), Goya in Perspective, Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall, Inc., ISBN 0-13-361964-8 
  • Sayre, Eleanor A. (1974), The Changing Image: Prints by Francisco Goya, Boston: Museum of Fine Arts, ISBN 0-87846-085-3 
  • Shaw, Philip (Eylül 2003), "Abjection Sustained: Goya, the Chapman Brothers and the Disasters of War", Art History, 26 (4), ISSN 0141-6790 
  • Stoichita, Victor; Coderch, Anna Maria (1999), Goya: the Last Carnival, Londra: Reakton Books, ISBN 1-86189-045-1 
  • Swartz, Mark (Ocak 2001), The Disasters of War, 4 (1), Museum of Modern Art 
  • Tomlinson, Janis A. (1992), Goya in the Twilight of Enlightenment, New Haven: Yale University Press, ISBN 0-300-05462-9 
  • Wilson-Bareau, Juliet (1981), Goya's Prints, The Tomás Harris Collection in the British Museum, Londra, ISBN 0-7141-0789-1 

Kaynak notları[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Rapelli, Paola. Goya: Tutkulu Bir İroni Ustası. Dost Kitabevi, 2001. Sayfa 80. ISBN 975-8457-86-1
  2. ^ Akkoyunlu Ersöz & Bahar 2012, s. 213
  3. ^ Goya'nın Ceán Bermúdez'e verdiği kopyadaki başlık şöyledir: Fatales consequencias de la sangrienta guerra en España con Buonaparte. Y otros caprichos enfáticos. (İspanya'da Bonapart'la savaşın ölümcül sonuçları. Ve diğer önemli kaprisler.)
  4. ^ Valeriano Bozal, Francisco Goya, vida y obra, (2 cilt) Madrid, 2005, cilt 2, sayfa 59. ISBN 84-96209-39-3.
  5. ^ İlk 80 gravürün Türkçe karşılıkları ve açıklamaları için kaynak: Akkoyunlu Ersöz & Bahar 2012, s. 213-293

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Savaşın_Felaketleri&oldid=30610111" sayfasından alınmıştır