Associatie van vetkruid en tijm
Associatie van vetkruid en tijm | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Syntaxonomische indeling | |||||||
| |||||||
Associatie | |||||||
Sedo-Thymetum pulegioidis Doing ex Weeda, Doing & Scham. | |||||||
Afbeeldingen op Wikimedia Commons |
De associatie van vetkruid en tijm (Sedo-Thymetum pulegioidis) is een associatie uit het verbond van droge stroomdalgraslanden. Het is bloem- en kleurrijke plantengemeenschap van droge, kalkarme zandgronden in Nederland, België en Duitsland.
Naamgeving en codering[bewerken | brontekst bewerken]
- Syntaxoncode voor Nederland (rVvN): r14Bc01
- BWK-karteringscode: hu
- Natura2000-habitattypecode (EU-code): H6120
- Corine biotope: 34.12 Pelouses des sables calcaires
- Eunis Habitat Types: E1.12 Euro-Siberian pioneer calcareous sand swards
De wetenschappelijke naam Sedo-Thymetum pulegioidis is afgeleid van de botanische namen van twee opvallende soorten voor de associatie, de kensoort zacht vetkruid (Sedum sexangulare) en grote tijm (Thymus pulegioides).
Fysiognomie[bewerken | brontekst bewerken]
De associatie van vetkruid en tijm is dikwijls een bloemrijke gemeenschap die opvalt door de overwegend witte en gele bloemkleuren.
Symmorfologie[bewerken | brontekst bewerken]
Het is een pioniervegetatie met een open tot min of meer gesloten grasmat. De kruidlaag blijft laag en bestaat overwegend uit grassen, eenjarige en overblijvende kruiden. De boom- en struiklaag zijn afwezig. Een moslaag is meestal aanwezig, maar weinig soortenrijk.
Ecologie[bewerken | brontekst bewerken]
Deze plantengemeenschap vindt men vooral in stroomdalgraslanden op droge, kalkarme zandige bodem, maar kan lokaal ook op kalkrijkere standplaatsen voorkomen waar pleksgewijze bodemverstoring plaatsvindt, bijvoorbeeld op beweide of betreden plekken. Meestal is dit op voormalige stuwwallen of andere hooggelegen zandgronden in grote rivierdalen.
Subassociaties in Nederland en Vlaanderen[bewerken | brontekst bewerken]
In Nederland en Vlaanderen komen twee subassociaties van de associatie van vetkruid en tijm voor.
Subassociatie met klein vogelpootje[bewerken | brontekst bewerken]
Een subassociatie met klein vogelpootje (Sedo-Thymetum ornithopodetosum) kan zich ontwikkelen op de meest kalkarme standplaatsen binnen de associatie. Deze subassociatie vertoont enige verwantschap met het dwerghaver-verbond en het verbond van gewoon struisgras. Differentiërende taxa zijn klein vogelpootje, gewoon reukgras, eenjarige hardbloem, zandblauwtje, vroege haver, klein tasjeskruid en grijze bisschopsmuts. Deze subassociatie heeft als syntaxoncode voor Nederland r14Bc01a.
Subassociatie met sikkelklaver[bewerken | brontekst bewerken]
Een subassociatie met sikkelklaver (Sedo-Thymetum medicaginetosum) kan zich ontwikkelen op de meest kalkrijke standplaatsen binnen de associatie. Deze subassociatie vertoont verwantschap met de associatie van sikkelklaver en zachte haver. Differentiërende taxa zijn sikkelklaver, zachte haver, akkerwinde, zachte ooievaarsbek, ruige weegbree, cipreswolfsmelk, gewone agrimonie. Deze subassociatie heeft als syntaxoncode voor Nederland r14Bc01b.
Verspreiding[bewerken | brontekst bewerken]
Het verspreidingsgebied van de associatie van vetkruid en tijm omvat Nederland, België en Duitsland. Ze is overal zeldzaam en bedreigd.
