روزشمار اعتراضات ۱۳۹۸ ایران - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

اعتراضات ۱۳۹۸ ایران
تاریخ۲۴ آبان ۱۳۹۸ (شروع اعتراضات)
موقعیت
در ۲۹ استان و ۱۰۴ شهر و ۷۱۹ جای کشور.[۱]
علت(ها)
  • افزایش قیمت سوخت
  • مشکلات اقتصادی
  • استبداد دینی و سیاسی[۲]
  • مخالفت با حسن روحانی و سید علی خامنه‌ای
  • مخالفت با جمهوری اسلامی
  • مخالفت با دخالت حکومت اسلامی ایران در درگیری‌های منطقه‌ای (خاورمیانه)
اهداف
روش‌هاخاموش کردن و توقف خودروها در بزرگراه‌ها و خیابان‌ها، تظاهرات، اعتراض، تحصن، ایستادگی مدنی، کنشگری اینترنتی، تجمع دانشجویان، دیوارنویسی و نیز درگیری مسلحانه در ۱۰ جای کشور[۳]
طرف‌های مدنی درگیر
آزادیخواهان
معترضان به مشکلات شدید اقتصادی (از جمله، گرانی بنزین) و فساد حکومت
هواداران رضا پهلوی[۴]

فرمانده کل قوا
یگان ویژه ناجا
نوپو
سپاه پاسداران[۵]
شبه‌نظامیان بسیج[۵]
وزارت اطلاعات[۵]
اطلاعات سپاه
وزارت ارتباطات
وزارت کشور
شخصیت‌های پیشرو
بدون ساختار رهبری، خودجوش مردمی سید علی خامنه‌ای[۶]
حسن روحانی
سید ابراهیم رئیسی
قاسم سلیمانی
علی شمخانی
علی لاریجانی
عبدالرضا رحمانی فضلی
حسین سلامی
حسین اشتری
محمدجواد آذری جهرمی
غلامحسین غیب‌پرور[۷]
لیلا واثقی[۸]
حسن شاهوارپور[۹]
تعداد
بیش از ۸۶۰۰ تن، دستگیر شدند[۱۰][۱۱]
تلفات و کشته‌ها
۱۵۰۰ کشته (رویترز)[۱۲][۱۳][۱۴][۱۵] و اعدام (دست‌کم) چند تن در زندان[۱۶]
بیش از ۳۰۴ کشته (عفو بین‌الملل)[۱۷]
بیش از ۶۳۱ کشته (سایت کلمه)[۱۸]
۲۰۰ تا ۲۲۵ کشته (عبدالرضا رحمانی فضلی)[۱۹]
۷ نیروی امنیتی کشته شدند (منابع جمهوری اسلامی)[۲۰]

اعتراضات ۱۳۹۸ ایران یا آبان خونین مجموعهٔ اعتراضات مردمی و ضد حکومتی در سراسر ایران در آبان ۱۳۹۸ بود که به‌دنبال انجام مجدد سهمیه‌بندی سوخت و افزایش ۲۰۰ درصدی قیمت بنزین رخ داد.[۲۱] رحمانی فضلی شمار کشته‌شدگان را کمتر از ۲۲۵ نفر اعلام کرد و صدای آمریکا به‌نقل از خبرگزاری رویترز نوشت، در این اعتراضات ۱۵۰۰ نفر توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی کشته شدند.[۲۲]

روزشمار[ویرایش]

اعتراضات در شهر تهران در ۲۶ آبان ۱۳۹۸

۲۴ آبان[ویرایش]

  • در اهواز روز جمعه ۲۴ آبان ۱۳۹۸ با تجمع مردم در مناطقی از شهر با سر دادن شعار «اهوازی با غیرت، ماشینتو خاموش کن» خواستار خودداری شهروندان از خرید و مصرف بنزین شدند.[۲۳][۲۴] در فلکهٔ کیان‌پارس اهواز تجمع و تظاهرات گسترش یافت که با حمله موتورسواران ضدشورش مردم با آن‌ها درگیر شدند.[۲۵]
  • در سیرجان در ۲۴ آبان اعتراضات بالا گرفت و دست‌کم یک پمپ بنزین به آتش کشیده شد و یک نفر هم در حمله نیروهای امنیتی به تجمع‌کنندگان کشته شد.[۲۳][۲۵][۲۶][۲۷]
  • در مشهد معترضان به گران شدن بنزین در ۲۴ آبان خودروهای خود را در بزرگراه وکیل‌آباد خاموش کرده و از حرکت سر باز زدند. آن‌ها شعار می‌دادند: «روحانی حیا کن، مملکت را رها کن» و «دیکتاتور حیا کن، مملکت را رها کن». نیروهای امنیتی برای مقابله با معترضان به شلیک گاز اشک‌آور متوسل شدند.[۲۳][۲۴]در پی انتشار فیلمی از بزرگراه وکیل آباد در اینستاگرام بازخورد زیادی در پی داشت.[۲۸]
  • در بهبهان مردم معترض شعار می‌دادند که «بنزین گران‌تر شده، فقیر فقیرتر شده»[۲۹] و یک شعبهٔ بانک ملی به آتش کشیده شد.[۳۰]
  • در امیدیه، مردم دست به تجمع و اعتراض زدند و جادهٔ این شهر به آغاجاری را بستند و ترافیک بسیار سنگینی را ایجاد کردند.[۲۵][۲۹]
  • در قلعه حسن خان تهران، مردم در شامگاه جمعه تجمع و اعتراض کرده و یکی از خودروهای یگان ویژه را واژگون کردند.[۳۱]

۲۵ آبان[ویرایش]

  • شنبه ۲۵ آبان اعتراضات در تهران بالا گرفت و مردم برخی از اتوبان‌ها از جمله اتوبان همت، اتوبان تهران-کرج و بلوار بابایی و تهرانپارس را بستند و در زیر پل ستارخان شعار سر دادند: «پول نفت گم شده خرج فلسطین شده»، «مرگ بر گرانی» و «مرگ بر دیکتاتور» ، «نترسید نترسید ما همه با هم هستیم»، «توپ تانک فشفشه، آخوند باید گم بشه».[۳۱] معترضان در شرق تهران، با سنگ و آجر اتوبان امام علی را بستند و با نیروهای انتظامی که به سمت مردم گاز اشک‌آور پرتاب کردند درگیر شدند.[۳۲]
  • در شیراز و اصفهان مردم معترض خودروهای خود را در خیابان‌ها خاموش کردند، مسیر را بسته و شعار سردادند: «نه غزه، نه لبنان، جانم فدای ایران»[۳۱]
  • دامنهٔ اعتراضات و درگیری‌ها به بندرعباس، اصفهان، ماهشهر، گچساران، برازجان، خرمشهر، بابل، بیرجند، نیشابور، شوشتر، اندیمشک و قم گسترش پیدا کرد و در اصفهان و کرمان چند پمپ بنزین به آتش کشیده شد.[۳۳]
  • اعتراضات شنبه ۲۵ آبان در اراک، تبریز، برازجان، بوشهر، ارومیه، کرج، کرمانشاه، سرپل ذهاب، سقز، مریوان، رشت، گرمسار، کردستان، لرستان، اسلامشهر، ساری، بجنورد، تهرانسر، گرگان، یاسوج، دهدشت، جیرفت، نجف‌آباد، شاهین‌شهر، رامهرمز، مریوان، جوانرود، پاسارگاد، شهر قدس، دماوند، سنندج، بندر ریگ، یزد، نیشابور، چابهار، اهر، رودهن، گچساران، زاهدان، فردیس کرج، قزوین، همدان و خرم‌آباد ادامه داشت.[۳۲][۳۴]
  • در شهریار معترضان مجسمهٔ انگشتر سید روح‌الله خمینی که در میدان امام خمینی آن شهر نصب شده‌بود را به آتش کشیدند و آن را وسط خیابان اصلی شهر (خیابان ولیعصر) قراردادند. گزارش‌ها از تیراندازی و تیرخوردن تعدادی از معترضان در شهریار حکایت دارند.[۳۵]
  • چند بانک در تهران، اندیشه، اسلام‌شهر، بهبهان، جادهٔ ساوه و رباط کریم و یک حوزه علمیه در اصفهان به آتش کشیده شد.[۳۴]
  • نت‌بلاکس در گزارشی تأیید کرد که دولت ایران دسترسی به اینترنت در سراسر کشور را تقریباً به‌طور کامل قطع کرده است.[۳۶]
  • مایک پمپئو وزیر خارجه ایالات متحده در نخستین واکنشها به اعتراضات ایران، گفت پس از چهل سال بیداد، مردم پر افتخار ایران در مورد سوء استفاده‌های حکومتشان ساکت نمی‌نشینند. ما هم ساکت نخواهیم ماند. او سخن یکسال و نیم پیش خود را تکرار کرد، من پیامی برای مردم دارم: ایالات متحده صدای شما را می‌شنود. ایالات متحده از شما حمایت می‌کند. ایالات متحده با شماست.[۳۷]

۲۶ آبان[ویرایش]

  • حمله به حوزهٔ علمیه در کازرون و به آتش کشیدن مدرسهٔ علمیهٔ صالحیه مکتب الصادق[۳۸]
  • اعتراض‌ها در شهرهای شیراز، اصفهان، برازجان، بوشهر، بوکان، قائم‌شهر، نجف‌آباد، تبریز، خرم‌آباد، کرج، کرمانشاه، گرگان، اندیمشک، بابل، گچساران، ساری، قزوین، چابهار، مریوان، یزد، نیشابور، بهبهان، گرمسار، قرچک، اسلام‌شهر، تهرانسر، ماهشهر، جوانرود، رشت، اهواز و… همچنان ادامه داشت.[۳۹]
  • براساس گزارش‌های تأیید نشده، تعداد کشته‌شدگان در درگیری مأموران امنیتی با مردم به ده‌ها نفر رسیده است. در برخی شهرها، شاهدان از شلیک مستقیم گلوله به معترضان خبر می‌دهند.[۳۹]
  • محمود صادقی عضو هیئت رئیسه فراکسیون امید مجلس از اعلام «طرح فوریتی بازگشت قیمت بنزین به قیمت قبل» در جلسه روز یکشنبه ۲۶ آبان مجلس خبر داد.[۴۰] علی خامنه‌ای با ارسال یادداشتی به نمایندگان آن‌ها را از مخالفت با مصوبهٔ افزایش قیمت بر حذر داشت و آن طرح از دستور کار مجلس خارج شد.[۴۱]
  • علی خامنه‌ای رهبر ایران طی یک سخنرانی حمایت خود از تصمیم سران سه قوه را اعلام کرد.[۴۲]
  • مورگان اورتگس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در توئیتی نوشت: درحالی‌که مردم ایران به جدیدترین بی‌عدالتی رژیم فاسد حاکم اعتراض می‌کنند، ایالات متحده در کنار این مردم که مدتهاست در رنج هستند، می‌ایستد. ما تلاش‌ها برای قطع اینترنت را محکوم می‌کنیم. بگذارید مردم حرف‌شان را بزنند![۴۳]

۲۷ آبان[ویرایش]

