Fenylefryna – organiczny związek chemiczny , syntetyczna amina sympatykomimetyczna o budowie zbliżonej do epinefryny i efedryny , ale wykazująca dłuższe od nich działanie. Agonista receptora adrenergicznego α , lek obkurczający śluzówkę nosa używany zamiennie z pseudoefedryną .
Jest składnikiem preparatów złożonych działających na objawy grypy i przeziębienia, a także preparatów do badań okulistycznych[3] .
Skuteczność działania fenylefryny w obkurczaniu śluzówki nosa została wielokrotnie podważona[4] . Wyniki kontrolowanych badań klinicznych potwierdziły, że fenylefryna nie działa zauważalnie lepiej od placebo (w przeciwieństwie do pseudoefedryny )[5] .
W Polsce dostępne są następujące preparaty zawierające fenylefrynę[6] :
Preparaty proste
Neosynephrin-POS 10% – krople do oczu (na receptę) Anosin – kapsułki twarde Preparaty złożone
kwas askorbinowy + kofeina + paracetamol + fenylefryna + wodzian terpinu – Coldrex MaxGrip C (tabl.) kwas askorbinowy + paracetamol + fenylefryna – Apap Przeziębienie , Apap przeziębienie junior , Coldrex MaxGrip , Coldrex Junior C , Febrisan , Gripex Hot , Gripex Hot Max , Theraflu MaxGRIP (proszki zwykłe i musujące do sporządzania roztworu doustnego) dimetynden + fenylefryna – Otrivin Allergy (aerozol do nosa) paracetamol + feniramina + fenylefryna – Theraflu ExtraGRIP (proszek do sporządzania roztworu doustnego) paracetamol + fenylefryna – Tantum Flu , Theraflu Zatoki (proszki do sporządzania roztworu doustnego) chlorfenamina + paracetamol + fenylefryna – Flucontrol Hot , Flucontrol Max , Vicks Antigrip Zatoki i Katar , Vicks Antigrip Max (tabletki i proszki do sporządzania roztworu doustnego) gwajafenezyna + paracetamol + fenylefryna – Coldrex Muco Grip , Theraflu Total Grip , Vicks AntiGrip Complex (kapsułki i proszki do sporządzania roztworu doustnego) mepiramina + fenylefryna – Envil katar , Sinumedin (aerozol do nosa) kwas acetylosalicylowy + chlorfenamina + fenylefryna – Polopiryna Complex (proszek do sporządzania roztworu doustnego) ibuprofen + fenylefryna – Ibuprom Zatoki Tabs , Modafen Grip (tabletki) lidokaina + tropikamid + fenylefryna – Mydrane (roztwór do wstrzykiwań do oczu, Rpz – wydawany z przepisu lekarza do zastrzeżonego stosowania) Poza wskazanymi przypadkami wszystkie ww. preparaty są dostępne bez recepty [6] .
↑ a b c (R )-(–)-Fenylefryna, chlorowodorek (nr P8155) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck ) na obszar Polski. [dostęp 2011-06-22]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki ) ↑ Fenylefryna (nr P8155) (ang. ) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck ) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2011-06-22]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki ) ↑ Fenylefryna , [w:] Indeks Leków MP, opis substancji, Medycyna Praktyczna [dostęp 2020-11-01] . ↑ Randy C. R.C. Hatton Randy C. R.C. , Leslie L. Hendeles Leslie L. , Why Is Oral Phenylephrine on the Market After Compelling Evidence of Its Ineffectiveness as a Decongestant? , „Annals of Pharmacotherapy”, 56 (11), 2022, s. 1275–1278, DOI : 10.1177/10600280221081526 , PMID : 35337187 (ang. ) . ↑ Friedrich F. Horak Friedrich F. i inni , A placebo-controlled study of the nasal decongestant effect of phenylephrine and pseudoephedrine in the Vienna Challenge Chamber , „Annals of Allergy, Asthma & Immunology”, 102 (2), 2009, s. 116–120, DOI : 10.1016/S1081-1206(10)60240-2 , PMID : 19230461 (ang. ) . ↑ a b Fenylefryna , [w:] Indeks Leków MP, lista preparatów, Medycyna Praktyczna [dostęp 2022-07-06] . C01 : Leki stosowane w chorobach serca
