فهرست دانشمندان خداناباور - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

حدود ۱۰٫۵٪ از دانشمندانی که بین سال‌های ۱۹۰۰ تا ۲۰۰۰ موفق به کسب جایزه نوبل شده‌اند، خداناباور، آگنوستیک یا آزاداندیش بوده‌اند.

فهرست دانشمندان خداناباور به معرفی دانشمندان و پژوهشگران برجسته در حوزه علم و تکنولوژی می‌پردازد که به وجود خدا اعتقاد ندارند و این موضوع را به‌صورت علنی اعلام کرده‌اند. خداناباوری به‌معنای عدم باور به وجود خدا است.[۱][۲] تخمین زده می‌شود که بین سالهای ۱۹۰۰ تا ۲۰۰۰ و از میان ۶۵۴ برنده جایزه نوبل، در مجموع، حدود ۱۰٫۵٪ از برندگان خداناباور، ندانم‌گرا یا آزاداندیش بوده‌اند.[۳] مطابق یک بررسی در سال ۱۹۱۴، از میان ۱۰۰۰ دانشمند عضو آکادمی ملی علوم آمریکا که به‌طور تصادفی انتخاب شده بودند، ۵۸٪ خداناباور بوده یا در وجود خدا شک داشته‌اند و زمانی که این بررسی محدود به ۴۰۰ دانشمند برجسته شد، این آمار به حدود ۷۰٪ افزایش یافت.[۴] تکرار همین بررسی در ۲۰ سال بعد، نشان داد که دو عدد به‌دست آمده رشد داشته و به‌ترتیب به ۶۷٪ و ۸۵٪ رسیده‌اند.[۴] انجام‌دهندگان این تحقیق علت درصد بالاتر در میان دانشمندان برجسته‌تر را نتیجه دانش بالاتر، درک و تجربه‌گرایی دانستند.[۴] همین شیوه انتخاب و پرسش در سال ۱۹۹۶ توسط گروه دیگری به انجام رسید و اعداد تقریباً مشابهی به‌دست آمد به‌طوری که از میان ۱۰۰۰ دانشمند عضو آکادمی ملی علوم آمریکا که به‌طور تصادفی انتخاب شده بودند، ۶۰٫۷٪ از این دانشمندان خداناباور بوده یا در وجود خدا شک داشته‌اند.[۴] این بررسی نشان داد که دانشمندان زیست‌شناسی عضو آکادمی ملی علوم ۶۵٫۲٪ خداناباور و ۶۹٪ نامعتقد به جاودانگی[a] (پس از مرگ) هستند. مطابق همین این آمار، میزان خداناباوری برای فیزیک‌دانهای عضو آکادمی ملی علوم برابر ۷۹٪ و میزان ناباوری به جاودانگی برابر با ۷۶٫۳٪ بوده‌است. درصد بالایی از زیست‌شناسان و فیزیک‌دانان باقی مانده در آمار اعلام شده نیز ندانم‌گرا بوده‌اند و تنها درصد کمی به وجود خدا باور داشته‌اند.[۴]

مطابق نظرسنجی مؤسسه پیو که در سال ۲۰۰۹ روی ۲۵۰۰ نفر از دانشمندان عضو انجمن پیشبرد علوم آمریکا انجام شد، ۵۱٪ به نوعی الوهیت یا قدرت بالاتر،[b] ۳۳٪ به خدا[c] و ۱۸٪ به یک روح جهانی یا قدرت بالاتر،[d] اعتقاد داشتند، در حالی‌که ۴۱٪ به وجود خدا یا قدرت بالاتر[e] اعتقاد نداشتند.[۵]

از میان برندگان جایزه نوبل، تنها چهار نفر موفق به کسب دو جایزه نوبل شده‌اند که عبارت‌اند از ماری کوری (فیزیک ۱۹۰۳ و شیمی ۱۹۱۱)، لینوس پاولینگ (شیمی ۱۹۵۴ و صلح ۱۹۶۲)، جان باردین (فیزیک ۱۹۵۶ و ۱۹۷۲) و فردریک سنگر (شیمی ۱۹۵۸ و ۱۹۸۰) که هیچ‌کدام یک از آنها خداباور نبودند. لینوس پاولینگ خداناباور و جان باردین، ماری کوری و فردریک سنگر ندانم‌گرا بودند.[۶][۷][۸][۹][۱۰]

بر اساس زمینه علمی[ویرایش]

ریاضی و علوم کامپیوتر[ویرایش]

