Stanisław Wrona (1896–1952) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Stanisław Wrona
Data i miejsce urodzenia

23 kwietnia 1896
Szidzina (ob. Kraków)

Data i miejsce śmierci

2 grudnia 1952
Warszawa

Starosta grodzki łódzki
Okres

od 1 lipca 1934
do 22 października 1936

Małżonek

Stefania Kotz

Poprzednik

Kazimierz Podobiński

Następca

Henryk Mostowski

Odznaczenia
Medal Niepodległości Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Kawaler Orderu Korony Rumunii Krzyż Zasługi Wojskowej z Mieczami Medal Waleczności (Austro-Węgry) Krzyż Wojskowy Karola

Stanisław Wrona, ps. Brzózka[1] (ur. 23 kwietnia 1896 w Sidzinie, zm. 2 grudnia 1952 w Warszawie) – kapitan dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, prawnik, ekonomista, historyk wojskowości, urzędnik państwowy, starosta grodzki łódzki (1934–1936).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z chłopskiej rodziny Szczepana i Agnieszki z Bugajów[1]. W 1914 ukończył V gimnazjum w Krakowie. W okresie szkolnym wstąpił do Związku Strzeleckiego, a w 1913 powołał jego oddział w Sidzinie. Należał również do Związku Walki Czynnej[1].

10 lutego 1915 został wcielony do cesarskiej i królewskiej Armii i przydzielony do Batalionu Strzelców Polnych Nr 13[2]. W tym samym roku odbył kurs w szkole oficerów rezerwy. 10 lipca 1916 został ranny w boju i skierowany na hospitalizację. Następnie był komendantem plutonu w kompanii karabinów maszynowych. W 1917 został ponownie ranny[3]. Na stopień porucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 lutego 1917[4].

W Wojsku Polskim pełnił służbę w 20 pułku piechoty[5]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 932. lokatą w korpusie oficerów piechoty[6]. W 1926 został przydzielony z macierzystego pułku do 6 Dywizji Piechoty w Krakowie[7]. 23 grudnia 1927 został przeniesiony do kadry oficerów piechoty z pozostawieniem na dotychczas zajmowanym stanowisku[8]. 2 listopada 1928 został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza kursu 1928/30[9]. Po ukończeniu I roku nauki został wysłany do École Supérieure de Guerre w Paryżu. Z dniem 1 listopada 1931, po ukończeniu studiów i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie na stanowisko wykładowcy[10][11]. Z dniem 1 grudnia 1933 został przydzielony do dyspozycji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych na sześć miesięcy[12]. Z dniem 1 czerwca 1934 przedłużono mu przydział o jeden miesiąc[13]. Z dniem 30 czerwca 1934 został przeniesiony do rezerwy z jednoczesnym przeniesieniem w rezerwie do 28 pułku piechoty w Łodzi[14].

W 1919 ukończył kurs abiturientów przy Akademii Handlowej w Krakowie, gdzie zdał egzamin maturalny, uzupełniony kwalifikacjami I st. dla księgowych. W 1920–1924 studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim, które zakończył doktoratem (12 czerwca 1925). W 1926 ukończył dwuletnie studia ekonomiczne oraz Szkołę Nauk Politycznych w Krakowie.

Po przeniesieniu do rezerwy rozpoczął pracę w administracji cywilnej. 1 lipca 1934 został powołany na starostę grodzkiego w Łodzi. Urząd ten sprawował do 22 października 1936. Następnie został naczelnikiem Wydziału Bezpieczeństwa (późniejszy Wydział Społeczno-Polityczny) Urzędu Wojewódzkiego Łódzkiego z promocją na stanowisko wicewojewody w przypadku jego opróżnienia. Jako pełnomocnik MSW sprawował kontrolę nad działaniami związanymi z rozpracowaniem środowisk komunistycznych w Łodzi. We wrześniu 1939 ewakuował się z urzędem do Zaleszczyk, skąd przedostał się do Krakowa. Poszukiwany listem gończym przez niemieckie władze okupacyjne, został aresztowany i osadzony w obozie koncentracyjnym Gross-Rosen.

W 1945 powrócił do kraju i podjął pracę jako główny księgowy w Kombinacie Metalurgicznym im. W. I. Lenina Kraków – Nowa Huta. Następnie pracował na tym samym stanowisku w Zakładach Lotniczych w Mielcu. W 1948 został aresztowany przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Na podstawie decyzji Wojskowej Prokuratury Rejonowej w Łodzi 28 stycznia 1949 został zwolniony z aresztu w Łodzi i przekazany pod dozór KM MO w Krakowie. Ponownie aresztowany we wrześniu 1951, był przetrzymywany w siedzibie WUBP w Łodzi, a następnie w więzieniu Warszawa–Mokotów.

Zmarł w wyniku ran doznanych w trakcie przesłuchań. Został pochowany na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie, następnie jego szczątki złożono na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

17 kwietnia 1927 ożenił się ze Stefanią z Olszańskich 1. v. Kotz.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-10-30].
  2. ↑ a b c d Ranglisten 1918 ↓, s. 848.
  3. ↑ Lista strat nr 616. k. u. k. Kriegsministerium, 1917-10-12, s. 3.
  4. ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 338.
  5. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 82.
  6. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 53.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 128, 188.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 grudnia 1927. Dodatek Nr 1, s. 9.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928, s. 366.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932, s. 234.
  11. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 42, 802.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934, s. 16.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934, s. 287.
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934, s. 247.
  15. ↑ M.P. z 1931 r. nr 258, poz. 276 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 19 marca 1934, s. 112.
  17. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-10-30].
  18. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
  19. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 128.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Starostowie łódzcy
Starostowie powiatowi grodzcy [A]
Starostowie powiatowi
  1. ↑ w latach 1919-1927 właśc. komisarze rządowi powiatu
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Wrona_(1896–1952)&oldid=71481819”