Władysław Kuraszkiewicz – Wikipedia, wolna encyklopedia

Władysław Kuraszkiewicz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

22 lutego 1905
Włodawa

Data i miejsce śmierci

10 marca 1997
Poznań

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: językoznawstwo polskie i słowiańskie
Alma Mater

Uniwersytet Lwowski

Polska Akademia Nauk / Umiejętności
Status PAN

członek rzeczywisty

Status PAU

członek krajowy

Doktor honoris causa
Uniwersytet Warszawski27 stycznia 1994
Nauczyciel akademicki
Uczelnia

KUL
Uniwersytet Wrocławski
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Władysław Kuraszkiewicz (ur. 22 lutego 1905 we Włodawie, zm. 10 marca 1997 w Poznaniu) – językoznawca, slawista, profesor uniwersytetów: KUL (1936-1939, 1946-1950), Wrocławskiego (1946-1950) i Poznańskiego (od 1950 r.); autor prac dotyczących historii i dialektów języka polskiego. Zajmował się gwarami przejściowymi białorusko-ukraińskimi[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 22 lutego 1905 r. we Włodawie jako syn Pawła Kuraszkiewicza i Zofii z Soroków.

Ukończył studia na Uniwersytecie Lwowskim w 1929 r. Filologię słowiańską studiował we Lwowie, na UJ w Krakowie, w Wiedniu i w Pradze.

Początkowo pracował jako nauczyciel gimnazjalny, następnie jako profesor uniwersytecki. W l. 1937-1939 – kierownik Katedry Języka Polskiego i Filologii Słowiańskiej KUL.

W czasie II wojny światowej (od listopada 1939 r.) przebywał w niemieckim obozie koncentracyjnym KL Sachsenhausen w Oranienburgu.

Jesienią 1945 r. wraz ze Stanisławem Rospondem współtworzył wrocławski Instytut Filologii Polskiej i Słowiańskiej[2]. W 1946 r. objął funkcję kierownika Katedry Filologii Słowiańskiej KUL[3]. W l. 1950-1956 – kierownik Katedry Slawistyki UAM, następnie Katedry Języka Polskiego (1956-1969) i dyrektor Instytutu Filologii Polskiej UAM (1969-1974).

Członek PAU (1947) i PAN (1967 członek korespondent, 1973 członek rzeczywisty)[4]. 27 stycznia 1994 r. mianowany doktorem honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego[5]. Był także honorowym profesorem Uniwersytetu w Kolonii[6].

Zmarł 10 marca 1997 r. w Poznaniu. Został pochowany w Alei Zasłużonych cmentarza na Junikowie[7].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

Autor m.in. Połabskie samogłoski nosowe (1930), Studia nad polskimi samogłoskami nosowymi (1932), Gramoty halicko-wołyńskie XIV–XV wieku (1934), Język polski w obozie koncentracyjnym (1947), Pochodzenie polskiego języka w świetle wyników dialektologii historycznej (1953), Zarys dialektologii wschodniosłowiańskiej (1954), Gramoty nowogrodzkie na brzozowej korze (1957), Szkice o języku M. Reja (1960), Podstawowe wiadomości z gramatyki historycznej języka polskiego (1970), W kręgu dawnej mowy polskiej i ruskiej. Publikował teksty staropolskie z obszernymi studiami językowymi, np. Postyllę M. Reja.

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Rondo im. prof. Władysława Kuraszkiewicza we Włodawie.

Imię prof. Władysława Kuraszkiewicza otrzymało rondo u zbiegu ulic Korolowskiej i Chełmskiej we Włodawie[8][9].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce.
  2. Instytut Filologii Słowiańskiej. [dostęp 2011-05-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-27)].
  3. Historia katedry. [dostęp 2011-05-30].
  4. KURASZKIEWICZ, Władysław [online], Polska Akademia Nauk - Członkowie PAN [dostęp 2023-02-03] (pol.).
  5. Doktoraty honorowe. [w:] Uniwersytet Warszawski [on-line]. uw.edu.pl. [dostęp 2018-02-23].
  6. Rondo dla Profesora. [dostęp 2011-05-31].
  7. Lista grobów. [dostęp 2011-05-30].
  8. Włodawa: Rondo i konferencja o prof.Kuraszkiewiczu. [dostęp 2011-05-30].
  9. Uroczystości związane z nadaniem imienia Profesora Władysława Kuraszkiewicza rondu we Włodawie. [dostęp 2011-05-30].