ردیف نگاره نام ملیت دلیل شهرت توضیحات منابع
۱ برتراند راسل  بریتانیا قوری راسل
فلسفه تحلیلی
استدلال خودکار
مبادی ریاضیات
جایزه نوبل ادبیات
نظریه طبیعی مجموعه‌ها
نظریه طبیعی مجموعه‌ها
از جمله دستاوردهای او، تلاشش به‌همراه آلفرد نورث وایتهد برای ایجاد بنیانی منطقی برای ریاضیات با کمک منطق کلاسیک بود.
او در نقلی می‌گوید: اگر هرچیزی باید علتی داشته باشد، پس خدا هم باید علتی داشته باشد. اگر چیزی (مانند خدا) می‌تواند بدون علت باشد، پس جهان هم می‌تواند مانند خدا بدون علت باشد.
[۱۱][۱۲]
۲ داوید هیلبرت  آلمان اصول هیلبرت
مسائل هیلبرت
برنامه هیلبرت
فضای هیلبرت
کنش اینشتین-هیلبرت
بنیان‌گذاری آنالیز تابعی
[۱۳][۱۴][۱۵]
۳ ژوزف-لویی لاگرانژ  ایتالیا
 فرانسه
نظریه اعداد
آنالیز ریاضی
مکانیک سماوی
مکانیک تحلیلی
[۱۶]
۴ پیر سیمون لاپلاس  فرانسه معادله لاپلاس، عملگر لاپلاس، تبدیل لاپلاس، توزیع لاپلاس، جبر لاپلاسی، بسط لاپلاس، عدد لاپلاس، فشار لاپلاس، رزنانس مداری، فرضیه سحابی، مکانیک سماوی، هماهنگ‌های کروی، معادله یانگ–لاپلاس ناپلئون بناپارت شاگرد او بوده‌است. [۱۷][۱۸][۱۹]
۵ جان فوربز نش  ایالات متحده آمریکا تعادل نش
هندسه جبری
معادله دیفرانسیل با مشتقات جزئی
جایزه یادبود نوبل علوم اقتصادی
او به مدت بیش از ۳ دهه، به بیماری روان‌گسیختگی (اسکیزوفرنی) از نوع پارانوئید مبتلا بود. [۲۰][۲۱]
۶ آنری پوانکاره  فرانسه عدد بتی
توپولوژی
گروه بنیادی
نظریه آشوب
نسبیت خاص
حدس پوانکاره
گروه پوانکاره
مسئله سه جسم
حدس پوانکاره که توسط او در اوایل قرن بیستم طرح شد، یکی از مشهورترین مسائل حل نشده ریاضی بود که حدود یک قرن حل نشده باقی ماند تا این که توسط گریگوری پرلمان در سال ۲۰۰۲ حل شد. [۲۲][۲۳][۲۴]
[۲۵]
۷ آلن تورینگ  بریتانیا ماشین تورینگ
آزمون تورینگ
کاهش‌پذیری تورینگ
مسئلهٔ ریاضی توقف
پدر علوم کامپیوتر و هوش مصنوعی
او چند روش برای شکستن رمزهای مورد استفاده توسط آلمانی‌ها در جنگ جهانی دوم ابداع کرد که از جمله آنها روش ماشینی الکترومکانیکی بود که می‌توانست ویژگی‌های ماشین انیگما را پیدا کند. [۲۶][۲۷]
۸ استیو اسمیل  ایالات متحده آمریکا دیفئومورفیسم
مدال فیلدز
نگاشت نعل اسبی
نشان ملی علوم
[۲۸]
۹ پل اردیش  مجارستان ۱۵۰۰ مقاله علمی به‌تنهایی و ۵۰۰ مقاله علمی مشترک [۲۹]
۱۰ جان هورتون کانوی  بریتانیا قضیه اختیار
بازی زندگی کانوی
[۳۰]
۱۱ ژان لو رون دالامبر  فرانسه شبه‌نیرو
معادله موج
عملگر دالامبر
آزمون دالامبر
دینامیک شاره‌ها
معادلات کوشی-ریمان
[۳۱][۳۲]
۱۲ ژاک آدامار  فرانسه ضرب ماتریس
نظریه اعداد اول
ماتریس هادامارد
[۳۳]
۱۳ گادفری هارولد هاردی  بریتانیا آنالیز ریاضی
نظریهٔ اعداد
اصل هاردی-وینبرگ
[۳۴][۳۵]
۱۴ هربرت هاپتمن  ایالات متحده آمریکا جایزه نوبل شیمی
تعیین ساختار مولکولی مواد بلوری
[۳۶]
۱۵ ساموئل کارلین  ایالات متحده آمریکا بلاست
طراحی بهینه
آنالیز ریاضی
نشان ملی علوم
چندجمله‌ای چبیشف
[۳۷]
۱۶ نیکلای لوباچفسکی  روسیه هندسه هذلولوی
هندسه لوباچفسکی
[۳۸][۳۹]
۱۷ آندری مارکوف  روسیه زنجیره مارکوف
فرایند تصادفی
[۴۰][۴۱]
۱۸ کلود شانون  ایالات متحده آمریکا ان-گرم، جبر بولی، عدد شانون، رمز دنباله‌ای، دروازه منطقی، انقلاب دیجیتال، کدهای دودویی، رایانه پوشیدنی، رمزنگاری قالبی، ماشین بی‌کاربرد، پد یک‌بار مصرف، آنتروپی اطلاعات، پردازش اطلاعات، الکترونیک دیجیتال، فشرده‌سازی داده‌ها، نظریه نرخ-اعوجاج، پدر نظریه اطلاعات، خط اشتراک دیجیتال [۴۲][۴۳]
۱۹ فرانک رمزی  بریتانیا نظریه تصمیم[f]
فلسفه ریاضیات
نظریه رمزی
مدل رشد رمزی
[۴۴]
۲۰ جان آلن پائلوس  ایالات متحده آمریکا نویسنده کتاب‌های متعدد به‌ویژه در مقابله با بی‌سوادی ریاضیاتی استاد دانشگاه تمپل [۴۵]
۲۱ کارل پیرسون  ایالات متحده آمریکا تحلیل مؤلفه‌های اصلی
ضریب همبستگی پیرسون
[۴۶][۴۷]
۲۲ رابرت فلپس  ایالات متحده آمریکا فضای باناخ
تابع مشتق‌پذیر
قضیه بیشاپ-فلپس[g]
[۴۸]
۲۳ ویلیام جیمز سایدیس  ایالات متحده آمریکا زبان‌شناسی
ساخت زبان وِندرگود[h]
او در ۹ سالگی از دانشگاه هاروارد پذیرش گرفت اما تا ۱۱ سالگی اجازه ورود به او ندادند. [۴۹]
۲۴ گاسپار مونژ  فرانسه

اختراع هندسه ترسیمی[i]

