Muammer Sun - Vikipedi

Muammer Sun (15 Ekim 1932, Ankara - 16 Ocak 2021, Ankara), Türk besteci ve eğitimcidir.^[1]

Türkiye'nin üçüncü kuşak bestecilerindendir ve müzik politikasında 60'lı ve 70'li yıllarda etkili olmuş bir isimdir. TRT Ankara Radyosu Çoksesli Korosu ve TRT'nin müzik dairesinin kurucusudur.

Türkiye'de 166 çocuk ve gençlik korosu kurmuştur. Profesyonel, amatör ve genel müzik eğitimi için birçok kitap yazan Sun, eğitim müziği için yazdığı eserlerle müzik eğitiminde de önemli bir ekol haline gelmiştir.^[2] Dörtlü armoni anlayışıyla bestelenmiş piyano, oda müziği ve orkestra eserleri vardır.^[2] Yalın, ezginin ön planda olduğu, Anadolu toprağına dayalı müzikler üretti.^[3]

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

15 Ekim 1932'de Ankara'nın Çubuk ilçesinin Yenice köyünde doğdu.^[4] Babası Şevket Bey, annesi Ümmiye Hanım'dır.^[4] Sun henüz çocukken aile Ankara'ya göç etti. Muammer Sun, köyde tarımla uğraşan, Ankara'da bekçilik yapan babasını beş yaşında kaybetti.^[4]

İlkokulu Anafartalar İlkokulu'nda tamamladıktan sonra bir yıl sanat enstitüsüne devam etti. Okulu bırakıp berber çıraklığı gibi işlerde çalıştı. 1947'de Askerî Mızıka Okulu'na girdi. Kemal İlerici'den özel olarak türk musikîsinde makam bilgisi öğrendi. 1952 yılında ilk eseri sayılan okul marşını besteledi.^[3]

1953'te Ankara Devlet Konservatuvarı'na girdi ve burada Adnan Saygun'un öğrencisi oldu. Muzaffer Sarısözen'den halk müziği, Ruşen Kam'dan klasik Türk müziği, Mithat Fenmen'den piyano, Hasan Ferit Alnar'dan da koro ve orkestra yönetimi dersleri aldı. İleriki yıllarda ödüle layık görülen Yurt Renkleri Birinci Defter başlıklı eserini konservatuvara girdiği yıl besteledi. 1956 yılında ise Yurt Renkleri İkinci Defteri, daha sonra ise "Yurt Renkleri Üçüncü Defteri yazdı. 1955 yılında konservatuvarda okurken, ilk eşi Meliha Arslanboğan ile evlendi ve bu evlilikten dört çocuk sahibi oldu.^[4] 1960 yılında Ankara Devlet Konservatuvarı'nın kompozisyon bölümünden pekiyi derece ile mezun oldu.

Mezuniyetinden sonra Ankara, İzmir, İstanbul Devlet Konservatuvarlarında, Gazi Eğitim Enstitüsü müzik bölümünde, Ankara Üniversitesi Basın Yayın Yüksekokulu'nda, Ankara Radyosu'nda öğretmenlik yaptı. 1969 yılında, sanat kurumlarının temsilcisi olarak TRT Yönetim Kurulu üyeliğine seçildi.

TRT Ankara Radyosu Çoksesli Korosu'nu ve TRT Müzik Dairesini kurdu. 1971'de TRT Kültür Sanat Ödülleri Sistemini (Murat Katoğlu ile birlikte) hazırladı, TRT'nin gerçekleştirmesini sağladı.

1968'de atandığı Milli Eğitim Bakanlığı Müşavirliği sırasında, Çocuk ve Gençlik Koroları Yönetmeliği'ni hazırladı. Bütün Türkiye'de 166 çocuk ve gençlik korosu kuruldu. Koro şeflerine 1968-1969 yazlarında, Gazi Eğitim Müzik Bölümü öğretmenleriyle birlikte, iki kez yaz kursu düzenledi. Bu kurslara Gazi Müzik bölümü'nde 40, Sinop kursunda 80 olmak üzere 120 müzik öğretmeni katıldı. (166 koro, ödenekleri kesildiği için 1970'te kapatıldı. Bu korolar ve kurslara katılan müzik öğretmenleri, bugünkü Türkiye'de yaygınlaşan çocuk ve gençlik korolarının temelini oluşturdu.)

Sun, 1967 ve 1969'da, biri TRT adına; öteki de TRT ve ODTÜ adına, iki büyük folklor derlemesi düzenledi; kendisi de bu derlemelere uzman derleyici olarak katıldı.

1980 yılında İstanbul Devlet Konservatuvarı kompozisyon öğretmenliğine atandı; bu kurumdan 1982'de kendi isteği ile emekli oldu. 1986 yılında ikinci eşi Sinemis Adige Sun ile evlendi ve 1987'de Ankara Hacettepe Üniversitesi Devlet Konservatuvarı'nda kompozisyon öğretmenliğine devam etti. 1988'de doçent, 1999'da profesör unvanını aldı.

Hacettepe Üniversitesi Devlet Konservatuvarı öğretim üyeliğinden Ekim 1999'da emekli oldu. Eylül 2004'te Sun Yayınevi'ni kurdu ve müzikle ilgili yayınlar yaptı.

1973 yılında Ankara Devlet Konservatuvarı Yayını olarak basılan Solfej kitabı, Muammer Sun'un Türk müzik eğitimine yaptığı en büyük katkı olarak değerlendirilir.^[2] Bu kitap, tonal, modal, makamsal, pentatonik, teksesli ve çift sesli parçaları ve temel müzik bilgilerini içerir.^[2]

Sun, TRT'nin yapımını üstlendiği Kurtuluş dizisinin ve Cumhuriyet filminin müziklerini de yapmıştı.

