Trybunał inkwizycji w Cremie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Trybunał inkwizycji w Cremie – sąd inkwizycyjny z siedzibą w Cremie w Republice Weneckiej, kierowany przez dominikanów. Istniał w latach 1614–1797 i należał do struktur inkwizycji rzymskiej.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Crema w okresie renesansu należała pod względem politycznym do Republiki Weneckiej (od 1449), a pod względem kościelnym do diecezji Piacenzy. Do 1515 podlegała jurysdykcji dominikańskich inkwizytorów Brescii, jednak w maju 1515 została podporządkowana, zgodnie z przynależnością diecezjalną, trybunałowi inkwizycji w Piacenzy.

W 1579 Crema została podniesiona do rangi diecezji i wyodrębniona z diecezji Piacenzy. Mimo to, pozostała początkowo podporządkowana inkwizytorowi Piacenzy, którego w Cremie reprezentował odtąd wikariusz generalny.

W 1614 papież Paweł V zdecydował o utworzeniu w diecezji Cremy samodzielnego trybunału inkwizycyjnego i powierzeniu go dominikanom. Pierwszym inkwizytorem Cremy został Giovanni Maria Florani. Za decyzją tą przypuszczalnie stały względy polityczne – Crema była bowiem częścią Republiki Weneckiej, a Piacenza należała do księstwa Parmy.

Inkwizycja w Cremie działała do 1797, kiedy wojska rewolucyjnej Francji najechały północną Italię, powodując rozpad Republiki Weneckiej. W Cremie została powołana municypalna Republika Cremy, której władze 12 sierpnia 1797 wydały dekretu o zniesieniu. Ostatni inkwizytor Pietro Placido Novelli został aresztowany za wygłaszanie antyrepublikańskich poglądów, ale po krótkim uwięzieniu go zwolniono.

Organizacja[edytuj | edytuj kod]

Na czele trybunału stał dominikanin z konwentu S. Domenico, należącego do prowincji lombardzkiej zakonu dominikańskiego. Pomagał mu jeden wikariusz generalny. Jego jurysdykcja obejmowała diecezję Cremy. Nominacji inkwizytorskich dokonywała rzymska Kongregacja Świętego Oficjum.

Archiwum[edytuj | edytuj kod]

Archiwum trybunału w Cremie, podobnie jak większości włoskich trybunałów inkwizycyjnych, zostało w przeważającej mierze zniszczone. Zachowały się jednak dwa tomy dokumentacji procesowej. Pierwszy z nich znajduje się w archiwum diecezjalnym w Cremie i dotyczy działalności wikariatu inkwizycyjnego w Cremie latach 1582–1613. Drugi natomiast przechowywana jest w Biblioteca Valdese w Torre Pellice i obejmuje dokumentację procesową trybunału z lat 1622–1630.

Na podstawie powyższej dokumentacji wiadomo, że w latach 1582-1613 przed wikariuszem inkwizycji w Piacenzy dla diecezji Cremy wszczęte zostały 53 postępowania, w tym 44 procesy formalne. Natomiast w latach 1622–1630 przed inkwizytorem Cremy wszczęto 63 postępowania, w tym 25 procesów formalnych. Nikogo nie skazano przy tym na śmierć.

Ostatni inkwizytor Cremy, Pietro Placido Novelli, w roku 1795 odnotował zaledwie szesnaście denuncjacji.

Inkwizytorzy Cremy (od 1614)[edytuj | edytuj kod]

Nie jest znana pełna lista inkwizytorów Cremy. W 1729 dominikański historyk Domenico Francesco Muzio sporządził katalogi inkwizytorów dominikańskich wszystkich włoskich trybunałów, w tym trybunału z Cremy, brak jednak podobnego opracowania dla późniejszego okresu.

Ostatnim inkwizytorem Cremy był Pietro Placido Novelli OP (1787–1797)[8]. Nie są znani jego poprzednicy z lat 1765-1787.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Veronese, s. 165.
  2. ↑ Girolamo Bonoli, Storia di Lugo ed Annessi, Faenza 1732, s. 543.
  3. ↑ Stefano Barelli, Gli opuscoli in prosa della Biblioteca Salita dei Frati di Lugano: 1538-1850: inventario e studio critico, Edizioni Casagrande, 1998, s. 76; DBI:CAMPANA, Pier Tommaso
  4. ↑ [1]; http://reader.digitale-sammlungen.de/de/fs1/object/display/bsb11060393_00007.html
  5. ↑ Nie wiadomo, czy był bezpośrednim następcą Maccarinelliego, który w 1758 był już inkwizytorem w Weronie.
  6. ↑ Manus online - Firenze, Biblioteca Riccardiana, Riccardiano, 3495/73 [online], manus.iccu.sbn.it [dostęp 2018-12-19].
  7. ↑ Acta capituli provincialis provinciae utriusque Lombardiae ff. ordinis ... - Domenicani : Provincia Lombarda - Google Książki [online], books.google.pl [dostęp 2017-12-17].
  8. ↑ Thomas Deutscher: Punishment and Penance: Two Phases in the History of the Bishop's Tribunal of Novara. Toronto: University of Toronto Press, 2013, s. przyp. 54. ISBN 978-1-4426-6941-3.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Marina Regazzi, Sopravvivenze d’idee riformate, superstizioni e comportamenti devianti: i processi inquisitoriali a Crema dal 1582 al 1630, [w:] Insula Fulcheria, t. XXVII (1997), s. 9-49
  • Vincenzo Maria Fontana: Sacrum theatrum dominicanum. Rzym: 1666.
  • Giovanni Michele Pio: Della Nobile et generosa progenie del P. S. Domenico in Italia libri due. Bolonia: 1615.
  • Michael Tavuzzi: Renaissance Inquisitors. Dominican Inquisitors and Inquisitorial Districts in Northern Italy, 1474–1527. Leiden – Boston: BRILL, 2007. ISBN 978-90-04-16094-1.
  • Fabiana Veronese, «Terra di nessuno». Misto foro e conflitti tra Inquisizione e magistrature secolari nella Repubblica di Venezia (XVIII sec.), Dysertacja doktorska, Università Ca’Foscari Venezia 2010.
  • Andrea Del Col: L’Inquisizione in Italia. Mediolan: Oscar Mondadori, 2010. ISBN 978-88-04-53433-4.
  • Andrea Del Col, Crema, [w:] Adriano Prosperi (red.): Dizionario storico dell’Inquisizione. Tomy I-III. Piza: Scuola Normale Superiore Pisa, 2010, s. 428. ISBN 978-88-7642-323-9.
Inkwizycja rzymska
Instytucje i
urzędy centralne
Inkwizycja rzymska
w państwach włoskich
Trybunały lokalne
Inne
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Trybunał_inkwizycji_w_Cremie&oldid=64517429”