Adam Nowodworski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Sukcesja apostolska
Data konsekracji	26 kwietnia 1615
Konsekrator	Benedetto Giustiniani
Współkonsekratorzy	Attilio Amalteo; Ascanio Gesualdo
Współkonsekrowani biskupi
Baltazar Miaskowski	18 marca 1618

Adam Nowodworski
Data i miejsce urodzenia	1572 ; Nowy Dwór Mazowiecki
Data i miejsce śmierci	20 sierpnia 1634 ; Poznań
	Biskup kamieniecki
Okres sprawowania	1615–1627
	Biskup przemyski
Okres sprawowania	1627–1631
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Nominacja biskupia	26 stycznia 1615
Sakra biskupia	26 kwietnia 1615

Adam Nowodworski herbu Nałęcz^[1] (ur. 1572 w Nowym Dworze, zm. 20 sierpnia 1634 w Poznaniu) – biskup kamieniecki od 1615, przemyski od 1627 oraz poznański od 1631.

Studiował w Rzymie i Bolonii. w 1601 został kanonikiem gnieźnińskim, w 1610 był królewskim sekretarzem, a od 1611 opatem komendatoryjnym w klasztorze OO Cystersów w Przemęcie. w 1618 został komisarzem Rzeczypospolitej przy królewiczu Władysławie, był uczestnikiem rokowań pokojowych z Rosjanami zakończonych rozejmem w Dywilinie, który podpisał^[2]. Był również zwolennikiem działań wojennych przeciwko Szwecji^[3]. W 1632 był elektorem Władysława IV Wazy z województwa poznańskiego^[4]. W 1633 roku został wyznaczony senatorem rezydentem^[5].

Jako biskup przemyski konsekrował w 1630 kościół oo. Bernardynów w Leżajsku, będąc biskupem poznańskim zorganizował i przeprowadził w 1632 kolejny z synodów w Poznaniu.

Był fundatorem kolegium jezuitów w Łomży^[6].

Pochowany w katedrze Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Poznaniu^[7].

Nagrobek Adama Nowodworskiego w archikatedrze św. Piotra i św. Pawła w Poznaniu

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Rodzina, herbarz szlachty polskiej, t. XII, Warszawa 1912, s. 192.
↑ Aleksandr Małow, Dokumenty rosyjsko-polskiego rozejmu zawartego 11 (1) grudnia 1618 r. we wsi Dywilino, w: Wschodni Rocznik Humanistyczny, Tom XVII, (2020), nr 2, s. 97.
↑ Wielka Encyklopedia, PWN, tom 8.
↑ Suffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych, y W. X. Litewskiego, Zgodnie ná Naiásnieyssego Władisława Zygmunta... roku 1632... Woiewodztwo Krákowskie, s. A2.
↑ Volumina Legum, t. III, Petersburg 1859, s. 376.
↑ Eustachy Antoni Iwanowski, Pamiątki polskie z różnych czasów, Kraków 1882, T.2, s. 37.
↑ Krzysztof Rafał Prokop, Nekropolie biskupie w nowożytnej Rzeczypospolitej (XVI–XVIII w.), Kraków-Warszawa 2020, s. 139.

[1] Rodzina, herbarz szlachty polskiej, t. XII, Warszawa 1912, s. 192.

[2] Aleksandr Małow, Dokumenty rosyjsko-polskiego rozejmu zawartego 11 (1) grudnia 1618 r. we wsi Dywilino, w: Wschodni Rocznik Humanistyczny, Tom XVII, (2020), nr 2, s. 97.

[3] Wielka Encyklopedia, PWN, tom 8.

[4] Suffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych, y W. X. Litewskiego, Zgodnie ná Naiásnieyssego Władisława Zygmunta... roku 1632... Woiewodztwo Krákowskie, s. A2.

[5] Volumina Legum, t. III, Petersburg 1859, s. 376.

[6] Eustachy Antoni Iwanowski, Pamiątki polskie z różnych czasów, Kraków 1882, T.2, s. 37.

