French
Deutsch2023 – Wikipedia, wolna encyklopedia
Rządzący państwami w 2023
Rok 2023 ogłoszono
[edytuj | edytuj kod]- Rokiem Mikołaja Kopernika (w 550. rocznicę urodzin – Polska)[1]
- Rokiem Jana Matejki (w 130. rocznicę śmierci – Polska)[1]
- Rokiem Wisławy Szymborskiej (w 100. rocznicę urodzin – Polska)[1]
- Rokiem Pamięci Bohaterek i Bohaterów Getta Warszawskiego (w 80. rocznicę powstania w getcie warszawskim – Polska)[2]
- Rokiem Włodzimierza Przerwy-Tetmajera (w 100. rocznicę śmierci – Polska)[2]
- Rokiem Wojciecha Korfantego (w 150. rocznicę urodzin – Polska)[3]
- Rokiem Pawła Edmunda Strzeleckiego (w 150. rocznicę śmierci – Polska)[3]
- Rokiem Aleksandra Fredry (w 230. rocznicę urodzin – Polska)[3]
- Rokiem Aleksandry Piłsudskiej (w 60. rocznicę śmierci – Polska)[3]
- Rokiem Maurycego Mochnackiego (w 220. rocznicę urodzin – Polska)[3]
- Rokiem Jadwigi Zamoyskiej (w 100. rocznicę śmierci – Polska)[3]
- Rokiem Jerzego Nowosielskiego (w 100. rocznicę urodzin – Polska)[3]
- Międzynarodowym Rokiem Prosa (ONZ)[4]
- Europejskim Rokiem Umiejętności (Unia Europejska)[5].
Wydarzenia w Polsce
[edytuj | edytuj kod]Styczeń
[edytuj | edytuj kod]- 1 stycznia:
- Miękinia, Jeżów, Dąbrowice, Rozprza, Ujazd, Książ Wielki, Czarny Dunajec, Latowicz, Bodzanów, Jastrząb, Jadów, Włodowice, Łopuszno, Piekoszów, Miasteczko Krajeńskie, uzyskały prawa miejskie[6].
- wejście w życie ustawy przekształcającej Centralny Szpital Kliniczny MSWiA w Warszawie w Państwowy Instytut Medyczny Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji[7].
- Marek Konarzewski objął stanowisko prezesa Polskiej Akademii Nauk[8].
- 6 stycznia – wejście w życie ustawy z dnia 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt[9], która zastąpiła ustawę z dnia 2 kwietnia 2004 roku o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt i wprowadza jednolite funkcjonowanie systemu identyfikacji i rejestracji zwierząt zgodnie z unijnym rozporządzeniem 2016/429 i przepisy związane z walką z afrykańskim pomorem świń (ASF).
- 11 stycznia – Sejm RP uchwalił nowelizację ustawy o Sądzie Najwyższym[10], której uchwalenie było kamieniem milowym ze strony Komisji Europejskiej w celu odblokowania polskiego Krajowego Planu Odbudowy[11].
- 14 stycznia – Telewizja Polska S.A. zakończyła nadawanie wszystkich swoich programów telewizyjnych na multipleksie ósmym naziemnej telewizji cyfrowej[12].
- 20–23 stycznia – główne obchody 160. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego[13].
- 26 stycznia – Sejm RP uchwalił nowelizację Kodeksu wyborczego, która m.in. dostosowuje przepisy do umowy z 2020 r. między Polską a Wielką Brytanią w kwestii udziału w niektórych wyborach przez obywateli jednego państwa, zamieszkujących na terytorium drugiego państwa po brexicie, wprowadza Centralny Rejestr Wyborców i zwiększa liczbę lokali wyborczych w mniejszych gminach[14].
- 27 stycznia – wybuch gazu w Katowicach, zginęły 2 osoby, rannych zostało 7 osób w tym 3 dzieci[15].
- 28 stycznia – papież Franciszek przyjął rezygnację ordynariusza gliwickiego biskupa Jana Kopca[16].
- 29 stycznia – odbył się 31. finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, na którym zostały zebrane pieniądze na walkę z sepsą[17].
- styczeń – partia polityczna Twój Ruch podjęła decyzję o samorozwiązaniu i tym samym zakończyła działalność[18].
Luty
[edytuj | edytuj kod]- 1 lutego – oficjalny start szóstego multipleksu naziemnej telewizji cyfrowej w Polsce[19][20].
- 2 lutego – papież Franciszek przyjął rezygnację ordynariusza koszalińsko-kołobrzeskiego biskupa Edwarda Dajczaka, którego następcą został dotychczasowy koadiutor tej diecezji – bp Zbigniew Zieliński[21].
- 8 lutego – Sejm RP uchwalił nowelizację ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (tzw. ustawa wiatrakowa)[22], której uchwalenie było jednym z kamieni milowych ze strony Komisji Europejskiej w celu odblokowania polskiego Krajowego Planu Odbudowy, a jej głównym celem jest m.in. zmniejszenie wymaganej odległości elektrowni wiatrowych od zabudowań[23].