C01A – Glikozydy nasercowe C01B – Leki przeciwartymicze klasy I i III C01BA – Preparaty przeciwarytmiczne należące do klasy Ia C01BB – Preparaty przeciwarytmiczne należące do klasy Ib C01BC – Preparaty przeciwarytmiczne należące do klasy Ic C01BD – Preparaty przeciwarytmiczne należące do klasy III C01BG – Inne reparaty przeciwarytmiczne należące do klasy I
C01C – Leki pobudzające układ sercowo-naczyniowy (bez glikozydów nasercowych) C01CA – Leki wpływające na receptory adrenergiczne i dopaminergiczne C01CE – Inhibitory fosfodiesterazy C01CX – Inne leki pobudzające układ sercowo-naczyniowy
C01D – Leki rozszerzające naczynia stosowane w chorobach serca C01DA – Nitraty C01DB – Leki rozszerzające naczynia stosowane w chorobach serca, pochodne chinolonu C01DX – Inne leki rozszerzające naczynia stosowane w chorobach serca
C01E – Inne leki stosowane w chorobach serca
C05 : Leki ochraniające ścianę naczyń
C05A – Leki stosowane zewnętrznie w leczeniu hemoroidów C05AA – Preparaty zawierające kortykosteroidy C05AD – Preparaty zawierające środki miejscowo znieczulające C05AE – Preparaty miorelaksacyjne C05AX – Inne leki stosowane zewnętrznie w leczeniu hemoroidów
C05B – Leki stosowane w leczeniu żylaków C05BA – Heparyny i heparynoidy do stosowania zewnętrznego C05BB – Leki obliterujące żylaki do podawania domiejscowego C05BX – Inne leki stosowane w leczeniu żylaków
C05C – Leki wpływające na elastyczność naczyń C05CA – Bioflawonoidy C05CX – Inne leki wpływające na elastyczność naczyń
C05X – Inne leki leki ochraniające ścianę naczyń C05XX – Inne leki leki ochraniające ścianę naczyń
R01 : Leki stosowane w chorobach nosa
R01A – Leki udrożniające nos (miejscowo) R01AA – Sympatykomimetyki R01AC – Preparaty przeciwalergiczne R01AD – Kortykosteroidy R01AX – Inne
R01B – Leki udrożniające nos do stosowania wewnętrznego R01BA – Sympatykomimetyki
S01 : Leki oftalmologiczne
S01A – Leki stosowane w zakażeniach oczu S01AA – Antybiotyki S01AB – Sulfonamidy S01AD – Preparaty przeciwwirusowe S01AE – Fluorochinolony S01AX – Inne
S01B – Leki przeciwzapalne S01BA – Kortykosteroidy S01BB – Kortykosteroidy w połączeniach z lekami rozszerzającymi źrenice S01BC – Niesteroidowe leki przeciwzapalne
S01C – Połączenia leków przeciwzapalnych z przeciwinfekcyjnymi S01CA – Połączenia kortykosteroidów z lekami przeciwinfekcyjnymi S01CB – Połączenia kortykosteroidów, leków przeciwinfekcyjnych i leków rozszerzających źrenice S01CC – Niesteroidowe leki przeciwzapalne w połączeniach z lekami przeciwinfekcyjnymi
S01E – Leki stosowane w jaskrze i zwężające źrenicę S01EA – Sympatykomimetyki stosowane w jaskrze S01EB – Parasympatykomimetyki S01EC – Inhibitory anhydrazy węglanowej S01ED – Leki β-adrenolityczne S01EE – Analogi prostaglandyn S01EX – Inne
S01F – Leki rozszerzające źrenicę S01FA – Preparaty przeciwcholinergiczne S01FB – Preparaty sympatykomimetyczne (bez preparatów stosowanych w jaskrze)
S01G – Leki zmniejszające przekrwienie oraz przeciwalergiczne S01H – Środki znieczulające miejscowo S01J – Preparaty diagnostyczne S01K – Preparaty pomocnicze w chirurgii oka S01KA – Substancje wiskoelastyczne S01KX – Inne
S01L – Leki stosowane w leczeniu zaburzeń naczyniowych oka S01LA – Leki przeciwneowaskularyzacyjne
S01X – Pozostałe leki oftalmologiczne S01XA – Inne preparaty oftalmologiczne
