Rychwałd (województwo śląskie) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Rychwałd
	wieś
	; Widok ogólny
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	żywiecki
Gmina	Gilowice
Wysokość	450–650 m n.p.m.
Liczba ludności (2021)	1 700
Strefa numeracyjna	33
Kod pocztowy	34-322
Tablice rejestracyjne	SZY
SIMC	0051931
	Położenie na mapie gminy Gilowice Rychwałd
	Położenie na mapie Polski Rychwałd
	Położenie na mapie województwa śląskiego Rychwałd
	Położenie na mapie powiatu żywieckiego Rychwałd
	49°41′57″N 19°16′11″E/49,699167 19,269722
	Multimedia w Wikimedia Commons

Rychwałd – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie żywieckim, w gminie Gilowice.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie bielskim.

Części wsi[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Rychwałd: Bednarczykowie, Bieńki, Chmielnik, Do Młyna, Grace, Kasteliki, Łosiny, Majdany, Markwatów, Na Kępkach, Nowa Wieś, Olszyny, Piątki, Rędzina, Talikowie, Uwale, Walatki^[4]^[5]

Historia[edytuj | edytuj kod]

Osobny artykuł: Księstwo oświęcimskie.

Historycznie miejscowość jest częścią księstwa oświęcimskiego^[6]. Nazwę miejscowości w zlatynizowanej formie Rythwald^[7] oraz Rychwald^[8] wymienia w latach (1470-1480) Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis. Długosz notuje również właściciela miejscowości Piotra Komorowskiego.

W 1564 roku wraz z całym księstwem oświęcimskim i zatorskim tereny te znajdowały się w granicach Korony Królestwa Polskiego w województwie krakowskim w powiecie śląskim. Po unii lubelskiej w 1569 księstwo Oświęcimia i Zatora stało się częścią Rzeczypospolitej Obojga Narodów w granicach, której pozostawało do I rozbioru Polski w 1772^[6]. W 1784 roku właścicielem miejscowości był szlachcic Jaksa Bykowski^[6].

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

W roku 1756 w Rychwałdzie oddano do użytku nowy kościół murowany z dwiema wieżami.

Osobny artykuł: Sanktuarium Matki Bożej Rychwałdzkiej w Rychwałdzie.

Stary zaś został przeniesiony do Gilowic, gdzie stoi do dziś pw. św. Andrzeja.

Osobny artykuł: Kościół św. Andrzeja Apostoła w Gilowicach.

Z materiału z rozebranego gilowickiego kościółka postawiono w Rychwałdzie kaplicę.

Osobny artykuł: Kaplica Serca Pana Jezusa w Rychwałdzie.

Sanktuarium
Kaplica
Zabytkowa plebania
Dwór Mileskich

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Rychwałdek

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 119094
↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 2 lutego 2024 [dostęp 2024-02-02] .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1113 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
↑ ^a ^b ^c Jan Nepomucen Gątkowski: Rys dziejów księstwa oświęcimskiego i zatorskiego. Lwów: nakład autora, 1867, s. 8,12.
↑ Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, „Liber Beneficiorum”, Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, s. 290.
↑ Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, „Liber Beneficiorum”, Aleksander Przezdziecki, Tom VII, Kraków 1864, s. 87.

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 119094

[2] NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 2 lutego 2024 [dostęp 2024-02-02] .

[poczta-3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1113 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[Dz.U._29/2013-4] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].

[teryt-5] TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].

[Gatkowski-6] Jan Nepomucen Gątkowski: Rys dziejów księstwa oświęcimskiego i zatorskiego. Lwów: nakład autora, 1867, s. 8,12.

[7] Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, „Liber Beneficiorum”, Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, s. 290.

[8] Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, „Liber Beneficiorum”, Aleksander Przezdziecki, Tom VII, Kraków 1864, s. 87.

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Wsie	Gilowice Rychwałd
Integralne części wsi	Bartoszki Bednarczykowie Beresie Bieńki Chmielnik Copijówka Do Młyna Gieleciaki Grace Grapa Jędrzejczyki Kasteliki Łosiny Majdany Markwatów Mrowce Na Kępkach Nowa Wieś Nowy Dwór Oczadła Olszyny Piątki Pikanie Rędzina Rozcięta Siedlaki Stara Karczma Stary Dwór Talikowie U Lubrów Uwale Walatki Za Działem Zapolnik