French
DeutschZamek w Olsztynku – Wikipedia, wolna encyklopedia
 nr rej. 597 z 7.06.1961 oraz 1232 z 12.06.1968 (zamek ob. szkoła) | |
 zamek krzyżacki w Olsztynku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | ul. Zamkowa |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Ważniejsze przebudowy | XIX wiek |
Położenie na mapie Olsztynka  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu olsztyńskiego  | |
Położenie na mapie gminy Olsztynek  | |
 53°35′01″N 20°17′02″E/53,583611 20,283889 | |
Zamek krzyżacki w Olsztynku – XIV-wieczny budynek w Olsztynku, położony na wzniesieniu, mieści się przy ulicy Zamkowej.
Zbudowany na polecenie komtura ostródzkiego Güntera von Hohensteina w latach 1349–1366 w stylu gotyckim z przeznaczeniem na siedzibę burgrabiego mającego za zadanie ściągać należności podatkowe oraz aby kontrolować szlak handlowy z południa na północ. W odróżnieniu od innych zamków krzyżackich nie był to klasztor ani siedziba komtura. Zamek zlokalizowano w miejscu gdzie wcześniej znajdował się pruski gród obronny. Założony na planie czworokąta, posiadał wieżę i mury obwodowe. Zamek miał trzy (lub cztery) skrzydła, co wynika również z XVII-wiecznego miedziorytu. Pod budynkami zamkowymi znajdowały się sklepione piwnice. Główne skrzydło znajdowało się od północy od strony miasta. W 2006 roku badania archeologiczne potwierdziły istnienie skrzydła południowego.
Po ukończeniu budowy na zamku gościł wielki mistrz Zakonu Krzyżackiego Winrich von Kniprode. W 1410 roku został opanowany przez mieszczan i oddany we władanie Władysława II Jagiełły. Uszkodzono go podczas wojny w 1414 roku. W 1610 został przejęty przez władze miasta, które urządziły z nim arsenał[1]. Zniszczony przez Tatarów w 1656. W końcu XVIII wieku popadł w ruinę i ok. 1793 został częściowo rozebrany.
W latach 1847–1849 do zabudowań zamkowych dobudowano skrzydło wschodnie w stylu neogotyckim i przekształcono na gimnazjum, którego dyrektorem był m.in. historyk Max Toeppen, a uczyli się m.in. Herman Pełka i Emil Behring, pierwszy laureat nagrody Nobla w dziedzinie medycyny z 1901 r. za odkrycie działania antytoksyn (tablica pamiątkowa na dziedzińcu gimnazjum). Po II wojnie światowej zachowały się fragmenty zamku włączone w budynek szkolny oraz piwnice z krzyżowymi sklepieniami. Obecnie stanowi budynek Zespołu Szkół im. Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Piotr Skurzyński „Warmia, Mazury, Suwalszczyzna” Wyd. Sport i Turystyka – Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8, s. 229.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Polska: mapa zamków – Warszawa Wrocław: Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera, 1995
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- JN: Odnowiony zamek prezentem na nowy rok szkolny. olsztyn24.com, 2012-08-31. [dostęp 2012-09-01]. (pol.).
- Tomasz Kurs: Jak perełka, najlepiej odrestaurowany. Co tak chwalą?. gazeta.pl Olsztyn, 2012-09-04. [dostęp 2012-09-04]. (pol.).