French
DeutschKościół św. Michała w Krakowie (Stare Miasto) – Wikipedia, wolna encyklopedia
 Budynek Instytutu Nauk Geologicznych PAN w miejscu gdzie stał kościół św. Michała | |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Adres | |||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | rzymskokatolicki | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Krakowa  | |||||||||||||||
 50°03′28,2″N 19°56′09,6″E/50,057833 19,936000 | |||||||||||||||
Kościół św. Michała (właściwie św. Józefa i św. Michała) – XVII-wieczny barokowy kościół w Krakowie, w obrębie obecnego Starego Miasta, w miejscu dzisiejszego budynku Instytutu Nauk Geologicznych PAN na rogu ulic Poselskiej 5 i Senackiej 1, w latach 1872–1874 częściowo zburzony, częściowo przebudowany.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kościół św. Michała i św. Józefa zbudowali karmelici bosi, którzy krótko wcześniej osiedli w podkrakowskiej Wesołej[1]. Pod budowę uzyskali „malowany dwór” Andrzeja Tęczyńskiego, łaźnię miejską i hospicjum należące d benedyktynów z opactwa tynieckiego[2]. Budowę rozpoczęto w 1611, a konsekracji świątyni dokonał biskup krakowski Jakub Zadzik w 1636[3].
Obszerna świątynia zbudowana była w stylu barokowym, na planie krzyża łacińskiego. Składała się z prostokątnego prezbiterium zwróconego ku zachodowi (w którego zakończeniu znajdował się chór zakonny) i szerszej nawy z kaplicami po bokach i transeptem. Główna fasada znajdowała się od strony obecnej ulicy Senackiej. Wewnątrz znajdowały się liczne ołtarze[4]. Od południa przylegał do kościoła obszerny z dwoma dziedzińcami i oratorium arcybractwa św. Józefa. W murach klasztoru wznosiła się wieża pełniąca funkcję dzwonnicy, przerobiona z dawnej baszty[5]. W 1669 w kościele znalazł się obraz św. Józefa, który wkrótce zaczął słynąć cudami. W 1715 rada miejska Krakowa oddała miasto w opiekę św. Józefowi, a obraz obnoszono w uroczystej procesji[6].
W 1797 zaborca austriacki usunął stąd karmelitów, a budynek ich klasztoru przeznaczył na więzienie. Kościół zamknięto w latach 30. XIX w., a w 1872–1874 częściowo zburzono, częściowo przebudowano na pomieszczenia sądu[7]. Wyposażenie zamkniętego kościoła trafiło do licznych innych świątyń, m.in. pięć ołtarzy zostało przeniesionych do kościoła św. Franciszka w Krakowie odbudowywanej po pożarze z 1850[8]. Obraz św. Józefa przeniesiono do kościoła karmelitów przy ul. Rakowickiej w Krakowie[9].
W dawnym kompleksie więzienia utworzono siedzibę Muzeum Archeologicznego a w budynku sądu siedzibę Muzeum Geologicznego PAN[10].
-
Kościół św. Michała na rycinie z 1855 r. -
Wieża, która stanowiła fragment kompleksu karmelickiego. -
Obraz św. Józefa.
_(cropped).jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wanat 1981 ↓, s. 45.
- ↑ Wanat 1981 ↓, s. 46–47.
- ↑ Wanat 1981 ↓, s. 47–49.
- ↑ Wanat 1981 ↓, s. 50–61.
- ↑ Wanat 1981 ↓, s. 61–65.
- ↑ Wanat 1981 ↓, s. 81–83, 95, 154–156.
- ↑ Wanat 1981 ↓, s. 84, 158–160, 163.
- ↑ Wanat 1981 ↓, s. 161–162.
- ↑ Wanat 1981 ↓, s. 171–175.
- ↑ Rożek 2006 ↓, s. 275–276.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Michał Rożek: Urbs celeberrima. Przewodnik po zabytkach Krakowa. Wyd. I. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2006. ISBN 83-7318-730-8.
- Benignus Józef Wanat: Kult Świętego Józefa Oblubieńca NMP u Karmelitów Bosych w Krakowie: Informator historyczny. Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych, 1981.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Grzegorz Bednarczyk: Kościół św. Michała i św. Józefa (św. Michała, karmelitów bosych). [w:] Nieistniejące kościoły Krakowa [on-line]. [dostęp 2017-12-30].
- Marta Zaitz: Siedziba. Muzeum Archeologiczne w Krakowie. [dostęp 2017-12-30].