Gabinet Naczelnego Wodza – Wikipedia, wolna encyklopedia

Gabinet Naczelnego Wodza
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1939

Rozformowanie

1947

Tradycje
Rodowód

Biuro Naczelnego Wodza
Gabinet Naczelnego Wodza i Ministra Spraw Wojskowych
Gabinet Naczelnego Wodza i Ministra Obrony Narodowej

Organizacja
Dyslokacja

Londyn

Podległość

Naczelny Wódz

Gabinet Naczelnego Wodza – organ pracy Naczelnego Wodza „dla całości spraw Sił Zbrojnych (wojska, lotnictwa i marynarki wojennej)” w latach 1939–1947[1].

Na podstawie rozkazu L.dz. 397/Tjn.O.I./Og.Org./40 z 30 sierpnia 1940 roku Organizacja Naczelnych Władz Sił Zbrojnych zostało utworzone Biuro Naczelnego Wodza w składzie:

  • Gabinet Ministra (Referat Odznaczeń i Referat Darów),
  • Oficer Sztabowy do Zleceń,
  • Adiutantura.

Szef Gabinetu Ministra był jednocześnie szefem Biura NW i pełnił obowiązki sekretarza Kapituły Orderu Virtuti Militari. Oficer Sztabowy do Zleceń miał „załatwiać sprawy specjalne, poruczone przez Naczelnego Wodza i Ministra Spraw Wojskowych”. Referat Darów zajmował się „akcją propagandy i zbiórką darów dla Polskich Sił Zbrojnych”. Do kompetencji Referatu Odznaczeń należały sprawy związane „z nadawaniem odznaczeń polskich oraz przyjmowaniem odznaczeń obcych przez żołnierzy polskich”, natomiast w gestii szefa Gabinetu Ministra znalazły się sprawy reprezentacyjne oraz sprawy związane z nadawaniem sztandarów i ustalaniem przepisów mundurowych[2]. Do składu osobowego Biura należał Naczelny Wódz. Poza nim, zgodnie z etatem, Biuro liczyło wówczas 4 oficerów sztabowych, 4 oficerów starszych i młodszych, 1 podoficera, 1 szeregowego oraz 2 urzędników (maszynistki)[3].

Na podstawie rozkazu L.dz. 236/Tjn./O.I./Og.Org./41 z 31 stycznia 1941 roku na bazie dotychczasowego Biura Naczelnego Wodza zostały zorganizowane dwie odrębne instytucje, a mianowicie: Gabinet Ministra Spraw Wojskowych, podległy bezpośrednio Ministrowi Spraw Wojskowych i Adiutantura Generalna Naczelnego Wodza, podległa bezpośrednio Naczelnemu Wodzowi. Zakres prac Gabinetu i Adiutantury pozostał niezmieniony, jednocześnie zlikwidowane zostało stanowisko oficera sztabowego do zleceń[4].

Na podstawie rozkazu L.dz. 1165/Tjn./O.I./Og.Org./41 z 10 czerwca 1941 roku z połączenia Gabinetu Ministra Spraw Wojskowych i Adiutantury Generalnej Naczelnego Wodza powstał Gabinet Naczelnego Wodza i Ministra Spraw Wojskowych. W skład organizacyjny Gabinetu została włączona Kwatera Polowa Naczelnego Wodza, dyslokowana na terenie I Korpusu. Komendant kwatery został podporządkowany służbowo i dyscyplinarnie szefowi Gabinetu. Jednocześnie Naczelny Wódz zarządził, że Archiwum Wojskowe, dyslokowane na terenie I Korpusu, pozostaje nadal częścią składową Kwatery Głównej Sztabu NW, służbowo i dyscyplinarnie podległą bezpośrednio komendantowi KG Sztabu NW. Kwatera Polowa NW i Archiwum Wojskowe, pod względem garnizonowym i gospodarczym, pozostały w podporządkowaniu dowódcy I Korpusu. Szef Gabinetu w stosunku do podległych mu osób wojskowych uzyskał uprawnienia dyscyplinarne dowódcy pułku[5].

Na podstawie rozkazu L.dz. 681/Tjn./O.I./Og.Org./41 w Gabinecie MSWojsk został ustanowiony Referat Historyczny w składzie jednego oficera sztabowego[6].

