French
DeutschDarmstädter Künstlerkolonie – Wikipedia, wolna encyklopedia
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ | kulturowy |
| Spełniane kryterium | II, IV |
| Numer ref. | |
| Region[b] | Europa i Ameryka Północna |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę | 2021 |
Położenie na mapie Hesji  | |
Położenie na mapie Niemiec  | |
 49°52′38″N 8°40′01″E/49,877222 8,666944 | |
_(7919613532).jpg)
Darmstädter Künstlerkolonie – kolonia artystyczna w Darmstadt, założona w 1899 roku przez wielkiego księcia Hesji Ernesta Ludwika na wzgórzu Mathildenhöhe; pierwszymi członkami kolonii byli artyści secesji: Peter Behrens (1868–1940), Paul Bürck (1878–1947), Rudolf Bosselt (1871–1938), Hans Christiansen (1866–1945), Ludwig Habich (1872–1949), Patriz Huber (1878–1902) i Joseph Maria Olbrich (1867–1908).
W 2021 roku kolonia na Mathildenhöhe została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kolonia została założona w 1899 roku przez wielkiego księcia Hesji Ernesta Ludwika (1868–1937)[1]. Książę zaprosił do Darmstadt siedmiu artystów z Monachium, Paryża i Wiednia: Peter Behrens (1868–1940), Paul Bürck (1878–1947), Rudolf Bosselt (1871–1938), Hans Christiansen (1866–1945), Ludwig Habich (1872–1949), Patriz Huber (1878–1902) i Joseph Maria Olbrich (1867–1908)[1][2]. Przez trzy lata wypłacał im pensje[2].
Artyści, którzy cieszyli się wolnością twórczą, zobowiązani byli do wystawiania swoich prac na wystawach, także dla potencjalnych kupujących[1]. Niektórzy z artystów otrzymali ziemie na wzgórzu Mathildenhöhe, gdzie wznosili dla siebie domu często własnego projektu[1]. Domu te zostały zaprezentowane jako nowoczesne dzieła sztuki – z wnętrzami i wyposażeniem autorstwa artystów – na wystawie „Ein Dokument Deutscher Kunst” (tłum. Dokument Niemieckiej Sztuki)[1].
W latach 1899–1914 do kolonii przyjechało 23 artystów[1]. Na architekturę Mathildenhöhe największy wpływ mieli Joseph Maria Olbrich, Albin Müller (1871–1941) i Bernhard Hoetger (1874–1949)[1]. Kolonię charakteryzuje zabudowa secesyjna z Hochzeitsturm, salą wystawienniczą i gmachem z atelier artystów[1].
W sąsiedztwie kolonii książę Ernest Ludwik założył manufakturę porcelany, którą prowadził Jakob Julius Scharvogel (1854–1938), manufakturę szkła artystycznego, którą kierował Josef Emil Schneckendorf (1865–1949), oraz drukarnię „Ernst Ludwig-Presse” prowadzoną przez braci Kleukensów: Friedricha Wilhelma (1878–1956) i Christiana Heinricha (1880–1954)[1]. Kolonia zapoczątkowała nową formę współpracy między pomiędzy artystami a przemysłem, która później była kontynuowana przez Deutscher Werkbund[3].
_(7928651530).jpg)
Prace użytkowe i artystyczne wszystkich artystów wystawiano na regularnie organizowanych wystawach w 1901, 1904, 1908 i 1914 roku[1]. W 1904 roku na potrzeby wystawy wzniesiono tzw. Drei-Häuser-Gruppe projektu Olbricha[3][1]. Z okazji wystawy w 1908 roku powstały Hochzeitsturm i sala wystawiennicza[3]. Wystawy przestały być organizowane wraz z wybuchem I wojny światowej, a kolonia została formalnie rozwiązana w 1929 roku[1]. Przez lata pozostawała w zapomnieniu aż do lat 50. XX w., kiedy zaczęto interesować się secesją[2]. Zainteresowanie kolonią, jej twórcami i ich pracami odżyło po zorganizowanej w 1976 roku wystawie retrospektywnej[2].
W 1990 roku otwarto Museum Künstlerkolonie Darmstadt (MKKD), dokumentujące działalność kolonii, w którego zbiorach znajdują się obrazy, rzeźby, grafiki, meble, tekstylia, modele architektoniczne, wyroby ceramiczne i jubilerskie zaprojektowane i wykonane przez artystów kolonii[4].
W 2021 roku kolonia na Mathildenhöhe została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO[5].
Artyści[edytuj | edytuj kod]
W latach 1899–1914 kolonię tworzyli[6]:
- Peter Behrens (1899–1903)
- Rudolf Bosselt (1899–1903)
- Paul Bürck (1899–1902)
- Hans Christiansen (1899–1902)
- Johann Vincenz Cissarz (1903–1906)
- Daniel Greiner (1903–1906)
- Ludwig Habich (1899–1906)
- Paul Haustein (1903–1905)
- Bernhard Hoetger (1911–1914)
- Patriz Huber (1899–1902)
- Heinrich Jobst (1907–1918)
- Friedrich Wilhelm Kleukens (1907–1918)
- Christian Heinrich Kleukens (1913–1918)
- Edmund Körner (1911–1916)
- Emanuel Josef Margold (1911–1929)
- Albin Müller (1906–1914)
- Joseph Maria Olbrich (1897–1908)
- Fritz Osswald (1913–1921)
- Hanns Pellar (1911–1925)
- Ernst Riegel (1906–1912)
- Jakob Julius Scharvogel (1906–1914)
- Josef Emil Schneckendorf (1906–1912)
- Theodor Wende (1913–1921)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stadt Darmstadt: Darmstädter Künstlerkolonie 1899-1914. [w:] www.darmstadt.de [on-line]. [dostęp 2019-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-24)]. (niem.).
- Mitglieder der Künstlerkolonie. [w:] www.mathildenhoehe.eu [on-line]. [dostęp 2019-05-25]. (niem.).
- Die Künstlerkolonie auf der Mathildenhöhe Darmstadt. [w:] www.mathildenhoehe-darmstadt.de [on-line]. [dostęp 2019-05-25]. (niem.).
- Sonja Sikora: Künstlerkolonie, Darmstädter. W: Stadtlexikon Darmstadt. (niem.).
- Mi Yeon Zentgraf: Museum Künstlerkolonie Darmstadt (MKKD). W: Stadtlexikon Darmstadt. (niem.).
- UNESCO: Five sites in the Arab and Europe regions inscribed on UNESCO’s World Heritage List. [dostęp 2021-07-27]. (ang.).
- ↑ Wspólnie z Wielką Brytanią
- ↑ Wspólnie z Austrią, Francją, Słowenią, Szwajcarią, Włochami
- ↑ Wspólnie z Argentyną, Belgią, Francją, Indiami, Japonią i Szwajcarią
- ↑ Wspólnie z Austrią, Belgią, Czechami, Francją, Wielką Brytanią i Włochami
- ↑ Wspólnie z Holandią, Danią
- ↑ Wspólnie z Albanią, Austrią, Belgią, Bośnią i Hercegowiną, Bułgarią, Chorwacją, Czechami, Francją, Hiszpanią, Macedonią Północną, Polską, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwajcarią, Ukrainą i Włochami
- ↑ Wspólnie z Polską