Żelazna Góra (gromada) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Żelazna Góra
	gromada
	1954–1973
Państwo	Polska
Województwo	olsztyńskie
Powiat	braniewski
Data powstania	4 października 1954
Data likwidacji	1 stycznia 1973
Siedziba	Żelazna Góra
Szczegółowy podział administracyjny (1954)
Liczba sołectw	6
Liczba reprezentantów
Liczba członków GRN (1954)	12
brak współrzędnych

Żelazna Góra – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.

Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954^[1] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973^[2], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972^[3]^[4].

Gromadę Żelazna Góra z siedzibą GRN w Żelaznej Górze utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski^[3] – w powiecie braniewskim w woj. olsztyńskim na mocy uchwały nr 11 WRN w Olsztynie z dnia 4 października 1954. W skład jednostki weszły obszary dotychczasowych gromad^[5] Żelazna Góra, Krasnolipie i Jarocin oraz miejscowości Banowski Młyn, Krzewno, Nowota i Murawka z dotychczasowej gromady Krzewno ze zniesionej gminy Wola Lipowska, a także obszary dotychczasowych gromad Wilki i Pęciszewo ze zniesionej gminy Nowa Pasłęka, w tymże powiecie^[6]. Dla gromady ustalono 12 członków gromadzkiej rady narodowej^[7].

31 grudnia 1967 z gromady Żelazna Góra wyłączono dwie części obszaru PGR Jachowo (61 + 17 ha) oraz części obszarów PGR Wyszkowo i PGL nadleśnictwo Rogity (razem 422 ha), włączając je do gromady Bieńkowo w tymże powiecie; do gromady Żelazna Góra włączono natomiast część obszaru PGR Żelazna Góra (36 ha) z gromady Bieńkowo oraz część obszaru PGL nadleśnictwo Rogity (85 ha) z gromady Braniewo w tymże powiecie^[8].

Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej^[9].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
↑ ^a ^b Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.
↑ Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
↑ Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
↑ Uchwała Nr 11 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu braniewskiego; w ramach Zarządzenia Nr 13 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 20 grudnia 1954 r., Nr. 11, Poz. 50)
↑ Uchwała Nr XXXVI/202 Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Braniewie z dnia 2 października 1954 r. w przedmiocie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 9 października 1954 r., Nr. 9, Poz. 30)
↑ Uchwała Nr XIV/60/67 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 7 października 1967 r. w sprawie zmiany granic niektórych gromad na terenie województwa olsztyńskiego (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 15 listopada 1967 r., Nr. 13, Poz. 103)
↑ Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.

[1] Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191

[2] Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[paprlfivesix-3] Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.

[4] Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.

[5] Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.

[main-6] Uchwała Nr 11 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu braniewskiego; w ramach Zarządzenia Nr 13 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 20 grudnia 1954 r., Nr. 11, Poz. 50)

[grn-7] Uchwała Nr XXXVI/202 Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Braniewie z dnia 2 października 1954 r. w przedmiocie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 9 października 1954 r., Nr. 9, Poz. 30)

[8] Uchwała Nr XIV/60/67 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 7 października 1967 r. w sprawie zmiany granic niektórych gromad na terenie województwa olsztyńskiego (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 15 listopada 1967 r., Nr. 13, Poz. 103)

[paprlsevenone-9] Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Przynależność wojewódzka	okręg mazurski (1945–46) woj. olsztyńskie (od 1946)
Miasta	Braniewo (od 1945) Frombork (do 1945 i od 1959) Orneta (od 1945) Pieniężno (Melzak) (do 1945 i od 1973)
Osiedla (1954–72)	Frombork (1958) Pieniężno (1959–72)
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Bażyny (Basien) (1946–54) Braniewo (1945–46 i od 1973) Chruściel (Blizin) (1945–54) Długobór (1945–46) Frombork (1945–54 i od 1973) Henrykowo (1945–46) Lechowo (Świetlany) (1945–54) Lelkowo (Szczepkowo) (← 1946–54 i od 1973) Nowa Pasłęka (1946–54) (Pasarga) Orneta (1945–46 i od 1973) Pieniężno (Wewno) (1945–54 i od 1973) Płoskinia (Plaszewo) (1946–54 i od 1973) Tolkowiec (1945–46) Wola Lipowska (1946–54) (Podlipie) Zakrzewiec (Vogelsang) (← 1946)
Gromady (1954–72)	Bażyny (1954–71) Bieńkowo (1954–68) Błudowo (1954–61) Braniewo (1954–72) Chruściel (1954–72) Chwalęcin (1954–59) Frombork (1954–72) Głębock (1954–57) Henrykowo (1954–59) Lechowo (1954–72) Lelkowo (1954–72) Mingajny (1954–59) Orneta (1954–72) Pakosze (1954–59) Pieniężno (1954–72) Pluty (1954 →) Płoskinia (1954–72) Rogity (1954–57) Szyleny (1954–59) Wola Lipowska (1954–68) Żelazna Góra (1954–72)