Puchar Świata w biegach narciarskich – Wikipedia, wolna encyklopedia

Puchar Świata w biegach narciarskich
Pierwsza edycja	1973/1974[a] 1981/1982
Bieżąca edycja	2024/2025
Najwięcej zwycięstw w klasyfikacji generalnej PŚ kobiet	Jelena Välbe 5 razy
Najwięcej zwycięstw w klasyfikacji generalnej PŚ mężczyzn	Bjørn Dæhlie 6 razy
Najwięcej zwycięstw z rzędu w klasyfikacji generalnej PŚ kobiet	Justyna Kowalczyk Marjo Matikainen 3 razy
Najwięcej zwycięstw z rzędu w klasyfikacji generalnej PŚ mężczyzn	Gunde Svan Bjørn Dæhlie 3 razy
Najwięcej zwycięstw w zawodach PŚ kobiet	Marit Bjørgen 114 razy
Najwięcej zwycięstw w zawodach PŚ mężczyzn	Johannes Høsflot Klæbo 84 razy
Najwięcej razy na podium w zawodach PŚ kobiet	Marit Bjørgen 183 razy
Najwięcej razy na podium w zawodach PŚ mężczyzn	Johannes Høsflot Klæbo 108 razy

Puchar Świata w biegach narciarskich – rozgrywany corocznie cykl zawodów w biegach narciarskich. Za zajęcie odpowiedniego miejsca w pojedynczych zawodach uczestnik otrzymuje daną liczbę punktów. Po zsumowaniu punktów poszczególnych zawodników z każdego konkursu, tworzona jest klasyfikacja. Zawodnik będący na jej czele, otrzymuje Puchar Świata – Kryształową Kulę. Sumuje się także punkty w dwóch kategoriach – biegach dystansowych i sprintach. Zwycięzca takiej klasyfikacji otrzymuje Małą Kryształową Kulę.

Puchar Świata organizowany jest od sezonu 1973/1974 (dla kobiet od 1978/1979). Pierwszym zdobywcą Pucharu Świata został Norweg Ivar Formo, a wśród kobiet reprezentantka ZSRR – Galina Kułakowa. Najbardziej utytułowanymi zawodnikami w Pucharze Świata w biegach narciarskich są: Norweg Bjørn Dæhlie (6 zwycięstw w klasyfikacji generalnej PŚ) i Szwed Gunde Svan (5 zwycięstw) wśród mężczyzn oraz Rosjanka Jelena Välbe (5 zwycięstw), Polka Justyna Kowalczyk oraz dwie Norweżki Bente Skari i Marit Bjørgen po 4 zwycięstwa wśród kobiet.

Od sezonu 2006/2007 stałym punktem cyklu jest Tour de Ski odbywający się na przełomie grudnia i stycznia.

Za miejsca zajęte w zawodach Pucharu Świata zawodnicy otrzymują punkty według następującej tabeli:

Miejsce	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31-40	>41
Bieg PŚ	100	80	60	50	45	40	36	32	29	26	24	22	20	18	16	15	14	13	12	11	10	9	8	7	6	5	4	3	2	1	–	–
Tour de Ski/Ski Tour Kanada	400	320	240	200	180	160	144	128	116	104	96	88	80	72	64	60	56	52	48	44	40	36	32	28	24	20	20	20	20	20	10	5
Finał PŚ/Ruka Triple/Lillehammer Tour	200	160	120	100	90	80	72	64	58	52	48	44	40	36	32	30	28	26	24	22	20	18	16	14	12	10	8	6	4	2	–	–
Etap Finału PŚ/Ruka Triple/Lillehammer Tour/Tour de Ski	50	46	43	40	37	34	32	30	28	26	24	22	20	18	16	15	14	13	12	11	10	9	8	7	6	5	4	3	2	1	–	–

