Soyuz programı - Vikipedi

Soyuz programı
Bir sanatçının Apollo-Soyuz görevinden Soyuz 19 uzay aracı hakkındaki izlenimi
ÜlkeSovyetler Birliği
Rusya
OrganizasyonRoskosmos (1991–günümüz)
DurumDevam ediyor
Program geçmişi
İlk uçuşSoyuz 1
Fırlatma yeriBaykonur
Araç bilgisi
Mürettebatsız uzay aracıProgress
Mürettebatlı uzay aracıSoyuz
Fırlatma aracı
Soyuz TMA-2 fırlatışı.
Soyuz programı kapsamında 1 Ekim 2005'te fırlatılan ve 8 Nisan 2006'da görevini tamamlayan Soyuz TMA-7.
Soyuz TMA-7 Uluslararası Uzay İstasyonu'na yanaşıyor.

Soyuz programı (Rusça: Союз, birlik) 1960'lı yılların başında Sovyetlerin Ay projesi kapsamında başlatılan insanlı uzay uçuşu projesi. Bu proje kapsamında Soyuz uzay aracı ve Soyuz roketi geliştirildi.

ABD'nin Ay'a daha önce ayak basması üzerine Sovyetlerin Ay projesi iptal edildi. Ancak bu görev için özel olarak geliştirilen Soyuz, kendisine başka uygulama alanları buldu. Özellikle uzay istasyonlarına mürettebat ve malzeme taşımakta kullanıldı.

Tasarım[değiştir | kaynağı değiştir]

Soyuz tasarımı, bir kısmı asla gerçekleşmeyen pek çok projeye temel oluşturdu. Başlangıçta Soyuz Sovyetler'in insanlı ay programı kapsamında Ay'a insan götürmek için tasarlanmıştı. Bunu ABD'nin Saturn V veya Sovyetler'in N1 roketleri gibi dev bir roket kullanmadan, dünya yörüngesine gönderilen modüllerin kenetlenerek bir uzayaracı oluşturması yoluyla yapacaktı. Bu ilk tasarımlar baş tasarımcı Sergey Korolyov ve onun tasarım bürosu tarafından yapıldı. Korolyov, Soyuz'un uçtuğunu göremeden öldü. Çeşitli askeri modeller tasarım sürecinde ön plana çıktı ancak asla gerçekleşmedi. Zond uzay aracı, Dünya ve Ay çevresinde sekiz şekli çizecek şekilde bir yörünge için geliştirilen bir diğer insanlı Soyuz türeviydi ancak asla bu görev için yeterli güvenilirlik seviyesine ulaşamadı, siyasi ihtiyaçlar da bunu zorlamadı. Son olarak Salyut ve Mir istasyonlarının ikmâli için geliştirilen Progress serisi insansız yük gemileri, otomatik seyir ve kenetlenme mekanizmaları içeriyordu, dünyaya dönüş için gerekli donanımları yoktu.

2006 yılında Soyuz türevleri hala Rusya'ya uzaya güvenle insan taşıma kabiliyeti sağlamaktadır. Uluslararası Uzay İstasyonu'na personel ve yük taşıyan başlıca araç, Soyuz'dur.

İnsanlı Soyuz uçuşları[değiştir | kaynağı değiştir]

