Lista państw Europy – Wikipedia, wolna encyklopedia
Lista państw Europy – lista państw i terytoriów zależnych Europy.
Na terenie Europy w całości lub częściowo znajduje się 47 państw uznawanych na arenie międzynarodowej. Ponadto do Europy zalicza się siedem terytoriów zależnych Danii, Norwegii i Wielkiej Brytanii. W Europie funkcjonuje również jedno państwo częściowo uznawane (Kosowo) oraz jedno państwo nieuznawane (Naddniestrze).
Największym europejskim państwem jest Rosja (17 098 242 km²), natomiast największym państwem znajdującym się w całości na terytorium Europy jest Ukraina (603 550 km²). Najludniejszym państwem na kontynencie europejskim również jest Rosja (142 021 981 mieszkańców), a najludniejszym państwem położonym w całości w Europie są Niemcy (84 316 622 mieszkańców). Najmniejszym zarówno pod względem powierzchni, jak i liczby ludności jest Watykan (0,44 km²; 825 mieszkańców).
Mapa polityczna
[edytuj | edytuj kod]Lista państw
[edytuj | edytuj kod]= państwo członkowskie Unii Europejskiej[a][1] |
Flaga | Godło/Herb | Nazwa państwa[2] | Stolica[2] | Pełna nazwa państwa[2] | Język urzędowy[3] | Powierzchnia[3] | Liczba ludności[3] | Waluta[3] | Głowa państwa | Kod |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Albania Shqipëria | Tirana Tiranë | Republika Albanii Republika e Shqipërise | albański | 28 748 km² | 3 095 344 | lek | prezydent Bajram Begaj | ALB | ||
Andora Andorra | Andora Andorra la Vella | Księstwo Andory Principat d’Andorra | kataloński | 468 km² | 85 560 | euro | współksiążę Emmanuel Macron współksiążę Joan Enric Sicília | AND | ||
Austria Österreich | Wiedeń Wien | Republika Austrii Republik Österreich | niemiecki | 83 871 km² | 8 913 088 | euro | prezydent Alexander Van der Bellen | AUT | ||
Belgia Belgique (francuski) België (niderlandzki) Belgien (niemiecki) | Bruksela Bruxelles (francuski) Brussel(niderlandzki) Brüssel (niemiecki) | Królestwo Belgii Royaume de Belgique (francuski) Koninkrijk België (niderlandzki) Königreich Belgien (niemiecki) | francuski, niderlandzki, niemiecki | 30 528 km² | 11 847 338 | euro | król Filip I Koburg | BEL | ||
Białoruś Беларусь (białoruski) Белоруссия (rosyjski) | Mińsk Мінск (białoruski) Минск (rosyjski) | Republika Białorusi Рэспубліка Беларусь (białoruski) Республика Беларусь (rosyjski) | białoruski, rosyjski | 207 600 km² | 9 413 505 | rubel białoruski | prezydent Alaksandr Łukaszenka | BLR | ||
Bośnia i Hercegowina Bosna i Hercegovina (bośniacki) Bosna i Hercegovina (chorwacki) Босна и Херцеговина (serbski) | Sarajewo Sarajevo (bośniacki) Sarajevo (chorwacki) Сарајево (serbski) | Bośnia i Hercegowina Bosna i Hercegovina (bośniacki) Bosna i Hercegovina (chorwacki) Босна и Херцеговина (serbski) | bośniacki, chorwacki, serbski[b] | 51 197 km² | 3 816 459 | marka zamienna | przewodniczący Željko Komšić | BIH | ||
Bułgaria България | Sofia София | Republika Bułgarii Република България | bułgarski | 110 879 km² | 6 873 253 | lew | prezydent Rumen Radew | BGR | ||
Chorwacja Hrvatska | Zagrzeb Zagreb | Republika Chorwacji Republika Hrvatska | chorwacki | 56 594 km² | 4 188 853 | euro | prezydent Zoran Milanović | HRV | ||
Czarnogóra Црна Гора | Podgorica Подгорица | Czarnogóra Црна Гора | czarnogórski | 13 812 km² | 604 966 | euro | prezydent Milo Đukanović | MNE | ||
Czechy Česko | Praga Praha | Republika Czeska Česká republika | czeski | 78 867 km² | 10 705 384 | korona czeska | prezydent Petr Pavel | CZE | ||
Dania Danmark | Kopenhaga København | Królestwo Danii Kongeriget Danmark | duński | 43 094 km² | 5 920 767 | korona duńska | Król Fryderyk X | DNK | ||