[۱۶][۵۰][۵۱]
۲۵ جیکوب اپلبام  ایالات متحده آمریکا پروژه تور
امنیت رایانه‌ای
ویکی‌لیکس
[۵۲]
۲۶ جان کارمک  ایالات متحده آمریکا توسعه دهنده اید سافت‌ویر
برنامه‌نویس اصلی بازی‌های دوم، فرمانده کین، ولفنشتاین سه‌بعدی، سری بازی‌های لرزش
[۵۳][۵۴]
۲۷ لینوس توروالدز  فنلاند
 ایالات متحده آمریکا
گیت
لینوکس
هسته لینوکس
نرم‌افزار سابسرفیس[j]
[۵۵]
۲۸ یودیا پرل  اسرائیل
 ایالات متحده آمریکا
علیت
هوش مصنوعی
شبکه‌های بیزی
[۵۶]
۲۹ جان مک‌کارتی  ایالات متحده آمریکا جایزه تورینگ
هوش مصنوعی
شبکه‌های بیزی
زبان برنامه‌نویسی لیسپ
[۵۷]
۳۰ ری کرزویل  ایالات متحده آمریکا ترابشریت
فوتوریسم
آینده‌پژوهی
هوش مصنوعی
تکینگی فناوری
[۵۸]
۳۱ ماروین مینسکی  ایالات متحده آمریکا قاب
ماشین بی‌کاربرد
هوش مصنوعی
جایزه تورینگ
[۵۹][۶۰]
۳۱ پیر لوئی موپرتوئی  فرانسه اصل کمترین کنش
تراجهش گونه‌ها
[۶۱]
۳۲ اسکات آرانسان  ایالات متحده آمریکا ماشین تورینگ کوانتومی
مسئله برابری پی و ان‌پی
[۶۲]
۳۳ مایکل عطیه  لبنان
 بریتانیا
هندسه
توپولوژی
مدال فیلدز
[۶۳]
۳۴ رابرت کایو  بلژیک طراح لوگوی WWW
پیشنهاد اولین سیستم ابرمتن برای سرن
برگزاری اولین کنفرانس شبکه جهانی وب[k] در سرن
[۶۴]
۳۵ ویلیام کینگدم کلیفورد  بریتانیا جبر هندسی[l]
تابع بسل-کلیفورد
[۶۵]
۳۶ آگوستوس دمورگان  بریتانیا قوانین دمورگان
جبر دمورگان[m]
جبر رابطه‌ای
جبر جهانی
[۶۶][۶۷][۶۸]
۳۷ یوجین دینکین  روسیه
 ایالات متحده آمریکا
گروه لی
جبر لی
زنجیره مارکوف
دیاگرام دینکین[n]
سیستم دینکین[o]
[۶۹]
۳۸ دامودار دارماناندا کوسامبی  هند سکه‌شناسی
جمع‌آوری متون سانسکریت باستانی
[۷۰]
۳۹ مارکوس جی. رانوم  ایالات متحده آمریکا سامانه تشخیص نفوذ
نوآوری در زمینه دیوار آتش
ساخت اولین سرور ایمیل اینترنتی
[۷۱]
۴۰ مارکوس دو ساتوی  بریتانیا کتاب موسیقی اعداد اول[p] استاد ریاضی دانشگاه آکسفورد [۷۲]
۴۱ لاورنتز شوارتز  فرانسه مدال فیلدز
توابع تعمیم یافته
[۷۳]
۴۲ آلن سوکال  ایالات متحده آمریکا ماجرای سوکال استاد ریاضی در کالج دانشگاهی لندن و استاد فیزیک در دانشگاه نیویورک [۷۴]
۴۳ هوگو استین‌هاوس  لهستان آنالیز تابعی
از بنیان‌گذاران نظریه بازی‌ها و نظریه احتمالات
او یکی از دانشجویان دکتری داوید هیلبرت بود. [۷۵]
۴۴ آلفرد تارسکی  لهستان
 ایالات متحده آمریکا
نظریه مدل
منطق جبری
جبر مجرد
منطق ریاضی
نظریهٔ مجموعه‌ها
پارادوکس باناخ-تارسکی
او در کنار هم‌عصر خود، کورت گودل، با کارهایش در زمینه حقیقت، چهره قرن بیستم را تغییر داد. [۷۶]
۴۵ الیزور رایت  ایالات متحده آمریکا جدول عمر[q]
پدر بیمه عمر
[۷۷][۷۸]
۴۶ اسکار زاریسکی  روسیه
 ایالات متحده آمریکا
هندسه جبری
نشان ملی علوم
[۷۹]

فیزیک و اخترفیزیک[ویرایش]