Lp.	Sezon	I miejsce	II miejsce	III miejsce
EDYCJE NIEOFICJALNE[a]
1.	1973/1974	Ivar Formo	Juha Mieto	Eduard Hauser
2.	1974/1975	Oddvar Brå	Odd Martinsen	Juha Mieto
3.	1975/1976	Juha Mieto	Arto Koivisto	Ivar Formo
4.	1976/1977	Thomas Wassberg	Juha Mieto	Thomas Magnusson
5.	1977/1978	Sven-Åke Lundbäck	Lars Erik Eriksen	Magne Myrmo
6.	1978/1979	Oddvar Brå	Lars Erik Eriksen	Sven-Åke Lundbäck
7.	1979/1980	Juha Mieto	Thomas Wassberg	Lars Erik Eriksen
8.	1980/1981	Aleksandr Zawjałow	Oddvar Brå	Ove Aunli
EDYCJE OFICJALNE
1.	1981/1982	Bill Koch	Thomas Wassberg	Harri Kirvesniemi
2.	1982/1983	Aleksandr Zawjałow	Gunde Svan	Bill Koch
3.	1983/1984	Gunde Svan	Thomas Wassberg	Harri Kirvesniemi
4.	1984/1985	Gunde Svan	Tor Håkon Holte	Ove Aunli
5.	1985/1986	Gunde Svan	Torgny Mogren	Władimir Smirnow
6.	1986/1987	Torgny Mogren	Thomas Wassberg	Gunde Svan
7.	1987/1988	Gunde Svan	Torgny Mogren	Pål Gunnar Mikkelsplass
8.	1988/1989	Gunde Svan	Vegard Ulvang	Torgny Mogren
9.	1989/1990	Vegard Ulvang	Gunde Svan	Bjørn Dæhlie
10.	1990/1991	Władimir Smirnow	Torgny Mogren	Bjørn Dæhlie
11.	1991/1992	Bjørn Dæhlie	Vegard Ulvang	Władimir Smirnow
12.	1992/1993	Bjørn Dæhlie	Władimir Smirnow	Vegard Ulvang
13.	1993/1994	Władimir Smirnow	Bjørn Dæhlie	Jari Isometsä
14.	1994/1995	Bjørn Dæhlie	Władimir Smirnow	Silvio Fauner
15.	1995/1996	Bjørn Dæhlie	Władimir Smirnow	Jari Isometsä
16.	1996/1997	Bjørn Dæhlie	Mika Myllylä	Fulvio Valbusa
17.	1997/1998	Thomas Alsgaard	Bjørn Dæhlie	Władimir Smirnow
18.	1998/1999	Bjørn Dæhlie	Michaił Botwinow	Mika Myllylä
19.	1999/2000	Johann Mühlegg	Jari Isometsä	Odd-Bjørn Hjelmeset
20.	2000/2001	Per Elofsson	Johann Mühlegg	Thomas Alsgaard
21.	2001/2002	Per Elofsson	Thomas Alsgaard	Anders Aukland
22.	2002/2003	Mathias Fredriksson	René Sommerfeldt	Jörgen Brink
23.	2003/2004	René Sommerfeldt	Mathias Fredriksson	Jens Arne Svartedal
24.	2004/2005	Axel Teichmann	Vincent Vittoz	Tor Arne Hetland
25.	2005/2006	Tobias Angerer	Jens Arne Svartedal	Tor Arne Hetland
26.	2006/2007	Tobias Angerer	Aleksandr Legkow	Eldar Rønning
27.	2007/2008	Lukáš Bauer	René Sommerfeldt	Pietro Piller Cottrer
28.	2008/2009	Dario Cologna	Petter Northug	Ola Vigen Hattestad
29.	2009/2010	Petter Northug	Lukáš Bauer	Marcus Hellner
30.	2010/2011	Dario Cologna	Petter Northug	Daniel Richardsson
31.	2011/2012	Dario Cologna	Devon Kershaw	Petter Northug
32.	2012/2013	Petter Northug	Aleksandr Legkow	Dario Cologna
33.	2013/2014	Martin Johnsrud Sundby	Aleksandr Legkow	Alex Harvey
34.	2014/2015	Dario Cologna	Petter Northug	Calle Halfvarsson
35.	2015/2016	Martin Johnsrud Sundby	Petter Northug	Finn Hågen Krogh
36.	2016/2017	Martin Johnsrud Sundby	Siergiej Ustiugow	Alex Harvey
37.	2017/2018	Johannes Høsflot Klæbo	Dario Cologna	Martin Johnsrud Sundby
38.	2018/2019	Johannes Høsflot Klæbo	Aleksandr Bolszunow	Sjur Røthe
39.	2019/2020	Aleksandr Bolszunow	Johannes Høsflot Klæbo	Pål Golberg
40.	2020/2021	Aleksandr Bolszunow	Iwan Jakimuszkin	Johannes Høsflot Klæbo
41.	2021/2022	Johannes Høsflot Klæbo	Aleksandr Bolszunow	Iivo Niskanen
42.	2022/2023	Johannes Høsflot Klæbo	Pål Golberg	Federico Pellegrino
43.	2023/2024	Harald Østberg Amundsen	Johannes Høsflot Klæbo	Erik Valnes

