Wanda Szczepańska (aktorka) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wanda Gabriela Szczepańska
Data i miejsce urodzenia

10 marca 1895
Warszawa

Data i miejsce śmierci

5 listopada 1970
Warszawa

Zawód

aktorka

Lata aktywności

1913–1964

Odznaczenia
Medal 10-lecia Polski Ludowej

Wanda Gabriela Szczepańska 1°v. Rossowiecka, 2° v. Domańska (ur. 10 marca 1895 w Warszawie, zm. 5 listopada 1970 tamże)[1] – polska aktorka.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Była córką Józefa Szczepańskiego i Klementyny z Wardeckich. Szkołę średnią ukończyła w Warszawie, a następnie uczęszczała w latach 1911–1913 do Szkoły Aplikacyjnej.

Według własnych opowieści debiutowała w 1913 w Teatrze Polskim w Warszawie, lecz brak jest źródeł, które to potwierdzają. W sezonie 1913/14 występowała w Teatrze Komedii w Płocku. Następnie występowała w teatrach objazdowych na terenie Imperium Rosyjskiego. Po wybuchu I wojny światowej była m.in. pielęgniarką na froncie. Po powrocie do Polski występowała w Teatrze Praskim w Warszawie (1919–1921), Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Warszawie (1921–1923), Teatrze Popularnym w Łodzi, Placówce Żywego Słowa najpierw jako zespół objazdowy, a następnie w Warszawie (1927–1929), Teatrze Jaskółka w Warszawie (1929–1931), Teatrze Polskim w Gdyni (1932), Teatrze im. Stefana Żeromskiego w Warszawie, Teatrze Kameralnym (1934) i Teatrze Ateneum w Warszawie (1934–1935), w Teatrze Miejskim w Kaliszu (1936–1938) i Teatrze Miejskim w Wilnie (1938–1939).

Po wybuchu II wojny światowej grała dalej w Wilnie w Polskim Teatrze Dramatycznym aż do wejścia do miasta wojsk niemieckich w 1941[1][2]. Bezpośrednio potem zagrała epizod bileterki w antypolskim filmie propagandowym Heimkehr. Przedostała się do Warszawy gdzie pracowała w kuchni koleżeńskiej Związku Artystów Scen Polskich[1].

Po zakończeniu wojny Wanda Szczepańska wyjechała do Krakowa, gdzie zgłosiła się do pracy w Starym Teatrze. Po powrocie do Warszawy występowała w zespole Miejskich Teatrów Dramatycznych od 1945. W listopadzie 1948 stanęła przed sądem oskarżona o kolaborację z okupantem niemieckim. Za udział w filmie Heimkehr (oprócz epizodu aktorskiego dodatkowo pomagała w produkcji, organizując wyjazdy polskich aktorów i statystów do studia w Wiedniu) została skazana na 12 lat więzienia[3]. Jednak od 1949 występowała w Teatrze Powszechnym aż do przejścia na emeryturę 1 kwietnia 1964[1][2].

19 stycznia 1955 na wniosek Ministra Kultury i Sztuki została odznaczona Medalem 10-lecia Polski Ludowej[4].

Była dwukrotnie zamężna: najpierw od 15 sierpnia 1914 z Witoldem Antonim Rossowieckim[5], następnie z aktorem i reżyserem Edwardem Domańskim (1894–1935)[1].

Ostatnie lata życia spędziła w Domu Artystów Weteranów Scen Polskich w Skolimowie. Pochowana na cmentarzu Wolskim w Warszawie[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f Wanda Szczepańska-Rossowiecka, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2019-07-28].
  2. a b Wanda Szczepańska w bazie filmpolski.pl
  3. Stanisław Milewski: Sądowe rozliczenia okupacyjnych kolaborantów (cz. 2). W: „Palestra. Pismo Adwokatury Polskiej” nr 9-10 2008.
  4. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki - wskazana jako Rossowiecka Wanda.
  5. Witold Antoni Rossowiecki M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 2023-12-05].