Rūdolfs Bangerskis – Wikipedia, wolna encyklopedia

Rūdolfs Bangerskis
Ilustracja
SS-Gruppenführer SS-Gruppenführer
Data i miejsce urodzenia

21 lipca 1878
Taurupe, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

24/25 lutego 1958
Oldenburg, Niemcy

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Biała Armia
Łotewskie Siły Zbrojne
SS Schutzstaffel

Stanowiska

inspektor generalny Łotewskiego Legionu SS

Główne wojny i bitwy

wojna rosyjsko-japońska
I wojna światowa
II wojna światowa

Odznaczenia
Order Wojenny Pogromcy Niedźwiedzia (Łotwa) Order Trzech Gwiazd II klasy (Łotwa) Krzyż Zasługi Obrońców (Łotwa) Krzyż św. Jerzego IV stopnia (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza IV klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Stanisława (Królestwo Kongresowe) Wielki Krzyż Komandorski Orderu Wielkiego Księcia Giedymina (Litwa) Medal Niepodległości Litwy Krzyż Zasługi Wojennej I klasy z mieczami (III Rzesza) Krzyż Żelazny (1939) II Klasy Krzyż Zasługi Wojennej II klasy z mieczami (III Rzesza)

Rūdolfs Bangerskis (ros. Рудольф Карлович Бангерский; ur. 21 lipca 1878 w Taurupe, zm. 24/25 lutego 1958 w Oldenburgu) – rosyjski i łotewski wojskowy (generał) i SS-Gruppenführer[1], minister obrony Łotwy w okresie międzywojennym, inspektor generalny Łotewskiego Legionu SS podczas II wojny światowej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Służył w armii rosyjskiej. W 1901 ukończył Petersburską Junkierską Szkołę Piechoty[2].

Brał udział w wojnie rosyjsko-japońskiej w latach 1904–1905. W 1914 ukończył szkołę sztabu generalnego. Podczas I wojny światowej zajmował stanowiska dowódcze w różnych jednostkach rosyjskich, był m.in. dowódcą 17 Syberyjskiego Pułku Strzelców w stopniu pułkownika. W 1917 dołączył do wojsk białych, w ramach których dowodził kolejno dywizją, korpusem i grupą armii. Uczestnik Wielkiego Syberyjskiego Marszu Lodowego – prowadził kolumnę oddziałów 3 Syberyjskiej Armii, m.in. w czasie przeprawy przez rzekę Kan[3].

Po ich klęsce przyjechał na Łotwę, gdzie na początku lat 20. był dowódcą kilku dywizji w stopniu generała. W latach 1924–1925 i 1926–1928 sprawował stanowisko ministra obrony. W 1937 przeszedł w stan spoczynku.

Po zajęciu obszaru Łotwy przez Niemcy w 1941, podjął współpracę z okupantami. 1 marca 1943 został mianowany inspektorem generalnym nowo formowanego Legionu Łotewskiego SS w stopniu Legions-Brigadefuhrera der Waffen-SS. Jego zwierzchność uznawali też lotnicy Łotewskiego Legionu Luftwaffe. Kompetencje inspektora generalnego były jednak ograniczone, gdyż sprawował on tylko kierownictwo ideologiczne nad podległymi żołnierzami, reprezentował interesy łotewskie wobec dowództwa Wehrmachtu, Waffen-SS i policji, miał prawo do bliżej niesprecyzowanego nadzoru oraz inspekcji jednostek wojskowych i policyjnych złożonych z Łotyszy, a także nad opieką kulturalną i medyczną żołnierzy oraz zobowiązany był do tłumaczenia niemieckich rozkazów, instrukcji i regulaminów. Podległe inspektorowi komórki organizacyjne musiały zapewnić również dopływ kadr oficerskich i podoficerskich do podległych sobie jednostek oraz były odpowiedzialne za prowadzenie rekrutacji. Awansował na SS-Gruppenfuhrera i Generalleutnanta der Waffen-SS. 20 lutego 1945 Bangerskis stanął na czele Łotewskiego Komitetu Narodowego zorganizowanego w Poczdamie pod niemieckim zwierzchnictwem.

Po zakończeniu wojny został aresztowany 21 czerwca 1945 przez agentów brytyjskiego wywiadu w miejscowości Goslar. Do grudnia przebywał w różnych obozach jenieckich. 25 grudnia został przeniesiony do obozu dla tzw. dipisów (displaced persons) w Oldenburgu. Zginął tam w wypadku samochodowym 24/25 lutego 1958. Jego szczątki 16 maja 1995 zostały złożone na cmentarzu wojskowym w Rydze.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Bangerskis, Rudolfs – TracesOfWar.com [online], www.tracesofwar.com [dostęp 2021-12-23].
  2. Рудолфс Бангерскис 1878-1958 генерал, командир Земгальской дивизии. dinaburgascietoksnis.lcb.lv. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-04)]..
  3. Gieorgij Listwin: Дом Каппеля в Орловке К истории Великого Сибирского Ледяного похода. Статья вторая. [w:] ИА «Белые воины» [on-line]. 2012-07-27. [dostęp 2015-11-22]. (ros.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]