Adrian Pikarski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Adrian Pikarski
Herb duchownego
Data urodzenia

1615

Data i miejsce śmierci

20 marca 1679
Grodno

Biskup diecezjalny kijowski
Okres sprawowania

1677–1679

Kaznodzieja nadworny Jana Kazimierza
Okres sprawowania

1661–1679

Wyznanie

katolicyzm

Inkardynacja

jezuici

Sakra biskupia

??

Adrian Pikarski herbu Półkozic[1] (ur. 1615, zm. 20 marca 1679 w Grodnie) – biskup nominat kijowski w 1677, kapelan i kaznodzieja królewski Jana II Kazimierza Wazy od 1661, spowiednik i kaznodzieja królowej Polski Ludwiki Marii Gonzagi w latach 1661-1667[2], jezuita, kapelan obozowy Stefana Czarnieckiego i pamiętnikarz.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodzony w ziemi rawskiej (Mazowsze) jako syn zamożnego szlachcica Jana, sędziego ziemskiego rawskiego, i Nowomiejskiej, krewny Jana Chryzostoma Paska. Kształcił się w kolegium jezuitów w Kaliszu, tam też wstąpił do zakonu. Przez kilkanaście lat uczył w różnych kolegiach. Brał udział w wojnach: szwedzkiej, duńskiej i moskiewskiej jako kapelan obozowy oddziałów Stefana Czarneckiego. Należał do stronnictwa Marii Ludwiki. W roku 1663 polemizował w Białej Cerkwi z Joannicym Galatowskim[3]. Później sprawował funkcję kaznodziei nadwornego i spowiednika Michała Korybuta Wiśniowieckiego i Jana Sobieskiego.

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

  • Suprema in Regno Poloniae meta honoris. W: Plinius polonicus. Kalisz: drukarnia Kolegium T. J., 1639, s. 207–297. (utwór na cześć arcybiskupa gnieźnieńskiego Jana Lipskiego)
  • Prawa Samsonka na pogrzebie... Małgorzaty z Masłowic Łayszczewskiej. Kalisz: drukarnia Kolegium T. J., 1651.
  • Kazania obozowe, fragm. przytoczył J. Ch. Pasek Pamiętniki (wyd. J. Czubek, Kraków 1929, BPP nr 81, s. 23-25)
  • Diarium bellici progressus cum Georgio Rakocio. Ex castris ad Miedzybor 23 Julii 1657, ogł. (z przekł. polskim) B. Kalicki "Ksiądz Adrian Pikarski i jego dziennik wyprawy przeciwko Rakocemu r. 1657", Biblioteka Ossolineum 1864, t. 4; przedr. w książce Zarysy historyczne, Lwów 1869; rękopis Ossolineum nr 240 zaginął w latach 1939-1945
  • Ludovicae Mariae Poloniae ac Sveciae Reginae viva et augusta imago, Kraków 1657, drukarnia F. Cezary (obrona pamięci Marii Ludwiki)
  • Najaśniejsze zwierciadło majestatu bez makuły, Kraków 1667, drukarnia F. Cezary (kazanie pogrzebowe)

Listy[edytuj | edytuj kod]

  • Do prowincjała jezuitów polskich, dat. w Starogrodzie 27 września 1663, fragmenty ogł. B. Kalicki "Ksiądz Adrian Pikarski i jego dziennik wyprawy przeciwko Rakocemu r. 1657", Biblioteka Ossolineum 1864, t. 4; rękopis Ossolineum nr 237/II, k. 190-197

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Rodzina, herbarz szlachty polskiej, t. XIV, Warszawa 1917, s. 1.
  2. Bożena Fabiani, Warszawski dwór Ludwiki Marii, Warszawa 1976, s. 99.
  3. Jan Stradomski, Spory o" wiarę grecką" w dawnej Rzeczypospolitej [online] [dostęp 2019-10-07] (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Jan Władysław Poczobut Odlanicki: Pamiętnik. Warszawa: 198.
  • Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut. T. 3: Piśmiennictwo Staropolskie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1965, s. 106–107.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]