  • معترضان در اصفهان بیلبوردی با تصویر خامنه‌ای واقع در پل چمران را آتش زدند.[۴۴]
  • در مشهد درگیری‌هایی بین مردم و پلیس ضد شورش گزارش شد.[۴۵] در قوچان تجمعاتی در بازارهای شهر انجام گرفت.
  • اعتراضات در تهران نیز ادامه داشت. در تهرانسر درگیری‌هایی بین مردم و پلیس ضد شورش گزارش شد.
  • اعتراضات آبان ۹۸ به دانشگاه تهران کشیده شد و در روزهای ۲۶ و ۲۷ آبان تجمع‌های بزرگ دانشجویی در پردیس مرکزی دانشگاه شکل گرفت. در روز ۲۷ آبان با نزدیک شدن به ساعات تاریکی شب، چندین آمبولانس حاوی نیروهای لباس شخصی وارد دانشگاه شدند و تعدادی از دانشجویان را دستگیر و داخل آمبولانس کردند.[۴۶][۴۷] تعدادی دیگر از دانشجویان دانشگاه تهران هم در منزل شخصی خود یا مکانی بیرون از دانشگاه تهران بازداشت شدند.[۴۸][۴۹][۵۰]تجمعات دانشجویی در روزهای ۲۶ و ۲۷ آبان در دانشگاه تهران، منجر به حمله نیروهای امنیتی به دانشگاه شد در آبان ۹۸، سها مرتضایی، کامیار ذوقی، سعید احمدزاده، ابوالفضل نژادفتح، محمد بابایی از دانشگاه تهران بازداشت شدند، ملیکا قراگوزلو و علی نانوایی از دانشگاه علامه طباطبائی و یاشار دارالشفا هم از دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی بازداشت شدند.[۵۱][۵۲][۵۳]دانشجوها را به زندان‌های اوین، فشافویه و زندان زنان قرچک منتقل کردند.

۲۸ آبان[ویرایش]

  • نمایندهٔ شوش در مجلس اعلام کرد که شهر شوش به خاطر اعتراض‌های کارگران نیشکر هفت‌تپه به تعطیلی کشیده شده است.[۵۴]
  • سازمان عفو بین‌الملل اعلام کرد، از شمار بالای کشته‌ها، زخمی‌ها و بازداشتی‌ها در اعتراضات ایران «وحشت‌زده» شده و نگران قطعی اینترنت در این کشور برای «سرکوب خونین» در خلاء خبری است.[۵۵] این سازمان با استناد به تصاویر ویدئویی راستی‌آزمایی شده، شهادت شاهدان عینی و اطلاعات به دست آمده از فعالان خارج از ایران گفت که نیروهای امنیتی ایران رویه‌ای دلخراش از کشتار غیرقانونی را در پیش گرفته‌اند.[۵۶]
  • علی خامنه‌ای رهبر ایران اعلام کرد که در این اعتراضات «دشمن را عقب راندیم» و «این اعتراضات، مردمی نبود بلکه امنیتی بود».[۵۷]

۲۹ آبان[ویرایش]

  • براساس گزارش رادیو فردا اعتراضات و درگیری بین مردم و نیروهای امنیتی در خوزستان و شهرهای اندیمشک، دزفول، کوت عبدالله باوی ادامه دارد و تا تاریخ ۲۹ آبان ۵۸ نفر در این استان کشته شده‌اند که ۲۸ نفر از این کشته‌ها متعلق به ماهشهر است.[۵۸]
  • حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران معترضان را «آشوبگران شروری» خواند که در روزهای اخیر خیابان‌ها را به تصرف خود درآورده بودند و شمارشان را «اندک» خواند.[۵۷]
  • نت‌بلاکس اعلام کرد اینترنت برای چهارمین روز پیاپی در ایران قطع بوده است و بابت قطعی اینترنت، خسارتی معادل ۲۴۲ میلیون دلار در چهار روز (۶۱ میلیون دلار در هر روز) به اقتصاد کشور وارد شده است. این سازمان میزان دسترسی به اینترنت را با ۴ درصد همچنان رو به کاهش دانست.[۵۹]

۳۰ آبان[ویرایش]

  • پس از حدود ۱۰۰ ساعت قطعی اینترنت، دسترسی به اینترنت در برخی از شهرها به تدریج برقرار شد. شرکت نت‌بلاکس تأیید کرد که اتصال به اینترنت در بعضی نقاط ایران به‌صورت محدود در حال برقرار شدن است.
  • در شهرهای پاکدشت، رباط‌کریم، و اسلامشهر تظاهراتی در حمایت از حکومت ایران برگزار شد.[۶۰]
  • دونالد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا در دو توئیت نوشت: ایران آنقدر بی‌ثبات شده است که رژیم تمام سیستم اینترنتی را قطع کرد تا مردم خوب ایران نتوانند دربارهٔ خشونت شدیدی که در داخل آن کشور جریان دارد، صحبت کنند. رژیم خواهان حذف کامل شفافیت است و فکر می‌کنند که جهان از مرگ و فجایعی که رژیم ایران ایجاد می‌کند، بی‌خبر می‌ماند.[۶۱]
  • مایک پنس، معاون رئیس‌جمهور ایالات متحده، در یک توئیت نوشت: درحالی‌که ایرانی‌ها برای اعتراض در خیابان‌ها حضور دارند، آیت‌الله‌ها در تهران به استفاده از خشونت و حبس برای سرکوب مردم خود ادامه می‌دهند.[۶۲]

۱ آذر[ویرایش]

  • نت‌بلاکس میزان دسترسی به اینترنت را با ضریب ۱۵ درصد گزارش کرد.[۶۳]
  • محمد مساعد روزنامه‌نگار به دلیل توییت‌هایش دربارهٔ قطعی اینترنت بازداشت شد.[۶۴]

۲ آذر[ویرایش]

  • علی القاصی مهر دادستان تهران، اعلام کرد بازپرسان ویژه و تمام‌وقت در حال تحقیقات همه‌جانبه از افرادی هستند که در اعتراض‌ها بازداشت شده‌اند.[۶۵]

۳ آذر[ویرایش]

  • شکرالله بهرامی رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح، گفت که در جریان اعتراضات «ممکن است کسی هم به صورت عبوری لطمه‌ای خورده باشد، که این اتفاق در جنگ‌های شهری طبیعی است.»[۶۶]

۴ آذر[ویرایش]

  • مقام‌های پلیس ایران از بازداشت ۳۴ معترض در شهرهای شیراز، همدان و خرم‌آباد خبر دادند.[۶۷]
  • حسین سلامی، فرماندهٔ سپاه پاسداران، در راهپیمایی طرفداران حکومت ایران گفت «در یک جنگ بزرگ جهانی هستیم» و به آمریکا، اسرائیل، عربستان و بریتانیا هشدار داد که اگر از خط قرمز ایران عبور کنند نابود خواهند شد.[۶۸]

۵ آذر[ویرایش]

  • ۳ معترض در کرمانشاه و ۵ نفر که در اعتراضات تهران مشارکت داشتند در بابلسر دستگیر شدند.[۶۹] فرماندهٔ انتظامی استان گیلان از بازداشت یکی از معترضان تهرانی در شهرستان رودبار خبر داد.[۷۰]
  • مجتبی خانجانی فرماندار بهارستان، گزارش‌ها دربارهٔ تحویل جسد در برابر دریافت پول از خانوادهٔ کشته‌شدگان را رد کرد و مدعی شد اگر خانوادهٔ قربانیان، استطاعت مالی نداشته باشند برای کفن و دفن به آن‌ها کمک مالی می‌شود.[۷۱]

۶ آذر[ویرایش]

  • حسن روحانی گفت که موضوع بنزین را به وزارت کشور، شورای امنیت کشور و صدا و سیما واگذار کرده بوده و زمان افزایش قیمت بنزین را نمی‌دانسته. او مدعی شد که صبح ۲۴ آبان و پس از اجرای طرح، از افزایش قیمت بنزین مطلع شده است.[۷۲] با این‌حال در ۹ آذر، معاون سیاسی وزارت کشور اعلام کرد که روحانی ۲ روز پیش از اجرای طرح افزایش قیمت و سهمیه‌بندی بنزین، از موضوع مطلع بوده است.[۷۳]
  • روند اتصال مجدد اینترنت اپراتورهای موبایل، در تهران و ۸ استان دیگر آغاز شد.[۷۴]

۷ آذر[ویرایش]

  • مقام‌های امنیتی ایران از بازداشت دست‌کم ۵۰ نفر از شرکت‌کنندگان در اعتراض‌ها در چند شهر از جمله تهران، شیراز و اصفهان خبر دادند.[۷۵]
  • مایک پمپئو وزیر خارجه ایالات متحده گفت آنچه در ایران روی می‌دهد، خواست مردم ایران برای دستیابی به آزادی و کامیابی اقتصادی و رژیمی است که این‌ها را از مردم دریغ می‌کند. چیزی که ما در هفته‌های گذشته دیده‌ایم، این است که مردم ایران می‌گویند دیگر بس است. دزدسالاری بس است، حکومت دینی دیگر بس است.[۷۶]

۹ آذر[ویرایش]

  • خبرگزاری رسمی ایران (ایرنا) اعلام کرد طی ۲۴ ساعت گذشته بازداشت‌ها در استان‌های تهران، فارس، آذربایجان‌شرقی و هرمزگان ادامه داشته است.[۷۷]
  • وبسایت کلمه، رسانهٔ نزدیک به میرحسین موسوی، از دفن پیکر ۱۵۶ نفر از جان‌باختگان اعتراضات اخیر ایران در بهشت زهرای تهران و ارسال ۸۰ پیکر دیگر به شهرستان‌های مختلف خبر داد.[۷۸]

۱۰ آذر[ویرایش]

  • لیلا واثقی، فرماندار شهرستان قدس اعلام کرد که در روز ۲۵ آبان شخصاً به نیروی انتظامی دستور داده به معترضانی که وارد فرمانداری شده بودند شلیک کنند.[۷۹] طی اعتراضات آبان ۹۸ این اولین موردی بود که مشخص شد دستور تیر دقیقاً توسط چه کسی صادر شده است.[۸۰] پس از انتشار اظهارات واثقی، کاوه موسوی (حقوقدان) اعلام کرد بر اساس اعتراف لیلا واثقی کیفرخواستی علیه او تنظیم شده است.[۸۱]

۱۱ آذر[ویرایش]

  • ۱۴ اقتصاد دان در نامه ای به رئیس‌جمهور خواهان انتشار اسناد کارشناسی و صورت‌جلسه و پیوست‌های کارشناسی اقدام دولت در گران کردن بنزین شدند و کارشناسان دولت را دعوت به مناظره کردند.[۸۲]
  • علی دارابی، معاون امور استان‌های صداوسیمای ایران گفت که اعتراض‌ها در بیش از ۲۰۰ شهر بزرگ و کوچک کشور صورت گرفته است.[۸۳]
  • روزنامهٔ نیویورک تایمز در گزارشی به نقل از خبرنگاران محلی اعلام کرد تعداد کشته‌شدگان طی سه روز ناآرامی در بندر ماهشهر بین ۴۰ الی ۱۰۰ نفر بوده است.[۸۴]

۱۲ آذر[ویرایش]