- 10 lutego – prezydent RP Andrzej Duda podjął decyzję o skierowaniu do Trybunału Konstytucyjnego nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym, której uchwalenie było kamieniem milowym ze strony Komisji Europejskiej w celu odblokowania polskiego Krajowego Planu Odbudowy (KPO)[24].
- 15 lutego – ukazał się ostatni numer miesięcznika „Auto Moto”, wydawanego od 2002 roku[25].
- 20–22 lutego – wizyta prezydenta Stanów Zjednoczonych Joego Bidena w Polsce[26].
- 22 lutego – wizyta prezydent Węgier Katalin Novák[27].
Marzec
[edytuj | edytuj kod]- 9 marca:
- Sejm RP IX kadencji przyjął uchwałę w sprawie obrony dobrego imienia św. Jana Pawła II, po emisji w TVN24 reportażu Marcina Gutowskiego „Franciszkańska 3”, w którym postawiono papieżowi Polakowi zarzut ukrywania pedofilii w Kościele[28].
- Sejm RP uchwalił ustawę o aplikacji mObywatel[29].
- 11 marca – Sławomir Oder przyjął sakrę biskupią, objął urząd ordynariusza gliwickiego i odbył ingres do katedry Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Gliwicach[30].
- 13 marca – prezydent RP Andrzej Duda podpisał nowelizację Kodeksu wyborczego i tzw. ustawę wiatrakową[31].
- 16 marca – Sąd Okręgowy w Gdańsku skazał (nieprawomocnie) Stefana Wilmonta na karę dożywotniego pozbawienia wolności i orzekł względem niego środek karny, w postaci pozbawienia praw publicznych na 10 lat, za zabójstwo prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza[32].
- 16–17 marca – wizyta prezydenta Czech Petra Pavla[33].
- 22 marca – wizyta premiera Japonii Fumio Kishidy[34].
- 22–23 marca – wizyta brytyjskiego następcy tronu Williama. Książę Walii odwiedził Rzeszów i Warszawę[35].
- 31 marca – wejście w życie nowelizacji Kodeksu wyborczego[36].
Kwiecień
[edytuj | edytuj kod]- 2 kwietnia – w Warszawie i w całej Polsce odbył się Narodowy Marsz Papieski w 18. rocznicę śmierci św. Jana Pawła[37].
- 3 kwietnia – PGE Polska Grupa Energetyczna nabyła od Funduszu CVC poprzez umowę kupna 100% akcji spółki PKP Energetyka S.A. i tym samym zakończyła proces jej renacjonalizacji[38]. Dzień później w związku z tym spółka zmieniła nazwę na PGE Energetyka Kolejowa S.A[39].
- 5 kwietnia:
- wizyta prezydenta Ukrainy w Polsce. Wołodymyr Zełenski odwiedził Warszawę i Chełm[40][41].
- Chełm i Lublin otrzymały od prezydenta Ukrainy tytuły honorowe „Miasto-ratownik”[42].
- prezydent RP Andrzej Duda odznaczył prezydenta Wołodymyra Zełenskiego Orderem Orła Białego[43].
- minister rolnictwa i rozwoju wsi Henryk Kowalczyk podał się do dymisji w związku z opublikowaniem przez Komisję Europejską projektu przedłużenia bezcłowego i bezkontyngentowego importu zbóż z Ukrainy na kolejny rok, a co było sprzeczne z ustaleniami tzw. rolniczego „okrągłego stołu”[44].
- 6 kwietnia – prezydent RP Andrzej Duda powołał Roberta Telusa na funkcję ministra rolnictwa i rozwoju wsi i Janusza Cieszyńskiego na funkcję ministra cyfryzacji oraz odwołał Henryka Kowalczyka z funkcji ministra rolnictwa i rozwoju wsi i powołał na funkcję wiceprezesa Rady Ministrów[45].
- 12 kwietnia – Iwona Kurowska złożyła ślubowanie poselskie[46] i rozpoczęła wykonywanie mandatu w miejsce Marka Zagórskiego, który zrezygnował z manadtu[47].
- 14 kwietnia – Sejm RP uchwalił ustawę o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022[48].
- 19 kwietnia – obchody 80. rocznicy powstania w getcie warszawskim[49].
- 27 kwietnia – władze Polskiego Stronnictwa Ludowego i Polski 2050 Szymona Hołowni zawarły porozumienie o wspólnym starcie w wyborach parlamentarnych[50].
Maj
[edytuj | edytuj kod]- 1 maja – zakończono budowę zapory elektronicznej na granicy polsko-białoruskiej w związku z kryzysem migracyjnym[51].
- 3 maja – na kongresie partii politycznej Solidarnej Polski zmieniono nazwę partii na Suwerenna Polska[52].
- 9 maja – Sejm RP uchwalił ustawę o Funduszu Ochrony Rolnictwa[53].
