Potyczka pod Księtem – Wikipedia, wolna encyklopedia

Potyczka pod Księtem

powstanie listopadowe
Czas	5 października 1831
Miejsce	Księte
Terytorium	Królestwo Polskie
Wynik	nieznaczące taktyczne zwycięstwo Polaków
Strony konfliktu
Królestwo Polskie Imperium Rosyjskie
Dowódcy
Alojzy Janowicz nieznany
Siły
nieznane 13 Pułk Ułanów ~400 konnych
Straty
nieznane nieznane
Położenie na mapie Guberni Królestwa Polskiego (1904) miejsce bitwy
53°10′29″N 19°34′30″E/53,174722 19,575000

Potyczka pod Księtem (ros. Сражение под Ксентем) – jedno z ostatnich, jeśli nie ostatnie znane starcie powstania listopadowego (nie licząc obrony twierdz: zamojskiej i modlińskiej), stoczona 5 października 1831 roku. Zakończyła się zwycięstwem wojsk polskich.

Tło historyczne[edytuj | edytuj kod]

Upadek powstania był przesądzony. Regularna armia i oficjele polscy przekraczali granicę austriacką lub pruską. Oddziały rosyjskie napierały na polskie nawet w strefie przygranicznej. Maciej Rybiński ciągnął ku granicy pruskiej silny dwudziestotysięczny korpus, w tym jazdę i artylerię. W jego ariergardzie stały resztki 13 Pułku Ułanów, a ostatnim polskim oddziałem było kilkudziesięciu karabinierów konnych pod dowództwem podpułkownika Alojzego Janowicza.

Przebieg utarczki[edytuj | edytuj kod]

Jazda Henryka Dembińskiego zdążyła przejść przez Księte, gdzie natknęła się na osiem dział artylerii konnej, które przez zaniedbanie nie zostały jeszcze wysłane do Prus. Na stojącego z tyłu Janowicza natarł w blisko czterysta koni nieprzyjaciel, który nie widział pozostałych wojsk polskich. Karabinierzy Janowicza salwami powstrzymali na ulicy wsi szarżującą jazdę rosyjską, a kiedy jeszcze odezwały się polskie działa, natarcie poszło całkowicie w rozsypkę. W pogoni za uchodzącymi wysłano pułk litewsko–wołyński pod podpułkownikiem Kamieńskim, który w zajadłości nie słuchał kilkakrotnych wezwań do cofnięcia się.

Znaczenie potyczki[edytuj | edytuj kod]

Militarnego znaczenia utarczka nie miała żadnego. Warta jest wspomnienia tylko z tego powodu, że jako ostatnie starcie w polu regularnej armii polskiej tego zrywu była ona starciem zwycięskim.

Straty obu stron pozostają nieznane.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Edmund Callier: Bitwy i potyczki stoczone przez wojsko polskie w roku 1831, Drukarnia Dziennika Poznańskiego, Poznań 1887, s. 359.