  • انوشیروان محسنی بندپی، استاندار تهران، در یک نشست خبری اعلام کرد تعداد بازداشتی‌های اعتراضات اخیر در تهران ۲۰۲۱ نفر است.[۸۵]
  • غلامحسین اسماعیلی در نشست خبری گفت که اکثر بازداشت شدگان اعتراضات اخیر آزاد شده‌اند و امروز در تهران ۳۰۰ نفر در بازداشت به سر می‌برند.[۸۶]
  • دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، روز سه‌شنبه، ۱۲ آذرماه، در هفتادمین سالگرد سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، در لندن در خصوص اعتراضات سراسری ایران گفت: «اتفاق وحشتناکی است و جهان نظاره‌گر آن است»[۸۷]
  • ایرنا به نقل از یک مقام وزارت اطلاعات از بازداشت ۷۹ نفر در خوزستان در رابطه با اعتراضات اخیر خبر داد.[۸۸]

۱۳ آذر[ویرایش]

  • پس از گذشت ۱۸ روز، اینترنت در سیستان و بلوچستان هنوز قطع است. براساس گزارش کاربران شبکه‌های اجتماعی و تأیید وزیر ارتباطات، اینترنت همراه هنوز در این استان قطع است.[۸۹]
  • سایت کلمه وابسته به میرحسین موسوی در گزارشی عنوان کرد که در سرکوب اعتراضات در کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی بیش از ۱۴۰ تن کشته شده‌اند[۹۰]
  • ۴۵۰ نفر از معلمان شاغل و بازنشسته سراسر ایران طی بیانیه‌ای در خصوص اعتراضات سراسری ایران واکنش نشان دادند: «ریشه اعتراضات در ناراحتی انباشته شده از فساد سازمان یافته در حاکمیت، تبعیض و بی عدالتی، بی‌توجهی به مردم در تصمیم‌گیری‌ها و سیاست گذاریهای کلان چه در عرصه داخلی و چه خارجی، سلب آزادی‌های مدنی و سرکوب هر نوع اعتراض آرام و مسالمت آمیز در ۴۰ سال گذشته بوده است»[۹۱]
  • شبکهٔ حقوق بشر کردستان از انتقال ۱۰۰ نفر از بازداشت‌شدگان اعتراض‌های اخیر از بازداشتگاه‌های امنیتی کرمانشاه به زندان دیزل‌آباد خبر داد.[۹۲]
  • بر اساس گزارش نهادهای حقوق بشری تعداد کشته‌شدگان زیر ۱۸ سال در اعتراض‌های آبان به ۱۸ نفر افزایش یافت.[۹۳]

۱۴ آذر[ویرایش]

  • پس از ۱۹ روز قطعی، اینترنت در سیستان و بلوچستان وصل شد[۹۴]
  • ۳۸ نفر در سه شهر ایران و در استان‌های تهران و فارس بازداشت شدند.[۹۵]
  • بی‌بی‌سی به نقل از یک منبع آگاه گزارش داد که وزارت اطلاعات بیش از ۱۰ بسیجی حاضر در سرکوب‌های تهران را بازداشت کرده است. بعد از انتشار این گزارش، خبرگزاری فارس به نقل از مقام‌های قضایی و امنیتی این خبر را تکذیب کرد.[۹۶]
  • برایان هوک، نمایندهٔ ویژهٔ وزارت خارجه آمریکا در امور ایران، از احتمال کشته شدن «بیش از یک هزار نفر در اعتراضات ایران» خبر داد.[۹۷]

۱۵ آذر[ویرایش]

۱۶ آذر[ویرایش]

۱۸ آذر[ویرایش]

  • اخطار ۱۶۰ وکیل دادگستری ضمن ابراز همدردی با خانوادهٔ جانباختگان اعتراضات آبان‌ماه، به رئیس‌جمهور اخطار قانونی داده و این پرسش را مطرح کردند که «فرمانده عملیات» در حوادث رخ داده چه شخص یا اشخاصی بوده‌اند و دستور استفاده از سلاح گرم توسط چه کسانی صادر شده است؟[۱۰۱]
  • فرمانده انتظامی استان کردستان روز دوشنبه ۱۸ آذر از بازداشت ۸ شهروند در شهرستان مریوان تحت عنوان «لیدر و عوامل اغتشاشات» خبر داد.[۱۰۲]
  • شبکهٔ تلویزیونی سی‌بی‌سی کانادا گزارشی را پخش کرد که در آن شیرین عبادی، برندهٔ ایرانی جایزه صلح نوبل، اعتراضات سراسری اخیر را «مقدمه سرنگونی رژیم» خواند و گفت: «این امر ممکن است در کوتاه‌مدت یا در بلندمدت روی دهد. اما شکاف میان رژیم و مردم آنقدر عمیق شده که دیگر قابل پر کردن نیست. کانادا می‌تواند گام‌هایی برای کمک به معترضان در ایران بردارد؛ برای مثال، با پولشویی مبارزه کرده و جلوی سرمایه‌گذاری نظام جمهوری اسلامی در خارج از کشور را بگیرد».[۱۰۳]

۱۹ آذر[ویرایش]

  • سیده فاطمه حسینی، رئیس فراکسیون فناوری و نوآوری مجلس شورای اسلامی اعلام کرد: «قطعی اینترنت روزانه ۲۵۰۰ میلیارد تومان به کسب و کارهای حوزه فناوری خسارت وارد کرده است.»[۱۰۴]

۲۰ آذر[ویرایش]

  • ۷ شهروند در تهران و نجف آباد تحت عنوان «لیدر و عوامل اغتشاشات» بازداشت شدند.[۱۰۵]

۲۱ آذر[ویرایش]

  • چهار نفر از شهروندان ساکن اصفهان توسط نیروهای امنیتی به اتهام سلطنت‌طلبی بازداشت شدند. خبرگزاری‌های ایران نوشتند این افراد که از آنها به عنوان «اعضای شبکه فعال سلطنت‌طلب» و «اعضای شبکه مبارز وطن اصفهان» نام برده شده است، توسط نیروهای سازمان اطلاعات سپاه استان اصفهان در زمان برگزاری جلسه‌ای در منزل یکی از شهروندان، بازداشت شدند. این رسانه‌ها مدعی شدند، در محل بازداشت آنها، تعدادی «شب‌نامه، پرچم شیر و خورشید، ابزار شعارنویسی، و شیشه‌های بمب‌های آتش‌زا» کشف شد.[۱۰۶]

۲۲ آذر[ویرایش]

  • ۱۳۶ شهروند در خوزستان تحت عنوان «عاملان تیراندازی» بازداشت شدند[۱۰۷]

۲۳ آذر[ویرایش]

  • روز شنبه ۲۳ آذر فرماندهان انتظامی استان البرز و غرب استان تهران از دستگیری ۱۱ تن از معترضان با عنوان «لیدر و عوامل اصلی اغتشاشات» خبر دادند.[۱۰۸]

۲۵ آذر[ویرایش]

  • محسن استادعلی «جایزهٔ بهترین کارگردانی جشنواره سینما حقیقت» را به پویا بختیاری، یکی از کشته شدگان اعتراضات آبان ماه تقدیم کرد.[۱۰۹]
  • جسد «ارشاد رحمانیان»، که از ۲۶ آبان ۱۳۹۸ ناپدید شده بود، با سر متلاشی شده و دست و پای شکسته در کنار سد «گاران» پیدا شد. او در تظاهرات اعتراضی مردم مریوان در ۲۵ آبان ۱۳۹۸ شرکت کرده بود.[۱۱۰]

۲۶ آذر[ویرایش]

  • گروهی از از دانشجویان دانشگاه بهشتی تهران، بامداد سه‌شنبه ۲۶ آذر در آستانه ۵ دی، چهلم جانباختگان اعتراضات آبان در خوابگاه دانشگاه تجمع اعتراضی به پا کردند. آن‌ها سپس در یک راهپیمایی اعتراضی مقابل حراست دانشگاه تجمع کرده و در واکنش به افزایش شمار جان‌باختگان اعتراضات آبان شعار سردادند.[۱۱۱]
  • روز سه شنبه ۲۶ آذرماه ۹۸، دادستان انقلاب شهرستان قدس در استان تهران، از بازداشت شهروندان معترض تحت عنوان «لیدر و عامل اغتشاشات» خبر داد.[۱۱۲]
  • فرمانده انتظامی استان البرز، از بازداشت ۲ شهروند معترض در فردیس البرز خبر داد.[۱۱۳]

۲۷ آذر[ویرایش]

  • علی اکبر جاویدان، فرماندهٔ انتظامی استان کرمانشاه از دستگیری بیش از ۲۵۰ نفر از معترضان در کرمانشاه خبر داد و آن‌ها را «سردستهٔ اغتشاشگران» توصیف کرد. او همچنین اتهام برخی از آنها را «توهین علیه نظام» عنوان کرد و مدعی شد که «چند نفر آنها به ارتباط با گروهک‌های تروریستی و دشمنان انقلاب اعتراف کرده‌اند.»[۱۱۴]
  • مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامهٔ «محکومیت وضعیت حقوق بشر در ایران» را با ۸۱ رای مثبت تصویب کرد.[۱۱۵]

۲۸ آذر[ویرایش]

  • پنجشنبه ۲۸ آذرماه، رئیس پایگاه ششم پلیس امنیت عمومی تهران و فرمانده انتظامی استان لرستان، از بازداشت ۴ شهروند معترض، تحت عنوان «لیدر و عامل اغتشاشات» خبر دادند.[۱۱۶]

۳۰ آذر[ویرایش]

  • نرگس محمدی، یاسمن آریانی، آتنا دائمی، صبا کردافشاری، مژگان کشاورز، سهیلا حجاب، سمانه نوروزمرادی و منیره عربشاهی، زندانیان سیاسی محبوس در زندان اوین از ۳۰ آذر تا ۵ دی به مناسبت چهلم کشته‌شدگان آبان در بند زنان این زندان تحصنی ۶ روزه را آغاز کردند.[۱۱۷][۱۱۸][۱۱۹] این زندانیان تا سه هفته ممنوع‌الملاقات و امکان تماس تلفنی از آنها گرفته شده است.[۱۲۰]
  • سازمان حقوق بشر ایران اعلام کرد تا روز ۲۹ آذر ماه دست‌کم ۳۲۴ نفر از معترضان جان‌باخته در سراسر ایران از سوی این سازمان احراز هویت شده‌اند.[۱۲۱]

۱ دی[ویرایش]

  • دادستان عمومی و انقلاب شهرستان بهارستان پیدا شدن سه جسد پس از گذشت حدود یک ماه، از زیر آوار یکی از بانک‌های نسیم‌شهر در جریان اعتراض‌های آبان ماه را تأیید کرد.[۱۲۲]

۲ دی[ویرایش]