Estonia Eesti | Tallinn Tallinn | Republika Estonii Eesti Vabariik | estoński | 45 228 km² | 1 211 524 | euro | prezydent Alar Karis | EST | ||
Finlandia Suomi (fiński) Finland (szwedzki) | Helsinki Helsinki (fiński) Helsingfors(szwedzki) | Republika Finlandii Suomen tasavalta (fiński) Republiken Finland (szwedzki) | fiński, szwedzki | 338 145 km² | 5 601 547 | euro | prezydent Sauli Niinistö | FIN | ||
Francja France | Paryż Paris | Republika Francuska République française | francuski | 643 801 km²[c] | 68 305 148[d] | euro | prezydent Emmanuel Macron | FRA | ||
Grecja[e] Ελλάδα | Ateny Αθήνα | Republika Grecka Ελληνική Δημοκρατία | grecki | 131 957 km² | 10 533 871 | euro | prezydent Ekaterini Sakielaropulu | GRC | ||
Hiszpania[f] España | Madryt Madrid | Królestwo Hiszpanii Reino de España | hiszpański | 505 370 km² | 47 163 418 | euro | król Filip VI | ESP | ||
Holandia Nederland | Amsterdam[g] Amsterdam Haga des-Gravenhage / Den Haag | Królestwo Niderlandów Koninkrijk der Nederlanden | niderlandzki | 42 525 km²[h] | 17 400 824 | euro | król Wilhelm-Aleksander | NLD | ||
Irlandia Ireland (angielski) Éire (irlandzki) | Dublin Dublin (angielski) Baile Átha Cliath (irlandzki) | Irlandia Ireland (angielski) Éire (irlandzki) | angielski, irlandzki | 70 273 km² | 5 275 004 | euro | prezydent Michael Higgins | IRL | ||
Islandia Ísland | Reykjavík Reykjavík | Islandia Ísland | islandzki | 103 125 km² | 357 603 | korona islandzka | prezydent Guðni Jóhannesson | ISL | ||
Kazachstan[i] Қазақстан (kazachski) Казахстан (rosyjski) | Astana Астана (kazachski) Астана (rosyjski) | Republika Kazachstanu Қазақстан Республикасы (kazachski) Республика Казахстан (rosyjski) | kazachski, rosyjski | 2 724 900 km² | 19 398 331 | tenge | prezydent Kasym Tokajew | KAZ | ||
Liechtenstein Liechtenstein | Vaduz Vaduz | Księstwo Liechtensteinu Fürstentum Liechtenstein | niemiecki | 160 km² | 39 711 | frank szwajcarski | książę Jan Adam II | LIE | ||
Litwa Lietuva | Wilno Vilnius | Republika Litewska Lietuvos Respublika | litewski | 65 300 km² | 2 683 546 | euro | prezydent Gitanas Nausėda | LTU | ||
Luksemburg Luxembourg (francuski) Lëtzebuerg (luksemburski) Luxemburg (niemiecki) | Luksemburg Luxembourg (francuski) Lëtzebuerg (luksemburski) Luxemburg (niemiecki) | Wielkie Księstwo Luksemburga Grand-Duché de Luxembourg (francuski) Groussherzogtum Lëtzebuerg (luksemburski) Großherzogtum Luxemburg (niemiecki) | francuski, niemiecki, luksemburski | 2586 km² | 650 364 | euro | wielki książę Henryk | LUX | ||
Łotwa Latvija | Ryga Rīga | Republika Łotewska Latvijas Republika | łotewski | 64 589 km² | 1 842 226 | euro | prezydent Egils Levits | LVA | ||
Macedonia Północna Северна Македонија | Skopje Скопје | Republika Macedonii Północnej Република Северна Македонија | macedoński | 25 713 km² | 2 130 936 | denar | prezydent Stewo Pendarowski | MKD | ||
Malta Malta (angielski) Malta (maltański) | Valletta Valletta (angielski) Valletta (maltański) | Republika Malty Republic of Malta (angielski) Repubblika ta’ Malta (maltański) | angielski, maltański | 316 km² | 464 186 | euro | prezydent George Vella | MLT | ||
Mołdawia Moldova | Kiszyniów Chișinău | Republika Mołdawii Republica Moldova | rumuński | 33 851 km² | 3 287 326 | lej Mołdawii | prezydent Maia Sandu | MDA | ||
Monako Monaco | Monako Monaco | Księstwo Monako Principauté de Monaco | francuski | 2 km² | 31 400 | euro | książę Albert II Grimaldi | MCO | ||
