Ludwik Karol Teichmann – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ludwik Karol Teichmann

Data i miejsce urodzenia	6 września 1823 Lublin
Data i miejsce śmierci	24 listopada 1895 Kraków
Profesor nauk medycznych
Specjalność: anatomia i medycyna sądowa
Alma Mater	Uniwersytet Jerzego Augusta w Getyndze
Doktorat	15 grudnia 1855
Habilitacja	24 lipca 1859
Profesura	1861
Polska Akademia Umiejętności
Status	wiceprezes
Rektor UJ
Uczelnia	Uniwersytet Jerzego Augusta w Getyndze Uniwersytet Jagielloński
Multimedia w Wikimedia Commons

Ludwik Karol Teichmann także: Teichmann-Stawiarski (ur. 6 września 1823 w Lublinie, zm. 24 listopada 1895 w Krakowie^[1]) – polski lekarz anatom, odkrywca nowej drogi badań w medycynie sądowej (kryształków heminy, zwanych kryształkami Teichmanna)^[2], kalwinista. Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego w roku akademickim 1877/1878. Wiceprezes Polskiej Akademii Umiejętności w latach 1878–1890.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był bratankiem krakowskiego pastora ewangelicko-reformowanego Fryderyka Jakuba Teichmanna, a synem lekarza Jakuba Władysława Teichmanna (zm. 1825) i Tekli Olszewskiej (1785–1825). Szkoły średnie skończył w Radomiu, studiował najpierw teologię ewangelicką na Uniwersytecie Dorpackim, by wzorem przodków zostać pastorem kalwińskim. Podobno planom tym przeszkodził pojedynek, w którym Ludwik Karol wziął udział. By uniknąć rosyjskich represji w 1850 roku Ludwik Karol wyjechał na zachód i zaczął studiować medycynę na uniwersytetach w Heidelbergu i w Getyndze, 15 grudnia 1855, ukończywszy studia lekarskie otrzymał tytuł doktora medycyny, chirurgii i położnictwa. W dniu 24 lipca 1859 uzyskał veniam legendi w zakresie anatomii i fizjologii, co było równoznaczne z habilitacją a także otworzyło mu drogę do profesury nadzwyczajnej. W 1861 zdecydował się opuścić Getyngę i przyjechał do Krakowa, by objąć Katedrę Anatomii Patologicznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1868 roku, po ustąpieniu prof. Antoniego Kozubowskiego przeszedł na Katedrę Anatomii Opisowej UJ. W 1872 Teichmannowi powierzono godność dziekana Wydziału Lekarskiego UJ, a w 1877 roku obrano go rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Jego badania naczyń limfatycznych cieszyły się uznaniem środowiska lekarskiego, a za preparaty anatomiczne otrzymał nagrody na wystawach powszechnych w Paryżu i Wiedniu.

W 1853 odkrywca heminy (chloroheminy, kryształków Teichmanna): krystalicznej postaci barwnika krwi. Dopiero od momentu tego odkrycia polskiego uczonego była możliwa jednoznaczna ocena plam pozostawionych na miejscu przestępstwa, jako pochodzących od człowieka lub będących wynikiem działania innych substancji^[2]. Badania Teichmanna otworzyły drogę dla wszystkich późniejszych chemicznych badań nad hemoglobiną^[2].

Ogłosił obszerne dzieło z 18 tablicami Das Saugadersystem (Lipsk, 1861), a także liczne rozprawy, jak Über das Hämatin (w „Henles Zeitschrift für Ration. Medizin”, 1856), Badania anatomiczne w przedmiocie objętości komórek sercowych (w „Roczniku Towarzystwa Naukowego Krakowskiego”, t. VIII, 1864), O wartości niektórych nowszych badań chłonic, tudzież naczyniach limfatycznych krtani (tamże, t. XIX, 1871). Do dzieła autorstwa Luschki Der Kehlkopf des Menschen (Tybinga, 1871) opracował rozdział o naczyniach limfatycznych krtani.

W zawartym w 1862 roku małżeństwie z Anną Loebenstein (1839–1913) miał cztery córki i dwóch synów (zmarłych bezpotomnie). Córka Helena (1864–1944?), po mężu baronowa Lesser, została zamordowana (z dwiema córkami) podczas powstania warszawskiego.

W 1894 roku Teichmann przeszedł w stan spoczynku z tytułem radcy dworu. Cierpiał już wówczas na postępująca chorobę nowotworową, która go ostatecznie pokonała. Pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera W płn.-zach.)^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Dzieje anatomii w Polsce, Katedra Historii Medycyny CM UJ
• Reprezentanci nauk medycznych, zmarli członkowie AU w Krakowie, PAU, TNW i PAN, Katedra Historii Medycyny UJ CM

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

• Publikacje Ludwika Karola Teichmanna w bibliotece Polona