Ulan Batur - Vikipedi

Ulan Batur
Улаанбаатар
ᠤᠯᠠᠭᠠᠨᠪᠠᠭᠠᠲᠤᠷ
Ulan Batur şehri
Ulan Batur bayrağı
Bayrak
Ulan Batur arması
Arma
Moğolistan üzerinde Ulan Batur
Ulan Batur
Ulan Batur
Ulan Batur'un Moğolistan'daki konumu
Ülke Moğolistan
Kuruluş1639
İdare
 • Belediye başkanıKhishgeegiin Nyambaatar (MAN)
Yüzölçümü
 • Toplam4704.4 km²
Rakım1350 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam1.444.669[1]
 • Yoğunlukoto/km²
Zaman dilimiUTC+08.00 (UTC+8)
Alan kodu+976 (0)11

Ulan Batur (MoğolcaУлаанбаатар, Ulaanbaatar), Moğolistan'ın başkenti ve en büyük şehridir. Moğolcada "Kızıl Bahadır" anlamına gelen şehrin eski ismi Urga'dır. 2014 yılı itibarıyla nüfusu 1,3 milyondan fazladır.[2]

Ulan Batur; Orta Kuzey Moğolistan'da, Tuul Nehri üzerinde bir vadide, 1.310 metre rakımda yer almaktadır. Şehir; ülkenin kültür, sanayi ve mâlî kalbi ve aynı zamanda Moğolistan karayolu ağının merkezidir. Rus Trans-Sibirya Demiryolu ve Çin demiryolu sistemi, şehirden geçmektedir.[3]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Şehir, 1639 yılında bir göçebe Budist manastırı merkezi olarak kurulmuştur. 1778 yılında bugünkü konumu olan Tuul ve Elbe nehirlerinin birleştiği yere taşınmıştır. 1911 yılında Çing Hanedanı'nın yıkılmasının ardından Moğolistan'ın bağımsızlığını ilan etmesinden sonra 1924 yılında ülkenin başkenti ilan edildi. Ulan Batur, 20. yüzyılda önemli bir üretim merkezi haline geldi.[3]

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Ulan Batur, Moğolistan'ın biraz doğusunda, deniz seviyesinden 1,310 metre yükseklikte, Tuul Nehri üzerinde, Bogd Han Dağı'nın eteğindeki vadide yer almaktadır. Ormanlarla kaplı olan Bogd Han Dağı şehrin güneyinde bulunmaktadır ve 2250 metre yüksekliği Ulan Batur'un en yüksek noktasıdır.

Ulan Batur, muson etkisinde soğuk yarı kurak iklime (Köppen BSk) sahiptir. Ulan Batur, yüksek rakımı, nispeten yüksek enlemi, herhangi bir kıyıya yüzlerce kilometre uzakta olması ve Sibirya antisiklonunun etkileri nedeniyle dünyanın en soğuk ulusal başkentidir.[4] Şehirde yazlar kısa ve sıcak, kışlar ise oldukça uzun, soğuk ve kuru geçmektedir.

Şehir görünümü

Yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]

Ulan Batur'un ilçeleri

Ulan Batur, başkent statüsüne sahip doğrudan yönetilen bir şehir olup dokuz ilçeye (дүүрэг, düreg) ayrılmaktadır. Bu ilçeler Baganur, Bagahangay, Bayangol, Bayanzürh, Çingeltey, Han-Ul, Nalayh, Songinohayrhan ve Sühbatur'dur. Her ilçe mahallelere (хороо, horo) ayrılmakta olup toplam 121 adettir.[4]

Ulan Batur, 5 yılda bir seçilen 40 üyeli bir şehir meclisi tarafından yönetilmektedir. Belediye başkanı şehir meclisi tarafından atanmaktadır.

Ulaşım[değiştir | kaynağı değiştir]

Ulan Batur metrosu planı

Cengiz Han Uluslararası Havalimanı şehrin 18 km güneybatısında yer almakta olup[5] ülkenin tek uluslararası havalimanıdır. Ulan Batur'un Trans-Sibirya demiryolu ile Çin demiryolu sistemine bağlantıları bulunmaktadır. Ulan Batur'u diğer şehirlere bağlayan karayolların büyük bir bölümünde asfalt bulunmamaktadır.

Ulan Batur'da büyük bir şehiriçi otobüs ağı bulunmaktadır. Bunun yanında şehir içi ulaşım troleybüs, dolmuş ve taksiler ile de sağlanmaktadır. Şehirde aynı zamanda metro hattı inşa edilmesi planlanmaktadır.

Kültür[değiştir | kaynağı değiştir]

Devlet opera tiyatrosu Tiyatro tiyatrosu Ulusal Galeri

Kardeş şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]

Kardeş şehirleri arasında Türkiye, Çekya, Hindistan, Çin, Tayvan, Tayland, Vietnam ve Avustralya'dan birer; İngiltere, Güney Kore ve ABD'den ikişer; Japonya'dan üç; Rusya'dan beş şehir vardır.

Galeriler[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ ": Нийслэлийн статистикийн газар – Нийслэлийн хүн ам" (PDF). ubstat.mn. 24 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2019. 
  2. ^ a b ": Нийслэлийн статистикийн газар - Статистик үзүүлэлт - 01. Хүн амын тоо, хүйсээр, оны эхэнд, мянган хүн :" (Moğolca). Statis.ub.gov.mn. 2 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  3. ^ a b "Ulaanbaatar Official Web Portal". Ulaanbaatar.mn. 11 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  4. ^ a b Montsame News Agency. Mongolia. 2006, ISBN 99929-0-627-8, p. 35
  5. ^ Kohn, p. 88
  6. ^ a b c d e "Улаанбаатар хотын ах, дүү хотууд" (Moğolca). ub.gov.mn. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. [ölü/kırık bağlantı]
  7. ^ "Business Gold Coast. Gold Coast Business News . Business Events . Business Resources - Sister Cities & International Partnerships". BusinessGC. 1 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  8. ^ [1] 26 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Arşiv kopyası; Wayback Machine
  9. ^ "Внешние связи - Контакты с иностранными городами - Официальный сайт администрации города Красноярска". Admkrsk.ru. 30 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  10. ^ "Chairman of the Committee for External Relations of St. Petersburg". Translate.google.com. 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  11. ^ "Taipei - International Sister Cities". Taipei City Council. 2 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  12. ^ [2] 11 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Arşiv kopyası; Wayback Machine
  13. ^ "10 things you didn't know about Wolverhampton. Daily Telegraph". Daily Telegraph. 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  14. ^ "Delhi to London, it's a sister act". The Times Of India. 7 Temmuz 2002. 4 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]