Niemcy Deutschland | Berlin Berlin | Republika Federalna Niemiec Bundesrepublik Deutschland | niemiecki | 357 022 km² | 84 316 622 | euro | prezydent Frank-Walter Steinmeier | DEU | ||
Norwegia Norge | Oslo Oslo | Królestwo Norwegii Kongeriket Norge | norweski | 323 802 km² | 5 553 840 | korona norweska | król Harald V | NOR | ||
Polska | Warszawa | Rzeczpospolita Polska | polski | 312 696 km² | 41 026 068 | złoty | prezydent Andrzej Duda | POL | ||
Portugalia[j] Portugal | Lizbona Lisboa | Republika Portugalska República Portuguesa | portugalski | 92 090 km² | 10 242 081 | euro | prezydent Marcelo de Sousa | PRT | ||
Rosja[k] Россия | Moskwa Москва | Federacja Rosyjska Российская Федерация | rosyjski[l] | 17 098 242 km²[m] | 142 021 981 | rubel rosyjski | prezydent Władimir Putin | RUS | ||
Rumunia România | Bukareszt București | Rumunia România | rumuński | 238 391 km² | 18 519 899 | lej rumuński | prezydent Klaus Iohannis | ROU | ||
San Marino San Marino | San Marino San Marino | Republika San Marino Repubblica di San Marino | włoski | 61 km² | 34 682 | euro | kapitan regent Oscar Mina kapitan regent Paolo Rondelli | SMR | ||
Serbia Србија | Belgrad Београд | Republika Serbii Република Србија | serbski | 77 474 km² | 6 739 471 | dinar serbski | prezydent Aleksandar Vučić | SRB | ||
Słowacja Slovensko | Bratysława Bratislava | Republika Słowacka Slovenská republika | słowacki | 49 035 km² | 5 431 252 | euro | prezydent Peter Pellegrini | SVK | ||
Słowenia Slovenija | Lublana Ljubljana | Republika Słowenii Republika Slovenija | słoweński | 20 273 km² | 2 101 208 | euro | prezydent Nataša Pirc Musar | SVN | ||
Szwajcaria Suisse (francuski) Schweiz (niemiecki) Svizra (romansz) Svizzera (włoski) | Berno[n] Berne (francuski) Bern (niemiecki) Berna (romansz) Berna (włoski) | Konfederacja Szwajcarska Confédération suisse (francuski) Schweizerische Eidgenossenschaft (niemiecki) Confederaziun svizra (romansz) Confederazione Svizzera (włoski) | francuski, niemiecki, romansz, włoski | 41 277 km² | 8 508 698 | frank szwajcarski | prezydent Ignazio Cassis | CHE | ||
Szwecja Sverige | Sztokholm Stockholm | Królestwo Szwecji Konungariket Sverige | szwedzki | 450 295 km² | 10 483 647 | korona szwedzka | król Karol XVI Gustaw | SWE | ||
Turcja[o] Türkiye | Ankara Ankara | Republika Turecka Türkiye Cumhuriyeti | turecki | 783 562 km² | 83 047 706 | lira turecka | prezydent Recep Erdoğan | TUR | ||
Ukraina[p] Україна | Kijów Київ | Ukraina Україна | ukraiński | 603 550 km² | 43 528 136 | hrywna | prezydent Wołodymyr Zełenski | UKR | ||
Watykan Civitas Vaticana (łacina) Città del Vaticano (włoski) | Watykan Civitas Vaticana (łacina) Città del Vaticano (włoski) | Państwo Watykańskie Status Civitatis Vaticanæ (łacina) Stato della Città del Vaticano (włoski) | łacina, włoski | 0,44 km² | 825 | euro | papież Franciszek | VAT | ||
Węgry Magyarország | Budapeszt Budapest | Węgry Magyarország | węgierski | 93 028 km² | 9 699 577 | forint | prezydent Katalin Novák | HUN | ||
Wielka Brytania United Kingdom | Londyn London | Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland | angielski[q][r] | 243 610 km² | 67 791 400 | funt szterling | król Karol III | GBR | ||
Włochy Italia | Rzym Roma | Republika Włoska Repubblica Italiana | włoski[s] | 301 340 km² | 61 095 551 | euro | prezydent Sergio Mattarella | ITA |
Lista państw o ograniczonym uznaniu międzynarodowym