Muammer Sun, 16 Ocak 2021'de çoklu organ yetmezliği nedeniyle tedavi gördüğü hastanede 88 yaşında öldü. Naaşı Gölbaşı Mezarlığı'na defnedildi.^[5]

Yapıtları[değiştir | kaynağı değiştir]

Oda Müziği[değiştir | kaynağı değiştir]

• Keman ve Piyano için Üç Parça: Türkü–Şarkı-Köçekçe
• Viyolonsel ve Piyano için Üç Parça: Türkü–Şarkı- Horon
• Yaylı Çalgılar Kuarteti
• Serpintiler: Üfleme Çalgılar Kenteti için 16 Parça
• Söyleşi: Solo Keman için Müzik
• Nihavent Longa: Keman ve Piyano için
• Bozlak ve Türkü: Tenor ve Piyano için
• İki Şarkı: Mezzo Soprano ve Piyano için. Seni Sevdim Diye
• Çek Şarabı: (Söz: Ö. Hayyam -A. Kadir)
• Sevdikçe Yaşıyorum: Bariton ve Piyano için

Koro eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• “Bozlak ve Türkü: Tenor Solo ve Koro için
• Beş Halk Türküsü: Karma Koro için Çok sesli Türküler
• Sultan Gelin: Soprano Solo ve Koro için Süit
• Gençler için Altı Koro Parçası: Karma Koro için özgün şarkı
• İki Sesli Ondört Türkü: Çocuk ve Gençlik Koroları için
• Sevda Şarkıları: Karma Koro için özgün şarkılar
• Gelenekten Geleceğe: Solo ve Karma Koro için 10 Halk Türküsü
• GAP Türküleri: Karma Koro için Üç Halk Türküsü
• "Yiğit İken Ölenlere": Yunus Emre'nin üç şiiri üzerine Solo ve Karma Koro için özgün müzikler
• Sevgiyi Söyleyen Dil Yunus Emre: Aşık Öksüz Mehmet'in şiiri üzerine, Karma Koro için bestelendi
• Giden Gelmiyor: Karma Koro için türkü. (Kurtuluş Filmi için)
• Ankara'nın Taşına Bak: Karma Koro için. Uğur Mumcu'nun anısına
• Kurtuluş ve Cumhuriyet (albüm)

Piyano eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• Yurt Renkleri (1. Defter) Piyano için Süit
• Yurt Renkleri (2. Defter) Piyano için Üç Parça
• Yurt Renkleri (3. Defter) Piyano için Süit
• Yurt Renkleri (4. Defter) Piyano için Süit

Tiyatro müzikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• “Elektra: Üfleme ve Vurma Çalgılar için Tiyatro Müziği.
• Sultan Gelin: Solo ve Karma Koro için Müzik.
• Yedi Köyün Yargıcı: Solo-Koro ve Küçük Orkestra için müzik
• Demet İle Memet: Solo-Koro ve Piyano için Müzik
• Oynamak İstiyorum: Solo-Koro ve Piyano için Müzik
• Yaşasın Gök Kuşağı: Solo-Koro ve Orkestra için Müzik
• Ben Mimar Sinan: Orkestra için Müzik: (1988)

Kurumlar için müzikler[değiştir | kaynağı değiştir]

• Atatürk Üniversitesi Marşı
• Ankara Ü. Tıp Fakültesi Marşı
• Çavuşoğlu Lisesi Marşı
• Arı Lisesi Marşı
• Şevket Evliyagil Lisesi Marşı
• İlkokul Marşı
• PTT Marşı
• Karayolları Marşı

Bando ve korolar için marşlar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Biz Atatürk Gençleriyiz
• Askeri Mızıka Okulu Marşı

Kitaplar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Türkiye'nin Kültür - Müzik - Tiyatro Sorunları
• Türk Kalarak Çağdaşlaşmak (M. Katoğlu ile)
• Solfej 1
• Solfej 2
• Çocuklar ve Gençler için Şarkı Demeti
• Kır Çiçekleri
• Elli Yılın En Güzel Okul Şarkıları (llteriş Sun ile)
• Çoksesli Türküler
• Temel Müzik Eğitimi 1
• Temel Müzik Eğitimi 6
• Tonal Diziler ve Kadanslar
• Türk Müziği Makam Dizileri
• Koro Dağarcığı
• Okul Öncesi Eğitimde Müzik
• Okul Öncesi Eğitimde Oyun. (H.S.ile) ...
• Ayrıca, eğitim müziği alanında, çocuklar ve gençler için bestelenmiş 100'den çok piyano eşlikli şarkı / türkü / marş...

CD[değiştir | kaynağı değiştir]

• Ses ve Orkesra için Altı Türkü

(H. Şimşek, R. Tanrıkulu, Houngaraton)

• Yurt Renkleri (Piyano için Dört Defter)

(Hande Dalkılıç, Kalan Müzik)

• Cumhuriyet Film Müziği

(Gürer Aykal, Bilkent SO) Bilkent Yayını

• Keman ve Piyano için Üç Parça (Jülide Yalçın - Dittgen -Yeşim Gökalp)

Şefik Kahramankaptan yayını

Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2010 - Sevda - Cenap And Müzik Vakfı Vakıf Onur Ödülü Altın Madalyası
• 2004 - Müzik Eğitimine Hizmet Ödülü
• 1985 - TBMM Çocuk Şarkı Yarışması Birincilik Ödülü
• 1985 - Sevda - Cenap And Müzik Vakfı Gençlik Şarkısı Yarışması Birincilik ve Üçüncülük Ödülü
• 1985 - Enka Gençlik Şarkısı Yarışması Üçüncülük ve Mansiyon
• 1960 - TRT Orkestra Yapıtı Yarışması Birincilik Ödülü

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]