Adamantany (pochodne adamantanu ) Antagonisty adenozyny Alkiloaminy Ampakiny Arylocykloheksyloaminy Benzoazepiny Cholinergiki Konwulsanty Eugeroiki Oksazoliny Fenyloetyloaminy 4-metylofenyloizobutyloamina 1-fenylo-2-(piperydyn-1-ylo)pentan-3-on 1-metyloamino-1-(3,4-metylenodioksyfenylo)propan 2-fluoroamfetamina 2-fluorometamfetamina 2-hydroksyfenetyloamina 2-fenylo-3-aminobutan 2-fenylo-3-metyloaminobutan 2,3-metylenodioksyamfetamina 3-fluoroamfetamina 3-fluorometamfetamina 3-fluorometkatynon 3-metoksyamfetamina 3-metyloamfetamina 3,4-dimetylometkatynon 4-bromometkatynon 4-chlorometkatynon 4-bromoamfetamina 4-chloroamfetamina 4-chlorometamfetamina 4-etyloamfetamina 4-fluoroamfetamina 4-fluorometamfetamina 4-metyloamfetamina 4-metylobufedron 4-metylokatynon 4-metylometamfetamina 4-metylopentedron 4-metylotioamfetamina 6-fluoronorepinefryna AL-1095 alfetamina α-etylofenetyloamina amfekloral amfepentoreks amfepramon amidefryna 2-amino-1,2-dihydronaftalen 2-aminoindan 5-(2-aminopropylo)indol 2-aminotetralina akrydoreks amfetamina (dekstroamfetamina , lewoamfetamina ) amfetaminil arbutamina β-metylofenetyloamina β-fenylometamfetamina benfluoreks benzedron benzfetamina 1,3-benzodioksolilobutanoamina 3,4-metylenodioksy-β-metoksyfenetyloamina 3-benzhydrylomorfolina benzofuranylopropyloaminopentan bufedron bupropion butylon kamfetamina katyna katynon chlorofentermina cylobamina cynamedryna klenbuterol klobenzoreks kloforeks klortermina cypenamina D -deprenyl denopamina 2,5-dimetoksyamfetamina dimetyloamfetamina dimetylokatynon dobutamina lewodopa dopamina dopeksamina droksydopa 1,3-benzodioksolilo-N -etylobutanoamina efedryna adrenalina epinina etafedryna etylokatynon etylonoradrenalina etylon N -etyloamfetamina etylefryna famprofazon fenatyna fenetylina fenfluramina fenkamfanina fenkamina fenprometamina fenproporeks fentermina fenyloalanina fenyloefryna fenylopropanoloamina fenylopropyloaminopentan feprosydnina flefedron fludoreks foledryna formetoreks ftalimidopropiofenon furfenoreks gepefryna heksapradol heksedron 4-hydroksy-3-metoksymetamfetamina hordenina 4-hydroksyamfetamina ibopamina indanylometyloaminopropan indanyloaminopropan 5-jodo-2-aminoindan 4-jodoamfetamina jofetamina izoetaryna izoetylokatynon izoprenalina klefedron lefetamina lizdeksamfetamina lofofina mefenoreks mefedron mefenteramina metanefryna metaraminol metamfetamina (dekstrometamfetamina , lewometamfetamina ) metoksamina 4-metoksyamfetamina 4-metoksyetyloamfetamina metoksyfenamina 4-metoksymetamfetamina 3-metoksy-4-metyloamfetamina 3,4-metylenodioksybutyloamfetamina 3,4-metylenodioksyetyloamfetamina 3,4-metylenodioksymetamfetamina 3,4-metylenodioksymetylofenetyloamina 3,4-metylenodioksyhydroksyamfetamina 3,4-metylenodioksypropyloamfetamina 3,4-metylenodioksyfenetyloamina N -metylo-1,3-benzodioksolilobutanoamina metylokatynon 3,4-metylonodioksyamfetamina metedron metoksyfenamina 3,4-metylenodioksykatynon metylon meksedron 3-metoksy-4,5-metylenodioksyamfetamina 3-metoksy-4,5-metylenodioksy-N -metyloamfetamina 3-metoksymetamfetamina mezokarb morforeks N ,α-dietylofenyloetyloamina N -benzylo-1-fenetyloamina N -etylobufedron N -etyloheksedron N ,N -dimetylofenetyloamina naftyloamfetamina nizoksetyna noradrenalina norfenefryna norfenfluramina normetanofryna L -norpseudoefedryna oktopamina orcyprenalina ortetamina oksyfentoreks oksylofryna norfoledryna pentoreks pentedron pentylon prenylamina propylamfetamina pseudoefedryna ropynirol salbutamol selegilina sybutramina synefryna teodrenalina tifloreks tranylocypromina tyramina tyrozyna ksylopropamina zylofuramina Fenylomorfoliny Piperazyny Piperydyny Pirolidyny Racetamy Tropany Tryptaminy Inne