Mieroszów – Wikipedia, wolna encyklopedia

Mieroszów
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Mieroszów z lotu ptaka
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

wałbrzyski

Gmina

Mieroszów

Prawa miejskie

1303

Burmistrz

Andrzej Lipiński

Powierzchnia

10,32 km²

Populacja (01.01.2023)
• liczba ludności
• gęstość


3790[1]
367,2 os./km²

Strefa numeracyjna

+48 74

Kod pocztowy

58-350

Tablice rejestracyjne

DBA

Położenie na mapie gminy Mieroszów
Mapa konturowa gminy Mieroszów, w centrum znajduje się punkt z opisem „Mieroszów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Mieroszów”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Mieroszów”
Położenie na mapie powiatu wałbrzyskiego
Mapa konturowa powiatu wałbrzyskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Mieroszów”
Ziemia50°40′01″N 16°11′23″E/50,666944 16,189722
TERC (TERYT)

0221064

SIMC

0984210

Hasło promocyjne: Brama do Polski
Urząd miejski
pl. Niepodległości 1
58-350 Mieroszów
Strona internetowa
BIP

Mieroszów (tuż po wojnie Fyrląd Wałbrzyski[2], niem. Friedland in Niederschlesien[3]) – miasto w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie wałbrzyskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Mieroszów, w Kotlinie Mieroszowskiej[4], u podnóża Gór Suchych w Sudetach Środkowych na Dolnym Śląsku. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa wałbrzyskiego.

Według danych GUS z 1 stycznia 2023 r. miasto zamieszkiwało 3790 osób[1] (650. miejsce w kraju).

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Mieroszów uzyskał lokację miejską w 1303 roku[5], ponowioną przed 1326. Ok. 1354 osada uzyskała prawa miejskie, od początku XVI w. znajdowało się w posiadaniu Hochbergów z Książa. W XVII rozwinęło się tkactwo, w 1647 uruchomiono wielki młyn papierniczy. W swojej historii było wielokrotnie niszczone, w 1427 napadli i złupili je husyci, w latach 1584-1585 ludność zdziesiątkowała epidemia, w latach 1630 i 1646 zabudowę niszczyły pożary. W XVIII po wojnach śląskich straciło swoją pozycję i podupadło, w 1880 rozebrano grożący zawaleniem renesansowy ratusz. Niszczała również zabudowa, część kamienic rozebrano, wiele innych przebudowano. W XX wieku Mieroszów stał się zapleczem mieszkaniowym pobliskiego Wałbrzycha. W miejscowości od 8 IX 1944 do 9 V 1945 znajdował się obóz pracy - filia niemieckiego obozu koncentracyjnego Groß-Rosen, w której było uwięzionych ponad 500 polskich i słowackich Żydów, pracujących głównie przy wytwarzaniu śmigieł samolotów w miejscowej fabryce. Pod koniec istnienia obozu przeniesiono tu część więźniów z obozu Arbeitslager Riese. Łączną liczbę więźniów z obu obozów, którzy umarli podczas pobytu w Mieroszowie szacuje się na ponad 120[6]. Po 1945 rozwinął się przemysł drzewny i materiałów budowlanych, uruchomiono Zakłady Przemysłu Lniarskiego Camela[7].

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]
Mieroszów (Friedland) Rynek
Kościół pw. św. Michała Archanioła
Kamieniczki na rynku w Mieroszowie

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[8]:

  • miasto
  • kościół św. Michała Archanioła, z pocz. XVII w., przeb. w pierwszej ćw. XVIII w., kiedyś na miejscu dzisiejszego kościoła stał zamek. Został zbudowany według podań przez księcia świdnicko-jaworskiego Bolka I w końcu XIII wieku. Zamek zniszczyły wojska w czasie wojen husyckich w 1427 roku
  • plebania, ul. Kościelna 10, z 1589 r., XIX w.
  • poczta, ul. Kopernika 9, z pocz. XIX w.
  • dawna szkoła ewangelicka, ul. Kościelna 6, z 1757 r.
  • dom, ul. Kościelna 8, z XVIII w.
  • dawna szkoła ewangelicka, ul. Kościelna 9, z 1574 r., XVIII w., XIX w.
  • barokowe i klasycystyczne kamieniczki:
    • dom, ul. Niepodległości 1, z k. XVIII w., pocz. XX w.
    • dom, ul. Niepodległości 3/4, z XVII w., pocz. XX w.
    • dom, ul. Niepodległości 5, z k. XVII w., pocz. XX w.
    • fasada domu, ul. Niepodległości 6, z pocz. XIX w.
    • dom, ul. Niepodległości 7, z XVI-XIX w.,
    • dom, ul. Niepodległości 17, z 1838 r., pocz. XX w.
    • dom, ul. Niepodległości 27, z 1734 r., pocz. XX w.
  • dwór, ul. Strzelców 1, z k. XVIII w.
  • dawna tkalnia, obecnie żłobek i przedszkole, ul. Wolności 27, z pierwszej poł. XVIII w.
  • sąd, ob. gimnazjum, ul. Żeromskiego 30, z l. 1905-1906