  • رویترز در گزارشی ویژه از کشته شدن حدود ۱۵۰۰ نفر در اعتراضات آبان‌ماه ایران خبر داد.[۴] این خبرگزاری به نقل از سه منبع موثق درون محفل رهبر جمهوری اسلامی و فرد چهارمی که یک مقام رسمی جمهوری اسلامی است، نوشته است خامنه‌ای در شامگاه یکشنبه ۲۶ آبان با مقام‌های ارشد امنیتی، حسن روحانی و تعدادی از اعضای کابینه دیدار کرده است. او که از سوزاندن تصویر خود و مجسمه‌ای مربوط به روح‌الله خمینی، خشمگین بوده با صدای بلند از شیوهٔ برخورد مسئولان با ناآرامی‌ها انتقاد کرده[۴][۱۲۳] و گفته: «جمهوری اسلامی در خطر است. هر کاری لازم است برای پایان دادن (به اعتراضات) انجام دهید. دستور من این است».[۴] خامنه‌ای در این جلسه به صراحت گفته که تظاهرات به واکنشی قاطع نیاز دارد و هشدار داده است که اگر مقامات حاضر در جلسه بلافاصله اعتراضات را متوقف نکنند، او آنها را مسئول پیامدهای آن خواهد دانست. به گفتهٔ منابع رویترز کسانی که در جلسه حضور داشتند موافق بودند که تظاهرکنندگان قصد سرنگونی جمهوری اسلامی را دارند.[۴] رویترز به نقل از این منابع می‌گوید خامنه‌ای به ویژه از خشم طبقهٔ کارگر در شهرهای کوچک به شدت نگران بوده است. رای‌دهندگان کم‌درآمد این مناطق در انتخابات مختلف از حکومت پشتیبانی کرده‌اند و آرای آن‌ها در انتخابات آتی مجلس می‌تواند محک محبوبیت نظام در دوران اثرگذاری تحریم‌ها باشد.[۴] به نوشتهٔ رویترز بخش بزرگی از تظاهرکنندگان در اعتراضات خواستار بازگشت رضا پهلوی به ایران و سقوط جمهوری اسلامی شده بودند.[۴]

جیسون برادسکی، رئیس شورای سیاست‌گذاری گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای، گفت گزارش ویژه رویترز در مورد کشته شدن ۱۵۰۰ معترض ایرانی به دستور علی خامنه‌ای باید در دادگاه کیفری بین‌المللی دنبال شود.[۱۲۴]

۳ دی[ویرایش]

  • بلافاصله بعد از گزارش رویترز مبنی بر کشته‌شدن حدود ۱۵۰۰ نفر در پی دستور خامنه‌ای برای سرکوب اعتراضات، رضا پهلوی از کشورهای اروپایی عضو شورای امنیت خواست رژیم جمهوری اسلامی و رهبر آن را به دست عدالت بسپارند.[۱۲۵][۱۲۶]
  • در بامداد ۳ دی منوچهر بختیاری و ناهید شیرپیشه والدین پویا بختیاری بازداشت شدند. آن‌ها در ۳۰ آذر ۱۳۹۸ به وزارت اطلاعات احضار شده‌بودند و به ایشان گفته شده بود که نباید مراسم چلهم فرزندشان را برگزار کنند. این توصیه از سوی آن‌ها رد شده بود.[۱۲۷] خبرگزاری مهر نوشته این خانواده «با حکم قضایی» و برای آنچه «صیانت از نظم و امنیت مردم شریف و خسارت‌دیده»، «جلوگیری از پروژه کشته‌سازی» و «تکرار اقدامات مسلحانه علیه مردم» بازداشت‌شده‌اند.[۱۲۸]
  • برخی مهمانان دیشبِ خانواده بختیاری هم در راه برگشت از کرج، برای ساعتی بازداشت‌شده‌بودند اما بعد در تهران آزاد شده‌اند. گفته‌شده در تهران مأموران به خانواده مصطفی کریم‌بیگی، از کشته‌شدگان اعتراض‌های سال ۱۳۸۸ هم رفته‌بودند اما گویا مادر یا خواهر کریم‌بیگی بازداشت نشده‌اند. خانواده بختیاری، در پیام‌هایی از مردم خواسته‌بودند تا در آیین چهل‌مین روز درگذشت فرزندشان شرکت کنند.[۱۲۹]
  • سه‌شنبه ۳ دی ماه ۹۸، سرپرست پلیس امنیت عمومی استان کرمان، از بازداشت ۲ شهروند معترض تحت عنوان «عامل اغتشاشات» خبر داد.[۱۳۰]

۴ دی[ویرایش]

آمار زنده قطعی اینترنت
  • اینترنت خانگی در شیراز و برخی شهرستان‌های استان فارس قطع شد.[۱۳۱]
  • «یک منبع آگاه» در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران به خبرنگار ایلنا گفته است که «با دستور مراجع امنیتی» ترافیک بین‌الملل خطوط تلفن‌های همراه در استان‌های البرز، کردستان، زنجان و فارس قطع شده است. اینترنت موبایل در پنج‌استان کشور به دستور نهادهای امنیتی قطع شده و احتمال دارد شمار استان‌های بی‌اینترنت بیشتر هم بشود. بعید نیست قطعی اینترنت به نزدیک‌شدن‌به چهل‌مین روز درگذشت کشته‌شدگان اعتراض‌های اخیر ربط داشته‌باشد.[۱۳۲]
  • نت بلاکز که ترافیک اینترنت جهانی را رصد می‌کند تأیید کرد که اینترنت موبایل در نقاطی از ایران از شش‌ونیم صبح دچار اختلال شده و صبح چهارشنبه دو بار افت یکباره روی داده است.[۱۳۳]
  • چهارشنبه ۴ دی ماه، ۹ شهروند در ارتباط با اعتراضات آبان، تحت عنوان «لیدر اغتشاشات»، در شهرستان بم، کرج و اصفهان بازداشت شدند.[۱۳۴]
  • ۲۲ تن از بازداشت شدگان اعتراضات آبان در شهر ارومیه به دادسرای عمومی و انقلاب ارومیه احضار شدند.[۱۳۵]
  • ۱۳۵ نفر از مستندسازان ایرانی به مناسبت چهل‌مین روز کشته‌شدن برخی معترضان اعتراض‌های آبان، بیانیه‌ای منتشر کرده‌اند. آن‌ها نوشته‌اند: «ما هم‌راه با مردم میهن‌مان در چهل‌مین روز فاجعه، یاد کشته‌شدگان و زندانیان در بند را زنده نگه می‌داریم…» امضاکنندگان بیانیه اعلام کرده‌اند «بر واقعیت‌های امروز چشم نمی‌بندیم» و «کنار مردم… روایت از آنچه بر ما گذشت ثبت و حفظ خواهیم کرد؛ روایت جان‌به‌لب‌رسیدن از غمِ نان، روایت کشته‌شدگانِ بی‌تدفین و بی‌مزار و زندانیان بی‌نام و بی‌نشان» که هریک «کسی از ما هستند.»[۱۳۶]

۵ دی[ویرایش]

  • فعالان حقوق بشر از اعضای دائم شورای امنیت خواستند که در اقدام فوری با تصویب یک قطعنامه به عنوان «جنایت علیه بشریت»، سرکوب مردم در ایران را محکوم کند.[۱۳۷]
  • بنابر گزارش منابع حقوق بشری، نرگس محمدی فعال مدنی زندانی در ایران پس از تحصن به همراه ۷ زندانی دیگر در اعتراض به کشتار آبان ماه، به زندان زنجان منتقل شده است.[۱۳۸]
  • ۲ شهروند در قزوین به اتهام «سازماندهی آشوب و ناامنی» توسط نیروهای سپاه‌پاسداران بازداشت شدند.[۱۳۹]
  • شبکهٔ ایران اینترنشنال از بازداشت دست‌کم ۱۴ نفر در شهرهای دورود، قم، قزوین، رشت و تهران، همزمان با چهلمین روز کشته‌شدن معترضان آبان ۱۳۹۸ خبر داد.[۱۴۰] در همین رابطه شبکهٔ من و تو، بازداشت دست کم ۶۰ نفر در ۴ شهر تهران، کرج، رشت و دورود را اعلام کرد.[۱۴۱]
  • مؤسسه نت بلاکز اعلام کرد دسترسی اینترنت در ایران بار دیگر پایین آمده و فقط به حد پنج درصد از متوسط ارتباط با اینترنت رسیده است.[۱۴۲]
  • افرادی که برای شرکت در مراسم چهلمین روز کشته شدن پویا بختیاری در تظاهرات آبان ماه، به گورستان بهشت سکینه در کرج رفته بودند توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی دستگیر شدند. «پلیس و نیروهای امنیتی با ماشین‌های زرهی و آب‌پاش» در قطعه ۲۶ گورستان «بهشت سکینه» کرج، محل دفن پویا بختیاری، قرار داده شده بود و یک هلیکوپتر هم بر فراز گورستان در پرواز بود.[۱۴۳][۱۴۴][۱۴۵]

شعارها:

  • «این همه سال جنایت، مرگ بر این ولایت»[۱۴۶]
  • «کُشته ندادیم که سازش کنیم، رهبر قاتل رو ستایش کنیم»[۱۴۶]
  • «مرگ بر دیکتاتور»[۱۴۷]
  • «درد ما درد شماست، مردم به ما ملحق شوید»[۱۴۸]

۶ دی[ویرایش]

  • مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا روز جمعه ششم دی‌ماه در توییتی گفته است، «مردم ایران حق دارند برای کسانی که در اعتراضات اخیر کشته شدند عزاداری کنند.» در این توییت نوشته است: «مردم ایران حق دارند به سوگ ۱۵۰۰ قربانی بنشینند که به دست خامنه‌ای در تظاهرات (اخیر) سلاخی شدند. حکومت از شهروندان خودش می‌ترسد و یک‌بار دیگر به خشونت متوسل شد و اینترنت را قطع کرد.»[۱۴۹]
  • دست‌کم یازده نفر در مراسم چهلم نوید بهبودی در روستای گوراب زرمیخ صومعه سرا و ۳۰ نفر در جریان برگزاری مراسم چهلم پویا بختیاری در بهشت سکینه کرج بازداشت شده‌اند.[۱۵۰]
  • فرمانده انتظامی خوزستان از بازداشت ۲ شهروند به دلیل مدیریت شبکه‌های مجازی در جریان اعتراضات در اهواز خبر داد.[۱۵۱]

۷ دی[ویرایش]

  • جلال میرزایی، نماینده اصلاح‌طلب در مجلس شورای اسلامی عنوان کرده است که نیروی انتظامی ایران «مسئولیت بخشی از» قربانیان اعتراضات آبان‌ماه سال جاری را بر عهده گرفته است.[۱۵۲]
  • محمد عبادی‌نژاد، فرمانده پلیس کازرون از بازداشت یکی از معترضان آبان ماه با عنوان «عامل اصلی تخریب و آتش‌زدن حوزه علمیه و ۱۱ بانک» خبر داد.[۱۵۳]
  • شنبه ۷ دی ماه، مسئولان انتظامی در استان‌های قم، اصفهان و گلستان از بازداشت ۱۸ شهروند تحت عنوان «عاملان تحریک مردم برای شرکت در تجمعات» در شهرهای قم، نجف آباد و کلاله، خبر دادند.[۱۵۴]

۸ دی[ویرایش]