Lp.	Sezon	I miejsce	II miejsce	III miejsce
EDYCJE NIEOFICJALNE[a]
1.	1978/1979	Galina Kułakowa	Raisa Smietanina	Zinaida Amosowa
–	1979/1980	Nie odbył się.
2.	1980/1981	Raisa Smietanina	Berit Aunli	Květa Jeriová
EDYCJE OFICJALNE
1.	1981/1982	Berit Aunli	Brit Pettersen	Květa Jeriová
2.	1982/1983	Marja-Liisa Hämäläinen	Brit Pettersen	Květa Jeriová
3.	1983/1984	Marja-Liisa Hämäläinen	Raisa Smietanina	Anne Jahren
4.	1984/1985	Anette Bøe	Grete Ingeborg Nykkelmo	Brit Pettersen
5.	1985/1986	Marjo Matikainen	Marianne Dahlmo	Brit Pettersen
6.	1986/1987	Marjo Matikainen	Anfisa Riezcowa	Marianne Dahlmo
7.	1987/1988	Marjo Matikainen	Marie-Helene Westin	Marja-Liisa Kirvesniemi
8.	1988/1989	Jelena Välbe	Alžběta Havrančíková	Tamara Tichonowa
9.	1989/1990	Łarisa Łazutina	Jelena Välbe	Trude Dybendahl
10.	1990/1991	Jelena Välbe	Stefania Belmondo	Lubow Jegorowa
11.	1991/1992	Jelena Välbe	Stefania Belmondo	Lubow Jegorowa
12.	1992/1993	Lubow Jegorowa	Jelena Välbe	Stefania Belmondo
13.	1993/1994	Manuela Di Centa	Lubow Jegorowa	Jelena Välbe
14.	1994/1995	Jelena Välbe	Nina Gawriluk	Łarisa Łazutina
15.	1995/1996	Manuela Di Centa	Jelena Välbe	Łarisa Łazutina
16.	1996/1997	Jelena Välbe	Stefania Belmondo	Kateřina Neumannová
17.	1997/1998	Łarisa Łazutina	Bente Martinsen	Stefania Belmondo
18.	1998/1999	Bente Martinsen Stefania Belmondo	–	Nina Gawriluk
19.	1999/2000	Bente Skari	Kristina Šmigun	Łarisa Łazutina
20.	2000/2001	Julija Czepałowa	Bente Skari	Łarisa Łazutina
21.	2001/2002	Bente Skari	Kateřina Neumannová	Stefania Belmondo
22.	2002/2003	Bente Skari	Kristina Šmigun	Gabriella Paruzzi
23.	2003/2004	Gabriella Paruzzi	Marit Bjørgen	Wałentyna Szewczenko
24.	2004/2005	Marit Bjørgen	Kateřina Neumannová	Virpi Kuitunen
25.	2005/2006	Marit Bjørgen	Beckie Scott	Julija Czepałowa
26.	2006/2007	Virpi Kuitunen	Marit Bjørgen	Kateřina Neumannová
27.	2007/2008	Virpi Kuitunen	Astrid Jacobsen	Justyna Kowalczyk
28.	2008/2009	Justyna Kowalczyk	Petra Majdič	Aino-Kaisa Saarinen
29.	2009/2010	Justyna Kowalczyk	Marit Bjørgen	Petra Majdič
30.	2010/2011	Justyna Kowalczyk	Marit Bjørgen	Arianna Follis
31.	2011/2012	Marit Bjørgen	Justyna Kowalczyk	Therese Johaug
32.	2012/2013	Justyna Kowalczyk	Therese Johaug	Kikkan Randall
33.	2013/2014	Therese Johaug	Marit Bjørgen	Astrid Jacobsen
34.	2014/2015	Marit Bjørgen	Therese Johaug	Heidi Weng
35.	2015/2016	Therese Johaug	Ingvild Flugstad Østberg	Heidi Weng
36.	2016/2017	Heidi Weng	Krista Pärmäkoski	Ingvild Flugstad Østberg
37.	2017/2018	Heidi Weng	Jessica Diggins	Ingvild Flugstad Østberg
38.	2018/2019	Ingvild Flugstad Østberg	Natalja Niepriajewa	Therese Johaug
39.	2019/2020	Therese Johaug	Heidi Weng	Natalja Niepriajewa
40.	2020/2021	Jessica Diggins	Julija Stupak	Ebba Andersson
41.	2021/2022	Natalja Niepriajewa	Jessica Diggins	Ebba Andersson
42.	2022/2023	Tiril Udnes Weng	Jessica Diggins	Kerttu Niskanen
43.	2023/2024	Jessica Diggins	Linn Svahn	Frida Karlsson

