Kemal Kılıçdaroğlu – Wikipedia, wolna encyklopedia

Kemal Kılıçdaroğlu
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

17 grudnia 1948
Ballıca

Przewodniczący Republikańskiej Partii Ludowej
Okres

od 2010
do 2023

Przynależność polityczna

Republikańska Partia Ludowa

Poprzednik

Deniz Baykal

Następca

Özgür Özel

podpis

Kemal Kılıçdaroğlu (ur. 17 grudnia 1948[1] w Ballıcy w prowincji Tunceli[2] jako Kemal Karabulut[3]) – turecki polityk, ekonomista i urzędnik państwowy, deputowany, w latach 2010–2023 przewodniczący Republikańskiej Partii Ludowej (CHP), kandydat w wyborach prezydenckich w 2023.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wykształcenie i działalność zawodowa[edytuj | edytuj kod]

Urodził się jako czwarte z siedmiorga dzieci swoich rodziców – urzędnika i gospodyni domowej. Jego ojciec w latach 50. zmienił członkom rodziny nazwisko z Karabulut na Kılıçdaroğlu[4]. Uczęszczał do szkół w miejscowościach Erciş, Genç, Tunceli i Elazığ. Szkołę średnią ukończył z wyróżnieniem. W młodości dorabiał, sprzedając m.in. owoce i warzywa. W 1971 ukończył ekonomię na akademii nauk ekonomicznych i handlowych w Ankarze, włączonej później w struktury Uniwersytetu Gazi[4][5].

Po studiach rozpoczął pracę w ministerstwie finansów jako asystent księgowego, a następnie księgowy. Odbył kurs zawodowy we Francji. W 1983 został urzędnikiem w dyrekcji generalnej ds. dochodów, był tam kierownikiem działu oraz zastępcą dyrektora generalnego. W 1991 został dyrektorem generalnym w Bağ-Kur, instytucji ubezpieczeń społecznych dla rzemieślników i pozostałych osób samozatrudnionych. W 1992 powołano go na dyrektora generalnego Sosyal Sigortalar Kurumu, zakładu ubezpieczeń społecznych. Zarządzał tą instytucją do czasu dobrowolnej rezygnacji w 1999. W międzyczasie krótko pełnił też funkcję podsekretarza stanu w ministerstwie pracy i zabezpieczenia społecznego. W 1994 magazyn „Ekonomik Trend” przyznał mu tytuł „urzędnika roku”[4][5].

Działalność polityczna[edytuj | edytuj kod]

Po zakończeniu pracy zawodowej zaangażował się w działalność polityczną. Dołączył do Republikańskiej Partii Ludowej. Z jej ramienia w listopadzie 2002 został po raz pierwszy wybrany do Wielkiego Zgromadzenia Narodowego Turcji. W wyborach w parlamentarnych w lipcu 2007 uzyskał poselską reelekcję[4][5][6]. W 2009 bezskutecznie ubiegał się o funkcję burmistrza Stambułu[1].

W maju 2010 wieloletni lider CHP Deniz Baykal ustąpił ze stanowiska przewodniczącego partii; było to skutkiem skandalu obyczajowego związanego z opublikowaniem nagrania ukazującego go w sypialni z Nesrin Baytok, swoją byłą sekretarką i następnie posłanką[7]. Kemal Kılıçdaroğlu ogłosił wówczas zamiar ubiegania się o przywództwo w partii[8]. W dniach poprzedzających konwencję otrzymał poparcie 77 z 81 przewodniczących struktur regionalnych CHP[9], w konsekwencji z ubiegania się o ponowny wybór zrezygnował Deniz Baykal[10]. 22 maja 2010 Kemal Kılıçdaroğlu został wybrany na nowego przewodniczącego Republikańskiej Partii Ludowej – otrzymał 1189 głosów delegatów (przy 8 głosach nieważnych)[11][12].