ردیف نگاره نام ملیت دلیل شهرت توضیحات منابع
۱ ارنست کارل آبه  روسیه مقدار آبه
ساخت اولین شکست‌سنج
او یکی از سه بنیان‌گذار شرکت کارل زایس آگ است. [۸۰]
۲ فی آجزنبرگ-سلوو  ایالات متحده آمریکا طیف‌سنجی هسته‌ای[r] از مقالات او در زمینه ساختار هسته اتمها و واپاشی آن‌ها، با عنوان «انجیل فیزیک‌دانان هسته‌ای» یاد می‌شود. [۸۱][۸۲]
۳ ژورس آلفروف  روسیه اتصال ناهمگون
جایزه نوبل فیزیک
[۸۳][۸۴]
۴ جیم الخلیلی  بریتانیا زندگی علمی
مستندساز و مروج علم
استاد فیزیک نظری در دانشگاه ساری
او در نقل قولی می‌گوید: خدایی وجود ندارد. چنین چیزی قرار نیست رخ دهد. اگر مردم رویشان را از دین برمی‌گردانند به این علت است که آنها نیازی به نگاهی ماورایی برای این که چطور زندگی کنند، ندارند.
[۸۵][۸۶]
۵ فلیپ وارن اندرسون  ایالات متحده آمریکا مفهوم برآمدگی
ابررسانایی دمابالا
نشان ملی علوم
جایزه نوبل فیزیک
شکست تقارن در فیزیک ذرات
[۸۷]
۶ فرانسوا آراگو  فرانسه قطبنده
فعالیت نوری
جریان گردابی
[۸۸]
۷ ابهی اشتکار  هند متغیر اشتکار [۸۹]
۸ جان استوارت بل  جمهوری ایرلند نظریه بل
درهم‌تنیدگی کوانتومی
[۹۰][۹۱]
۹ جان دزموند برنال  جمهوری ایرلند بلورشناسی با اشعه ایکس [۹۲]
۱۰ پرسی ویلیام بریجمن  ایالات متحده آمریکا فیزیک فشاربالا
جایزه نوبل فیزیک
[۹۳][۹۴][۹۵]
۱۱ شان کارول  ایالات متحده آمریکا تابش تاریک
ماده تاریک
انرژی تاریک
استاد دانشگاه شیکاگو [۹۶]
۱۲ جیمز چدویک  بریتانیا
 ایالات متحده آمریکا
کشف نوترون
پروژه منهتن
جایزه نوبل فیزیک
شرکت در پروژه منهتن
ارنست رادرفورد، پدر فیزیک هسته‌ای، استاد راهنمای او در دوره دکتری بود. [۹۷]
۱۳ سوبرامانیان چاندراسخار  هند
 ایالات متحده آمریکا
حد چاندراسخار
کشف مراحل تکامل ستارگان
نشان ملی علوم
جایزه نوبل فیزیک
او برادرزادهٔ سی وی رامان، برنده جایزه نوبل فیزیک بود. [۹۸][۹۹]
۱۴ پیر کوری  فرانسه بلورشناسی
ثابت کوری
دمای کوری
جایزه نوبل فیزیک
او همسر ماری کوری بود. [۱۰۰]
۱۵ پائول ارنفست  اتریش
 آلمان
اسپینور
قضیه ارنفست
مکانیک آماری
مکانیک کوانتومی
فاجعه فرابنفش
تئوری تیر تیموشنکو
[۱۰۱][۱۰۲]
۱۶ پل دیراک  بریتانیا ثابت پلانک
آمار فرمی-دیراک
توسعه نظریه اتمی
جایزه نوبل فیزیک
فرمول‌بندی انتگرال مسیر
الکترودینامیک کوانتومی
او اینشتین را بیش از هر فیزیک‌دان دیگری تحسین می‌کرد اما اینشتین در نامه‌ای به پائول ارنفست در مورد او می‌نویسد، «من دیراک را اصلاً نمی‌فهمم». با این‌حال، معروف است که دیراک تنها یک‌بار گریست؛ زمان شنیدن خبر مرگ آلبرت اینشتین. [۱۰۳][۱۰۴][۱۰۵]
[۱۰۶][۱۰۷][۱۰۸]
[۱۰۹][۱۱۰]
۱۷ اروین شرودینگر  اتریش
 آلمان
توسعه نظریه اتمی
جایزه نوبل فیزیک
مکانیک کوانتومی
معادله شرودینگر
گربه شرودینگر
اصل عدم قطعیت
برهم‌نهی کوانتومی
درهم‌تنیدگی کوانتومی
تفسیرهای مکانیک کوانتومی
او که به‌عنوان یکی از پدران مکانیک کوانتومی محسوب می‌شود، در کتابی با عنوان حیات چیست؟، به شرح دیدگاه‌های در مورد زندگی از منظر فیزیک پرداخته‌است. [۱۱۱][۱۱۲][۱۱۳]
[۱۱۴][۱۱۵][۱۱۶]
۱۸ آندره ساخاروف  روسیه توکامک
باریون‌زایی
توسعه نظریه اتمی
جایزه نوبل صلح
پدر بمب هیدروژنی شوروی
[۱۱۷][۱۱۸][۱۱۹]
۱۹ استیون هاوکینگ  بریتانیا سیاه‌چاله
گرانش کوانتومی
تابش هاوکینگ
پارادوکس اطلاعات سیاه‌چاله
قضایای تکینگی پنروز-هاوکینگ
او در نقلی می‌گوید: «اگر شما دوست دارید، می‌توانید نام قوانین علمی را خدا بگذارید اما این خدا، خدایی نخواهد بود که شما بتوانید او را ملاقات کنید یا از او سؤال بپرسید.» [۱۲۰][۱۲۱]
۲۰ لویی دو بروی  فرانسه موج مادی
مکانیک بوهمی
مکانیک کوانتومی
جایزه نوبل فیزیک
[۱۲۲][۱۲۳]
۲۱ ارنست ماخ  اتریش موج ماخ
عدد ماخ
اصل ماخ
امواج شوک
الماس‌های ضربه‌ای
[۱۲۴][۱۲۵][۱۲۶]
۲۲ یوجین ویگنر  مجارستان
 ایالات متحده آمریکا
توزیع نیم‌دایره
قانون پایستگی
نشان ملی علوم
سلول ویگنر-سیتز
جایزه نوبل فیزیک
[۱۲۷]
۲۳ استیون واینبرگ  ایالات متحده آمریکا اکسیون
برهمکنش الکتروضعیف
نشان ملی علوم
جایزه نوبل فیزیک
او در نقلی می‌گوید: دین یا بدون دین، انسان‌های خوب، کارهای خوب می‌کنند و انسان‌های بد، کارهای بد؛ اما برای اینکه انسان‌های خوب کارهای بد را مرتکب شوند، دین لازم است. [۱۲۸][۱۲۹][۱۳۰]
[۱۳۱]
۲۴ فرانک کلوز  بریتانیا استاد فیزیک ذرات در دانشگاه آکسفورد [۱۳۲]
۲۵ ساموئل تی. کوهن  ایالات متحده آمریکا پدر بمب نوترونی
پروژه منهتن
[۱۳۳]
۲۶ جورج چرپک  لهستان
 فرانسه
جایزه نوبل فیزیک
ابداع اتاقک تناسبی چند سیمی به منظور آشکارسازی ذرات
[۱۳۴][۱۳۵]
۲۷ واندر یوهانس د هاس  هلند اثر د هاس-اینشتین[s]
اثر د هاس-وان آلفن[t]
اثر شوبینکوف-د هاس[u]
[۱۳۶]
۲۸ هیو اورت  ایالات متحده آمریکا مکانیک کوانتومی
تفسیر دنیاهای چندگانه
[۱۳۷]
۲۹ ساندرا فابر  ایالات متحده آمریکا تلسکوپ کک
واکنش فابر-جکسون
نشان ملی علوم
[۱۳۸]
۳۰ ریچارد فاینمن  ایالات متحده آمریکا پروژه منهتن
نقطه فاینمن
نانوفناوری
رایانش کوانتومی
الکترودینامیک کوانتومی
فرمول‌بندی انتگرال مسیر
بررسی واقعه فضاپیمای چلنجر
نشان ملی علوم
جایزه نوبل فیزیک
او در نقلی می‌گوید: خدا همواره برای این اختراع شده که توضیحی برای رمز و رازها باشد. او برای این اختراع شده که پاسخ چیزهایی را بدهد که شما نمی‌دانید. [۱۳۹][۱۴۰][۱۴۱]
[۱۴۲]
۳۱ جیمز فرانک  آلمان اصل فرانک-کاندون
آزمایش فرانک–هرتز
جایزه نوبل فیزیک
[۱۴۳]
۳۲ جروم ایزاک فریدمان  ایالات متحده آمریکا اثبات کوارک
جایزه نوبل فیزیک
[۱۴۴]
۳۳ کریستر فوگلسانگ  سوئد فضانورد [۱۴۵]
۳۴ جرج گاموف  روسیه مه‌بانگ
واپاشی آلفا
تونل زنی کوانتومی
نویسنده کتاب‌های علمی عامه‌فهم
[۱۴۶][۱۴۷][۱۴۸]
[۱۴۹]
۳۵ ویتالی لازاریویچ گینزبرگ  روسیه پلاسما
ابررسانایی
ابرشارگی
فروالکتریسیته
جایزه نوبل فیزیک
یکی از پدران بمب هیدروژنی روسیه
[۱۵۰]
۳۶ گوردون گلد  ایالات متحده آمریکا اختراع لیزر [۱۵۱][۱۵۲]
۳۷ دیوید گراس  ایالات متحده آمریکا آزادی مجانبی
نظریه ریسمان
نظریه نیروی هسته‌ای قوی
جایزه نوبل فیزیک
[۱۵۳]
۳۸ پیتر هیگز  بریتانیا بوزون هیگز
سازوکار هیگز
جایزه نوبل فیزیک
شکست متقارن در برهمکنش الکتروضعیف
[۱۵۴]
۳۹ راسل هالس  ایالات متحده آمریکا تپ اختر
امواج گرانشی
جایزه نوبل فیزیک
[۱۵۵]
۴۰ فردریک ژولیو کوری  فرانسه کشف رادیواکتیویتهٔ مصنوعی
جایزه نوبل شیمی
او همسر ایرن ژولیو کوری بود و همچنین از او به‌عنوان یک شیمی‌دان نیز یاد می‌شود. [۱۵۶][۱۵۷]
۴۱ ایرن ژولیو کوری  فرانسه کشف رادیواکتیویتهٔ مصنوعی
جایزه نوبل شیمی
او دختر ماری کوری بود و همچنین از او به‌عنوان یک شیمی‌دان نیز یاد می‌شود. [۱۵۸][۱۵۹]
۴۲ لاورنس کراوس  ایالات متحده آمریکا انرژی تاریک
کتاب جهانی از عدم
[۱۶۰]
۴۳ لو لانداو  اتحاد جماهیر شوروی ابرشارگی
ابررسانایی
الکترودینامیک کوانتوم
نظریه گذار فاز درجه دو
تئوری کوانتومی دیامغناطیس
جایزه نوبل فیزیک
[۱۶۱][۱۶۲]
۴۴ لئون لدرمن  ایالات متحده آمریکا
کوارک ته
کشف نوترینوی میون
نشان ملی علوم
جایزه نوبل فیزیک
[۱۶۳]
۴۵ جان لزلی  ایالات متحده آمریکا مطالعه گرما
مکعب لزلی
[۱۶۴]
۴۶ فریتس تسوئیکی   سوئیس ماده تاریک
ابرنواختر
کهکشان
ستاره نوترونی
[۱۶۵][۱۶۶]
۴۷ سیمون ون درمیر  هلند کشف ذرات میانی W و Z
جایزه نوبل فیزیک
[۱۶۷]
۴۸ یووال نیمان  اسرائیل هادرون [۱۶۸][۱۶۹]
۴۹

