Flamingi – Wikipedia, wolna encyklopedia

Flamingi
Phoenicopteridae[1]
Bonaparte, 1831
Ilustracja
Przedstawiciel rodziny – flaming krótkodzioby (Phoenicoparrus jamesi)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

flamingowe

Rodzina

flamingi

Rodzaje
  • Phoenicopterus
  • Phoeniconaias
  • Phoenicoparrus

Flamingi[2], czerwonaki[3][4], czerwonakowate (Phoenicopteridae) – rodzina ptaków z monotypowego rzędu flamingowych (Phoenicopteriformes).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rząd flamingów obejmuje gatunki brodzące, zamieszkujące wyspowo strefę klimatów ciepłych i gorących całego świata poza Australią i Oceanią[5]. Środowisko życia stanowią słone i alkaliczne (sodowe) jeziora, nadmorskie laguny, mokradła, panwie solne. Spotykane również w głębi lądu[6].

Cechy charakterystyczne[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 80–145 cm, przy czym samce są większe od samic[7]. Masa ciała: 1,9–3 kg[6]. Flamingi charakteryzują się długą szyją i nogami. Skrzydła długie i zaostrzone. Palce w liczbie 3 lub 4 połączone są błoną pławną (u dwóch gatunków z rodzaju Phoenicoparrus zachował się czwarty, tylny palec[6]). Mimo swojej budowy dobrze latają, potrafią również pływać, co czynią jednak głównie osobniki młode. W locie nogi i szyja wyciągnięte. Dziób świadczy o wysokiej specjalizacji pokarmowej. Gdy ptak zagłębi go w wodzie, językiem przepycha wodę, a umieszczone pod górną szczęką blaszki (lamella) wychwytują pożywienie, np. glony i fragmenty roślin. Osobniki młode mają proste dzioby i są karmione wydzieliną z wola[8].

Flamingi są zwierzętami stadnymi. Dzięki swojej wysokości łatwo dostrzegają drapieżnika i zaczynają wtedy głośno alarmować inne osobniki. Są to ptaki wędrowne, w locie formują długie, nierówne linie. Łączą się w pary na całe życie. Oba ptaki z pary budują kopulaste gniazdo z mułu, w którym składane są jedno lub dwa jaja. Młode karmione są wydzieliną z wola, co cechuje jedynie flamingi i gołębiowe. Młode łączą się w „żłobki”, podobnie jak strusie; mimo tego rodzice rozpoznają i karmią swoje młode. Po 6–11 tygodniach są w stanie żerować samodzielnie[8]. Zbiorowiska młodych ptaków u jednego z gatunków mogą liczyć do 30 tys. osobników[6].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Wykonane ostatnio badania oparte na analizie DNA sugerują, że flamingi są taksonem siostrzanym dla perkozów (Podicipediformes)[9][10][11][12][13][14]. Klasyfikacja jest kontrowersyjna. Dawniejsi autorzy uznawali flamingi za podrząd brodzących (Ciconiiformes), wskazywali na podobieństwo białka ich jaja oraz jaj czaplowatych (Ardeidae), podobieństwo zachowań i pasożytów piór z blaszkodziobymi (Anseriformes) czy podobieństwa z szydłodziobem (Cladorhynchus leucocephalus)[6]. Do rodziny należą następujące rodzaje[2]:

Kladogram rodziny Phoenicopteridae[15]:

Phoenicopteridae


Phoenicopterus chilensis




Phoenicopterus roseus



Phoenicopterus ruber






Phoeniconaias minor




Phoenicoparrus andinus



Phoenicoparrus jamesi





Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Phoenicopteridae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Phoenicopteridae Bonaparte, 1831 - flamingi - Flamingos (wersja: 2015-08-30). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-12-18].
  3. Bronisław Ferens i Roman J. Wojtusiak: Ornitologia ogólna. Ptak, jego budowa i życie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1960, s. 17.
  4. Ludwik Tomiałojć: Ptaki Polski - wykaz gatunków i rozmieszczenie. Warszawa: PWN, 1972, s. 33.
  5. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-12-18]. (ang.).
  6. a b c d e ARJ/JK: Flamingi. W: redaktor: Christopher Perrins: Ptaki. Wszystkie rodziny świata. Buchmann, 2010, s. 124–129. ISBN 978-83-7670-263-6.
  7. J. del Hoyo: Family Phoenicopteridae (Flamingos). W: J. del Hoyo, A. Elliott & J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 1: Ostrich to Ducks. Barcelona: Lynx Edicions, 1992, s. 508. ISBN 84-87334-10-5. (ang.).
  8. a b D. Burni, B. Hoare, J. DiCostanzo, P. Benstead: Ptaki. Encyklopedia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 154. ISBN 978-83-01-15733-3.
  9. M. Van Tuinen, D.B. Butvill, J.A.W. Kirsch, S.B. Hedges. Convergence and divergence in the evolution of aquatic birds. „Proceedings Royal Society London”. 268, s. 1345–1350, 2001. DOI: 10.1098/rspb.2001.1679. (ang.). 
  10. A.L. Chubb. New nuclear evidence for the oldest divergence among neognath birds: the phylogenetic utility of ZENK. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 30 (1), s. 140–151, 2004. DOI: 10.1016/S1055-7903(03)00159-3. PMID: 15022765. (ang.). 
  11. M.G. Fain, P. Houde. Parallel radiations in the primary clades of birds. „Evolution”. 58 (11), s. 2558–2573, 2004. (ang.). 
  12. P.G.P. Ericson, C.L. Anderson, T. Britton, A. Elzanowski, U.S. Johansson, M. Källersjö, J.I. Olhson, T.J. Parsons, D. Zuccon & G. Mayr. Diversification of Neoaves: Integration of molecular sequence data and fossils. „Biology Letters”. 2, s. 543–547, 2006. DOI: 10.1098/rsbl.2006.0523. (ang.). 
  13. J.W. Brown, J.S. Rest, J. García-Moreno, M.D. Sorenson & D.P. Mindell. Strong mitochondrial DNA support for a Cretaceous origin of modern avian lineages. „BMC Biology”. 6, s. 6, 2008. DOI: 10.1186/1741-7007-6-6. PMID: 18226223. (ang.). 
  14. S.J. Hackett, R.T. Kimball, S. Reddy, R.C.K. Bowie, E.L. Braun, M.J. Braun, J.L. Chojnowski, W.A. Cox, K.-L. Han, J. Harshman, Ch.J. Huddleston, B.D. Marks, K.J. Miglia, W.S. Moore, F.H. Sheldon, D.W. Steadman, Ch.C. Witt & T. Yuri. A Phylogenomic Study of Birds Reveals Their Evolutionary History. „Science”. 320, s. 1763–1767, 2008. (ang.). 
  15. J. Boyd III: Phoenicopteridae: Flamingos. [w:] Taxonomy in Flux Checklist 3.08 [on-line]. John Boyd’s Home Page. [dostęp 2022-09-11]. (ang.).