French
DeutschKonstanty Dzieduszycki – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 4 lipca 1884 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 29 maja 1964 |
| Poseł na Sejm II kadencji i Senator IV kadencji (II RP) | |
| Okres | |
| Przynależność polityczna | |
| Odznaczenia | |
    | |
Konstanty Dzieduszycki (ur. 4 lipca 1884 w Izydorówce, zm. 29 maja 1964 w Darenth) – hrabia[1] i ziemianin[2], polityk, poseł na Sejm i senator w II Rzeczypospolitej. Doktor praw. Adiutant Józefa Piłsudskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Rodzina i wykształcenie[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w rodzinie hrabiego Edmunda Dzieduszyckiego h. Sas i Aleksandry z Winogrodzkich, wnuk hrabiego Aleksandra Stanisława[1]. Ukończył gimnazjum, a następnie uniwersytet w Wiedniu, gdzie uzyskał stopień doktora praw.
Działalność niepodległościowa[edytuj | edytuj kod]
W czasie I wojny światowej od sierpnia 1914 roku pracował w sztabie I Brygady Legionów Polskich. W listopadzie 1914 roku został adiutantem Józefa Piłsudskiego. 5 marca 1915 roku został awansowany na porucznika[3]. Od sierpnia 1915 roku dowodził plutonem jazdy w 1 pułku ułanów. W czasie walk został ciężko ranny i od lutego 1916 roku przez prawie rok przebywał w szpitalu. W 1917 roku, po kryzysie przysięgowym, został zdegradowany i wcielony do armii austro-węgierskiej. Na przełomie 1917/1918 ukończył Szkołę Oficerów Rezerwy Kawalerii w Stockerau.
W listopadzie 1918 roku jako dowódca kompanii i szwadronu w grupie ppłk. Michała Tokarzewskiego uczestniczył w odsieczy Lwowa, a następnie do września 1919 roku walczył w 5 pułku piechoty Legionów. Latem 1920 roku był dowódcą Grupy Legionowej, a do listopada tego roku już w stopniu majora był zastępcą dowódcy 5 pułku ułanów. Następnie został bezterminowo urlopowany, pełnił funkcję referenta prawniczego w intendenturze Dowództwa Okręgu Generalnego „Lwów”. W maju 1921 roku został przeniesiony do rezerwy. W 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów kawalerii. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Stryj. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VI[4].
Praca zawodowa i społeczna[edytuj | edytuj kod]
Był właścicielem folwarku Hyżne i jednocześnie pełnomocnikiem rodzinnych majątków Izydorówka, Sulatycze i Lachowice (łącznie 1670 ha). Po zamachu majowym w 1926 roku zaangażował się w pracę ziemian wschodniogalicyjskich współpracujących z rządem. Politycznie był związany z BBWR.
W 1928 roku został wybrany posłem na Sejm II kadencji (1928–1930) z listy państwowej nr 1 (BBWR) w okręgu wyborczym nr 55 (Złoczów). W Sejmie pracował w komisjach: prawniczej, regulaminowej i nietykalności poselskiej oraz wojskowej (do lutego 1930 roku). W 1934 roku ponownie został adiutantem Józefa Piłsudskiego. W 1935 roku został wybrany zastępcą senatora IV kadencji (1935–1938) z województwa lwowskiego. Po śmierci gen. Bolesława Popowicza (9 stycznia 1937 roku) złożył ślubowanie 17 lutego 1937 roku i został senatorem. W tej kadencji pracował w komisjach skarbowej i wojskowej[5]. Był członkiem zarządu okręgu Związku Legionistów Polskich we Lwowie[6][7].
W 1939 zmobilizowany, służył w Ośrodku Zapasowym Podolskiej Brygady Kawalerii w Stanisławowie. Po agresji ZSRR na Polskę 23.09.1939 przeszedł granicę polsko-węgierską w Jabłonicy. Internowany na Węgrzech, polski komendant obozu internowanych w Bergnez. W końcu grudnia 1939 przez Budapeszt przedostał się do Paryża. W Polskich Siłach Zbrojnych oficer łącznikowy Naczelnego Wodza do Rady Narodowej RP. Po upadku Francji w czerwcu 1940 ewakuowany do Wielkiej Brytanii. W latach 1942–1947 członek Wojskowego Trybunału Orzekającego.
Po II wojnie światowej pozostawał na uchodźstwie w Wielkiej Brytanii. Po śmierci został pochowany na cmentarzu Fulham North Sheen.
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (udekorowany 17 kwietnia 1921 we Lwowie przez gen. broni Tadeusza Rozwadowskiego)[8]
- Krzyż Niepodległości (20 lipca 1932)[9]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (9 listopada 1931)[10]
- Krzyż Walecznych (1921)
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w rodzinie ziemiańskiej. Był wnukiem Aleksandra Stanisława Dzieduszyckiego, synem Edmunda i Aleksandry z domu Winogrodzkiej. Miał dwóch braci: Przemysława i Aleksandra (podporucznika 6 pułku Ułanów Kaniowskich).
Ożenił się 4 marca 1930 roku z Walerią Capińską. Małżeństwo pozostało bezdzietne[11]. Dwaj pasierbowie Konstantego Dzieduszyckiego służyli w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Jerzy Sewer Dunin Borkowski: Almanach Błękitny. Warszawa: 1908, s. 341–343.
- ↑ Majątek Hyżne koło Rzeszowa, pełnomocnik rodzinnych majątków Izydorówka, Sulatycze i Lachowice.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917, s. 42.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 117, 954.
- ↑ Biblioteka Sejmowa – Parlamentarzyści RP: Konstanty Dzieduszycki. [dostęp 2013-03-22].
- ↑ Zjazd delegatów Związku Legionistów. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 54 z 7 marca 1935.
- ↑ Związek Legionistów Polskich 1936-1938. Sprawozdanie Komendy Naczelnej Związku Legionistów Polskich. Warszawa: 1938, s. 76.
- ↑ Dekoracja Orderem „Virtuti Militari”. „Gazeta Lwowska”. Nr 87, s. 4, 17 kwietnia 1921.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 345 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
- ↑ Profil Konstantego Dzieduszyckiego na stronie Wielkiej genealogii Marka Minakowskiego. [dostęp 2013-03-22].
Bibliografia, linki[edytuj | edytuj kod]
- Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Konstanty Dzieduszycki. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2016-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-23)].
- Konstanty Dzieduszycki na stronie Senatu RP. senat.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-20)].
- Konstanty Dzieduszycki w bazie Sejmu RP