فرانک اوپنهایمر  ایالات متحده آمریکا پروژه منهتن
غنی‌سازی اورانیوم
او برادر کوچکتر رابرت اوپنهایمر است. [۱۷۰]
۵۰ رابرت اوپنهایمر  ایالات متحده آمریکا پروژه منهتن
پدر بمب اتمی
جنگ‌افزار هسته‌ای
غنی‌سازی اورانیوم
تقریب بورن-اوپنهایمر
او برادر بزرگتر فرانک اوپنهایمر است. [۱۷۱][۱۷۲]
۵۱ باب پارک  ایالات متحده آمریکا نقد شبه‌علم
نقد پزشکی جایگزین
[۱۷۳]
۵۲ راجر پنروز  بریتانیا نظریه ارک-آر
پلکان پنروز
فرایند پنروز
نمودار پنروز
فرضیه سانسور کیهانی
تفسیر مکانیک کوانتومی
[۱۷۴][۱۷۵]
۵۳ ژان باتیست پرن  فرانسه پرتو کاتدی
حرکت براونی
عدد آووگادرو
جایزه نوبل فیزیک
کشف تعادل رسوب گذاری
او پدر فیزیک‌دان هسته‌ای، فرانسیس پرن بود. [۱۷۶]
۵۴ فرانسیس پرن  فرانسه فیزیک هسته‌ای
انرژی هسته‌ای
او فرزند ژان باتیست پرن، فیزیکدان برنده جایزه نوبل بود. [۱۷۷]
۵۵ کارل سیگن  ایالات متحده آمریکا جهان دیوزده
لوح پایونیر
اژدهایان بهشت
نقطه آبی کمرنگ
صفحه طلایی وویجر
اخترزیست‌شناسی
جستجوی هوش فرازمینی
گیتی: یک سفر شخصی
[۱۷۸]<[۱۷۹]
۵۶ مقناد ساها  هند یونیزاسیون حرارتی[v]
معادله یونیزاسیون ساها
[۱۸۰][۱۸۱]
۵۷ هانس جوچیم شلنهوبر  آلمان فیزیک اتمسفر [۱۸۲][۱۸۳]
۵۸ دنیس ویلیام سیاما  بریتانیا کیهان‌شناسی
یکی از پدران کیهان‌شناسی مدرن
او استاد راهنمای دوره دکتری افرادی مانند استیون هاوکینگ، مارتین ریس و دیوید دویچ بوده‌است. [۱۸۴]
۵۹ ویلیام شاکلی  بریتانیا تریستور
کاشت یون
دیود شاکلی
نیمه‌هادی‌ها
اختراع ترانزیستور
جایزه نوبل فیزیک
[۱۸۵]
۶۰ ادموند هالی  بریتانیا دنباله‌دار هالی
ثبت گذر عطارد
[۱۸۶]
۶۱ آلبرت اینشتین  آلمان
 ایالات متحده آمریکا
نسبیت عام
نسبیت خاص
موج گرانشی
ثابت کیهانی
حرکت براونی
اثر فوتوالکتریک
آمار بوز-اینشتین
هم‌ارزی جرم و انرژی
رابطه پلانک-اینشتین
معادلات میدان اینشتین
پارادوکس ای‌پی‌آر (EPR)
جایزه نوبل فیزیک
اگرچه خود را با عبارت «خداناباور» توصیف نکرد اما او بی‌دین، ناباور به خدای ادیان ابراهیمی و زندگی پس از مرگ بود. [۱۸۷][۱۸۸]
[۱۸۹][۱۹۰]
۶۲ مارک اولیفانت  استرالیا دوتریوم
تریتیوم
هلیم-۳
توسعه رادار
همجوشی هسته‌ای
[۱۹۱]
۶۳ روبی پاین-اسکات  استرالیا پیشرو در اخترشناسی رادیویی
نخستین زن در اخترشناسی رادیویی
[۱۹۲]
۶۴ ایزیدور ایزاک رابی  لهستان
 ایالات متحده آمریکا
چرخه رابی
جایزه نوبل فیزیک
ابداع روش تشدید برای ثبت خواص مغناطیسی هسته‌های اتمی
[۱۹۳]
۶۵ مارتین ریس  بریتانیا اختروش
تابش زمینه کیهانی
رئیس انجمن سلطنتی
[۱۹۴]
۶۶ گروته ریبر  ایالات متحده آمریکا از پیشگامان اخترشناسی رادیویی [۱۹۵]
۶۷ کارولین پورکو  ایالات متحده آمریکا انسلادوس
حلقه سیاره‌ای
هدایت کاوشگر کاسینی
عضو تیم تصویربرداری وویجر
[۱۹۶]
۶۸ فرد هویل  بریتانیا مه‌بانگ
پان‌اسپرمیا
هسته‌زایی ستاره‌ای
نظریه حالت پایدار
فرایند آلفا سه‌گانه
[۱۹۷]
۶۹ دیوید دویچ  اسرائیل
 بریتانیا
رایانش کوانتومی
ماشین تورینگ کوانتومی
[۱۹۸]
۷۰ ژروم لالاند  فرانسه اخترشناسی [۱۹۹][۲۰۰]
۷۱ نیلز بور  دانمارک اثر بور
مدل بور
شعاع بور
تفسیر کپنهاگی
نظریه بی‌کی‌اس[w]
نظریه سومرفیلد-بور[x]
مناظرات بور-اینشتین
جایزه نوبل فیزیک
او وجود عنصری مانند زیرکونیوم را پیش‌بینی کرد که بعداً کشف و هافنیوم (که نامی لاتین و معادلی برای کوپنهاگ بود) نام گرفت. [۲۰۱][۲۰۲]
۷۲ هانس بیته  آلمان
 ایالات متحده آمریکا
فیزیک هسته‌ای
الکترودینامیک کوانتومی
هسته‌زایی ستاره‌ای
نظریه میدان بلور
جایزه نوبل فیزیک
[۲۰۳][۲۰۴]
۷۳ پاتریک بلاکت  بریتانیا پرتو کیهانی
جایزه نوبل فیزیک
دیرینه‌مغناطیس‌شناسی
تکمیل روش اتاقک ابری ویلسون
[۲۰۵]
۷۴ نیکولاس بلومبرگر  هلند
 ایالات متحده آمریکا
طیف‌سنجی لیزر
نشان ملی علوم
جایزه نوبل فیزیک
[۲۰۶]
۷۵ انریکو فرمی  ایتالیا
 ایالات متحده آمریکا
مسئله فرمی
پارادوکس فرمی