  • محسن خانچرلی، فرمانده انتظامی غرب استان تهران، از بازداشت هشت نفر از «عاملان» اعتراضات آبان ماه سال جاری خبر داد. وی یکشنبه ۸ دی‌ماه این افراد را «عناصر اصلی اغتشاشات و اخلالگران نظم عمومی» نامید که در شبکه‌های تلگرام و اینستاگرام «جهت تشویق مردم برای شرکت در اغتشاش و آشوب در شهرستان اسلامشهر و شهریار» تلاش کرده‌اند.[۱۵۵]
  • عبدالرضا آقاخانی، فرمانده پلیس قم از بازداشت ۱۴ نفر که قصد «ایجاد ناآرامی و اغتشاش در سراسر کشور» داشته‌اند خبر داد.[۱۵۶]
  • سپاه استان قزوین از بازداشت دو نفر به اتهام «تحریک به اقدامات خرابکارانه» خبر داد[۱۵۷]
  • محمد حسین باباکلانی، فرمانده انتظامی شهرستان نجف‌آباد از بازداشت سه نفر از «عاملان اصلی تحریک مردم» خبر داد.[۱۵۸]
  • «شبکه حقوق بشر کردستان» از آزار و اذیت جنسی تعدادی از نوجوانان بازداشت شده در جریان اعتراض‌های آبان ۱۳۹۸ در مریوان خبر داد.[۱۵۹]

۱۱ دی[ویرایش]

  • جعفر ابراهیمی، فعال صنفی معلمان به دلیل شرکت در چهلم جان باختگان آبان ماه روز پنجشنبه ۵ دی ماه در بهشت سکینه کرج توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده است.[۱۶۰]

۱۲ دی[ویرایش]

  • یک شهروند معترض در شیراز تحت عنوان «عامل اغتشاشات» بازداشت شد.[۱۶۰]

۱۹ دی[ویرایش]

  • امیر (شاهپور) اوجانی، ۴۳ ساله، که در جریان اعتراضات آبان‌ماه از ناحیه فوقانی پا مورد اصابت گلوله نیروهای امنیتی قرار گرفته بود و از ترس بازداشت تنها به پانسمان بسنده کرده بود، به دلیل عفونت ناشی از جراحت پا و آمبولی ریه درگذشت.[۱۶۱][۱۶۲]

۲۲ دی[ویرایش]

۲۵ دی[ویرایش]

  • فرمانده سپاه ویژه تهران اعلام کرد در مورد کشته‌شدگان اعتراضات آبان، هنوز بین بین شهدا و کسانی که اتفاقی در اعتراضات بودند تفکیک انجام نشده است او گفت: «هنوز بین شهدا و کسانی که اتفاقی آن‌جا در حادثه بودند یا کسانی که از سوی اشرار و اراذل و اوباش به شهادت رسیدند و مورد هجوم قرار گرفتند و کسانی که اراذل و اوباش بوده‌اند و کشته شدند، تفکیک صورت نگرفته است.»[۱۶۷]
  • فرمانده انتظامی استان اصفهان از بازداشت یک شهروند در شهرستان مبارکه خبر داد. تحریک مردم به شرکت در تجمعات آبان، آموزش شعار علیه نظام و مسئولان نظام و عضوگیری در فضای مجازی به منظور تبلیغ علیه نظام از جمله اتهامات مطروحه علیه این فرد عنوان شده است.[۱۶۸]

۶ بهمن[ویرایش]

  • محمد ملکی، ۲۳ ساله که در جریان اعتراضات آبان‌ماه در سه راه آدران در جاده ساوه بر اثر اصابت گلوله مأموران امنیتی از ناحیه ستون فقرات و ریه مجروح شده بود، درگذشت.[۱۶۱][۱۶۹][۱۷۰]

۱۴ بهمن[ویرایش]

  • در ۱۴ بهمن ۱۳۹۸ دو نفر از بازداشت‌شدگان اعتراضات آبان ماه به نام‌های محمدجواد احمدی و آریا حامدی‌راد هر کدام به ۶ سال زندان محکوم شدند. اتهام آن‌ها «اجتماع و تبانی به قصد برهم زدن امنیت کشور»، صدور فراخوان برای حضور سایر شهروندان برای تجمع در حمایت از جانباختگان و انتشار سرود و اشعار و موسیقی‌های حماسی در حمایت از شهروندان معترض بوده است.[۱۷۱]

۲۷ بهمن[ویرایش]

  • در ۲۷ بهمن ۱۳۹۸ صدها نفر از دانشجویان «دانشگاه امیرکبیر» در تهران هم‌زمان با چهلمین روز کشته شدن مسافران هواپیمای اوکراین، در اعتراض به حوادث ماه‌های اخیر و وضعیت فعلی کشور دست به تجمع زدند.[۱۷۲][۱۷۳][۱۷۴] در بیانیه پایانی این تجمع آمده است: «ملت ایران! امروز که در این بزنگاه تاریخی ایستاده‌ایم، به زنده‌ترینمان حبس و حصر تحمیل کرده‌اند. نهادهای انتخاباتی که قرار بود بنا به نظر جمهور مردم ایجاد شوند، اما بیش از هر زمان دیگری انتصابی هستند، هیچ‌گونه امکان رهایی در درون خود ندارند.»[۱۷۲] نیروهای بسیج و حراست به تجمع دانشجویان حمله کردند تا مانع از خوانده شدن بیانیه دانشجویان شوند.[۱۷۵] دانشجویان معترض همچنین خواستار آزادی برخی فعالان زن مانند: بهاره هدایت، نسرین ستوده، نرگس محمدی و ندا ناجی شدند.[۱۷۳][۱۷۴]

۲ اسفند[ویرایش]

سه نفر از معترضان آبان ۹۸ به نام‌های «امیرحسین مرادی»، «سعید تمجیدی» و «محمد رجبی»، توسط ابوالقاسم صلواتی به اعدام و مجموعاً به ۳۸ سال زندان و ۲۲۲ ضربه شلاق نیز محکوم شدند. به نوشتهٔ خبرگزاری هرانا، این ۳ متهم که در تجمعات اعتراضی آبان در محله ستارخان تهران شرکت کرده بودند در جریان بازجویی و تحت شکنجه مجبور به اعترافات اجباری علیه خودشان شدند.[۱۷۶][۱۷۷][۱۷۸]

۴ اسفند[ویرایش]

سمیرا هادیان، زندانی سیاسی در زندان قرچک ورامین که در اعتراضات آبان ۱۳۹۸، در ۳۰ آبان‌ماه بازداشت شده بود، به ۸ سال حبس تعزیری محکوم شده است.[۱۷۹]

۹ اسفند[ویرایش]

۲۸ فوریه ۲۰۲۰ عفو بین‌الملل در بیانیه‌ای اظهار نگرانی خود را از اعدام سه نفر از بازداشت‌شدگان اعتراضات آبان ۱۳۹۸، امیرحسین مرادی، سعید تمجیدی و محمد رجبی ابراز داشت و به ناعادلانه بودن محاکمه و محروم بودن از وکیل و گرفتن اعتراف تحت شکنجه تأکید کرده است.[۱۸۰][۱۸۱]

۱۴ اسفند[ویرایش]

در روز چهارشنبه ۱۴ اسفند سازمان عفو بین‌الملل اعلام کرد که: «در ادامهٔ تحقیقات خود به شواهدی دست یافته است که نشان می‌دهد نیروهای امنیتی ایران دست کم ۲۳ کودک را در جریان اعتراضات سراسری در آبان ۱۳۹۸ کشته‌اند».[۱۸۲]

مهدی باقری یکی از بازداشت‌شدگان اعتراضات آبان‌ماه به ۵ سال زندان تعزیری محکوم شد.[۱۸۳]

۲۴ اسفند[ویرایش]

صبح شنبه با وخیم شدن حال امیرحسین مرادی یکی از بازداشت شدگان اعتراضات آبان‌ماه که به اعدام محکوم شده است، وی را به بیمارستان رازی تهران منتقل کردند ولی بدون هیچ رسیدگی او را به زندان بازگرداند. وی به بیماری پارالیز مبتلا می‌باشد. در روزهای اخیر بازجوی وی به او خبر داده بود در روزهای آینده اعدام خواهد شد، علاوه بر اعلام خبر ساختگی ابتلای او به ویروس کرونا توسط مسئولان زندان باعث فشار روانی و شدت یافتن بیماری او شده بود.[۱۸۴]

۲۵ اسفند[ویرایش]

  • حمید خسروپور یکی از بازداشت‌شدگان اعتراضات آبان به ۱ سال زندان تعزیری محکوم شد. وی در مدتی که در بازداشت به‌سر می‌برد، مورد ضرب و شتم قرار گرفت و ناخن‌هایش در بازداشتگاه اطلاعات سپاه کشیده شد.[۱۸۵]

۲۶ اسفند[ویرایش]

  • علی بی‌کس، یکی از بازداشت‌شدگان اعتراضات آبان ماه به اتهام «اجتماع و تبانی، اخلال در نظم و آسایش عمومی و ایجاد هیاهو از طریق فریاد کشیدن» به ۱۰ سال حبس تعزیری محکوم شد.[۱۸۶]

۴ تیر ۱۳۹۹[ویرایش]

  • احکام اعدام سه نفر از معترضان آبان ۱۳۹۸ توسط دیوان عالی کشور تأیید شد. این سه نفر با نام‌های «امیرحسین مرادی»، «سعید تمجیدی» و «محمد رجبی»، توسط دادگاه انقلاب تهران، به ریاست قاضی ابوالقاسم صلواتی به اعدام و در مجموع به ۳۸ سال زندان و ۲۲۲ ضربه شلاق نیز محکوم شده بودند. پیش از این سازمان عفو بین‌الملل محاکمه این سه معترض را ناعادلانه خوانده و اعلام کرده بود: «این سه تن در دوران بازجویی برای گرفتن اعتراف، تحت شکنجه قرار گرفته بودند.»[۱۸۷][۱۸۸]

شعارها:

