نقض حقوق منداییان در جمهوری اسلامی ایران - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

حقوق شمار چشمگیری از منداییان توسط نظام جمهوری اسلامی ایران نقض شده‌است که برخی از آن موارد از سوی شماری از رسانه‌های خبری و سازمان‌های پشتیبان حقوق بشر، گزارش شده‌است و در این نوشتار، بخش‌هایی از آن گزارش‌ها آمده‌است. همچنین، در اصل ۱۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی، این اقلیت، به صورت علنی به رسمیت شناخته نشده‌اند.^[۱]

پیشینه دین مندایی[ویرایش]

مندائیان (صابئین، تعمیدیان، صُبّی‌ها)،^[۲] پیروان یحیی هستند که در کنار رودخانه‌های کارون، دجله و فرات زندگی می‌کنند.^[۳] دین مندایی، قدمتی تقریباً ۴ هزار ساله دارد.^[۴] برخی، آنان را همان «صابئین» مورد نظر قرآن می‌دانند^[۵] و برخی دیگر، نه.^[۶] یکی از مهم‌ترین جشن‌های دینی منداییان، «پروانایا» (جشن آفرینش) نام دارد که هم‌زمان با نوروز، آغاز شده و در کنار رودخانه و با انجام غسل تعمید برگزار می‌شود.^[۷]

کتاب دینی[ویرایش]

کتاب دینی منداییان گنزا ربا است.^[۸]^[۹]^[۱۰]

نام پرستشگاه[ویرایش]

معبد منداییان «مَندی» نام دارد.^[۴]

جاهای زیست[ویرایش]

مندائیان در ایران، عراق، اسرائیل (فلسطین)، استرالیا، آمریکا، کانادا و برخی از کشورهای اروپایی زندگی می‌کنند.^[۱۱]

آمار منداییان[ویرایش]

جمعیت منداییان ایران ۲۵ هزار^[۱۲] تا حدود ۲۰۰ هزار نفر برآورد شده که بیشتر در اهواز زندگی می‌کنند؛^[۱۳] با این حال، ساهی خمیسی، نویسنده، پژوهشگر و عضو سابق انجمن صابئین مندایی می‌گوید که به دلیل مسائل امنیتی و ترس مندائیان هیچ آمار درستی از جمعیت آنان در ایران وجود ندارد.^[۳]

پیشینهٔ نقض حقوق منداییان[ویرایش]

«همکیشان ما [منداییان ایران] در نوعی از ترس و واهمه، زندگی می‌کنند؛ خیلی‌ها فامیلی‌هایشان را هم عوض کردند که بتوانند کاری دست و پا کنند؛ اما باز [به دلیل وجود ممنوعیت‌ها در حکومت جمهوری اسلامی] نتوانستند و مجبور شدند به شهرهای دیگر و در نهایت به کشورهای دیگر مهاجرت کنند…؛ ما را هیچ‌کجا استخدام نمی‌کنند، نمی‌توانیم معلم شویم…؛ پزشک ما حق ندارد در بیمارستان، کار کند؛ [حق برخورداری از] دیه نداریم و از کل این مملکت، ما فقط یک کارت شناسایی داریم.» (گفتاورد ساهی خمیسی، عضو پیشین انجمن صابئین مندایی)^[۳]

حقوق انسانی منداییان اقلیت‌های عقیدتی دیگر از سوی حکومت جمهوری اسلامی نقض می‌شود.^[۳]^[۱۴]^[۱۵]^[۱۶]

اعدام و ترور[ویرایش]

احضار، بازداشت، شکنجه و زندان[ویرایش]

در ۲۸ فروردین ۱۳۹۷ نیروهای امنیتی ماه یک شهروند عرب مندایی به نام (شیخ) فائز مندائی را در سوسنگرد بازداشت کرده و به نقطه نامعلومی بردند.^[۱۷]

مزاحمت و ممنوعیت فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی[ویرایش]

منداییان مانند اقلیت‌های عقیدتی دیگر از حق نامزدی برای ریاست جمهوری محرومند.^[۱۸]