برهم‌کنش فرمی
آمار فرمی-دیراک
جایزه نوبل فیزیک
واکنش زنجیره‌ای هسته‌ای
[۲۰۳]
۷۶ وال لوگسدون فیچ  ایالات متحده آمریکا کشف نقض سی‌پی
نشان ملی علوم
جایزه نوبل فیزیک
[۲۰۷]
۷۷ ماری گل-من  ایالات متحده آمریکا مدل کوارک
ذرات بنیادی
جایزه نوبل فیزیک
[۲۰۸]
۷۸ ریکاردو جیاکونی  ایتالیا
 ایالات متحده آمریکا
نشان ملی علوم
جایزه نوبل فیزیک
بنیان‌گذار اخترشناسی پرتو ایکس
[۲۰۹]
۷۹ ایوار یور  نروژ
 ایالات متحده آمریکا
جایزه نوبل فیزیک
کشف پدیدهٔ تونل زنی در نیم‌رساناها و ابررساناها
[۲۱۰][۲۱۱]
۸۰ شلدون لی گلاشو  ایالات متحده آمریکا برهمکنش الکتروضعیف
جایزه نوبل فیزیک
[۲۱۲]
۸۱ روی جی. گلوبر  ایالات متحده آمریکا جایزه نوبل فیزیک
پایه‌گذاری نورشناسی کوانتومی
[۲۱۳]
۸۲ سرژ هاروش  مراکش
 ایالات متحده آمریکا
طیف‌سنجی لیزر[y]
ناهمدوسی کوانتومی
جایزه نوبل فیزیک
[۲۱۴]
۸۳ ماساتوشی کوشیبا  ژاپن نوترینو
اخترفیزیک
جایزه نوبل فیزیک
[۲۱۵]
۸۴ جان مایکل کوسترلیتز  بریتانیا فیزیک ماده چگال
جایزه نوبل فیزیک
[۲۱۶]
۸۵ میشل مایور   سوئیس ۵۱ پگاسوس
جایزه نوبل فیزیک
[۲۱۷]
۸۶ آلبرت آبراهام مایکلسون  ایالات متحده آمریکا اندازه‌گیری سرعت نور
آزمایش مایکلسون-مورلی
جایزه نوبل فیزیک
[۲۱۸]
۸۷ کنستانتین نووسلف  روسیه
 بریتانیا
کربن فوق نازک
جایزه نوبل فیزیک
[۲۱۹]
۸۸ جیم پیبلس  ایالات متحده آمریکا
 کانادا
تابش زمینه کیهانی
ماده تاریک سرد
جایزه نوبل فیزیک
[۲۲۰]
۸۹ دیدیه کلاز   سوئیس جایزه نوبل فیزیک
کشف اولین سیاره خارج از منظومه شمسی
[۲۲۱]
۹۰ برایان اشمیت  ایالات متحده آمریکا
 استرالیا
جایزه نوبل فیزیک
ارائه شواهدی از شتاب در انبساط جهان
[۲۲۲]
۹۱ جک اشتینبرگر  آلمان
 ایالات متحده آمریکا
کشف میون نوترینو
نشان ملی علوم
جایزه نوبل فیزیک
[۲۲۳]
۹۲ ایگور یوگنیویچ تام  روسیه تابش چرنکوف
جایزه نوبل فیزیک
[۲۲۴][۲۲۵]
۹۳ کیپ تورن  ایالات متحده آمریکا نسبیت عام
کیهان‌شناسی
امواج گرانشی
جایزه نوبل فیزیک
رصدخانه موج گرانشی با تداخل‌سنج لیزری
[۲۲۶]
۹۴ یوهان واندروالس  هلند قانون گازها
نیروی واندروالسی
شعاع واندروالسی
جایزه نوبل فیزیک
[۲۰۳]
۹۵ مارتینیوس ولتمن  هلند فیزیک ذرات
جایزه نوبل فیزیک
[۲۲۷]
۹۶ هرمان باندی  اتریش
 بریتانیا
نسبیت عام
نظریه حالت پایدار
[۲۲۸][۲۲۹]
۹۷ پال کالاهان  نیوزیلند تحقیقات در زمینه ان‌ام‌آر و ام‌آرآی [۲۳۰]
۹۸ آلن هیل  نیوزیلند سیارات فراخورشیدی
کشف دنباله‌دار هیل-باپ
[۲۳۱]
۹۹ لوبوس موتل  جمهوری چک نظریه ریسمان
نظریه ماتریس
حدس جاذبه ضعیف[z]
او یک خداناباور مسیحی است. [۲۳۲][۲۳۳]
۱۰۰ لیسا رندل  ایالات متحده آمریکا کیهان‌شناسی
مدل استاندارد
مدل رندل-ساندرام[aa]
کتاب گذرگاه‌های تاب‌دار[ab]
[۲۳۴]
۱۰۱ جرج اسموت  ایالات متحده آمریکا کاوشگر زمینهٔ کیهان
تابش زمینه کیهانی
جایزه نوبل فیزیک
[۲۳۵]
۱۰۲ ویکتور استنجر  ایالات متحده آمریکا نقد شبه‌علم
نقد دین ابداع اصطلاح کلام قصار
نویسنده کتاب خدا: انگاره شکست‌خورده
او در نقلی می‌گوید: علم شما را به ماه پرواز می‌دهد، دین شما را به ساختمان می‌کوبد.. [۲۳۶][۲۳۷]
۱۰۳ لئونارد ساسکیند  ایالات متحده آمریکا حبس رنگ
اصل تمام‌نگاری
کرومودینامیک کوانتومی
[۲۳۸]
۱۰۴ ویکتور وایسکاپف  اتریش
 ایالات متحده آمریکا
الکترودینامیک کوانتومی
ساختار هسته اتم
نشان ملی علوم
رئیس بخش نظری پروژه منهتن
او دوره دکتری خود را با ماکس بورن و دوره پسادکتری خود را با ورنر هایزنبرگ، اروین شرودینگر، ولفگانگ پاولی و نیلز بور گذراند. او بعد از جنگ جهانی دوم به عضویت کمپین ضد گسترش جنگ‌افزارهای هسته‌ای درآمد. [۲۳۹]
۱۰۵ یاکوف زلدوویچ  بلاروس
 روسیه
پروژه بمب اتمی شوروی
تابش هاوکینگ
اثر سونیائف زلدوویچ
[۲۴۰][۲۴۱]
۱۰۶ دیوید اسلون ویلسون  ایالات متحده آمریکا مروج علم
انتخاب گروهی[ac]
نظریه انتخاب چندسطحی[ad]
[۲۴۲]