  • «مردم درگیر فقرند؛ اینا به فکر رای‌اند»[۱۷۲][۱۷۳]
  • «۱۵۰۰ نفر؛ کشته آبان ما»[۱۷۲]
  • «امنیت پوشالی؛ جمهوری توخالی»[۱۷۲]
  • «بترسید بترسید؛ ما همه با هم هستیم»[۱۷۲]
  • «دانشجوی با غیرت؛ حمایت حمایت»[۱۷۲]
  • «آبان، دی و خرداد؛ یاران خون و بی‌داد»[۱۷۲]
  • «میزان رنج ملت است»[۱۷۳]
  • «بهاره هدایت آزاد باید گردد»[۱۷۴]
  • «نه صندوق نه آرا، تحریم انتخابات»[۱۷۵]
  • «زندانی سیاسی آزاد باید گردد»[۱۷۵]
  • «دانشجو می‌میرد ذلت نمی‌پذیرد»[۱۷۵]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. https://www.hra-news.org/periodical/a-70/ خبرگزاری هرانا، جمع‌بندی از اعتراضات خونین ۹۸، نسخه دوم، ۱۳۹۸/۹/۱۲
  2. https://www.radiozamaneh.com/477169
  3. https://www.hra-news.org/periodical/a-70/ خبرگزاری هرانا، جمع‌بندی از اعتراضات خونین ۹۸، نسخه دوم، ۱۳۹۸/۹/۱۲
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ ۴٫۵ ۴٫۶ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام :27 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ نجدی، یوحنا (۲۸ آذر ۱۳۹۸). «بودجه چهار نهاد فعال در سرکوب‌ها؛ روزی ۱۰۳ میلیارد تومان». radiofarda.com. رادیو فردا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۹ آذر ۱۳۹۸.
  6. «سیمای خامنه‌ای در آبان ۹۸؛ آمر کشتار و هادی پساسرکوب». radiofarda.
  7. «سردار غیب‌پرور در شیراز: آشوبگران فتنه آبان ۱۳۹۸ تروریست بودند». tasnimnews.com. تسنیم. ۵ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۳ آذر ۱۳۹۸.
  8. «فرماندار شهرستان قدس: شخصاً به نیروی انتظامی دستور شلیک تیر دادم». رادیو فردا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۰۱.
  9. «فرمانده کشتار ماهشهر کیست؟». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۱۹.
  10. «جزئیات آماری بازداشت ۸۶۰۰ نفر در اعتراض‌های آبان». radiofarda.
  11. «یک نماینده مجلس: بیش از «هفت هزار نفر» در اعتراضات اخیر بازداشت شده‌اند». radiofarda.com. رادیو فردا. ۶ آذر ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۷ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۶ آذر ۱۳۹۸.
  12. «رویترز: خامنه‌ای دستور داد «هر کار لازم است بکنید»، «۱۵۰۰» نفر کشته شدند». رادیو فردا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۲۳.
  13. «مورگان اورتگاس: اوباش خامنه‌ای ۱۵۰۰ نفر را در خیابان‌ها کشتند». صدای آمریکا.
  14. «آبان ۹۸: پنهان‌کاری حکومتی در مورد کشته‌شدگان اعتراض‌ها». رادیو زمانه.
  15. «واکنش «برایان هوک» به گزارش رویترز دربارهٔ دستور خامنه‌ای برای کشتن حدود ۱۵۰۰ معترض در ایران». voanews.
  16. «سالروز آبان ۹۸ و برجستگی گذار انقلابی». radiofarda.
  17. «گزارش عفو بین‌الملل از اعتراضات ایران؛ تأیید ۳۰۴ کشته و نگرانی از بازداشت‌های گسترده». www.bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. ۲۵ آذر ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹.
  18. «اخبار رسمی منتشر نشده از شهادت ۶۳۱ نفر از هموطنان در اعتراضات آبان ماه حکایت دارد/ آیا رهبری از نقش خود در خلق این فاجعه سخن خواهد گفت؟». kaleme.com. سایت کلمه. ۲۵ آذر ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹.
  19. «وزیر کشور ایران می‌گوید بیش از ۲۰۰ نفر در جریان اعتراضات آبان کشته شدند». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. ۱۱ خرداد ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۱۱ خرداد ۱۳۹۹.
  20. «شهدای مدافع امنیت آشوب‌های ۹۸ مانند شهدای فتنه ۸۸ مظلوم هستند». yazdeemrooz.ir. yazdeemrooz. ۲۹ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۸ آذر ۱۳۹۸.
  21. «اعتراضات سراسری». دریافت‌شده در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۹.
  22. «در تناقضی فاحش با آمارهای بین‌المللی، جمهوری اسلامی شمار کشته‌شدگان اعتراضات آبان ماه را حدود ۲۰۰ نفر اعلام کرد». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۰۱.
  23. ۲۳٫۰ ۲۳٫۱ ۲۳٫۲ «افزایش قیمت بنزین؛ شهرهای مختلف ایران صحنه اعتراضات شد». رادیو فردا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
  24. ۲۴٫۰ ۲۴٫۱ «Protests strike Iran cities over gasoline prices rising». AP NEWS. ۲۰۱۹-۱۱-۱۶. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
  25. ۲۵٫۰ ۲۵٫۱ ۲۵٫۲ Welle (www.dw.com)، Deutsche. «تظاهرات در چندین شهر ایران علیه افزایش قیمت بنزین | DW | 15.11.2019». DW.COM. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
  26. «گسترش اعتراض‌ها به افزایش قیمت بنزین: یک معترض در سیرجان با شلیک مأموران کشته شد». ایران اینترنشنال. ۲۰۱۹-۱۱-۱۵. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
  27. «دست‌کم یک نفر در ناآرامی‌های ایران کشته شد». ار. اف. ای - RFI. ۲۰۱۹-۱۱-۱۶. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
  28. "افزایش قیمت بنزین؛ شهرهای مختلف ایران صحنه اعتراضات شد". news.gooya.com (به انگلیسی). Archived from the original on 16 November 2019. Retrieved 2019-11-16.
  29. ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ «تجمع و اعتراض در برخی از شهرهای ایران در اعتراض به گرانی بنزین». صدای آمریکا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
  30. «اعتراضات مرگبار در ایران: حمله به بانک‌ها و شعار «مرگ بر خامنه‌ای»». fa.rfi.fr. رادیو فرانسه. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۹ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
  31. ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ ۳۱٫۲ «اعتراضات به گرانی بنزین در ایران به خشونت کشیده شد؛ معترضان خیابان‌ها را در شهرهای مختلف مسدود کردند». صدای آمریکا. ۲۵ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹.
  32. ۳۲٫۰ ۳۲٫۱ «افزایش اعتراضات به گرانی بنزین همزمان با شعارهای معترضان علیه حکومت». صدای آمریکا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
  33. Welle (www.dw.com)، Deutsche. «ادامه ناآرامی‌ها در بیش از ۲۰ شهر ایران و کاهش سرعت اینترنت | DW | 16.11.2019». DW.COM. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
  34. ۳۴٫۰ ۳۴٫۱ «قطع گسترده اینترنت در ایران‎؛ گزارش‌های غیررسمی از کشته شدن «۱۰ معترض در روز شنبه»». رادیو فردا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
  35. «آتش زدن مجسمه انگشتر آیت‌الله خمینی در شهر شهریار و تیراندازی در این شهر». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
  36. Ismaeel Naar (16 November 2019). "Iran in 'near-total national internet shutdown' amid ongoing protests". Al Arabiya English (به انگلیسی). Archived from the original on 17 November 2019. Retrieved 17 November 2019.
  37. واکنش مایک پمپئو به اعتراضات اخیر مردم ایران: ایالات متحده در کنار شما است صدای آمریکا
  38. «آتش زدن حوزه علمیه کازرون در جریان اعتراضات». رودیداد ۲۴. رادیو فردا. ۲۷ آبان ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۵ دسامبر ۲۰۱۹.
  39. ۳۹٫۰ ۳۹٫۱ «افزایش شمار قربانیان در سومین روز اعتراض‌ها: تعداد کشته‌ها به ده‌ها نفر رسید». ایران اینترنشنال. ۲۶ آبان ۱۳۹۸.
  40. رادیوفردا (۲۰۱۹-۱۱-۱۶). «طرح نمایندگان «فراکسیون امید» مجلس برای لغو افزایش قیمت بنزین». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
  41. «خامنه‌ای نمایندگان مجلس را از مخالفت با افزایش قیمت بنزین بر حذر داشت». radiofarda.com. رادیو فردا. ۳ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۸ آذر ۱۳۹۸.
  42. «حمایت آیت‌الله خامنه‌ای از افزایش قیمت بنزین». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۶ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹.
  43. واکنش سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به قطع اینترنت توسط ایران: بگذارید مردم حرف‌شان را بزنند صدای آمریکا
  44. ویدیو ارسالی شما - معترضان در اصفهان بیلبوردی با تصویر خامنه‌ای را آتش زدند صدای آمریکا
  45. «درگیری نیروهای امنیتی با معترضان به افزایش قیمت بنزین؛ حمله به «انبار نفتی» در سیرجان». radiofarda.com. رادیو فردا. ۲۵ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
  46. «سرکوب گسترده دانشجویان در ایران؛ لباس شخصی‌ها با «آمبولانس» حدود۵۰ دانشجو را در دانشگاه تهران دستگیر کردند | صدای آمریکا فارسی». ir.voanews.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۶.
  47. «حراست دانشگاه تهران از هویت بازداشت کنندگان دانشجویان اظهار بی‌اطلاعی کرد». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۶.
  48. «تجمع اعتراضی مردم و دانشجویان در اطراف دانشگاه تهران». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۶.
  49. «تجمع اعتراض آمیز در دانشگاه آزاد تهران با 'برخورد' بسیجی‌ها روبرو شد». BBC News فارسی. ۲۰۰۹-۱۰-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۶.
  50. «۱۶ آذر؛ حمایت گروهی از دانشجویان از اعتراض‌های آبان ماه». BBC News فارسی. ۲۰۱۹-۱۲-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۶.
  51. وضعیت نامشخص دانشجویان بازداشتی در ایران؛ شورای صنفی دانشجویان صدای آمریکا
  52. فصل-پاییزی-روز-دانشجو روزنامه شرق
  53. آخرین اخبار از دانشجویان زندانی | سایت خبری تحلیلی زیتون سایت خبری تحلیلی زیتون
  54. «شوش به خاطر اعتراض‌های کارگران نیشکر هفت تپه تعطیل شده است». رادیو فردا. ۲۸ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹.
  55. «نگرانی عفو بین‌الملل از قطع اینترنت و "سرکوب خونین" در ایران». دویچه‌وله فارسی. ۲۸ آبان ۱۳۹۸.
  56. «گزارش عفو بین‌الملل؛ استان‌های ایران در اعتراض‌های آبان ۱۳۹۸ چه تعداد کشته دادند؟». farsi.euronews.com. یورونیوز. دریافت‌شده در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹.
  57. ۵۷٫۰ ۵۷٫۱ «مقامات ایران به‌رغم افزایش آمار کشته‌شدگان در اعتراضات، اعلام پیروزی کردند». رادیو فردا. ۲۹ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹.
  58. «اعتراض‌ها در برخی از شهرهای استان خوزستان ادامه دارد». رادیو فردا. ۲۹ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹.
  59. «پاسخ مؤسسه «نت بلاکس» به صدای آمریکا؛ قطع اینترنت روزانه به اقتصاد ایران ۶۱ میلیون دلار ضربه می‌زند». صدای آمریکا. ۲۹ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹.
  60. «راهپیمایی محکومیت اغتشاشگران در پاکدشت، رباط‌کریم و اسلامشهر». خبرگزاری فارس. ۳۰ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۹.
