French
DeutschPięknosuseł – Wikipedia, wolna encyklopedia
| Callospermophilus | |||
| C.H. Merriam, 1897[1] | |||
 Pięknosuseł złocisty (C. lateralis) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | pięknosuseł | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| Sciurus lateralis Say, 1823 | |||
| Gatunki | |||
| |||
Pięknosuseł[2] (Callospermophilus) – rodzaj ssaków z podrodziny afrowiórek (Xerinae) w obrębie rodziny wiewiórkowatych (Sciuridae).
Rozmieszczenie geograficzne
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Stanach Zjednoczonych i w Kanadzie[3][4][5].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała (bez ogona) samic 168–312 mm, samców 169–315 mm, długość ogona samic 65–116 mm, samców 64–118 mm; masa ciała 151–350 g[4][6].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj zdefiniował w 1897 roku amerykański zoolog Clinton Hart Merriam w artykule zatytułowanym Notatki na temat wiewiórek z rodzaju „Eutamias” występujących na zachód od wschodniej podstawy systemu Cascade-Sierra, z opisami nowych form, opublikowanym w czasopiśmie „Proceedings of the Biological Society of Washington”[1]. Gatunkiem typowym jest (oryginalne oznaczenie) pięknosuseł złocisty (C. lateralis).
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]Callospermophilus: gr. καλλος kallos ‘piękno’, od καλος kalos ‘piękny’; rodzaj Spermophilus F. Cuvier, 1825 (suseł)[7].
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]Na podstawie badań filogenetycznych przeprowadzonych w 2009 roku z rodzaju Spermophilus wydzielono nowy rodzaj Callospermophilus[8] i zgrupowano w nim trzy gatunki[9][6][3][2]:
| Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[2] | Podgatunki[4][3][6] | Rozmieszczenie geograficzne[4][3][6] | Podstawowe wymiary[4][6][a] | Status IUCN[10] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | Callospermophilus saturatus | (Rhoads, 1895) | pięknosuseł kaskadowy | gatunek monotypowy | Góry Kaskadowe w południowo-zachodniej Kolumbii Brytyjskiej (Kanada) i zachodnim Waszyngtonie (Stany Zjednoczone) | DC: 28–31 cm DO: 9,2–11,8 cm MC: 200–350 g | LC |
_September_2019_(50091200696).jpg) | Callospermophilus lateralis | (Say, 1823) | pięknosuseł złocisty | 13 podgatunków | od Kanady (wschodnia Kolumbia Brytyjska i zachodnia Alberta) na południe przez zachodnie Stany Zjednoczone (do Kalifornii, Arizony i Nowego Meksyku); zakres wysokości: powyżej 1220 m n.p.m. | DC: około 18 cm DO: 8,3–8,7 cm MC: 160–178 g | LC |
 | Callospermophilus madrensis | (C.H. Merriam, 1901) | pięknosuseł górski | gatunek monotypowy | endemit Meksyku: południowa Sierra Madre Zachodnia (skrajnie zachodnia Sonora, południowo-zachodnia Chihuahua i północno-zachodnie Durango); zakres wysokości: 3000–3750 m n.p.m. | DC: 16,8–16,9 cm DO: 6,4–6,5 cm MC: 151–152 g | NT |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, NT – gatunek bliski zagrożenia.
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b C.H. Merriam. Notes on the chipmunks of the genus Eutamias occurring west of the east base of the Cascade-Sierra system, with descriptions of new forms. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 11, s. 189, 1897. (ang.).
- ↑ a b c Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 207, 208. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 616. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b c d e J. Koprowski, E. Goldstein, K. Bennett & C. Pereira: Family Sciuridae (Tree, Flying and Ground Squirrels, Chipmunks, Prairie Dogs and Marmots). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 803–804. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Subgenus Callospermophilus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-23].
- ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 396. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 153, 1904. (ang.).
- ↑ K.M. Helgen, F.R. Cole, L. Helgen & D.E. Wilson. Generic revision in the Holarctic ground squirrel genus Spermophilus. „Journal of Mammalogy”. 90 (2), s. 270–305, 2009. (ang.).
- ↑ C.J. Burgin, J.S. Zijlstra, M.A. Becker, H. Handika, J.M. Alston, J. Widness, S. Liphardt, D.G. Huckaby & N.S. Upham: The ASM Mammal Diversity Database. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 2.1) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-04-28]. (ang.).
- ↑ Taxonomy: Callospermophilus – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-04-28]. (ang.).