W wyborach w czerwcu 2011, czerwcu 2015, listopadzie 2015 i czerwcu 2018 był wybierany na posła na kolejne kadencje[6]. Jego formacja każdorazowo stawała się największą siłą opozycyjną wobec rządzącego środowiska Partii Sprawiedliwości i Rozwoju. W 2018 w imieniu CHP nawiązał bliską współpracę z Dobrą Partią Meral Akşener[13]. Oba ugrupowania zawiązały Sojusz Narodowy, do którego dołączyły Partia Szczęścia, Partia Demokratyczna, Partia Demokracji i Postępu oraz Partia Przyszłości. W marcu 2023 formacje te ogłosiły Kemala Kılıçdaroğlu wspólnym kandydatem w wyborach prezydenckich rozpisanych na maj 2023[14]. W pierwszej turze wyborów z 14 maja 2023 zdobył około 44,9% głosów, zajmując 2. miejsce[15]. Przeszedł do drugiej tury, w której jego konkurentem został ubiegający się o reelekcję Recep Tayyip Erdoğan (który uzyskał poparcie na poziomie 49,5%)[15]. W drugiej turze z 28 maja 2023 przegrał z urzędującym prezydentem, otrzymując 47,8% głosów[16].

Po przegranych wyborach był krytykowany przez działaczy CHP, którzy m.in. zarzucali zbyt dalekie ustępstwa na rzecz koalicjantów. W listopadzie 2023 na funkcji przewodniczącego partii zastąpił go Özgür Özel[17].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Od 1974 żonaty z Selvi Kılıçdaroğlu; ma troje dzieci[4]. Jest alewitą[18].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Kemal Kılıçdaroğlu [online], biyografya.com [dostęp 2023-04-26] (tur.).
  2. İşte Kılıçdaroğlu’nun doğduğu ev [online], cnnturk.com, 23 maja 2010 [dostęp 2023-04-26] (tur.).
  3. Kılıçdaroğlu Kemal Bey’i anlatıyor [online], hurriyet.com.tr, 27 czerwca 2010 [dostęp 2023-04-26] (tur.).
  4. a b c d e Nazımiyeli ailenin okuyan tek çocuğu, radikal.com.tr, 23 maja 2010 [zarchiwizowane 2012-10-17] (tur.).
  5. a b c Kemal Kiliçdaroğlu: CHP Genel Başkanı, chp.org.tr [zarchiwizowane 2010-07-10] (tur.).
  6. a b Kemal Kılıçdaroğlu [online], tbmm.gov.tr [dostęp 2023-04-16] (tur.).
  7. Sex, lies and video [online], economist.com, 13 maja 2010 [dostęp 2023-04-26] (ang.).
  8. Kılıçdaroğlu announcement splits Turkish opposition party, hurriyetdailynews.com, 17 maja 2010 [zarchiwizowane 2010-05-19] (ang.).
  9. Kılıçdaroğlu receives broad support from party base, hurriyetdailynews.com, 18 maja 2010 [zarchiwizowane 2012-09-13] (ang.).
  10. Baykal announces he will not run as debate heats up over new CHP, todayszaman.com, 21 maja 2010 [zarchiwizowane 2010-05-24] (ang.).
  11. Kılıçdaroğlu wins CHP leadership, challenges Turkish PM 'Mr. Recep', hurriyetdailynews.com, 22 maja 2010 [zarchiwizowane 2010-05-26] (ang.).
  12. Kemal Kılıçdaroğlu new leader of opposition Party CHP, nationalturk.com, 22 maja 2010 [zarchiwizowane 2015-01-28] (ang.).
  13. Ayla Jean Yackley, Turkish opposition joins forces for parliament vote [online], al-monitor.com, 2 maja 2018 [dostęp 2023-04-26] (ang.).
  14. Son Dakika: Millet İttifakı'nın Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu [online], cumhuriyet.com.tr, 6 marca 2023 [dostęp 2023-04-26] (tur.).
  15. a b Lauren Leatherby, Turkey Election Maps: Why Erdogan Is Headed For a Runoff [online], nytimes.com, 15 maja 2023 [dostęp 2023-05-16] (ang.).
  16. Nicolas Bourcier, Turkey elections: Erdogan wins historic third term [online], lemonde.fr, 29 maja 2023 [dostęp 2023-05-29] (ang.).
  17. Main opposition ousts longtime leader, elects Özgür Özel. hurriyetdailynews.com, 5 listopada 2023. [dostęp 2023-11-19]. (ang.).
  18. Marc Semo, Elections in Turkey: 'By claiming to be an Alevi, Kemal Kiliçdaroglu broke a taboo' [online], „Le Monde”, 12 maja 2023 [dostęp 2023-05-13] (ang.).