French
DeutschUlica Przejście Żelaźnicze we Wrocławiu – Wikipedia, wolna encyklopedia
| Stare Miasto | |||||||||||||||||||||||||||||||
 Przejście Żelaźnicze | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość | 114 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Poprzednie nazwy | Kramy Żelazne | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Wrocławia  | |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||
| 51,110126°N 17,032121°E/51,110126 17,032121 | |||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Przejście Żelaźnicze (j. niem. Eisenkram) – ulica znajdująca się we Wrocławiu na Starym Mieście, w wewnętrznej części tretu[a]. Przecinając środkową część bloku zabudowy śródrynkowej łączy zachodnią i wschodnią część Rynku. Ma 114 metrów długości[2]
Historia[edytuj | edytuj kod]
Najstarsza wzmianka o ulicy pochodzi z miejskiej księgi podatkowej z 1403 roku[3]. W tym miejscu znajdowały się od XIII wieku drewniane kramy tzw. bogate tworzące jej nieregularną pierzeję, w których handlowano różnymi towarami; pomieszczenia w budynkach spełniały funkcje magazynów[4][5]. Po raz pierwszy Kramy Bogate zostały wymienione w dokumencie wydanym w 1266 roku przez księcia Henryka III[5]. Nad kramami znajdowały się daszki osłaniające przed deszczem[4]. Po 1327 roku drewniane budynki zostały zastąpione nowymi kamienicami o konstrukcji szachulcowej oraz murowanej[5]. W przeciągu kolejnych dziesięcioleci do parterowych pomieszczeń dobudowywano kolejne kondygnacje, głównie na cele mieszkalne. Pod koniec XIV wieku wszystkie kramy były już murowane. Wąskie przejście w połączeniu z kolejnymi kondygnacjami stawało się zbyt zaciemnione i traciło na atrakcyjności. Handel ograniczono z czasem jedynie do wyrobów żelaznych od których przejście otrzymało nazwę Kramy Żelazne. Handel wyrobami żelaznymi odbywał się do końca XIX wieku[4][5].
Po 1576 roku uliczka od strony wschodniej i zachodniej została zamknięta przejazdami bramnymi kamienic lub, od strony zachodniej budynku Nowego Ratusza[6][5].
Po 1945[edytuj | edytuj kod]
Podczas działań wojennych w 1945 roku budynki stojące przy zachodniej części Przejścia uległy zniszczeniu, a następnie zostały rozebrane. Oba przejścia, Garncarskie i Żelaźnicze, otrzymały swoje oficjalne nazwy 24 marca 1948 roku[4][7].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Słownik języka polskiego PWN
- ↑ ZDiUM ulice 2019 ↓, poz. 4385.
- ↑ Czerner 1976 ↓, s. 27.
- ↑ a b c d Antkowiak 1970 ↓, s. 210.
- ↑ a b c d e Harasimowicz 2006 ↓, s. 725.
- ↑ Harasimowicz 1997 ↓, s. 225.
- ↑ Antkowiak 1997 ↓, s. 350.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zygmunt Antkowiak: Ulice i place Wrocławia. T. 11. Wrocław: Ossolineum, 1970, s. 135–136, seria: Biblioteka wrocławska.
- Jan Harasimowicz (red.): Atlas architektury Wrocławia t.I. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1997. ISBN 83-7023-679-0.
- Jan Harasimowicz: Encyklopedia Wrocławia. Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006. ISBN 83-7384-561-5.
- Zygmunt Antkowiak: Wrocław od A do Z. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum, 1997.
- Wykaz dróg przebiegających przez miasto Wrocław, „ZDiUM/Infrastruktura/Ulice Wykaz dróg w zarządzie ZDiUM”, Ewa Iwanska, sporządziła ZDJOGA/NOXE/, Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta, Wrocław, 20 września 2019 [dostęp 2019-09-21] (pol.).
- Olgierd Czerner: Rynek wrocławski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1976.
