Trybunał inkwizycji w Gubbio – Wikipedia, wolna encyklopedia

Trybunał inkwizycji w Gubbio – sąd inkwizycyjny z siedzibą w Gubbio w Państwie Kościelnym, działający w latach 1631–1860 (z krótką przerwą 1808–1815), należący do struktur inkwizycji rzymskiej. Był kierowany przez dominikanów.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Trybunał w Gubbio został utworzony w 1631 przez papieża Urbana VIII, w następstwie aneksji przez Państwo Kościelne księstwa Urbino, dotąd nieobjętego jurysdykcją inkwizycji. Pierwszym inkwizytorem został dominikanin Vincenzo Maria Cimarelli. Niewiele wiadomo o funkcjonowaniu trybunału inkwizycji w Gubbio. Skąpo zachowana dokumentacja informuje o istniejących w tym okręgu napięciach związanych z przywilejami podatkowymi urzędników inkwizycji. W XVIII wieku trybunał ten zaliczany był w zakonie dominikańskim do trybunałów trzeciej (najniższej) klasy.

W wyniku inwazji napoleońskiej Francji na Państwo Kościelne w 1808 trybunał w Gubbio na kilka lat uległ faktycznej likwidacji. Konwent dominikanów w Gubbio został rozwiązany na mocy dekretu Napoleona jako króla Włoch z 25 kwietnia 1810. Jednak po odnowieniu Państwa Kościelnego w 1815 działalność inkwizycji w Gubbio została wznowiona i trwała aż do aneksji przez Królestwo Sardynii w 1860. Władze sardyńskie zniosły inkwizycję na mocy dekretu z 27 września 1860.

Organizacja[edytuj | edytuj kod]

Na czele trybunału stał inkwizytor wywodzący się z lombardzkiej prowincji zakonu dominikanów. Jego jurysdykcji podlegały diecezje Gubbio, S. Angelo in Vado, Cagli, Fossombrone i Urbino.

Inkwizytorzy Gubbio (od 1631)[edytuj | edytuj kod]

Lista inkwizytorów Gubbio znana jest jedynie częściowo. Wynika to z faktu, że podstawowym źródłem dla rekonstrukcji tej listy jest katalog sporządzony w 1729–1734 przez dominikańskiego historyka Domenico Francesco Muzio. Nie było natomiast żadnego historyka, który kontynuowałby tę listę do rozwiązania trybunału w 1860, stąd dane zwłaszcza dla XIX wieku są niepełne i wyrywkowe.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Andrea Del Col: L’Inquisizione in Italia. Mediolan: Oscar Mondadori, 2010. ISBN 978-88-04-53433-4.
  • Adriano Prosperi, Gubbio, [w:] Adriano Prosperi (red.): Dizionario storico dell’Inquisizione. Tomy I-III. Piza: Scuola Normale Superiore Pisa, 2010, s. 741. ISBN 978-88-7642-323-9.