Burzykowate – Wikipedia, wolna encyklopedia

Burzykowate
Procellariidae[1]
Leach, 1820
Ilustracja
Przedstawiciel rodziny – fulmar zwyczajny (Fulmarus glacialis) – forma ciemno ubarwiona
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

rurkonose

Rodzina

burzykowate

Typ nomenklatoryczny

Procellaria Linnaeus, 1758

Synonimy
  • Pelecanoididae G.R. Gray, 1871
Rodzaje

zobacz opis w tekście

Burzykowate[2], petrelowate (Procellariidae) – rodzina ptaków z rzędu rurkonosych (Procellariiformes).

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Rodzina obejmuje gatunki oceaniczne zamieszkujące otwarte morza całego świata[3][4] (na Bałtyku spotykane sporadycznie).

Cechy charakterystyczne

[edytuj | edytuj kod]

Ptaki te charakteryzują się następującymi cechami:

  • ciało długości 25–99 cm[5]
  • ubarwienie ciemne, często biały brzuch, bardzo rzadko jasne
  • rogowa pochwa dzioba złożona z płytek, posiadają rurkowate nozdrza, a to oznacza większą powierzchnię nabłonka węchowego, który powiększają dodatkowo nosowe chrząstki spiralne, co może się wiązać z dobrym węchem, a u ptaków to cecha wyjątkowa.
  • często występuje polimorfizm w obrębie gatunku
  • w locie wykorzystują zaburzenia powietrza nad falami, co powoduje, że często spotyka się je w obszarach złej pogody; na ląd wracają tylko na noc i w okresie lęgowym
  • lekki lot zawdzięczają w dużej mierze komorom powietrznym w kościach
  • długie skrzydła z dobrze rozwiniętą kością ramieniową i przedramieniową
  • większość żywi się planktonem, niektóre głowonogami
  • gnieżdżą się kolonijnie, zazwyczaj na niedostępnych klifach i wyspach, gdzie niektóre wygrzebują głębokie nory
  • młode karmione obficie i tłusto rozwijają się dość powoli. Niektóre gatunki porzucają nie w pełni rozwinięte młode i wtedy muszą przetrwać dzięki rezerwom tłuszczowym do czasu aż nauczą się latać i żerować.
  • upierzenie jest mocno natłuszczone, co wydziela przykry zapach (wydzielają go też jaja), nawet u okazów muzealnych

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Dawniej rodzinę dzielono na dwie podrodziny: fulmary (Fulmarinae) i burzyki (Puffininae), obecnie ten podział nie jest już stosowany. Do rodziny należą następujące rodzaje[2]:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Procellariidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Procellariidae Leach, 1820 – burzykowate - Petrels & Shearwaters (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-19].
  3. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Petrels, albatrosses. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-17]. (ang.).
  4. Petrels and Shearwaters (Procellariidae). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-20)]. (ang.).
  5. C. Carboneras: Family Procellariidae (Petrels and Shearwaters). W: J. del Hoyo, A. Elliott & J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 1: Ostrich to Ducks. Barcelona: Lynx Edicions, 1992, s. 216. ISBN 84-87334-10-5. (ang.).