Przewodniczący Komisji Europejskiej – Wikipedia, wolna encyklopedia

Przewodniczący Komisji Europejskiej
Ilustracja
Obecny
Obecny Przewodniczący Komisji Europejskiej
Obecna przewodnicząca Ursula von der Leyen
Stanowisko
Organizacja

 Unia Europejska

Data utworzenia

1 stycznia 1958

Pierwszy

Walter Hallstein

Długość kadencji

5 lat

Obecny

Ursula von der Leyen

Obecny od

1 grudnia 2019

Siedziba

Berlaymont

Strona internetowa
Unia Europejska
Flaga UE
Ten artykuł jest częścią serii:
Polityka i instytucje
Unii Europejskiej

Przewodniczący[1] Komisji Europejskiej – stanowisko w Unii Europejskiej. Nominuje on komisarzy spośród członków Komisji, może też w razie potrzeby zmieniać ich stanowiska, bądź ich zwalniać. Determinuje porządek obrad KE, tylko on jest również upoważniony do zgłoszenia nowego prawa wspólnotowego[2].

Stanowisko to powstało w roku 1957 na mocy traktatów rzymskich. Obecne prawo przewiduje pięcioletnią kadencję z możliwością jednorazowego powtórzenia. Z dniem 1 grudnia 2019 skończył kadencję Jean-Claude Juncker, członek Europejskiej Partii Ludowej i były premier Luksemburga. 1 grudnia 2019 rozpoczęła się kadencja aktualnej przewodniczącej (trzynastej) – Ursuli von der Leyen, członkini Europejskiej Partii Ludowej i minister w rządzie Angeli Merkel w latach 2005–2019[3].

Przewodniczącymi było: trzech Luksemburczyków, dwóch Włochów, dwóch Francuzów, dwoje Niemców (w tym jedyna kobieta), Belg, Holender, Brytyjczyk, Hiszpan i Portugalczyk.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Budynek Berlaymont w Brukseli, siedziba Komisji Europejskiej.

Odpowiednikiem Komisji Europejskiej w Europejskiej Wspólnocie Węgla i Stali była tak zwana Wysoka Władza, którą powołano za sprawą traktatów paryskich w 1951. W 1957, gdy podpisano traktaty rzymskie, ustanowiono KE (choć nazwa ta przyjęła się dopiero po powstaniu Unii Europejskiej). Przejęła ona część uprawnień Wysokiej Władzy i Komisji Euratomu (które to ostatecznie zlikwidowano w 1967)[4]. Pierwszym przewodniczącym nowego ciała ustawodawczego został Niemiec Walter Hallstein, który od początku skupił swoje wysiłki na podporządkowaniu się kodeksów prawa państw członkowskich prawodawstwu EWG. Z początku nie odnosił zbyt wielu sukcesów, dopiero z czasem, dzięki pomocy aktów i decyzji Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, lokalne rządy zaczęły traktować Komisję poważniej[2].

Lista przewodniczących Komisji Europejskiej[edytuj | edytuj kod]

Lp. Zdjęcie Przewodniczący Objęcie urzędu Złożenie urzędu Partia Partia Narodowa Państwo Komisja
1. Walter Hallstein 1 stycznia 1958 30 czerwca 1967 Chrześcijańscy demokraci

Obecnie EPP

CDU RFN Pierwsza Komisja Waltera Hallsteina
Druga Komisja Waltera Hallsteina
2. Jean Rey 2 lipca 1967 1 lipca 1970 Liberalni demokraci
Obecnie RE
PRL Belgia Belgia Komisja Jeana Reya
3. Franco Maria Malfatti 2 lipca 1970 1 marca 1972 Chrześcijańscy demokraci
Obecnie EPP
DC Włochy Włochy Komisja Franco Malfattiego
4. Sicco Mansholt 22 marca 1972 5 stycznia 1973 Socjaliści
Obecnie S&D
PvdA Holandia Holandia Komisja Sicco Mansholta
5. François-Xavier Ortoli 6 stycznia 1973 5 stycznia 1977 EPD RPR Francja Francja Komisja François-Xaviera Ortolego
6. Roy Jenkins 6 stycznia 1977 19 stycznia 1981 Socjaliści
Obecnie S&D
Laburzyści Wielka Brytania Wielka Brytania Komisja Roya Jenkinsa
7. Gaston Thorn 20 stycznia 1981 6 stycznia 1985 Liberalni demokraci
Obecnie RE
DP Luksemburg Luksemburg Komisja Gastona Thorna
8. Jacques Delors 7 stycznia 1985 24 stycznia 1995 Socjaliści
Obecnie S&D
PS Francja Francja Pierwsza Komisja Jacques’a Delorsa
Druga Komisja Jacques’a Delorsa
Trzecia Komisja Jacques’a Delorsa
9. Jacques Santer 25 stycznia 1995 15 marca 1999[a] EPP CSV Luksemburg Luksemburg Komisja Jacques’a Santera
- Manuel Marín
Tymczasowo
15 marca 1999 17 września 1999 Socjaliści
Obecnie S&D
PSOE Hiszpania Hiszpania Tymczasowa Komisja Manuela Marína
10. Romano Prodi 17 września 1999 22 listopada 2004[b] ELDR
Obecnie RE
Demokraci Włochy Włochy Komisja Romano Prodiego
11. José Manuel Barroso 22 listopada 2004 1 listopada 2014 EPP PSD Portugalia Portugalia Pierwsza Komisja José Manuela Barroso
Druga Komisja José Manuela Barroso
12. Jean-Claude Juncker 1 listopada 2014 1 grudnia 2019 EPP CSV Luksemburg Luksemburg Komisja Jean-Claude’a Junckera
13. Ursula
von der Leyen
1 grudnia 2019 Sprawuje urząd EPP CDU Niemcy Niemcy Komisja Ursuli von der Leyen

Oś czasu[edytuj | edytuj kod]

Ursula von der LeyenJean-Claude JunckerJosé Manuel BarrosoRomano ProdiManuel MarínJacques SanterJacques DelorsGaston ThornRoy JenkinsFrançois-Xavier OrtoliSicco MansholtFranco Maria MalfattiJean Rey (politician)Walter Hallstein

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Santer zrezygnował przed upływem kadencji. Jego funkcję aż do września tymczasowo pełnił Marín, zastąpiony później przez Prodiego.
  2. Kadencja trwała do 31 października 2004. Z powodu opóźnionego powołania komisji Barroso działanie komisji Prodiego przedłużono do 22 listopada 2004.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Lub Przewodnicząca.
  2. a b Derk Jan. Eppink, Life of a European mandarin. Inside the commission, Tielt, Belgium: Lannoo, 2007, ISBN 978-90-209-7022-7, OCLC 181088042 [dostęp 2019-11-27].
  3. Von der Leyen tapped to run European Commission [online], POLITICO, 2 lipca 2019 [dostęp 2019-11-27].
  4. European Commission [online], CVCE.EU by UNI.LU, 7 września 2016 [dostęp 2019-11-27] (ang.).