Strofa mickiewiczowska – Wikipedia, wolna encyklopedia

Strofa mickiewiczowskastrofa czterowersowa złożona z czternastozgłoskowych wersów anapestycznych (czterostopowych hiperkatalektycznych w średniówce i klauzuli) i dziesięciozgłoskowych (hiperkatalektycznych w klauzuli). W kanonicznej postaci omawianej strofy w dłuższych wersach występują rymy wewnętrzno-zewnętrzne, a wersy krótsze rymują się ze sobą. Schemat strofy jest więc następujący: 14(7a+7a)/10b/14(7c+7c)/10b[1].

ssSssSs||ssSssSs
ssSssSssSs
ssSssSs||ssSssSs
ssSssSssSs

Adam Mickiewicz zastosował omawianą strofę w balladach Czaty i Trzech Budrysów. W przekładach poezji angielskiej używał jej Stanisław Barańczak[2].

Z ogrodowej altany wojewoda zdyszany
Bieży w zamek z wściekłością i trwogą.
Odchyliwszy zasłony, spojrzał w łoże swej żony
Pójrzał, zadrżał, nie znalazł nikogo.

Strofa mickiewiczowska może być zapisywana jako sześciowiersz 7a/7a/10b/7c/7c/10b. W tym układzie użył jej Cyprian Kamil Norwid w wierszu Moja piosnka:

Źle, źle zawsze i wszędzie
Ta nić czarna się przędzie:
Ona za mną, przede mną i przy mnie,
Ona w każdym oddechu,
Ona w każdym uśmiechu,
Ona we łzie, w modlitwie i w hymnie...

Możliwy jest też wariant z rymami męskimi. Takiej strofy użyła Maria Bechczyc-Rudnicka w przekładzie wiersza Edgara Allana Poego Eldorado[3].

ssSssS
ssSssS
ssSssSssSs
ssSssS
ssSssS
ssSssSssSs

O strofie mickiewiczowskiej pisała przed wojną H. Felczakówna[4]. Strofa mickiewiczowska uważana jest za naśladownictwo albo tonicznej angielskiej strofy balladowej, albo sylabotonicznej strofy rosyjskiej[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Teresa Kostkiewiczowa, Mickiewiczowska strofa, [w:] Michał Głowiński, Teresa Kostkiewiczowa, Aleksandra Okopień-Sławińska, Janusz Sławiński, Słownik terminów literackich, Wrocław 2002.
  2. Wiktor Jarosław Darasz, Mały przewodnik po wierszu polskim, Kraków 2003, s. 131.
  3. Zobacz Kamena 12/1956, s. 24.
  4. Teresa Kostkiewiczowa, Mickiewiczowska strofa, o.c., tamże.
  5. Adam Ważyk, Mickiewicz i wersyfikacja narodowa, Warszawa 1951.s. 102-104.