inne zabytki:

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Piramida wieku mieszkańców Mieroszowa w 2014 roku[9].

Ludzie związani z Mieroszowem

[edytuj | edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Mieroszowem.
 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Mieroszowie.

Miasto w kulturze

[edytuj | edytuj kod]

W Mieroszowie w roku 1972 nakręcono serial Gruby, osadzony w realiach pierwszych lat na Ziemiach Odzyskanych. Wydarzenie upamiętnia utworzony w roku 2020 mural oraz skwer nazwany im. Grubego[10].

Wspólnoty wyznaniowe

[edytuj | edytuj kod]

Miasta partnerskie

[edytuj | edytuj kod]

Frýdlant nad Ostravicí  Czechy

Mieroszów znany jest wśród miłośników sportów lotniczych - znajduje się tam popularne startowisko na górze Jatki(Nowe Siodło) z bardzo dobrym zboczem treningowym dla lotni i paralotni, odpowiednim na południowe wiatry, a także z jedyną rampą lotniową w Polsce[12].

W Mieroszowie działa klub piłkarski TKS Biały Orzeł Mieroszów, w sezonie 2008/2009 występujący w klasie okręgowej podokręgu Wałbrzych.

Stacja kolejowa w Mieroszowie

Komunikacja

[edytuj | edytuj kod]

Do Mieroszowa kursują autobusy komunikacji miejskiej z Wałbrzycha przez Nowy Glinik, Unisław Śląski, Sokołowsko i Kowalową[13][14]. Od 1 kwietnia 2017 autobus linii 15 kursuje do czeskiego Meziměstí[15].

Znajduje się w nim również stacja kolejowa, przez którą od 28 kwietnia 2018 kursują sezonowe weekendowe pociągi osobowe Kolei Dolnośląskich łączące Polskę z Czechami[16].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b GUS, Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2023 roku [online], stat.gov.pl [dostęp 2023-08-05] (pol.).
  2. Pierwsza powojenna mapa Polski wydana przez WIG Sztabu Generalnego w roku 1945.
  3. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
  4. Zygmunt Sarnecki, Bohdan Szarek, Kotlina Kamiennogórska. Przewodnik turystyczny, Wydawnictwo PTTK KRAJ, Warszawa 1994, str.141 ISBN 83-7005-362-9
  5. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 50–51.
  6. Filie obozu koncentracyjnego Gross-Rosen. Informator. Muzeum Gross-Rosen, Wałbrzych, rok 2008, str. 27. ISBN 978-83-89824-07-3
  7. Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas, Dolny Śląsk - przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977, s. 277-278.
  8. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 188,189. [dostęp 2012-10-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-29)].
  9. Mieroszów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-06], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  10. 40 lat temu nakręcili tu jeden z najpopularniejszych seriali. Mieszkańcy poświęcili mu właśnie mural i skwer. Gazeta Wyborcza, 2020-07-12. [dostęp 2020-11-22].
  11. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-08].
  12. Polski Serwer LeonardoXC, Opis startowiska Mieroszów [online], 2 lipca 2020.
  13. ZDKiUM Wałbrzych: Linią 15 do Mieroszowa i Golińska, dostęp: 2014-09-29.
  14. ZDKiUM Wabrzych: Rozkład jazdy i mapa komunikacyjna ZDKiUM Wałbrzych, dostęp: 2014-09-29.
  15. Czesi nie chcą polskiego autobusu
  16. D26, D28 – uruchomienie sezonowych połączeń do Czech, „Koleje Dolnośląskie”, 23 kwietnia 2018 [dostęp 2018-05-14] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-14] (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]