[7] Krzysztof Rafał Prokop, Nekropolie biskupie w nowożytnej Rzeczypospolitej (XVI–XVIII w.), Kraków-Warszawa 2020, s. 139.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Biskupi misyjni	Jordan (968–982/984) Unger (982/992–1000)
Biskupi diecezjalni	Unger (1000–1012) Roman (1012?–1030) Ederam (ok. 1030?–przed 1049) Franko (1075?–?) Eckhard (1097/1102–1103?) Paweł I (ok. 1103?–po 1113) Goswin (?–?) Bogufał I (?–1146) Pean (1146–1152) Stefan (1152–1159) Bernard (1159–1164) Radwan (1164–1172) Cherubin (1172–1180) Arnold (ok. 1180–1186) Piotr Łabędź (1186–przed 1191) Benedykt (?–?) Mrokota (?–1196) Arnold (1196/1201–1211) Paweł II (1211–1242) Bogufał II (1242–1253) Piotr I (1253–1254) Bogufał III z Czerlina (1254–1264) Falenta (1265–1267) Mikołaj (1267–1278) Jan Wyszkowic (1278–1285) Jan Gerbicz (1285–1297) Andrzej Zaremba (1297–1317) Domarad Grzymała (1318–1324) Jan Doliwa (1325–1335) Jan Łodzia (1335–1346) Andrzej z Wiślicy (1347–1348) Wojciech Pałuka (1348–1355) Jan z Lutogniewa (1356–1374) Mikołaj z Kórnika (1375–1382) Jan Kropidło (1382–1384) Dobrogost z Nowego Dworu (1384–1394) Jan (1394–1395) Mikołaj Kurowski (1395–1399) Wojciech Jastrzębiec (1399–1412) Piotr Wysz (1412–1414) Andrzej Łaskarz (1414–1426) Mirosław Brudzewski (1426–1427) Stanisław Ciołek (1428–1437) Andrzej Bniński (1438–1479) Uriel Górka (1479–1498) Jan Lubrański (1498–1520) Piotr Tomicki (1520–1525) Jan Latalski (1525–1536) Jan z Książąt Litewskich (1536–1538) Stanisław Oleśnicki (1538–1539) Sebastian Branicki (1539–1544) Paweł Dunin Wolski (1544–1546) Benedykt Izdbieński (1546–1553) Andrzej Czarnkowski (1553–1562) Adam Konarski (1562–1574) Łukasz Kościelecki (1577–1597) Jan Tarnowski (1598–1600) Wawrzyniec Goślicki (1601–1607) Andrzej Opaliński (1607–1623) Jan Wężyk (1624–1627) Maciej Łubieński (1627–1631) Adam Nowodworski (1631–1634) Henryk Firlej (1635) Andrzej Szołdrski (1636–1650) Kazimierz Florian Czartoryski (1650–1655) Wojciech Tolibowski (1655–1663) Stefan Wierzbowski (1664–1687) Stanisław Jan Witwicki (1688–1698) Mikołaj Stanisław Święcicki (1699–1707) Michał Bartłomiej Tarło (1710–1715) Krzysztof Antoni Szembek (1716–1719) Piotr Franciszek Tarło (1721–1722) Jan Joachim Tarło (1722–1732) Stanisław Józef Hozjusz (1733–1738) Teodor Kazimierz Czartoryski (1739–1768) Andrzej Stanisław Młodziejowski (1768–1780) Antoni Onufry Okęcki (1780–1793) Ignacy Antoni Raczyński (1794–1806) Tymoteusz Gorzeński (1809–1825) Teofil Wolicki (1828–1829) Marcin Dunin (1831–1842) Leon Przyłuski (1845–1865) Mieczysław Ledóchowski (1866–1886) Julius Dinder (1886–1890) Florian Stablewski (1891–1906) Edward Likowski (1914–1915) Edmund Dalbor (1915–1926) August Hlond (1926–1946) Walenty Dymek (1946–1956) Antoni Baraniak (1957–1977) Jerzy Stroba (1978–1996) Juliusz Paetz (1996–2002) Stanisław Gądecki (od 2002)
Biskupi pomocniczy	Wit (1260–1263) Stefan ze Lwowa (1382–1384) Jan (1386–1404) Mikołaj (?–1397) Marek (1414–1424) Jan (1420–1439) Bernard (1449–1453) Mikołaj (1455–1463) Wincenty Wierzbięta (1469–1494) Wojciech z Bydgoszczy (1494–1506) Wojciech z Sochaczewa (1506–1529) Adrian Żakowski (1531–1539) Jakub Dziaduski (1540–1568) Stanisław Szedziński (1586–1604) Jan Węgorzewski (1573–1586) Jakub Brzeźnicki (1586–1604) Andrzej Rychlicki (1607–1616) Kasper Hap (1618–1619) Jan Trach Gniński (1619–1625) Jan Baykowski (1626–1650) Jan Branecki (1651–1655) Wojciech Grabowski (1656–1659) Maciej Marian Kurski (1661–1681) Kazimierz Jan z Bnina Opaliński (1680–1681 koadiutor) Hieronim Wierzbowski (1682–1712) Piotr Franciszek Tarło (1713–1717) Bernard Gozdzki (1722–1725) Karol Samuel Poniński (1725–1727) Baltazar Wilksycki (1728–1729) Franciszek Kaznowski (1729–1732) Adam Stanisław Grabowski (1733–1736) Józef Tadeusz Kierski (1736–1768) Józef Pawłowski (1748–1759) Władysław Klemens Walknowski (1768–1779) Ludwik Józef de Mathy (1779–1802) Franciszek Ksawery Rydzyński (1781–1795) Jan Chrzciciel Albertrandi (1796–1798) Stanisław Żarnowiecki (1805–1808) Józef Chełkowski (1833–1837) Jan Kanty Dąbrowski (1843–1853) Franciszek Stefanowicz (1855–1871) Jan Chryzostom Janiszewski (1871–1891) Edward Likowski (1887–1914) Paweł Jedzink (1915–1918) Stanisław Kostka Łukomski (1920–1926) Karol Radoński (1927–1929) Walenty Dymek (1929–1946) Franciszek Jedwabski (1947–1975) Tadeusz Etter (1959–1984) Marian Przykucki (1974–1981) Stanisław Napierała (1980–1992) Zdzisław Fortuniak (1982–2014) Marek Jędraszewski (1997–2012) Grzegorz Balcerek (od 1999) Damian Bryl (2013–2021) Szymon Stułkowski (2019–2022) Jan Glapiak (od 2021)