Lp.	Sezon	I miejsce	II miejsce	III miejsce	Mężczyźni	Kobiety
1.	1981/1982	Norwegia	Czechosłowacja	Szwecja	Norwegia	Norwegia
2.	1982/1983	Norwegia	ZSRR	Finlandia	Norwegia	Norwegia
3.	1983/1984	Norwegia	ZSRR	Szwecja	Norwegia	Norwegia
4.	1984/1985	Norwegia	Szwecja	ZSRR	Norwegia	Norwegia
5.	1985/1986	Norwegia	Szwecja	ZSRR	Szwecja	Norwegia
6.	1986/1987	Szwecja	Norwegia	ZSRR	Szwecja	Norwegia
7.	1987/1988	Szwecja	ZSRR	Norwegia	Szwecja	ZSRR
8.	1988/1989	ZSRR	Szwecja	Norwegia	Szwecja	ZSRR
9.	1989/1990	ZSRR	Norwegia	Szwecja	Norwegia	ZSRR
10.	1990/1991	ZSRR	Norwegia	Szwecja	Norwegia	ZSRR
11.	1991/1992	Norwegia	Rosja	Włochy	Norwegia	Rosja
12.	1992/1993	Norwegia	Rosja	Włochy	Norwegia	Rosja
13.	1993/1994	Norwegia	Rosja	Włochy	Norwegia	Rosja
14.	1994/1995	Rosja	Norwegia	Włochy	Norwegia	Rosja
15.	1995/1996	Rosja	Norwegia	Włochy	Norwegia	Rosja
16.	1996/1997	Norwegia	Rosja	Włochy	Norwegia	Rosja
17.	1997/1998	Norwegia	Rosja	Włochy	Norwegia	Rosja
18.	1998/1999	Norwegia	Rosja	Włochy	Norwegia	Rosja
19.	1999/2000	Norwegia	Rosja	Włochy	Norwegia	Rosja
20.	2000/2001	Norwegia	Rosja	Włochy	Norwegia	Rosja
21.	2001/2002	Norwegia	Rosja	Włochy	Norwegia	Norwegia
22.	2002/2003	Norwegia	Niemcy	Szwecja	Szwecja	Norwegia
23.	2003/2004	Norwegia	Niemcy	Włochy	Norwegia	Norwegia
24.	2004/2005	Norwegia	Niemcy	Rosja	Norwegia	Norwegia
25.	2005/2006	Norwegia	Szwecja	Niemcy	Norwegia	Norwegia
26.	2006/2007	Norwegia	Niemcy	Finlandia	Norwegia	Finlandia
27.	2007/2008	Norwegia	Finlandia	Niemcy	Norwegia	Norwegia
28.	2008/2009	Norwegia	Finlandia	Włochy	Norwegia	Finlandia
29.	2009/2010	Norwegia	Rosja	Szwecja	Norwegia	Norwegia
30.	2010/2011	Norwegia	Szwecja	Rosja	Norwegia	Norwegia
31.	2011/2012	Norwegia	Rosja	Szwecja	Rosja	Norwegia
32.	2012/2013	Norwegia	Rosja	Szwecja	Rosja	Norwegia
33.	2013/2014	Norwegia	Rosja	Szwecja	Norwegia	Norwegia
34.	2014/2015	Norwegia	Rosja	Szwecja	Norwegia	Norwegia
35.	2015/2016	Norwegia	Rosja	Finlandia	Norwegia	Norwegia
36.	2016/2017	Norwegia	Szwecja	Finlandia	Norwegia	Norwegia
37.	2017/2018	Norwegia	Szwecja	Rosja	Norwegia	Norwegia
38.	2018/2019	Norwegia	Rosja	Szwecja	Norwegia	Norwegia
39.	2019/2020	Norwegia	Rosja	Szwecja	Norwegia	Norwegia
40.	2020/2021	Rosja	Norwegia	Szwecja	Rosja	Szwecja
41.	2021/2022	Norwegia	Rosja	Szwecja	Norwegia	Szwecja
42.	2022/2023	Norwegia	Szwecja	Finlandia	Norwegia	Norwegia
43.	2023/2024	Norwegia	Szwecja	Finlandia	Norwegia	Szwecja

