1874

1874
Eeuwen:	18e eeuw · 19e eeuw · 20e eeuw
Decennia:	1860-1869 · 1870-1879 · 1880-1889
Jaren:	<< · < · 1873 · 1874 · 1875 · > · >>
Jaartelling in verschillende culturen
Ab urbe condita:		2627 MMDCXXVII
Armeense jaartelling:		1323 – 1324 ԹՎ ՌՅԻԳ – ՌՅԻԴ
Chinese jaartelling:		4570 – 4571 庚酉 – 辛戌
Christelijke jaartelling:		1874 MDCCCLXXIV
Ethiopische jaartelling:		1866 – 1867
Hebreeuwse jaartelling:		5634 – 5635
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat		1929 – 1930
- Shaka Samvat		1796 – 1797
- Kali yuga		4975 – 4976
Iraanse jaartelling:		1252 – 1253 ۱۲۵۲ – ۱۲۵۳
Islamitische jaartelling:		1290 – 1291 ١٢٩١ – ١٢٩٠
Maçonnieke jaartelling:		5873 – 5874
1874 naar onderwerp
Lijst van landen
Sport (categorie)
Juliaanse kalender van 1874
Gregoriaanse kalender van 1874

Het jaar 1874 is het 74e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Gebeurtenissen[bewerken | brontekst bewerken]

januari

• 1 - Afschaffing van de 'differentiële rechten' in Nederlands-Indië, dat wil zeggen dat de in- en uitvoerrechten gelijk worden voor Nederlanders en buitenlanders. Minister van Koloniën Fransen van de Putte verwezenlijkt hiermee een belangrijk liberaal programmapunt.
• 1 - New York annexeert de Bronx.
• 1 - In Suriname wordt het metriek stelsel ingevoerd.
• 3 - Staatsgreep in Spanje brengt generaal Serrano weer aan de macht. Einde Eerste Spaanse Republiek.
• 24 - De Nederlandse expeditie neemt de kraton van Atjeh in. De jonge sultan en zijn entourage blijken haar al in de nacht te hebben verlaten.

februari

• 12 - Generaal van Swieten verklaart dat door het recht van overwinning Atjeh Nederlands is geworden.
• 20 - De conservatieve leider Benjamin Disraeli wordt eerste minister van het Verenigd Koninkrijk.

maart

• 22 - Een zware storm overstroomt de nog in aanleg zijnde Groningse Westpolder, waarbij 13 mensen verdrinken. De loodskotter Eems no. 1 vergaat tijdens deze storm ten noorden van Schiermonnikoog. 5 doden.

april

• 15 - Begin van de Eerste tentoonstelling van de impressionisten in de fotostudio van Félix Nadar aan de Parijse Boulevard des Capucines.
• 16 - De Vestingwet van minister van Oorlog Gus Weitzel regelt niet alleen de versterking van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, maar geeft ook groen licht aan Groningen, Deventer, Zutphen, 's-Hertogenbosch en andere steden om hun vestingwerken neer te halen.

mei

• 16 - Opening van de eerste geregelde bootdienst op New York vanuit Rotterdam met het nieuwe stoomschip W.A. Scholten, het eerste schip van de NV Nederlandsch-Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij (NASM), de latere Holland-Amerika Lijn (HAL).
• 21 - Bij het bezoek van koning Willem III aan de nieuwe Noorderhaven van Rotterdam wordt deze omgedoopt in Koningshaven.
• 24 - De NBDS opent de Maasbrug bij Gennep als onderdeel van de spoorlijn Boxtel-Gennep-Goch-Wesel, het zogenaamde Duits lijntje.
• 27 - Een groep van dertien gezinnen vertrekt onder leiding van Gert Alberts uit de Zuid-Afrikaanse Boerenrepublieken voor de Dorslandtrek.

juni

• 2 - De Amerikaanse arts Andrew Still geeft zijn behandelmethode de naam osteopathie.
• 5 - De KSRV Njord opgericht, Nederlandse studentenroeivereniging.
• 10 - Ingebruikname van de spoorlijnen Amsterdam Oosterdok-Hilversum-Amersfoort en Hilversum-Utrecht Maliebaan-Lunetten door de HSM.
• 16 - In Nederland valt het kabinet-De Vries-Fransen van de Putte over de Kiesrechtkwestie.
• 26 - Oprichting van de Vereniging voor Volksvermaken om jaarlijks het Gronings Ontzet te vieren.

augustus

• 15 - Amsterdam krijgt als eerste Nederlandse stad een beroepsbrandweer.
• 21 - België: Overlijden van regeringsleider Barthélémy de Theux de Meylandt. De regering wordt verdergezet onder leiding van Jules Malou.
• 27 - Beëdiging van het kabinet-Heemskerk-Van Lynden van Sandenburg in Nederland.
• 27 - Met de Verklaring van Brussel eindigt een conferentie van vijftien Europese landen over het oorlogsrecht.