شیمی[ویرایش]

ردیف نگاره نام ملیت دلیل شهرت توضیحات منابع
۱ سوانته آرنیوس  سوئد معادله آرنیوس
تفکیک (شیمی)
واکنش اسید و باز
کشف اثر گلخانه‌ای
جایزه نوبل شیمی
[۲۴۳][۲۴۴]
۲ پیتر اتکینز  بریتانیا نویسنده کتابهای درسی شیمی دانشگاهی استاد سابق دانشگاه آکسفورد [۲۴۵]
۳ مارسلین بارتلت  فرانسه ترموشیمی
اصل بارتلت-تامسون
[۲۴۶][۲۴۷]
۴ کلود لویی برتوله  فرانسه تولید آب ژاول
تعادل شیمیایی
واکنش‌های برگشت‌پذیر
کشف خاصیت رنگ‌زدایی کلر
[۱۶]
۵ ژوزف لویی گیلوساک  فرانسه قانون گیلوساک [۲۴۸]
۶ لینوس پاولینگ  ایالات متحده آمریکا مارپیچ آلفا، الکترونگاتیوی، مدل فضاپرکن، ساختار ملکول‌ها، ساعت مولکولی، پزشکی مولکولی، قوانین پائولینگ، شیمی کوانتومی، ساختار رزونانسی، نظریه پیوند ظرفیت، پیوندهای شیمیایی، نشان ملی علوم، جایزه نوبل صلح، جایزه نوبل شیمی دو سال قبل از مرگ پاولینگ، فیلسوفی بودایی به نام دایسوکه ایکیدا[ae] دیالوگی از او منتشر کرد و خداناباور بودن او را تأیید کرد. [۱۰۴]
۶ آلفرد نوبل  سوئد اختراع دینامیت
بنیان‌گذار جایزه نوبل
[۲۴۹][۲۵۰]
۷ جان کارنفورت  استرالیا بریتانیا شیمی فضایی
سنتز کلسترول
واکنشگر کورنفورث
[۲۵۱]
۸ کارل جراسی  بلغارستان
 ایالات متحده آمریکا
قرص ضدبارداری [۲۵۲]
۹ ریچارد ارنست   سوئیس زاویه ارنست
جایزه نوبل شیمی
تشدید مغناطیسی هسته دوبعدی (2DNMR)
تشدید مغناطیسی هسته تبدیل فوریه (FTNMR)
[۲۵۳]
۱۰ رولد هافمن  لهستان
 ایالات متحده آمریکا
سازوکار واکنش
اصل ایزولوبی[af]
جایزه نوبل شیمی
[۲۵۴]
۱۱ هارولد کروتو  بریتانیا کشف فولرن
جایزه نوبل شیمی
[۲۵۵]
۱۲ پال لاتربور  ایالات متحده آمریکا کشف ام‌آرآی (MRI)
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
[۲۵۶]
۱۳ ژان ماری لن  فرانسه شیمی فراذره‌ای
اترهای تاجی
جایزه نوبل شیمی
[۲۵۷]
۱۴ اچ. کریستوفر لانگت-هیگینز  بریتانیا علوم شناختی [۲۵۸]
۱۵ ویلهلم اوستوالد  آلمان پیپت
کاتالیزور
ویسکومتر
فرایند استوالد
ترویج اصطلاح مول
جایزه نوبل شیمی
[۲۵۹]
۱۶ ماکس پراتز  بریتانیا پروتئین‌های کروی
جایزه نوبل شیمی
[۲۶۰]
۱۶ روزالیند فرانکلین  بریتانیا بلورشناس پرتو ایکس
کشف ساختار دی‌ان‌ای، زغال‌سنگ، گرافیت، انواع ویروس‌ها
[۲۶۱][۲۶۲]
۱۷ پل بویر  ایالات متحده آمریکا آدنوزین تری‌فسفات
جایزه نوبل شیمی
[۲۶۳]
۱۸ هارولد یوری  ایالات متحده آمریکا کشف دوتریم
آزمایش میلر–یوری
جایزه نوبل شیمی
[۲۶۴]
۱۹ لارند آسپری  ایالات متحده آمریکا فلوئور
لانتانید
اکتینید
عنصرهای خاکی کمیاب
[۲۶۵]
۲۰ سیف الاسلام  بریتانیا انرژی تمیز
باتری یون‌لیتیم
سلول خورشیدی پروسکایت
استاد شیمی مواد در دانشگاه باث [۲۶۶][۲۶۷]
۲۱ گرهارد هرتسبرگ  آلمان
 کانادا
طیف‌بینی مولکولی
جایزه نوبل شیمی
[۲۶۸]