ویران شدن آرامگاه‌ها[ویرایش]

یکی از رهبران دینی منداییان به نام (گِنزِورا) جبار طاووسی، آرامگاهش در اهواز ویران شد.^[۱۹]
آرامگاه‌های برخی از منداییان در اهواز بارها تخریب شده‌است.^[۱۹]
پیش‌تر نیز گورستان منداییان در سوسنگرد نیز ویران شده بود.^[۲۰]^[۲۱]

تلفات در جنگ[ویرایش]

برخی از منداییان در جنگ ۸ ساله ایرانو عراق کشته شدند.^[۲۲]

واکنش‌ها به سرکوب‌ها[ویرایش]

در سال ۱۳۹۹ خورشیدی، سازمان حقوق بشری «آرتیکل ۱۹» از تصویب قانون‌های جدید بر ضد اقلیت‌ها در مجلس شورای اسلامی ایران ابراز نگرانی کرده و در بیانیه‌ای ابراز کرد: بیم آن می‌رود که گروه‌های اقلیت دینی و عقیدتی [غیر دینی] تحت آزار، نظیر بهائیان، یارسان، مندائیان، دراویش و خداناباوران نیز با مراتب شدت‌یافته‌ای از سرکوب و آزار مواجه شوند.^[۲۳]^[۲۴]^[۲۵]

سرکوبگران[ویرایش]

روش‌های سرکوب[ویرایش]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

[1] اصل ۱۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، عدالت سرا

[2] «مندائیان، قومی فراموش شده و مظلوم در ایران». humanrightsinir.

[:اقلیت‌های_دینی-3] ۳٫۰ ^۳٫۱ ^۳٫۲ ^۳٫۳ «چرا اقلیت‌های دینی از ایران مهاجرت می‌کنند؟». mohabatnews.

[:منداییان،_یکتاپرستانی_کمتر_شناخته_شده-4] ۴٫۰ ^۴٫۱ «منداییان، یکتاپرستانی کمتر شناخته شده و پیروان یکی از قدیمی‌ترین ادیان جهان». euronews.

[5] «پیوند نمادهای خوزستان با جواهری که ملی شد». sarkhat.

[6] «آیت‌الله معصومی تهرانی: صلح در ادیان از باب تعدی نکردن در حقوق فردی و اجتماعی است/گفتگو از علی کلائی». hranews.

[7] «مندائیان ایران هم‌زمان با نوروز، عید «پروانایا» را جشن می‌گیرند». mohabatnews.

[8] «پنج روز مقدس مندایی هم‌زمان با جشن باستانی ایران». sarkhat.

[9] «تعمیدیان غریب:جستاری درباب اهمیت و شناخت صابئین مندایی (بخش اول)». iranwire.

[10] «مهمانی‌ای به بلندای تاریخ». sarkhat.

[11] «مندائیان ایران هم‌زمان با نوروز، عید «پروانایا» را جشن می‌گیرند». mohabatnews.

[12] «ارجاع آیین‌نامه رعایت حقوق پیروان صابئین مندایی به هیئت دولت». sarkhat.

[13] «بحثی دربارهٔ اقلیتهای مذهبی و غیرمذهبی ایران». iran-chabar.

[14] «خبرگزاری هرانا». payameirani.^{^{[پیوند مرده]}}

[15] «سلامت روان اقلیت‌های دینی و مذهبی زیر سایه سنگین سرکوب مداوم / فرزاد صیفی کاران». sarkhat.

[16] «گزارش سالانه وزارت خارجه آمریکا از وضعیت آزادی مذهبی در جهان». sarkhat.

[17] «بازداشت یک شهروند مندائی در سوسنگرد». hranews.

[18] «نامزدی برای ریاست جمهوری در ایران: زنان و اقلیت‌ها؛ شهروندان ناتمام». بی‌بی‌سی.

[:تخریب_قبرهای_صائبین_مندایی-19] ۱۹٫۰ ^۱۹٫۱ «هتک حرمت و تخریب قبرهای «صائبین مندایی» در اهواز». farsi.arada.

[20] «تخریب قبرستان منداییان اهواز به دست افراد ناشناس». iranwire.