• W sezonach 1981/1982 do sezonu 1995/1996 oraz od sezonu 1999/2000 do 2002/2003 nie prowadzono klasyfikacji biegów długodystansowych, chociaż były one wciąż rozgrywane.

Sezon	I miejsce	II miejsce	III miejsce
1996/1997	Mika Myllylä	Bjørn Dæhlie	Władimir Smirnow
1997/1998	Thomas Alsgaard	Bjørn Dæhlie	Mika Myllylä
1998/1999	Michaił Botwinow	Bjørn Dæhlie	Mika Myllylä
1999/2000	Klasyfikacja nie prowadzona.
2000/2001
2001/2002
2002/2003
2003/2004	René Sommerfeldt	Mathias Fredriksson	Frode Estil
2004/2005	Axel Teichmann	Vincent Vittoz	Tobias Angerer
2005/2006	Tobias Angerer	Vincent Vittoz	Anders Södergren
2006/2007	Tobias Angerer	Vincent Vittoz	Odd-Bjørn Hjelmeset
2007/2008	Lukáš Bauer	Pietro Piller Cottrer	René Sommerfeldt
2008/2009	Pietro Piller Cottrer	Dario Cologna	Petter Northug
2009/2010	Petter Northug	Lukáš Bauer	Marcus Hellner
2010/2011	Dario Cologna	Daniel Richardsson	Lukáš Bauer
2011/2012	Dario Cologna	Devon Kershaw	Aleksandr Legkow
2012/2013	Aleksandr Legkow	Dario Cologna	Petter Northug
2013/2014	Martin Johnsrud Sundby	Aleksandr Legkow	Daniel Richardsson
2014/2015	Dario Cologna	Martin Johnsrud Sundby	Jewgienij Biełow
2015/2016	Martin Johnsrud Sundby	Maurice Manificat	Niklas Dyrhaug
2016/2017	Martin Johnsrud Sundby	Alex Harvey	Matti Heikkinen
2017/2018	Dario Cologna	Martin Johnsrud Sundby	Hans Christer Holund
2018/2019	Aleksandr Bolszunow	Sjur Røthe	Martin Johnsrud Sundby
2019/2020	Aleksandr Bolszunow	Sjur Røthe	Iivo Niskanen
2020/2021	Aleksandr Bolszunow	Iwan Jakimuszkin	Simen Hegstad Krüger
2021/2022	Iivo Niskanen	Aleksandr Bolszunow	Johannes Høsflot Klæbo
2022/2023	Pål Golberg	Johannes Høsflot Klæbo	Didrik Tønseth
2023/2024	Harald Østberg Amundsen	Johannes Høsflot Klæbo	Pål Golberg

• W sezonach 1981/1982 do sezonu 1995/1996 oraz od sezonu 1999/2000 do 2002/2003 nie prowadzono klasyfikacji biegów długodystansowych, chociaż były one wciąż rozgrywane.