september

• 19 - De Wet houdende maatregelen tot het tegengaan van overmatigen arbeid en verwaarloozing van kinderen, beter bekend als het Kinderwetje van Van Houten, wordt van kracht.
• 29 - Het Groot Begijnhof Sint-Amandsberg even buiten Gent wordt in gebruik genomen. Het vervangt het Oud Groot Begijnhof Sint-Elisabeth, dat voor stadsuitbreiding moest wijken.

november

• 24 - De Amerikaanse boer Joseph Glidden krijgt patent op het prikkeldraad.
• 25 - De contracten worden getekend voor de aanleg van de Antwerpse Waterwerken.

december

• 10 - Het faillissement wordt uitgesproken over de Bank Du Jardin te Brugge. Een aantal bedrijven in en rond Brugge worden meegesleept in de ondergang van hun huisbank.
• 29 - Generaal Martínez Campos maakt met de "pronunciamiento van Saguntum" een einde aan de Eerste Spaanse Republiek.

Muziek[bewerken | brontekst bewerken]

• 22 mei - Eerste uitvoering van de Messa da Requièm van Verdi, op de jaargedachtenis van de dichter Alessandro Manzoni.
• Johann Strauss jr. schrijft de operette Fledermaus
• Pjotr Iljitsj Tsjaikovski componeert zijn Pianoconcert nr 1 (Opus 23)
• Antonin Dvořák componeert zijn Symfonie no. 4 in d
• Arnold Schönberg wordt in Wenen geboren op 13 september.

Beeldende kunst[bewerken | brontekst bewerken]

• 
  De loge, Pierre-Auguste Renoir
• 
  Rivage de Portrieux, Cotes-du-Nord 1874, Eugène Boudin
• 
  The Minute Man (1874) Daniel Chester French, Concord (Massachusetts)
• 
  De Maagd van Holland (1874) Joseph Graven, Nieuwemarkt, Rotterdam

Bouwkunst[bewerken | brontekst bewerken]

• 
  Nikolaiturm, Hamburg (1874) George Gilbert Scott
• 
  Teatro Politeama, Palermo (1874) Giuseppe Damiani Almeyda

Geboren[bewerken | brontekst bewerken]

januari[bewerken | brontekst bewerken]

• 1 - Frank Knox, Amerikaans politicus (overleden 1944)
• 1 - Gustav Whitehead, Duits-Amerikaans luchtvaartpionier (overleden 1927)
• 4 - Josef Suk, Tsjechisch componist (overleden 1935)
• 5 - Joseph Erlanger, Amerikaans fysioloog en Nobelprijswinnaar (overleden 1965)
• 9 - Hendrik Johan Knottenbelt, Nederlands politicus (overleden 1952)
• 13 - Jozef Van Roey, Belgisch kardinaal (overleden 1961)
• 25 - William Somerset Maugham, Brits schrijver (overleden 1965)
• 28 - Mary Tourtel, Brits schrijfster en tekenares, bedenkster van Bruintje Beer (overleden 1948)

februari[bewerken | brontekst bewerken]

• 3 - Gertrude Stein, Amerikaans dichteres en schrijfster, geestelijk moeder van "The Lost Generation" (overleden 1946)
• 11 - Elsa Beskow, Zweeds schrijfster en illustrator van jeugdboeken (overleden 1953)
• 13 - Hendrik Spiekman, Nederlands letterzetter, journalist en politicus (overleden 1917)
• 21 - Albertus Zijlstra, Nederlands onderwijzer, journalist en politicus (overleden 1964)
• 23 - Konstantin Päts, president van Estland (overleden 1956)

maart[bewerken | brontekst bewerken]

• 5 - Arthur van Schendel, Nederlands schrijver (overleden 1946)
• 13 - Ellery Clark, Amerikaans atleet (overleden 1949)
• 14 - Anton Philips, Nederlands industrieel (overleden 1951)
• 15 - Oishi Wasaburo, Japans meteoroloog en esperantist (overleden 1950)
• 17 - Herman Hana, Nederlands kunstenaar (overleden 1952)
• 22 - Gerard Gratama, Nederlands kunstschilder en -criticus (overleden 1965)
• 24 - Luigi Einaudi, Italiaans president (overleden 1961)
• 24 - Harry Houdini, Amerikaans boeienkoning en illusionist (overleden 1926)
• 26 - Robert Frost, Amerikaans dichter en toneelschrijver (overleden 1963)

april[bewerken | brontekst bewerken]

• 9 - Albin Lermusiaux, Frans atleet (overleden 1940)
• 16 - Ludo van Bronkhorst Sandberg, Nederlands staatsraad (overleden 1940)
• 25 - Guglielmo Marconi, Italiaans natuurkundige (overleden 1937)

mei[bewerken | brontekst bewerken]

• 4 - Frank Conrad, Amerikaans elektrotechnicus, uitvinder en radio-pionier (overleden 1941)
• 9 - Howard Carter, Engels archeoloog (overleden 1939)
• 12 - Jan Krijger, Nederlands politicus (CHU/VCH) (overleden 1951)
• 22 - Erhard Auer, Beiers politicus en SPD-partijvoorzitter (overleden 1945)
• 27 - Nelly Bodenheim, Nederlands kunstenares (overleden 1951)
• 29 - Gilbert Keith Chesterton, Engels schrijver (overleden 1936)

juni[bewerken | brontekst bewerken]