[21] «قبرستان منداییان سوسنگرد را چه کسانی ویران کردند؟». iranwire.

[22] «اقلیت‌ها و جنگ؛ ملت واحد، سیاست تفرقه‌افکن». sarkhat.

[23] «نگرانی سازمان حقوق بشری از تصویب قوانین جدید علیه اقلیت‌ها در مجلس ایران». radiofarda.

[24] «سازمان حقوق بشری: مصوبه جدید مجلس، اقدامی برای تشدید سرکوب اقلیت‌ها». articleeighteen.

[25] «هشدار سازمان آرتیکل ۱۹: مصوبه جدید مجلس ایران، مقدمه سرکوب بیش‌تر». sarkhat.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]

ن ب و حقوقِ بشر در ایران
تاریخ
پیشینه	در دولت شاهنشاهی در جمهوری اسلامی یهودستیزی عرب‌ستیزی نازیسم حقوق افراد ترنس حقوق کودکان
نهادها	گزارشگر ویژهٔ حقوق بشر مرکز حقوق بشر در ایران سازمان حقوق بشر ایران کمیته گزارشگران حقوق بشر کانون مدافعان حقوق بشر ستاد حقوق بشر جمعیت ایرانی دفاع از آزادی و حقوق بشر جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان بنیاد عبدالرحمن برومند سازمان حقوق بشری هنگاو
نقض	شکنجه‌های دوره صفوی شکنجه دولتی در ایران معاصر شکنجهٔ معترضان به نتیجهٔ انتخابات ۱۳۸۸ آزار جنسی یا تجاوز به زندانیان وحشی‌گری پلیس وحشی‌گری نیروی انتظامی (فهرست) قتل‌های زنجیره‌ای نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی ایران ربایش مخالفان سیاسی نقض حقوق مسیحیان نقض حقوق آموزگاران و استادان دانشگاه نقض حقوق اصناف و گروه‌ها نقض حقوق اقلیت‌ها نقض حقوق دانشجویان نقض حقوق دگرباشان جنسی نقض حقوق دین‌ناباوران و نوکیشان نقض حقوق روزنامه‌نگاران و خبرنگاران نقض حقوق زرتشتیان نقض حقوق زنان نقض حقوق شهروندان بیگانه و دوتابعیتی نقض حقوق کارگران نقض حقوق کودکان نقض حقوق منداییان نقض حقوق ورزشکاران نقض حقوق نویسندگان و شاعران نقض حقوق وکیلان، حقوق‌دانان و فعالان حقوق بشر نقض حقوق هنرمندان نقض حقوق یارسانی‌ها نقض حقوق یهودیان نقض حقوق حوزویان اعتراف اجباری فهرست متهمان روش‌ها و ابزارها ایرانیانِ تحت تحریم
رسانه	بدونِ دخترم هرگز فیلم شهری که زیر درختان سدر مرد سنگسار ثریا م. چهارراه لرد شکنجهٔ سفید «برای…»
دیگر	اعلامیه حقوق بشر در اسلام آزادی دین آزادی بیان قانون کفرگویی در ایران ذکر مناقب حقوق بشر در جهان سوم
رده

ن ب و شکنجه دولتی در ایران معاصر
پیش از انقلاب سال ۱۳۵۷	شکنجه‌های دوره صفوی • احمد احمدی • شکنجه‌های دوره پهلوی • زندان کمیته مشترک ضدخرابکاری
پس از انقلاب سال ۱۳۵۷	تواب‌سازی • تعزیر • بازداشتگاه توحید • سوله پاسارگاد • بازداشتگاه کهریزک • سید اسدالله لاجوردی • داود رحمانی • بازداشتگاه ۲۰۹ • بازداشتگاه پلاک ۱۰۰ • بند ۲-الف • بازداشتگاه ۶۶ سپاه • بازداشتگاه ۵۹ سپاه پاسداران • اعتراف اجباری • شکنجه معترضان به نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۸) • اعتراف اجباری در جمهوری اسلامی ایران
دیگر	قپانی • شکنجه سفید