Obsada personalna Gabinetu[edytuj | edytuj kod]

Szefowie Gabinetu
Zastępcy szefa Gabinetu
Oficerowie sztabowi do zleceń
Adiutanci
  • adiutant generalny - mjr dypl. Zygmunt Borkowski[12]
  • starszy adiutant przyboczny - rtm. 24 puł Michał Miszke (od 25 VI 1942[13])
  • adiutant przyboczny - por. mar. Józef Ponikiewski (26 VI 1941 - † 4 VII 1943 → Katastrofa lotnicza w Gibraltarze[14])
  • adiutant przyboczny - kpt. Marian Piotrowski (do 20 II 1942 → dyspozycja Inspektora Polskich Sił Powietrznych)
  • adiutant przyboczny - por. pil. Czesław Główczyński (od 10 II 1942)
  • adiutant - kpt. obs. Antoni Kiewnarski
  • adiutant - por. rez. piech. Janusz Tyszkiewicz (od 1 VII 1940[15])
  • adiutant - ppor. Chłapowski[11]
  • adiutant osobisty - kpt. art. Stanisław Jankowski (od 28 V 1945[16])
Oficerowie
  • szef Kwatery Prasowej - ppłk dypl. Antoni Bogusławski (1945[9])
  • referent polityczny - ppor. rez. piech. / mjr kaw. cz.w. Józef Lipski[17]
  • komendant Kwatery Polowej NW - rtm. posp. ruszenia kaw. dr Wojciech Biesiadecki (od 26 VI 1941[8])
  • mjr obs. Wacław Alfred Waltera (od 15 I 1943[18])
  • kpt. piech. Antoni Dziedzicki (od 1 XII 1941[17])
  • kpt. piech. Władysław Kłonkowski (od 1 VII 1940[17])
  • kpt. piech. Stanisław Librewski[17]
  • kpt. rez. lot. Jan Marian Piotrowski[17]
  • rtm. Tadeusz Gosiewski (do 7 IX 1945 → Inspektorat Szkolenia Zawodowego Sił Zbrojnych[19])
  • rtm. Eugeniusz de Virion[17]
  • rtm. rez. Stefan Adam Zamoyski[17]
  • kierownik kancelarii - kpt. piech. Zdzisław Witt (od 28 III 1942[20])
  • kpt. aud. rez. Eugeniusz Zdrochecki (7 IX 1940 - 31 XII 1942 → Oddział Personalny Sztabu NW[21]
  • por. rez. kaw. Zygmunt Fudakowski[17]
  • por. rez. kaw. Antoni Marjanowski[17]
  • ppor. rez. piech. Stanisław Kiernik (do 19 XII 1942 → 1 Samodzielna Brygada Strzelców[22][17])
  • ppor. rez. / rtm. Jan Leoncjusz Augustyn Tomaszewski (12 V 1942 - 31 X 1945 → Kadra Ewidencyjna Oficerów[23])

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Gabinet NW 1944 ↓, s. 32.
  2. ↑ Gabinet NW 1944 ↓, s. 2.
  3. ↑ Gabinet NW 1944 ↓, s. 3-4.
  4. ↑ Gabinet NW 1944 ↓, s. 9.
  5. ↑ Gabinet NW 1944 ↓, s. 10-14.
  6. ↑ Gabinet NW 1944 ↓, s. 12.
  7. ↑ a b c d Gabinet NW 1944 ↓, s. 5.
  8. ↑ a b Gabinet NW 1944 ↓, s. 15.
  9. ↑ a b c d Gabinet NW 1944 ↓, s. 306.
  10. ↑ Gabinet NW 1944 ↓, s. 15, 187 jednocześnie pełnił obowiązki kierownika Referatu Historycznego.
  11. ↑ a b Gabinet NW 1944 ↓, s. 6.
  12. ↑ Gabinet NW 1944 ↓, s. 7.
  13. ↑ Gabinet NW 1944 ↓, s. 151-152.
  14. ↑ Gabinet NW 1944 ↓, s. 15, 187.
  15. ↑ Gabinet NW 1944 ↓, s. 6, 187.
  16. ↑ Gabinet NW 1944 ↓, s. 274, 278.
  17. ↑ a b c d e f g h i j Gabinet NW 1944 ↓, s. 187.
  18. ↑ Gabinet NW 1944 ↓, s. 165, 169.
  19. ↑ Gabinet NW 1944 ↓, s. 315.
  20. ↑ Gabinet NW 1944 ↓, s. 139.
  21. ↑ Gabinet NW 1944 ↓, s. 5, 165, 187.
  22. ↑ Akta jawne 1941-1944 ↓, s. 81.
  23. ↑ Gabinet NW 1944 ↓, s. 145, 147, 150, 154-157, 317.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Polskie Siły Zbrojne
Wojska
Rodzaje wojsk
Wielkie jednostki
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gabinet_Naczelnego_Wodza&oldid=72306618”