Uçuş 1 - 20 Uçuş 21 - 40 Uçuş 41 - 60 Uçuş 61 - 80 Uçuş 81 - 100 Uçuş 101 - 120 Uçuş 121 - 140 Uçuş 141 - 160
1. Soyuz 1 21. Soyuz 22 41. Soyuz 39 61. Soyuz TM-8 81. Soyuz TM-28 101. Soyuz TMA-14 121. Soyuz TMA-12M 141. Soyuz MS-12
2. Soyuz 3 22. Soyuz 23 42. Soyuz 40 62. Soyuz TM-9 82. Soyuz TM-29 102. Soyuz TMA-15 122. Soyuz TMA-13M 142. Soyuz MS-13
3. Soyuz 4 23. Soyuz 24 43. Soyuz T-5 63. Soyuz TM-10 83. Soyuz TM-30 103. Soyuz TMA-16 123. Soyuz TMA-14M 143. Soyuz MS-15
4. Soyuz 5 24. Soyuz 25 44. Soyuz T-6 64. Soyuz TM-11 84. Soyuz TM-31 104. Soyuz TMA-17 124. Soyuz TMA-15M 144. Soyuz MS-16
5. Soyuz 6 25. Soyuz 26 45. Soyuz T-7 65. Soyuz TM-12 85. Soyuz TM-32 105. Soyuz TMA-18 125. Soyuz TMA-16M 145. Soyuz MS-17
6. Soyuz 7 26. Soyuz 27 46. Soyuz T-8 66. Soyuz TM-13 86. Soyuz TM-33 106. Soyuz TMA-19 126. Soyuz TMA-17M 146. Soyuz MS-18
7. Soyuz 8 27. Soyuz 28 47. Soyuz T-9 67. Soyuz TM-14 87. Soyuz TM-34 107. Soyuz TMA-01M 127. Soyuz TMA-18M 147. Soyuz MS-19
8. Soyuz 9 28. Soyuz 29 48. Soyuz T-10-1 68. Soyuz TM-15 88. Soyuz TMA-1 108. Soyuz TMA-20 128. Soyuz TMA-19M 148. Soyuz MS-20
9. Soyuz 10 29. Soyuz 30 49. Soyuz T-10 69. Soyuz TM-16 89. Soyuz TMA-2 109. Soyuz TMA-21 129. Soyuz TMA-20M 149. Soyuz MS-21
10. Soyuz 11 30. Soyuz 31 50. Soyuz T-11 70. Soyuz TM-17 90. Soyuz TMA-3 110. Soyuz TMA-02M 130. Soyuz MS-01 150. Soyuz MS-22
11. Soyuz 12 31. Soyuz 32 51. Soyuz T-12 71. Soyuz TM-18 91. Soyuz TMA-4 111. Soyuz TMA-22 131. Soyuz MS-02 151. Soyuz MS-23
12. Soyuz 13 32. Soyuz 33 52. Soyuz T-13 72. Soyuz TM-19 92. Soyuz TMA-5 112. Soyuz TMA-03M 132. Soyuz MS-03
13. Soyuz 14 33. Soyuz 34 53. Soyuz T-14 73. Soyuz TM-20 93. Soyuz TMA-6 113. Soyuz TMA-04M 133. Soyuz MS-04
14. Soyuz 15 34. Soyuz 35 54. Soyuz T-15 74. Soyuz TM-21 94. Soyuz TMA-7 114. Soyuz TMA-05M 134. Soyuz MS-05
15. Soyuz 16 35. Soyuz 36 55. Soyuz TM-2 75. Soyuz TM-22 95. Soyuz TMA-8 115. Soyuz TMA-06M 135. Soyuz MS-06
16. Soyuz 17 36. Soyuz T-2 56. Soyuz TM-3 76. Soyuz TM-23 96. Soyuz TMA-9 116. Soyuz TMA-07M 136. Soyuz MS-07
17. Soyuz 18-1 37. Soyuz 37 57. Soyuz TM-4 77. Soyuz TM-24 97. Soyuz TMA-10 117. Soyuz TMA-08M 137. Soyuz MS-08
18. Soyuz 18 38. Soyuz 38 58. Soyuz TM-5 78. Soyuz TM-25 98. Soyuz TMA-11 118. Soyuz TMA-09M 138. Soyuz MS-09
19. Soyuz 19 39. Soyuz T-3 59. Soyuz TM-6 79. Soyuz TM-26 99. Soyuz TMA-12 119. Soyuz TMA-10M 139. Soyuz MS-10
20. Soyuz 21 40. Soyuz T-4 60. Soyuz TM-7 80. Soyuz TM-27 100. Soyuz TMA-13 120. Soyuz TMA-11M 140. Soyuz MS-11

İnsansız Soyuz uçuşları[değiştir | kaynağı değiştir]

1. - 5. uçuşlar 6. - 10. uçuşlar 11. - 15. uçuşlar 16. - 20. uçuşlar 21. - 25. uçuşlar 26. - 30. uçuşlar
1. Cosmos 133 6. Cosmos 212 11. Cosmos 396 16. Cosmos 638 21. Soyuz 20 26. Soyuz TM-1
2. Fırlatma arızası 7. Cosmos 213 12. Cosmos 434 17. Cosmos 656 22. Cosmos 869 27. Soyuz MS-14
3. Cosmos 140 8. Cosmos 238 13. Cosmos 496 18. Cosmos 670 23. Cosmos 1001 28. Soyuz MS-20
4. Cosmos 186 9. Soyuz 2 14. Cosmos 573 19. Cosmos 672 24. Cosmos 1074 29. Soyuz MS-23
5. Cosmos 188 10. Cosmos 379 15. Cosmos 613 20. Cosmos 772 25. Soyuz T-1 30.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Soyuz_programı&oldid=30548505" sayfasından alınmıştır