• 18 - George Tupou II, 2e koning van Tonga (overleden 1918)
• 19 - Peder Oluf Pedersen, Deens ingenieur en natuurkundige (overleden 1941)
• 25 - Willem Anton Engelbrecht, Nederlands ondernemer en bestuurder (overleden 1965)

juli[bewerken | brontekst bewerken]

• 9 - Gauke Kootstra, Nederlands burgemeester (overleden 1942)

augustus[bewerken | brontekst bewerken]

• 8 - Willem van Schaik, Nederlands kunstschilder (overleden 1938)
• 9 - Reynaldo Hahn, Frans componist en dirigent (overleden 1947)
• 10 - Herbert Hoover, 31^ste president van de Verenigde Staten (1929-1933; overleden 1964)
• 10 - Antanas Smetona, Litouws politicus (overleden 1944)
• 19 - Catharina Cool, Nederlands mycoloog (overleden 1928)
• 21 - Herman van Karnebeek, Nederlands diplomaat en minister (overleden 1942)
• 27 - Carl Bosch, Duits scheikundige, ingenieur en Nobelprijswinnaar (overleden 1940)
• 31 - Edward Thorndike, Amerikaans psycholoog (overleden 1949)

september[bewerken | brontekst bewerken]

• 1 - Jeanne Reyneke van Stuwe, Nederlands schrijfster; echtgenote van Willem Kloos (overleden 1951)
• 2 - Frans Drion, Nederlands Kamerlid (overleden 1948)
• 13 - Arnold Schönberg, Oostenrijks-Amerikaans componist (overleden 1951)
• 23 - Francis Lane, Amerikaans atleet (overleden 1927)

oktober[bewerken | brontekst bewerken]

• 18 - Peter O'Connor, Iers atleet (overleden 1957)
• 24 - Rafael Palma, Filipijns minister en senator (overleden 1939)

november[bewerken | brontekst bewerken]

• 4 - Duifje Schuitenvoerder, Nederlands zangeres (overleden 1942)
• 9 - Cyril Deverell, Brits maarschalk (overleden 1947)
• 15 - August Krogh, Deens zoöfysioloog en Nobelprijswinnaar (overleden 1949)
• 23 - George Buff, Nederlands atleet (overleden 1955)
• 24 - Charles William Miller, Braziliaans voetballer (overleden 1953)
• 27 - Chaim Weizmann, Israëlisch politicus; 1e president van Israël (1949-1952; overleden 1952)
• 28 - António Egas Moniz, Portugees neuroloog en Nobelprijswinnaar (overleden 1955)
• 30 - Winston Churchill, Brits staatsman (overleden 1965)

december[bewerken | brontekst bewerken]

• 1 - Luís María Guerrero, Filipijns kinderarts, hoogleraar en decaan (overleden 1950)
• 17 - William Lyon Mackenzie King, Canadees staatsman (overleden 1950)
• 18 - Frank Salisbury, Engels kunstschilder en glaskunstenaar (overleden 1962)
• 22 - Franz Schmidt, Oostenrijks componist, cellist en pianist (overleden 1939)
• 26 - Rosa Albach-Retty, Oostenrijks actrice (overleden 1980)
• 28 - Jacques Feyerick, Belgisch atleet (overleden 1955)
• 29 - François Brandt, Nederlands roeier (overleden 1949)

exacte datum onbekend[bewerken | brontekst bewerken]

• Harry Reed, Brits wielrenner, motorcoureur, constructeur en ondernemer (overleden 1951)

Overleden[bewerken | brontekst bewerken]

januari

• 14 - Philipp Reis (40), Duits onderwijzer en uitvinder
• 24 - Martelaren van Podlachië

februari

• 23 - Maria Louise van Bourbon-Sicilië (19), prinses van Beide Siciliën

maart

• 2 - Neil Arnott (85), Schots geneesheer
• 6 - Louise Rasmussen (58) als Gravin Danner, derde echtgenote van koning Frederik VII van Denemarken
• 8 - Millard Fillmore (74), dertiende president van de Verenigde Staten
• 10 - Moritz Hermann von Jacobi (72), Duits natuurkundige en ingenieur

april

• 13 - James Bogardus (74), Amerikaans uitvinder en architect
• 26 - Eduard Wenckebach (60), Nederlands fabrikant en telegrafiepionier

mei

• 2 - Mark John Currie (78), Brits militair en Australisch pionier

juni

• 26 - Frederik Allard Ebbinge Wubben (82), Nederlands burgemeester en notaris

oktober

• 26 - Peter Cornelius (49), Duits componist en dichter

december

• 7 - Konstantin von Tischendorf (59), Duits theoloog
• 9 - Johannes Bosscha sr. (77), Nederlands staatsman

datum onbekend

• Thomas Bannister (circa 75) - Brits militair en ontdekkingsreiziger in West-Australië

Zie de categorie 1874 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.