French
DeutschGabowe Grądy – Wikipedia, wolna encyklopedia
| wieś | |
 Molenna Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego w Gabowych Grądach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna | 87 |
| Kod pocztowy | 16-300[4] |
| Tablice rejestracyjne | BAU |
| SIMC | 0752852[5] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Augustów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu augustowskiego  | |
 53°45′01″N 22°57′46″E/53,750278 22,962778[1] | |
Gabowe Grądy – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie augustowskim, w gminie Augustów[5][6].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Nazwa wsi wzięła się od słów grąd (czyli piaszczysta wyspa na bagnie) i gabina (czyli inaczej wiąz). Wieś jest właściwie całkowicie zamieszkana przez staroobrzędowców, którzy osiedlili się w tym miejscu w XIX wieku[7] i jest jednym z trzech głównych ich skupisk w Polsce. W 1943 wieś została spalona przez oddziały SS[7].
Miejscowość jest siedzibą jednej z 4 parafii Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego oraz jedynej parafii Staroprawosławnej Cerkwi Staroobrzędowców.
Obiekty[edytuj | edytuj kod]
- zabytkowa drewniana molenna Zaśnięcia Bogurodzicy Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego z 1948, nr rej.: 580 z 10 marca 1989[8],
- murowana molenna Św. Mikołaja Cudotwórcy Staroprawosławnej Cerkwi Staroobrzędowców z 2015-2016
- cmentarz staroobrzędowców,
- szkoła podstawowa z nauczaniem w języku rosyjskim.
W miejscowości działa także składający się ze staroobrzędowców zespół folklorystyczny Riabina[9].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Według Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności, przeprowadzonego w 1921 r., miejscowość liczyła 222 mieszkańców (117 kobiet i 105 mężczyzn) zamieszkałych w 41 domostwach. Większość mieszkańców wsi (w liczbie 216 osób) zadeklarowała wyznanie staroobrzędowe; natomiast pozostali (w liczbie 6 osób) podali wyznanie rzymskokatolickie. Pod względem narodowościowym przeważali ci mieszkańcy, którzy zadeklarowali rosyjską przynależność narodową (203 osoby), pozostali w liczbie 19 osób zgłosili polską przynależność narodową. W owym czasie miejscowość nosiła nazwę Grabowy Grąd i znajdowała się w gminie Kolnica[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 30747
- ↑ Wieś Gabowe Grądy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-11-25], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 249 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b Gabowe Grądy. [dostęp 2009-08-21].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ Zespół staroobrzędowców Riabina – ASKS [online], www.asks.pl [dostęp 2018-11-27] (pol.).
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych.. T. 5: Województwo białostockie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1924, s. 4 (13).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Grabowy-grąd, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 789.
- Siedziba gminy: Augustów
| Wsie |
|
|---|---|
| Kolonie | |
| Osada | |
| Osada leśna | |
| Części wsi |
|
| Zniesiona miejscowość |