[edytuj | edytuj kod]Flaga | Godło | Nazwa państwa[2] | Stolica[2] | Pełna nazwa państwa[2] | Język urzędowy | Powierzchnia | Liczba ludności | Waluta | Głowa państwa |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Kosowo[t] Kosovë (albański) Косово (serbski) | Prisztina Prishtinë (albański) Приштина (serbski) | Republika Kosowa Prishtinë (albański) Република Косовo (serbski) | albański, serbski | 10 877 km² | 1 952 701 | euro | prezydent Vjosa Osmani |
Lista państw bez uznania międzynarodowego
[edytuj | edytuj kod]Flaga | Godło | Nazwa państwa[2] | Stolica[2] | Pełna nazwa państwa[2] | Język urzędowy | Powierzchnia | Liczba ludności | Waluta | Głowa państwa |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Naddniestrze[u] Transnistria (mołdawski) Приднестровье (rosyjski) Придністров’я (ukraiński) | Tyraspol Tiraspol (mołdawski) Тираcполь (rosyjski) Тирасполь (ukraiński) | Naddniestrzańska Republika Mołdawska Republica Moldovenească Nistreană (mołdawski) Приднестровская Молдавская Республика (rosyjski) Придністровська Молдавська Республіка (ukraiński) | mołdawski, rosyjski, ukraiński | 4163 km² | 469 000 | rubel naddniestrzański | prezydent Wadim Krasnosielski |
Lista terytoriów zależnych
[edytuj | edytuj kod]Flaga | Godło | Nazwa terytorium[2] | Stolica[2] | Państwo | Status terytorium | Język urzędowy[3] | Powierzchnia[3] | Liczba ludności[3] | Waluta[3] | Kod ISO |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Gibraltar Gibraltar | Gibraltar Gibraltar | Wielka Brytania | terytorium zamorskie | angielski | 6,7 km² | 29 573 | funt gibraltarski | GIB | ||
Guernsey Guernsey (angielski) Guernesey (francuski) | Saint Peter Port Saint Peter Port (angielski) Saint-Pierre-Port (francuski) | Wielka Brytania | dependencja korony brytyjskiej | angielski, francuski | 78 km² | 67 491 | funt Guernsey, funt szterling | GGY | ||
Jan Mayen Jan Mayen | – | Norwegia | terytorium zależne | norweski | 377 km² | 0 | korona norweska | SJM | ||
Jersey Jersey (angielski) Jersey (francuski) | Saint Helier Saint Helier (angielski) Saint-Hélier (francuski) | Wielka Brytania | dependencja korony brytyjskiej | angielski, francuski | 116 km² | 102 146 | funt Jersey, funt szterling | JEY | ||
Svalbard Svalbard | Longyearbyen Longyearbyen | Norwegia | terytorium zależne | norweski | 62 045 km² | 2926 | korona norweska | SJM | ||
Wyspa Man Isle of Man (angielski) Ellan Vannin (manx) | Douglas Douglas (angielski) Doolish (manx) | Wielka Brytania | dependencja korony brytyjskiej | angielski, manx | 572 km² | 91 382 | funt manx, funt szterling | IMN | ||
Wyspy Owcze Færøerne (duński) Føroyar (farerski) | Thorshavn Thorshavn (duński) Tórshavn (farerski) | Dania | terytorium zależne | duński, farerski | 1393 km² | 52 269 | korona Wysp Owczych, korona duńska | FRO |
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Członkami UE jest 26 państw Europy, 27. państwo członkowskie to Cypr, który położony jest w Azji.
- ↑ Formalnie Bośnia i Hercegowina nie ma języka urzędowego na szczeblu federalnym jednak de facto językami urzędowymi pozostają bośniacki, chorwacki oraz serbski.
- ↑ Łącznie z departamentami zamorskimi Francji: Gujaną Francuską, Gwadelupą, Majottą, Martyniką i Reunionem. Powierzchnia europejskiej (metropolitarnej) Francji wynosi 551 500 km².
- ↑ Łącznie z departamentami zamorskimi Francji: Gujaną Francuską, Gwadelupą, Majottą, Martyniką i Reunionem. Liczba ludności europejskiej (metropolitarnej) Francji wynosi 62 814 233 mieszkańców.
- ↑ Większość terytorium Grecji jest położona w Europie na Półwyspie Bałkańskim, lecz geograficznie część Azji stanowią: Lesbos, Chios oraz Sporady Południowe.
