Suriye devlet başkanı - Vikipedi

Suriye Arap Cumhuriyeti Devlet Başkanı
رئيس الجمهورية العربية السورية
Suriye Devlet Başkanı'nın mührü
Görevdeki
Beşşar Esad
17 Temmuz 2000 tarihinden beri
Resmî ikametBaşkanlık Sarayı
Tişrin Sarayı
Atadığı
  • Başbakan
  • Başkan yardımcıları
  • Bakanlar
  • Bakan yardımcıları
Görev süresiYedi yıl, birbirini izleyen en fazla iki dönem[1]
Oluşum17 Nisan 1946
İlk sahibiSuphi Bereket (Fransız mandası)
Şükri el-Kuvvetli (Mevcut anayasa)
VekilBaşkan Yardımcısı
Suriye Arap Cumhuriyeti
Bu kategoride yer alan maddeler
Suriye hükûmeti ve siyasetinin
bir parçasıdır.

Arap Birliği Arap Birliği Üye Devleti

Anayasa
İnsan hakları
Yürütme
Yasama
Yargı
Yerel Yönetimler
Seçimler
Dış İlişkiler

Suriye devlet başkanı, resmi olarak Suriye Arap Cumhuriyeti devlet başkanı (Arapça: رئيس سوريا), Suriye Arap Cumhuriyeti'nin devlet başkanıdır. Kendi takdirine bağlı olarak başkan yardımcılarına devredilebilecek kapsamlı yetkilere sahiptir. Devlet başkanı; başbakanı, diğer Bakanlar Kurulu (kabine) üyelerini ve askeri görevlileri atar ve görevden alır.[2] Beşşar Esad, Suriye'nin 20. ve mevcut devlet başkanıdır. Beşşar Esad, 29 yıl süreyle en uzun süre görev yapan devlet başkanı olan eski devlet başkanı Hafız Esad'ın oğludur. Beşşar Esad, 2021'de devlet başkanlığının 21. yılını kutlayan ve 17 Temmuz 2000'de göreve başladığından, şu anda en uzun süre görev yapan ikinci devlet başkanıdır.

Görev süresi[değiştir | kaynağı değiştir]

2012 anayasasının 88. Maddesi, devlet başkanının yedi yıllık bir görev süresin ile hizmet ettiğini ve "arka arkaya sadece bir dönem daha seçilebileceğini" belirtir.[3][4] 155. madde, 88. maddenin "bir sonraki devlet başkanlığı seçimlerinden itibaren" mevcut devlet başkanı için geçerli olduğunu belirtmektedir.[3]

Seçilebilme Kriterleri[değiştir | kaynağı değiştir]

31 Ocak 1973'te Hafız Esad, ulusal bir krize yol açan yeni bir anayasa uyguladı. Önceki anayasalardan farklı olarak, bu anayasa, Suriye devlet başkanının Müslüman olmasını gerektirmediği için Hama, Humus ve Halep'te Müslüman Kardeşler ve ulema tarafından düzenlenen şiddetli gösterilere yol açtı. Esad'ı "Allah düşmanı" olarak etiketlediler ve yönetimine karşı cihat çağrısında bulundular.[5] Robert D. Kaplan, Esad'ın iktidara gelmesini "Hindistan'da bir dokunulmazın bir mihrace olması ya da Rusya'da bir Yahudi'nin çar olmasına benzer şekilde yüzyıllardır iktidarı tekelinde tutan Sünni çoğunluk nüfusunu şok eden eşi görülmemiş bir gelişme" olarak yorumladı.[6] Göstericilerin anayasaya temel itirazı, İslam'ın devlet dini olarak belirtilmediğiydi.[5] İsyanlara yanıt olarak, 1973 Suriye Anayasası, İslam'ın devlet başkanının dini olduğunu şart koşacak şekilde değiştirildi.[5]

Suriye'de Şubat 2012'de yeni bir anayasa kabul edildi. 2012 Suriye anayasasının 84. maddesine göre, devlet başkanı adayında şu kriterler bulunmalıdır:[3]

  • En az 40 yaşında olmak
  • Doğuştan Suriyeli olmak ve ebeveynlerin, doğuştan Suriyeli olmaları
  • Medeni ve siyasi haklardan yararlanıp ve görevine iade edilse bile onursuz bir suçtan hüküm giymemiş olmak
  • Suriyeli olmayan bir kadınla evli olmamak
  • Aday gösterildiğinde kesintisiz olarak 10 yıl Suriye'de yaşamış olmak

2012 anayasasındaki diğer uygunluk şartları şunları içerir:[3]

  • Başkanın dini İslam'dır (Madde 3)
  • Bir aday, Halk Meclisi'nin en az 35 üyesi tarafından desteklenmelidir (Madde 85)
  • Başkan başka bir ülkenin vatandaşlığını taşıyamaz (Madde 152)

Yetkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış ilişkiler de dahil olmak üzere çok çeşitli hükûmet işlevleriyle ilgili yürütme yetkisinin yanı sıra, devlet başkanının Halk Meclisini feshetme hakkı vardır. Bu durumda, dağılma tarihinden itibaren doksan gün içinde yeni bir meclis seçilmelidir.

Devlet başkanları listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: Suriye devlet başkanları listesi

Son seçim[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: 2021 Suriye devlet başkanlığı seçimi

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Suriye Anayasası'nın 88. Maddesi
  2. ^ "Syria - The President and the Cabinet". 23 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ a b c d "Syrian Arab Republic's Constitution of 2012" (PDF). ConstituteProject.org. 26 Şubat 2012. 29 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2017. 
  4. ^ "Qordoba - Translation of the Syrian Constitution Modifications 15-2-2012 | Citizenship | Presidents Of The United States". Scribd (İngilizce). 18 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2020. 
  5. ^ a b c "Further rioting in Syria reported" 30 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The New York Times. February 28, 1973.
  6. ^ Kaplan, Robert (February 1993). "Syria: Identity Crisis". The Atlantic. 8 Mart 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Suriye_devlet_başkanı&oldid=31125370" sayfasından alınmıştır