Sezon	I miejsce	II miejsce	III miejsce
1996/1997	Jelena Välbe	Stefania Belmondo	Nina Gawriluk
1997/1998	Łarisa Łazutina	Stefania Belmondo	Olga Daniłowa
1998/1999	Kristina Šmigun	Stefania Belmondo	Łarisa Łazutina
1999/2000	Klasyfikacja nie prowadzona.
2000/2001
2001/2002
2002/2003
2003/2004	Wałentyna Szewczenko	Gabriella Paruzzi	Kristina Šmigun
2004/2005	Marit Bjørgen	Kateřina Neumannová	Kristina Šmigun
2005/2006	Julija Czepałowa	Kateřina Neumannová	Beckie Scott
2006/2007	Virpi Kuitunen	Kateřina Neumannová	Aino-Kaisa Saarinen
2007/2008	Virpi Kuitunen	Wałentyna Szewczenko	Justyna Kowalczyk
2008/2009	Justyna Kowalczyk	Aino-Kaisa Saarinen	Marianna Longa
2009/2010	Justyna Kowalczyk	Marit Bjørgen	Kristin Størmer Steira
2010/2011	Justyna Kowalczyk	Marit Bjørgen	Therese Johaug
2011/2012	Marit Bjørgen	Justyna Kowalczyk	Therese Johaug
2012/2013	Justyna Kowalczyk	Therese Johaug	Kristin Størmer Steira
2013/2014	Therese Johaug	Marit Bjørgen	Kerttu Niskanen
2014/2015	Marit Bjørgen	Therese Johaug	Heidi Weng
2015/2016	Therese Johaug	Heidi Weng	Ingvild Flugstad Østberg
2016/2017	Heidi Weng	Marit Bjørgen	Krista Pärmäkoski
2017/2018	Heidi Weng	Ingvild Flugstad Østberg	Jessica Diggins
2018/2019	Therese Johaug	Ingvild Flugstad Østberg	Natalja Niepriajewa
2019/2020	Therese Johaug	Heidi Weng	Ebba Andersson
2020/2021	Jessica Diggins	Ebba Andersson	Julija Stupak
2021/2022	Therese Johaug	Frida Karlsson	Krista Pärmäkoski
2022/2023	Kerttu Niskanen	Jessica Diggins	Tiril Udnes Weng
2023/2024	Jessica Diggins	Victoria Carl	Ebba Andersson

Sezon	I miejsce	II miejsce	III miejsce
1996/1997	Bjørn Dæhlie	Fulvio Valbusa	Silvio Fauner
1997/1998	Thomas Alsgaard	Bjørn Dæhlie	Władimir Smirnow
1998/1999	Bjørn Dæhlie	Tor Arne Hetland	Mathias Fredriksson
1999/2000	Morten Brørs	Odd-Bjørn Hjelmeset	Håvard Solbakken
2000/2001	Jan Jacob Verdenius	Cristian Zorzi	Tor Arne Hetland
2001/2002	Trond Iversen	Jens Arne Svartedal	Cristian Zorzi
2002/2003	Thobias Fredriksson	Tor Arne Hetland	Lauri Pyykkönen
2003/2004	Thobias Fredriksson	Jens Arne Svartedal	Håvard Bjerkeli
2004/2005	Tor Arne Hetland	Eldar Rønning	Trond Iversen
2005/2006	Björn Lind	Thobias Fredriksson	Tor Arne Hetland
2006/2007	Jens Arne Svartedal	Trond Iversen	Emil Jönsson
2007/2008	Ola Vigen Hattestad	Emil Jönsson	John Kristian Dahl
2008/2009	Ola Vigen Hattestad