  61. پرزیدنت دونالد ترامپ: ایران آنقدر بی‌ثبات شده که رژیم تمام سیستم اینترنتی را قطع کرد صدای آمریکا
  62. واکنش مایک پنس به اعتراضات ایران صدای آمریکا
  63. «آمار بروز نت بلاکس». ۱۳۹۸-۰۹-۰۱.
  64. «محمد مساعد، روزنامه‌نگار، در تهران بازداشت شد». radiofarda.com. رادیو فردا. ۲ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۸.
  65. «دادستان تهران: بازپرسان ویژه در حال تحقیق از متهمان اعتراض‌ها هستند». radiofarda.com. رادیو فردا. ۲ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۸.
  66. «مقام نیروهای مسلح: ممکن است کسی هم به صورت عبوری لطمه‌ای خورده باشد». radiofarda.com. رادیو فردا. ۳ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۸.
  67. «بازداشت ۳۴ معترض دیگر در شیراز، همدان و لرستان». radiofarda.com. رادیو فردا. ۴ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۶ آذر ۱۳۹۸.
  68. «فرمانده سپاه در راهپیمایی تهران: در یک جنگ بزرگ جهانی هستیم». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. ۴ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۸.
  69. «ادامه بازداشت‌ها در ارتباط با اعتراضات اخیر در کرمانشاه و مازندران». radiofarda.com. رادیو فردا. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۸.
  70. «بازداشت یکی از معترضان استان تهران در شهر رودبار». radiofarda.com. رادیو فردا. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۸.
  71. «یک مقام دولتی در استان تهران: از خانواده کشته‌شدگان پول گرفته نمی‌شود». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. ۵ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۸.
  72. «روحانی: من هم‌زمان افزایش قیمت بنزین را نمی‌دانستم». radiofarda.com. رادیو فردا. دریافت‌شده در ۶ آذر ۱۳۹۸.
  73. «معاون وزیر کشور ایران: روحانی دو روز قبل از افزایش قیمت بنزین از آن مطلع بود». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. ۹ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۹ آذر ۱۳۹۸.
  74. خلیلی صفا، حسین (۶ آذر ۱۳۹۸). «روند اتصال اینترنت موبایل آغاز شد». zoomit.ir. زومیت. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۸.
  75. «ادامه شناسایی و بازداشت ده‌ها تن از معترضان در تهران، اصفهان و شیراز». radiofarda.com. رادیو فردا. ۷ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۸ آذر ۱۳۹۸.
  76. مایک پمپئو: مردم ایران می‌گویند دزدسالاری و حکومت دینی دیگر بس است صدای آمریکا
  77. «بازداشت معترضان در ایران همچنان ادامه دارد». bbcpersian.com. بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۹ آذر ۱۳۹۸.
  78. «جزییات جدید از تعداد کشته‌شدگان اعتراضات‎؛ «پیکر ۱۵۶ نفر در بهشت زهرا دفن شد»». radiofarda.com. رادیو فردا. ۹ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۹ آذر ۱۳۹۸.
  79. «فرماندار شهر قدس: من دستور شلیک دادم». دویچه وله فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۰۱.
  80. نوروزی، کامبیز (۱۱ آذر ۱۳۹۸). «لزوم تحقیق از فرماندار شهر قدس و دستور تیر او». ensafnews.com. انصاف نیوز. دریافت‌شده در ۱۱ آذر ۱۳۹۸.
  81. فون‌هاین، شبنم (۱۱ آذر ۱۳۹۸). «اعتراف فرماندار قلعه حسن‌خان قابل پیگرد است». dw.com. دویچه وله. دریافت‌شده در ۱۱ آذر ۱۳۹۸.
  82. «نامه ۱۴ اقتصاددان به رئیس‌جمهور: اسناد کارشناسی شوک بنزینی را منتشر کنید». نسیم آنلاین. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۰۲.
  83. «جزئیات تازه از اعتراض‌های آبان ۹۸؛ ۲۰۰ شهر درگیر بودند». radiofarda.com. رادیو فردا. ۱۱ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۱ آذر ۱۳۹۸.
  84. «نیویورک تایمز: در «بدترین ناآرامی» ۴۰سال اخیر ایران دست کم ۱۸۰ نفر کشته شدند». voapnn.com. صدای آمریکا. ۱۱ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۱ آذر ۱۳۹۸.
  85. «آمار تازه از بازداشت‌ها: ۲۰۲۱ نفر در استان تهران». radiofarda.com. رادیو فردا. ۱۲ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۲ آذر ۱۳۹۸.
  86. «تعیین تکلیف بازداشتی‌های اخیر/ انهدام باند بزرگ پول‌شویی با 300 عضو/ بازداشت ابربدهکار بانکی». خبرگزاری فارس. ۱۲ آذر ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۹.
  87. «ترامپ دربارهٔ سرکوب اعتراضات ایران: اتفاق وحشتناکی است و جهان نظاره‌گر آن است». radiofarda.com. رادیو فردا. ۱۲ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۲ آذر ۱۳۹۸.
  88. «بازداشت معترضان همچنان ادامه دارد؛ دستگیری ۷۹ نفر در خوزستان». radiofarda.com. رادیو فردا. ۱۲ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۲ آذر ۱۳۹۸.
  89. «اعتراضات ایران؛ اینترنت در سیستان و بلوچستان همچنان قطع است» (به انگلیسی). ۲۰۱۹-۱۲-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۰۴.
  90. «سرکوب تظاهرات مردم در کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی بیش از ۱۴۰ کشته برجای گذاشته است» (به انگلیسی). ۱۳ آذر ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۴ دسامبر ۲۰۱۹.
  91. «بیانیه ۴۵۰ نفر از معلمان شاغل و بازنشسته سراسر ایران در ارتباط با حوادث اخیر کشور» (به انگلیسی). ۱۳ آذر ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۴ دسامبر ۲۰۱۹.
  92. «شبکه حقوق بشر کردستان: حدود ۱۰۰ نفر از بازداشت‌شدگان اعتراض‌های اخیر از بازداشتگاه‌های امنیتی کرمانشاه به زندان دیزل‌آباد این شهر منتقل شده‌اند» (به انگلیسی). ۱۳ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۴ دسامبر ۲۰۱۹.[پیوند مرده]
  93. «افزایش تعداد کشته‌شدگان زیر ۱۸ سال در اعتراض‌های آبان به ۱۸ نفر» (به انگلیسی). ۱۳ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۴ دسامبر ۲۰۱۹.
  94. «اینترنت همراه در سیستان و بلوچستان وصل شد» (به انگلیسی). ۱۴ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۵ دسامبر ۲۰۱۹.
  95. «بازداشت معترضان ادامه دارد: دستگیری ۳۸ نفر دیگر در سه شهر ایران» (به انگلیسی). ۱۴ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۵ دسامبر ۲۰۱۹.
  96. «وزارت اطلاعات بیش از ١٠ بسیجی حاضر در سرکوب‌های تهران را بازداشت کرده است» (به انگلیسی). ۱۴ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۵ دسامبر ۲۰۱۹.
  97. «برایان هوک از احتمال کشته‌شدن 'بیش از یک هزار نفر' در اعتراضات ایران خبر داد» (به انگلیسی). ۱۴ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۵ دسامبر ۲۰۱۹.
  98. کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل: نیروهای امنیتی ایران از روی بام ساختمان‌ها و سوار بر بالگرد «سر» معترضان را هدف قرار داده‌اند صدای آمریکا
  99. «تجمعات ۱۶ آذر؛ "دانشجو معلم کارگر اتحاد اتحاد"». ۱۶ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۷ دسامبر ۲۰۱۹.
  100. «اعتراضات آبان؛ بازداشت ۱۵ شهروند در شهرستان ممسنی تحت عنوان «لیدر و عوامل اغتشاشات»». ۱۶ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۷ دسامبر ۲۰۱۹.
  101. «در آستانهٔ روز جهانی حقوق‌بشر؛ ۱۶۰ وکیل دادگستری ضمن ابراز همدردی با خانوادهٔ جانباختگان اعتراضات آبان‌ماه، به رئیس‌جمهور حقوقدان اخطار قانونی دادند». ۱۸ آذر ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۹.
  102. «اعتراضات آبان؛ بازداشت ۸ شهروند در شهرستان مریوان تحت عنوان «لیدر و عوامل اغتشاشات»». ۱۸ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۹.
  103. گزارش شبکه تلویزیونی سی‌بی‌سی کانادا: اعتراضات سراسری ایران، مقدمه سرنگونی رژیم است صدای آمریکا
  104. «قطعی اینترنت «روزانه ۲۵۰۰ میلیارد تومان» به اقتصاد آن‌لاین خسارت وارد کرد». ۱۹ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۹.
  105. «اعتراضات آبان؛ بازداشت ۷ شهروند در تهران و نجف آباد تحت عنوان «لیدر و عوامل اغتشاشات»». ۲۰ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۱ دسامبر ۲۰۱۹.
  106. «ادامه برخورد با معترضان». ۲۱ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۴ دسامبر ۲۰۱۹.
  107. «بازداشت ۱۳۶ شهروند در خوزستان تحت عنوان «عاملان تیراندازی»». ۲۲ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۴ دسامبر ۲۰۱۹.
  108. «اعتراضات آبان: ۱۱ تن از شهروندان در استان‌های تهران و البرز تحت عنوان «لیدر و عوامل اغتشاشات» بازداشت شدند». ۲۳ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۹.
  109. «محسن استادعلی جایزه بهترین کارگردانی «سینما حقیقت» را به پویا بختیاری اهدا کرد». ۲۵ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹.
  110. «پیکر ارشاد رحمانیان را با سری متلاشی‌شده و دست و پای شکسته پیدا کردند». ۲۵ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹.
  111. «اعتراض شبانه دانشجویان خوابگاه کوی بهشتی برای عدالت». ۲۶ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹.
  112. «اعتراضات آبان؛ بازداشت تعدادی از شهروندان در شهر قدس تحت عنوان «لیدر و عوامل اغتشاشات»». ۲۶ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹.
  113. «اعتراضات آبان؛ بازداشت ۲ شهروند معترض در فردیس استان البرز». ۲۶ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹.
  114. ادامه سرکوب معترضان در ایران؛ بیش از ۲۵۰ نفر در کرمانشاه بازداشت شدند صدای آمریکا
  115. مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه محکومیت وضعیت حقوق بشر در ایران را تصویب کرد صدای آمریکا
  116. «اعتراضات آبان؛ بازداشت چهار شهروند در تهران و لرستان تحت عنوان «لیدر و عوامل اغتشاشات»». ۲۸ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۰ دسامبر ۲۰۱۹.
  117. «تحصن تعدادی از زندانیان زن زندان اوین به مناسبت چهلم کشته‌شدگان آبان». ۳۰ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۱ دسامبر ۲۰۱۹.
  118. Welle (www.dw.com)، Deutsche. «همبستگی پنج زن زندانی با معترضان و قربانیان آبان | DW | 21.12.2019». DW.COM. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۲۲.
  119. «۵ زن زندانی در اوین در همبستگی با قربانیان آبان‌ماه تحصن کردند». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۲۲.
  120. Welle (www.dw.com)، Deutsche. «هشت زن زندانی سیاسی در اوین، تا سه هفته ممنوع‌الملاقات شدند | DW | 25.12.2019». DW.COM. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۲۵.
  121. «سازمان حقوق بشر ایران: شمار جان‌باختگان اعتراضات آبان دست‌کم ۳۲۴ تن است». ۳۰ آذر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۱ دسامبر ۲۰۱۹.
  122. «پیدا شدن سه جسد در نسیم‌شهر». ۱ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۹.
