French
DeutschSzalowa (przystanek kolejowy) – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Dane techniczne | |
| Liczba peronów | 1 |
| Liczba krawędzi peronowych | 1 |
| Kasy | nieczynne |
| Linie kolejowe | |
Położenie na mapie gminy Łużna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gorlickiego  | |
 49°40′45,04″N 21°01′24,09″E/49,679178 21,023358 | |
Szalowa – przystanek kolejowy w miejscowości Szalowa, w gminie Łużna, w województwie małopolskim, w Polsce.
Program "Kolej +" zakłada gruntowną modernizację linii kolejowej 108 między Stróżami a granicą województwa do 2028 roku. W ramach prac przystanek ma zyskać nowy peron[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Przystanek powstał w 1913 roku[2].
Dawniej w budynku przystanku znajdowała się strażnica przejazdowa nr 6 obsługująca rogatki na dwóch pobliskich przejazdach kolejowo-drogowych (w km 5,700 oraz 6,100). Została ona zlikwidowana przed 2010 rokiem. Na przełomie 2014 i 2015 roku zabudowano tam SSP, przy czym półrogatki otrzymał jedynie przejazd od strony Stróż[3][4].
W 2017 roku tor przy peronie został wymieniony w ramach modernizacji szlaku Stróże – Wola Łużańska, dzięki czemu zwiększono prędkość pociągów z 40 km/h (a w rzeczywistości ze względu na ograniczenie stałe – 30 km/h) do 60 km/h. Ze względu na mały promień łuku przy przystanku nie zastosowano tam toru bezstykowego, podobnie jak i strunobetonowych podkładów[5].
Ruch pociągów[edytuj | edytuj kod]
W okresie międzywojennym i podczas II wojny światowej w Szalowej zatrzymywało się kilka par pociągów pasażerskich dziennie, natomiast w 1946 roku liczba ta zmalała do zaledwie dwóch par[2].
W 1964 roku kursowało już nawet do 11 par pociągów osobowych[2].
Druga połowa lat 70. XX wieku, pod względem ruchu pasażerskiego, była okresem świetności zarówno przystanku, jak i całej linii. Rekord padł w roku 1976, gdy w ciągu dnia postój handlowy miało tu do 14 par pociągów osobowych (licząc z sezonowymi oraz kursującymi tylko w dni robocze)[2].
W 1988 roku w Szalowej zatrzymywało się (przy założeniu, że pociągi do/z Krakowa, Warszawy i Łodzi jechały przez Gorlice Zagórzany) do 10 par pociągów osobowych na dobę, co było niewielkim pogorszeniem oferty przewozów osobowych względem sytuacji sprzed 10 lat[2].
W 1996 roku wciąż zatrzymywało się tu 10 par pociągów osobowych, natomiast 10 lat później liczba ta spadła do 7[2].
W 2009 roku na przystanku zatrzymywały się już jedynie 2 pary pociągów regio rel. Stróże – Biecz (ze względu na kłopoty z finansowaniem pociągów osobowych przez województwo podkarpackie pociągi regio skrócono z Jasła do Biecza, ostatniej stacji w woj. małopolskim)[2].
Ruch pociągów pasażerskich na stacji wstrzymano 31 maja 2010 roku. W późniejszym czasie ruch na stacji był prowadzony poprzez zastępczą komunikacją autobusową, która również została zlikwidowana.
Po remoncie szlaku Stróże – Wola Łużańska, 1 października 2017, został przywrócony ruch pociągów osobowych pomiędzy Stróżami a Gorlicami Zagórzanami. Odtąd na stacji zatrzymują się pociągi Kolei Małopolskich relacji Kraków – Jasło – Kraków i Nowy Sącz – Jasło – Nowy Sącz. Są to jednak pociągi przeznaczone głównie dla uczniów i studentów, dlatego ich kursowanie ogranicza się wyłącznie do piątków i niedziel w ciągu roku szkolnego. W piątki wieczór pociąg kursuje jako osobowy przyspieszony z Krakowa do Jasła oraz osobowy z Jasła do Nowego Sącza, zaś w niedzielne popołudnie przejazd odbywa się w relacji odwrotnej. Pociągi te kursują do dziś (2022)[6].
Ponadto, w lipcu 2021 roku uruchomiono sezonowy pociąg osobowy przyspieszony Kolei Małopolskich rel. Jasło – Krynica-Zdrój. W soboty i niedziele rano kursował on z Jasła do Krynicy, zaś wieczorami w relacji odwrotnej. Dodatkowo, ze względów technicznych, wczesnymi rankami z Nowego Sącza do Jasła wyruszał pociąg osobowy (skład ten jechał później do Krynicy), a późnymi wieczorami wracał do Nowego Sącza[7].
Ruch pasażerski[edytuj | edytuj kod]
| Rok | Wymiana pasażerska na dobę |
|---|---|
| 2017[8] | 0-9 |
| 2022[9] | 0-9 |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rewitalizacja trasy kolejowej pod znakiem zapytania. Weź udział w konsultacjach on-line [online], halogorlice.info, 17 października 2021 [dostęp 2022-02-07] (pol.).
- ↑ a b c d e f g Ryszard Stankiewicz, Edward Wieczorek, "Kolej Transwersalna", Rybnik: wyd. "EUROSPRINTER", 2009, s. 5-10, 249-298, ISBN 978-83-926946-3-2.
- ↑ Ogólnopolska Baza Kolejowa: https://www.bazakolejowa.pl/index.php?dzial=stacje&id=2876&ed=0&okno=start
- ↑ Będą rogatki, kamery i sygnalizacja na niestrzeżonym przejeździe! - Luzna24.pl [online], luzna24.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).
- ↑ PKP zaplanowało 15mln złotych na remont linii kolejowej od Polnej do Woli Łużańskiej. Sporo się zmieni - Luzna24.pl [online], luzna24.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).
- ↑ Od października powrócą pociągi z Krakowa do Czechowic-Dziedzic, Gorlic i Jasła - Rynek Kolejowy [online], rynek-kolejowy.pl [dostęp 2024-04-26].
- ↑ https://malopolskiekoleje.pl/images/rozklady-jazdy/2021-06-13/Jaslo-Krynica-ZRJ13VI-28VIII2021.pdf
- ↑ Największe i najmniejsze stacje w Polsce. [w:] utk.gov.pl [on-line]. [dostęp 2019-12-18].
- ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Szalowa w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
- Szalowa w Atlasie Kolejowym Polski, Czech i Słowacji – www.atlaskolejowy.net
| Szalowa | ||
| Linia 108 Stróże – Krościenko (5,860 km) | ||
  odległość: 2,245 km |  | odległość: 4,230 km |