علوم زیستی[ویرایش]

ردیف نگاره نام ملیت دلیل شهرت توضیحات منابع
۱ فرانسیس کریک  بریتانیا خودآگاهی
کشف ساختار دی‌ان‌ای
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
قاعده اصلی زیست‌شناسی مولکولی
او در نقلی می‌گوید: فرضیه خدا نسبتاً بی‌اعتبار است. [۲۶۹][۲۷۰][۲۷۱]
[۲۷۲][۲۷۳][۲۷۴]
[۲۷۵]
۲ ریچارد داوکینز  بریتانیا نقد دین
جهان میانی
خداناباوری نو
فرگشت ژن محور
طراح مفهوم میم
فنوتیپ گسترش‌یافته
او در کتاب توهم خدا می‌نویسد: اگر معنی خدا این باشد که یک دسته قوانین فیزیکی برجهان حاکم است، پس مسلماً خدا وجود دارد. اما چنین خدایی ازنظر عاطفی راضی‌کننده نیست. دعا کردن به درگاه قانون گرانش چندان کار معقولی نیست. [۲۷۶][۲۷۷][۲۷۸]
۳ زیگموند فروید  اتریش روانکاوی
عقده ادیپ
واپس‌رانی
سازوکار دفاعی
نهاد، خود، فراخود
او در نقلی، مفهوم خدا را این گونه توصیف می‌کند: اساساً خدا چیزی نیست جز پدری که او را تعالی بخشیده‌اند. [۲۷۹]
۴ ایوان پاولف  روسیه رفتاردرمانی
شرطی‌شدن کلاسیک
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
[۲۸۰]
۵ جیمز واتسون  ایالات متحده آمریکا کشف ساختار دی‌ان‌ای
زیست‌شناسی مولکولی
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
او در نقلی می‌گوید: بزرگ‌ترین فایده اعتقاد به خدا این است که شما نیازی به فهمیدن هیچ چیزی ندارید، نه فیزیک، نه زیست‌شناسی. من می‌خواستم که بفهمم. [۲۸۱][۲۸۲][۲۸۳]
۶ پاتریک بیتسون  بریتانیا مکعب بیتسون[ag]
رئیس انجمن جانورشناسی لندن
استاد سابق دانشگاه کمبریج [۲۸۴]
۷ جولیوس اکسلراد  ایالات متحده آمریکا متابولیسم کاتکول‌آمین
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
[۲۸۵]
۸ جرج بیدل  ایالات متحده آمریکا نظریه یک ژن ـ یک آنزیم
چگونگی عمل ژن در فرایند متابولیسم
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
[۲۸۶]
۹ پل بروکا  فرانسه آنتروپومتری
ناحیه بروکا
انسان‌شناسی زیستی
[۲۸۷]
۱۰ فرانک مک‌فارلن بارنت  استرالیا ایمنی اکتسابی