In Nederland vindt men ze vooral op de terrassen van de Maas in Noord-Limburg en Noord-Brabant, langs de IJssel en de Overijsselse Vecht.
In Vlaanderen zijn goede voorbeelden van deze associatie niet meer voorradig, maar in de kuststreek en langs de Grensmaas vinden we nog graslanden waar enkele van de kensoorten voorkomen.
Diagnostische taxa voor Nederland en Vlaanderen[bewerken | brontekst bewerken]
Deze associatie heeft vooral zacht vetkruid, tripmadam, liggende ereprijs, zandwolfsmelk en kaal breukkruid als kensoorten, dikwijls in combinatie met andere verbonds-, orde- en klassekensoorten. Vele van deze soorten zijn zeldzaam tot zeer zeldzaam. In België en Nederland verdwenen soorten als de Kartuizer anjer en het wildemanskruid maakten in het verleden ook deel uit van deze lijst.
- Kruidlaag
Kentaxon | Diff.soort | Presentie | Triviale naam | Botanische naam | Opmerking | Afbeelding |
---|---|---|---|---|---|---|
kA | - | > 60% | zacht vetkruid | Sedum sexangulare | ||
kA | - | > 30% | tripmadam | Sedum rupestre | ||
kA | - | > 20% | liggende ereprijs | Veronica prostrata | ||
kA | - | > 20% | kaal breukkruid | Herniaria glabra | ||
kA | - | < 10% | zandwolfsmelk | Euphorbia seguieriana | ||
kV | - | > 40% | voorjaarsganzerik | Potentilla tabernaemontani | ||
kV | - | > 10% | handjesgras | Cynodon dactylon | ||
kV | - | < 10% | cipreswolfsmelk | Euphorbia cyparissias | ||
kV | - | - | kartuizer anjer | Dianthus carthusianorum | niet in België en Nederland | |
kV | - | - | wildemanskruid | Pulsatilla vulgaris | niet in België en Nederland | |
kO | - | > 20% | liggende klaver | Trifolium campestre | ||
kO | - | > 20% | hazenpootje | Trifolium arvense | ||
kO | - | > 20% | overblijvende hardbloem | Scleranthus perennis | ||
kO | - | > 10% | viltganzerik | Potentilla argentea | ||
kO | - | > 10% | klein timoteegras | Phleum pratense subsp. serotinum | ||
kK | - | > 70% | geel walstro | Galium verum | ||
kK | - | > 50% | gewoon biggenkruid | Hypochaeris radicata | ||
kK | - | > 40% | zandhoornbloem | Cerastium semidecandrum | ||
kK | - | > 30% | zandzegge | Carex arenaria | ||
kK | - | > 20% | vroegeling | Erophila verna | ||
kK | - | > 10% | kleine leeuwentand | Leontodon saxatilis | ||
bg | - | duizendblad | Achillea millefolium | |||
bg | - | smalle weegbree | Plantago lanceolata | |||
bg | - | akkerhoornbloem | Cerastium semidecandrum | |||
bg | - | schapenzuring | Rumex acetosella | |||
bg | - | muizenoor | Pilosella officinarum | |||
bg | - | grote tijm | Thymus pulegioides |
- Moslaag
Kentaxon | Diff.soort | Presentie | Triviale naam | Botanische naam | Opmerking | Afbeelding |
---|---|---|---|---|---|---|
kK | - | > 20% | gewoon klauwtjesmos | Hypnum cupressiforme | ||
kK | - | > 20% | grijze bisschopsmuts | Racomitrium canescens | ||
kK | - | > 10% | gewoon purpersteeltje | Ceratodon purpureus |
Bedreiging en bescherming[bewerken | brontekst bewerken]
Deze associatie wordt vooral bedreigd door verwaarlozing. Typisch voor een pioniersvegetatie, is beweiding of een beheer gericht op het veroorzaken van lokale bodemerosie noodzakelijk om ze te laten voortbestaan.
Fotogalerij[bewerken | brontekst bewerken]
- Vroeg zomeraspect
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
Bronnen, noten en/of referenties
|