  123. «رویترز: حدود ۱۵۰۰ نفر در اعتراضات آبان در ایران کشته شده‌اند». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. ۲ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲ دی ۱۳۹۸.
  124. برادسکی: گزارش ویژه رویترز درباره دستور خامنه‌ای برای کشتن معترضان باید در دادگاه بین‌المللی کیفری دنبال شود صدای آمریکا
  125. «شاهزاده رضا پهلوی: کشورهای اروپایی رژیم جمهوری اسلامی را به دادگاه جنایی بین‌المللی ارجاع دهند». ۳ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۹.
  126. شاهزاده رضا پهلوی: پرونده کشتار ۱۵۰۰ ایرانی را به دیوان لاهه ارسال کنید[پیوند مرده]، ایندیپندنت فارسی
  127. «اعضای خانواده پویا بختیاری بازداشت شدند». ایران اینترنشنال. ۲۰۱۹-۱۲-۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۲۳.
  128. «اختصاصی مهر: عناصر فعال در استمرار اغتشاش و کشته سازی بازداشت شدند». خبرگزاری مهر. ۳ دی ۱۳۹۸.
  129. «اعتراضات آبان؛ مراجعه کنندگان و تعدادی از اعضای خانواده پویا بختیاری بازداشت شدند». ۳ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۹.
  130. «اعتراضات آبان؛ بازداشت ۲ شهروند در استان کرمان تحت عنوان «عوامل اغتشاشات»». ۳ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۹.
  131. «اینترنت خانگی در شیراز قطع شد!». ۴ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۹.[پیوند مرده]
  132. «در آستانه چهلم قربانیان آبان، اینترنت تلفن همراه در چند استان قطع شد». ۴ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۹.
  133. (https://twitter.com/RadioFarda_/status/1209805900459974656)
  134. «اعتراضات آبان؛ بازداشت ۹ شهروند معترض در کرج، بم و اصفهان تحت عنوان «لیدر و عوامل اغتشاشات»». ۴ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۹.
  135. «احضار ۲۲ تن از بازداشت شدگان اعتراضات آبان به دادسرای عمومی و انقلاب ارومیه / سند». ۴ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۹.
  136. «بیانیه ۱۳۵مستندساز». دریافت‌شده در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۹.
  137. «تقاضای اقدام فوری». وی او ای. دریافت‌شده در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۹.
  138. «نرگس محمدی». دریافت‌شده در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۹.
  139. «بازداشتی‌های قزوین». دریافت‌شده در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۹.[پیوند مرده]
  140. «همزمان با پنجم دی، ۱۴ نفر در پنج شهر بازداشت شدند». ایران اینترنشنال. ۵ دی ۱۳۹۸.
  141. «پنج دیماه: روز شلوغ بی‌بی سکینه». توئیتر شبکه من‌وتو. ۵ دی ۱۳۹۸.
  142. «5درصد مردم به اینترنت درسترسی دارند». دریافت‌شده در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۹.
  143. Welle (www.dw.com)، Deutsche. «مزار پویا بختیاری در "محاصره نیروهای امنیتی است" | DW | 26.12.2019». DW.COM. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۲۶.
  144. «بازداشت شماری از شرکت‌کنندگان در مراسم چهلم پویا بختیاری در بهشت سکینه». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۲۶.
  145. «چهلم کشته‌شدگان اعتراضات آبان در سایه سرکوب رژیم؛ مأموران ورودی محل دفن پویا بختیاری را بستند + فیلم». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۲۶.
  146. ۱۴۶٫۰ ۱۴۶٫۱ ««این همه سال جنایت، مرگ بر این ولایت»». توئیتر رسمی شبکهٔ من و تو. ۵ دی ۱۳۹۸.
  147. «چند نفر در مراسم چهلم پویا بختیاری و دیگر کشته‌شدگان اعتراضات آبان در کرج بازداشت شدند». بی‌بی‌سی فارسی. ۵ دی ۱۳۹۸.
  148. «درد ما درد شماست، مردم به ما ملحق شوید». توئیتر صدای آمریکا. ۵ دی ۱۳۹۸.
  149. «پومپئو: مردم ایران حق دارند برای کسانی که به دست خامنه‌ای کشته شدند عزاداری کنند». ۶ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۹.
  150. «بازداشت ده‌ها نفر از شرکت‌کنندگان در چهلم کشته‌شدگان اعتراضات سراسری». ۶ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۹.[پیوند مرده]
  151. «بازداشت ۲ شهروند به دلیل مدیریت شبکه‌های مجازی در جریان اعتراضات در اهواز». ۶ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۹.
  152. «نماینده مجلس: نیروی انتظامی مسئولیت بخشی از کشته‌شدگان را پذیرفته است». ۷ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۹.
  153. «بازداشت یک نفر در کازرون در ارتباط با اعتراض‌های آبان ۹۸». ۷ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۹.
  154. «بازداشت ۱۸ شهروند در استان‌های قم، اصفهان و گلستان به دلیل ترغیب مردم جهت شرکت در اعتراضات». ۷ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۹.[پیوند مرده]
  155. «پلیس تهران از بازداشت ۸ نفر در ارتباط با اعتراضات آبان ماه خبر داد». ۸ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۹ دسامبر ۲۰۱۹.
  156. «بازداشت ۱۴ نفر از «تشکیلات ۱۵۰ نفری سلطنت‌طلب» در قم». ۸ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۹ دسامبر ۲۰۱۹.
  157. «سپاه استان قزوین از بازداشت دو نفر به اتهام «تحریک به اقدامات خرابکارانه» خبر داد». ۸ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۹ دسامبر ۲۰۱۹.[پیوند مرده]
  158. «بازداشت ۳۸ نفر طی ۲۴ ساعت در پنج شهر ایران در ارتباط با اعتراض‌های آبان». ۸ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۹ دسامبر ۲۰۱۹.[پیوند مرده]
  159. «آزار جنسی ۳ دانش‌آموز بازداشت شده در مریوان». ایران وایر. ۸ دی ۱۳۹۸.
  160. ۱۶۰٫۰ ۱۶۰٫۱ هرانا (۱۱ دی ۱۳۹۸). «چهلم جان باختگان آبان؛ جعفر ابراهیمی، فعال صنفی معلمان بازداشت شد». ایران وایر.
  161. ۱۶۱٫۰ ۱۶۱٫۱ «دو تن از مجروحان اعتراضات آبان‌ماه در ایران «فوت کرده‌اند»». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۳۰.
  162. «دو مجروح اعتراضات آبان بر اثر عوارض اصابت گلوله و عدم رسیدگی پزشکی جان‌شان از دست دادند». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۰-۰۱-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۲۹.
  163. ۱۶۳٫۰ ۱۶۳٫۱ «دو مجری تلویزیون به همکاری خود با صدا و سیما پایان دادند». دریافت‌شده در ۱۱ ژانویه ۲۰۲۰.
  164. «تجمعات در ایران؛ شعار علیه رهبر و سپاه». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۲ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۲ ژانویه ۲۰۲۰.
  165. «اعتراض‌ها به سرنگونی هواپیمای مسافربری توسط سپاه، به شهرهای مختلف ایران کشیده شد». رادیو فردا. ۲۲ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۲ ژانویه ۲۰۲۰.
  166. «اقرار به شلیک به هواپیمای مسافربری؛ سوگواری و اعتراض در شهرهای مختلف ایران». رادیو فردا. ۲۲ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۲ ژانویه ۲۰۲۰.
  167. «فرمانده سپاه ویژه پایتخت: هنوز تفکیک کشته‌شدگان اعتراضات آبان انجام نشده است». ایران اینترنشنال. ۲۵ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۵ ژانویه ۲۰۲۰.
  168. «اعتراضات آبان؛ بازداشت یک شهروند توسط نیروهای امنیتی در شهرستان مبارکه». هرانا. ۲۵ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۷ ژانویه ۲۰۲۰.
  169. «یکی از مصدومان اعتراض‌های آبان درگذشت». IranWire | خانه. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۲۹.
  170. "خبرگزاری هرانا | دستفروش معترض که در جریان اعتراضات آبان زخمی شده بود جان باخت / ویدیو - خبرگزاری هرانا" (به انگلیسی). Retrieved 2020-01-29.
  171. «دو تن از بازداشت‌شدگان اعتراضات آبان ماه به زندان طولانی مدت محکوم شدند». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۰۹.
  172. ۱۷۲٫۰ ۱۷۲٫۱ ۱۷۲٫۲ ۱۷۲٫۳ ۱۷۲٫۴ ۱۷۲٫۵ ۱۷۲٫۶ ۱۷۲٫۷ «چهلم قربانیان هواپیمای اوکراین؛ اعتراض دانشجویان «امیرکبیر» به وضعیت کشور و انتخابات». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۰-۰۲-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۱۶.
  173. ۱۷۳٫۰ ۱۷۳٫۱ ۱۷۳٫۲ ۱۷۳٫۳ «تجمع اعتراضی دانشجویان امیرکبیر». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۱۶.
  174. ۱۷۴٫۰ ۱۷۴٫۱ ۱۷۴٫۲ «تجمع اعتراضی در دانشگاه امیرکبیر تهران». BBC News فارسی. ۲۰۲۰-۰۲-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۱۶.
  175. ۱۷۵٫۰ ۱۷۵٫۱ ۱۷۵٫۲ ۱۷۵٫۳ «دانشجویان در تجمع اعتراضی دانشگاه امیر کبیر شعار دادند: «نه صندوق نه آرا، تحریم انتخابات»». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۱۶.
  176. "خبرگزاری هرانا | اعتراضات آبان؛ ۳ تن از بازداشت شدگان به حبس، شلاق و اعدام محکوم شدند - خبرگزاری هرانا" (به انگلیسی). Retrieved 2020-02-22.
  177. «هرانا: سه نفر از معترضان آبان ۹۸ به اعدام محکوم شده‌اند». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۲.
  178. Welle (www.dw.com)، Deutsche. «محکومیت سه بازداشتی آبان ماه به حبس و شلاق و اعدام | DW | 21.02.2020». DW.COM. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۲.
  179. "خبرگزاری هرانا | اعتراضات آبان ماه؛ سمیرا هادیان از محبوسان زندان قرچک، به ۸ سال حبس محکوم شد - خبرگزاری هرانا" (به انگلیسی). Retrieved 2020-02-24.
  180. «عفو بین‌الملل: خطر اعدام سه تن از بازداشت شدگان اعتراضات آبان». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۹.
  181. «هشدار دربارهٔ خطر اعدام سه بازداشتی اعتراضات آبان». BBC News فارسی. ۲۰۲۰-۰۲-۲۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۹.
  182. "کشتار دستکم 23 کودک به دست نیروهای امنیتی در اعتراضات آبان ماه". www.amnesty.org (به انگلیسی). 2020-03-04. Retrieved 2020-03-04.
  183. "خبرگزاری هرانا | اعتراضات آبان ماه؛ مهدی باقری به ۵ سال حبس محکوم شد - خبرگزاری هرانا" (به انگلیسی). Retrieved 2020-03-10.
  184. "خبرگزاری هرانا | امیرحسین مرادی، زندانی سیاسی محکوم به اعدام در پی وخامت حال به بیمارستان منتقل شد - خبرگزاری هرانا" (به انگلیسی). Retrieved 2020-03-14.
  185. "خبرگزاری هرانا | زندانی شکنجه شده اعتراضات آبان؛ حمید خسروپور به ۱ سال حبس و "ارائه خدمات تحت‌نظر بسیج" محکوم شد - خبرگزاری هرانا" (به انگلیسی). Retrieved 2020-03-16.
  186. "خبرگزاری هرانا | اعتراضات آبان؛ علی بی‌کس به ۱۰ سال حبس و "خدمت در بسیج" محکوم شد - خبرگزاری هرانا" (به انگلیسی). Retrieved 2020-03-18.
  187. «تأیید حکم اعدام برای سه بازداشتی اعتراض‌های آبان‌ماه در دیوان عالی کشور». رادیو فردا. ۴ تیر ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۲۴ ژوئن ۲۰۲۰.
  188. «اعتراضات سراسری آبان؛ دیوان عالی کشور احکام اعدام سه زندانی سیاسی را تأیید کرد». خبرگزاری هرانا. ۴ تیر ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۲۴ ژوئن ۲۰۲۰.

پیوند به بیرون[ویرایش]