Grabice (województwo lubuskie) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Grabice
	wieś
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Powiat	krośnieński
Gmina	Gubin
Liczba ludności (2013)	281
Strefa numeracyjna	68
Kod pocztowy	66-629
Tablice rejestracyjne	FKR
SIMC	0909294
	Położenie na mapie gminy wiejskiej Gubin Grabice
	Położenie na mapie Polski Grabice
	Położenie na mapie województwa lubuskiego Grabice
	Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego Grabice
	51°52′01″N 14°42′02″E/51,866944 14,700556
	Strona internetowa

Grabice (niem. Reichersdorf^[4], łuż. Rychartojce)^[5] – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Gubin.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Grabice. W latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Grabice. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Grabice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Miejscowość położona 10 km na południe od Gubina, na skrzyżowaniu drogi wojewódzkiej nr 285 z drogą powiatową Czarnowice – Mielno, liczy około 330 mieszkańców.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pierwsza wzmianka o wsi Grabice pochodzi z 1158 roku^[6]^[7]. W 1449 roku wieś nosiła nazwę Reichartstorff^[4]. Najpierw należała do gubińskiego klasztoru (Kloster vor Guben), następnie w XVII wieku do rozmaitych rodzin szlacheckich, a na koniec od roku 1845 do rodziny Friedricha Wilhelma Reimnitza^[8]^[9]^[4]. Grabice to wieś w typie zabudowy zwanej wielodrożnicą, charakteryzująca się zabudową kalenicową i szczytową z okresu XIX i XX wieku. Od roku 1870 do 1875 posiadłość została częściowo podzielona i w 1928 roku definitywnie sprzedana^[10]. Do wsi obok folwarku, należała gospoda, wiatrak, oraz plantacja owoców o której istnieniu napomknięto podczas pierwszej wzmianki w dokumentach. Powstał również w XVIII wieku jednopiętrowy dwór, który był przebudowany w XIX wieku i na początku XX^[10]. W 1939 roku Grabice liczyły 300 mieszkańców^[9].

We wsi znajduje się pomnik przyrody – dąb szypułkowy, obwód 750 cm. W 1948 roku w Grabicach była cegielnia parowa w której wypalano 200 000 sztuk cegieł dziennie^[9], a która w 1961 roku uległa likwidacji^[11].

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest^[12]:

dwór - pałac klasycystyczny z XVII/XVIII wieku, ceglany, wzniesiono pod koniec XVIII wieku. To parterowa, podpiwniczona budowla założona na planie prostokąta, nakryta dachem mansardowym. W środku zachodniej elewacji frontowej znajduje się piętrowy ryzalit. Umieszczono w nim poprzedzone tarasem i schodami wejście główne. Bardzo skromny detal architektoniczny zdobi elewacje^[13]. Prawdopodobnie dwór był kilkakrotnie remontowany, jednak nie spowodowało to znaczniejszych przekształceń jego bryły. W czasie jednej z dwudziestowiecznych modernizacji zamurowano część okien i zbudowano nowszą facjatę w elewacji frontowej^[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 37087
↑ Rozmieszczenie ludności w gminie według miejscowości. Gmina Gubin. [dostęp 2015-11-16].
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 333 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ ^a ^b ^c ^d Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 239.
↑ Rudolf Lehmann: Historisches Ortslexikon für die Niederlausitz Band 2. Die Kreis Cottbus, Spremberg, Guben und Sorau. 2011. ISBN 978-3-941919-90-7.
↑ [1] - Maja Błażejewska
↑ Zygmunt Traczyk w bibliografii Ziemia Gubińska 1939-1949 na s. 229 podaje, że w dokumentach po raz pierwszy została wspomniana w roku 1562 i taką samą datę podają Zeszyty Gubińskie nr 5 na s. 22
↑ Dyrektor gubińskiego gimnazjum
↑ ^a ^b ^c Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 229
↑ ^a ^b Gubińskie Towarzystwo Kultury - Zeszyty Gubińskie nr 5 s. 22
↑ Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 230
↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 13. [dostęp 2013-01-24].
↑ Jest to schodkowy gzyms i opaski okienne

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Gubińskie Towarzystwo Kultury - Zeszyty Gubińskie nr 5 s.22
Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949…. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, 2011, s. 229-234. ISBN 978-83-88059-54-4.
Garbacz Krzysztof: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. Zielona Góra: Agencja Wydawnicza „PDN”, 2011, s. 239. ISBN 978-83-919914-8-2.

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 37087

[2] Rozmieszczenie ludności w gminie według miejscowości. Gmina Gubin. [dostęp 2015-11-16].

[3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 333 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[przew-4] Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 239.

[5] Rudolf Lehmann: Historisches Ortslexikon für die Niederlausitz Band 2. Die Kreis Cottbus, Spremberg, Guben und Sorau. 2011. ISBN 978-3-941919-90-7.

[6] [1] - Maja Błażejewska

[7] Zygmunt Traczyk w bibliografii Ziemia Gubińska 1939-1949 na s. 229 podaje, że w dokumentach po raz pierwszy została wspomniana w roku 1562 i taką samą datę podają Zeszyty Gubińskie nr 5 na s. 22

[8] Dyrektor gubińskiego gimnazjum

[traczyk-9] Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 229

[zeszyty-10] Gubińskie Towarzystwo Kultury - Zeszyty Gubińskie nr 5 s. 22

[traczyk0-11] Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 230

[12] Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 13. [dostęp 2013-01-24].

[13] Jest to schodkowy gzyms i opaski okienne

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]