- ↑ Większość terytorium Hiszpanii znajduje się w Europie na Półwyspie Iberyjskim, jednak posiada ona również integralne części terytorium w Afryce: Wyspy Kanaryjskie, oraz tzw. hiszpańskie posiadłości w Afryce Północnej, czyli autonomiczne miasta: Ceuta i Melilla, a także wyspy na Morzu Śródziemnym: Isla de Alborán, Isla del Perejil, Islas Chafarinas, Peñón de Alhucemas i Peñón de Vélez de la Gomera.
- ↑ Konstytucyjną stolicą jest Amsterdam jednak siedziby rządu, rodziny królewskiej, parlamentu i większości ambasad znajdują się w Hadze, którą określa się stolicą administracyjną.
- ↑ Łącznie z gminami zamorskimi Holandii: Bonaire, Saba i Sint Eustatius oraz krajami składowymi królestwa: Arubą, Curaçao i Sint Maarten. Powierzchnia europejskiej części Holandii wynosi 41 546 km².
- ↑ Część terytorium Kazachstanu znajduje się w Azji.
- ↑ Większość terytorium Portugalii znajduje się w Europie na Półwyspie Iberyjskim, jednak należą do niej również wyspy w Makaronezji zaliczanej tradycyjnie do Afryki stanowiące integralne części terytorium państwa – Azory, Madera oraz Wyspy Selvagens.
- ↑ Rosja położona jest częściowo w Azji i Europie. Granica między kontynentami przebiega wzdłuż Uralu. Większą część terytorium zalicza się do Azji natomiast większość ludności rozmieszczone jest w części europejskiej, gdzie znajduje się również stolica kraju – Moskwa.
- ↑ Język rosyjski jest jedynym językiem urzędowym na szczeblu federalnym, jednak konstytucja umożliwia poszczególnym republikom ustanowienie dodatkowych języków regionalnych. Z prawa tego skorzystało 20 z 21 republik. W ten sposób poza rosyjskim na szczeblu regionalnym językami urzędowymi są: abazyński, adygejski, ałtajski, awarski, baszkirski, buriacki, chakaski, czeczeński, czuwaski, inguski, jakucki, kabardyjski, język kałmucki, język karaczajsko-bałkarski, komi, krymskotatarski, maryjski, mordwiński, nogajski, osetyński, tatarski, tuwiński, udmurcki oraz ukraiński.
- ↑ Powierzchnia łącznie z okupowanym przez Rosję Półwyspem Krymskim, uznawanym na arenie międzynarodowej jako część Ukrainy wynosi 17 125 191 km².
- ↑ Konfederacja Szwajcarska de iure nie posiada stolicy, jednak de facto jest nią Berno.
- ↑ Większość terytorium Turcji znajduje się w Azji.
- ↑ Wyspa Tuzła należąca de iure do Ukrainy, a od aneksji Krymu w 2014 roku kontrolowana przez Rosję, znajduje się we wschodniej części Cieśniny Kerczeńskiej i zgodnie z przebiegiem granicy azjatycko-europejskiej ustalonym przez MUG znajduje się w Azji. Wyspa stanowiła niegdyś część Półwyspu Tamańskiego i powstała w wyniku przerwania mierzei, w związku z czym jest geograficznie bliższa właśnie Półwyspowi Tamańskiemu, a nie krymskiemu Półwyspowi Kerczeńskiemu.
- ↑ Prawo brytyjskie nie określa języka urzędowego, jednak de facto język urzędowy stanowi angielski.
- ↑ Ponadto w Szkocji językiem urzędowym jest gaelicki szkocki, a w Walii – walijski.
- ↑ Ponadto status języka urzędowego na poziomie lokalnym w niektórych regionach posiadają języki: friulski, francuski, niemiecki, słoweński, sardyński.
- ↑ Państwo de facto niezależne, które ogłosiło niepodległość od Serbii w 2008 r., znajdujące się pod zarządem międzynarodowym. Kosowo jest uznawane przez 97 państw członkowskich ONZ. Serbia uznaje Kosowo za integralną część swojego terytorium – Prowincja Autonomiczna Kosowo i Metochia.
- ↑ Państwo de facto niepodległe od 1990 r. należące de iure do Mołdawii. Nie jest uznawane przez żadne państwo członkowskie ONZ.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Country profiles. european-union.europa.eu. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Urzędowy wykaz nazw państw i terytoriów niesamodzielnych, wyd. 6, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2021, ISBN 978-83-254-2587-6 (pol.).
- ↑ a b c d e f g h Countries. [w:] The World Factbook [on-line]. cia.gov. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).