- 25 maja – Sąd Najwyższy, uwzględniając w całości kasację Rzecznika Praw Obywatelskich, uniewinnił wszystkich skazanych w procesie brzeskim[54].
- 26 maja – Sejm RP uchwalił ustawę znoszącą całkowicie opłaty na państwowych autostradach i drogach ekspresowych dla motocykli i samochodów nieprzekraczających 3,5 tony[55].
- 29 maja – prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę o powołaniu komisji ds. badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Polski w latach 2007–2022[56], określoną przez projektodawców nazwą „lex anty-Putin”[57], a przez opozycję i część mediów nazwą „lex anty-Tusk”[58][59] lub „lex dopaść Tuska”[60].
- 30 maja – w Niemieckim Instytucie Historycznym w Warszawie, poseł Grzegorz Braun przerwał wykład prof. Jana Grabowskiego pt. „Polski (narastający) problem z historią Holokaustu”[61].
- 31 maja:
- wejście w życie ustawy o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022[48].
- papież Franciszek przyjął rezygnację metropolity katowickiego arcybiskupa Wiktora Skworca, którego następcą został dotychczasowy koadiutor tej archidiecezji – abp Adrian Galbas[62].
Czerwiec
[edytuj | edytuj kod]- 1 czerwca – zmiany nazw publicznych wyższych uczelni: Akademii Bialskiej Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II na Akademia Bialska im. Jana Pawła II, Akademii Nauk Stosowanych w Łomży na Akademia Łomżyńska, Akademii Nauk Stosowanych w Tarnowie na Akademia Tarnowska, Akademii Pomorskiej w Słupsku na Uniwersytet Pomorski w Słupsku oraz Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie na Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie[63].
- 4 czerwca – w Warszawie odbył się zorganizowany przez Platformę Obywatelską „Marsz 4 czerwca”. Wzięło w nim udział od 150 do 500 tysięcy osób[64].
- 13 czerwca – Stanisław Żmijan złożył ślubowanie poselskie i rozpoczęł wykonywanie mandatu, w miejsce zmarłego posła Riada Haidara[65].
- 15 czerwca – wspólna wizyta trzech prezydentów państw afrykańskich: Azali Assoumani (Komory), Hakainde Hichilemy (Zambia) i Cyrila Ramaphosy (RPA)[66].
- 21 czerwca – prezydent RP Andrzej Duda powołał Jarosława Kaczyńskiego na urząd wiceprezesa Rady Ministrów w rządzie premiera Mateusza Morawieckiego i odwołał z tej funkcji ministrów Piotra Glińskiego, Jacka Sasina, Mariusza Błaszczaka i Henryka Kowalczyka przy jednoczesnym zachowaniu przez nich dotychczasowych stanowisk ministerialnych[67].
- 23 czerwca – prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę znoszącą całkowicie opłaty na państwowych autostradach i drogach ekspresowych dla motocykli i samochodów nieprzekraczających 3,5 tony[68].
- 30 czerwca – oficjalne otwarcie i oddanie do użytku tunelu pod Świną[69].
Lipiec
[edytuj | edytuj kod]- 1 lipca:
- zniesienie stanu zagrożenia epidemicznego wprowadzonego w Polsce w związku z pandemią choroby COVID-19 na obszarze całego kraju[70]. Zniesiono w związku z tym ostatnie obowiązujące wtedy obostrzenia epidemiczne m.in. obowiązek noszenia maseczek w placówkach medycznych[71].
- wejście w życie ustawy z dnia 26 maja 2023 r. znoszącej całkowicie opłaty na państwowych autostradach i drogach ekspresowych dla motocykli i samochodów nieprzekraczających 3,5 tony[55].
- wejście w życie ustawy wprowadzającej Fundusz Ochrony Rolnictwa[53].
- 2 lipca – na Stadionie Narodowym w Warszawie odbył się koncert brytyjskiego piosenkarza – Harry’ego Stylesa[72].
- 7 lipca – Sejm RP uchwalił ustawę wprowadzającą podniesienie świadczenia Rodzina 500 plus do 800 zł na każde dziecko[73].
- 9 lipca – ogłoszenie nominacji kardynalskiej dla arcybiskupa Grzegorza Rysia[74].
- 13–14 lipca – oficjalna wizyta prezydenta Republiki Korei Yoon Suk-yeola[75].
- 14 lipca – wejście w życie ustawy o aplikacji mObywatel[76].
Sierpień
[edytuj | edytuj kod]- 8 sierpnia:
- prezydent RP Andrzej Duda zarządził wybory do Sejmu i Senatu na dzień 15 października[77].
- minister zdrowia Adam Niedzielski podał się do dymisji[78].
- 10 sierpnia – prezydent RP Andrzej Duda powołał Katarzynę Sójkę na funkcję ministra zdrowia[79].
- 11 sierpnia – w Lublinie ewakuowano ok. 14 tys. osób, z powodu znaleziania niewybuchu (bomby lotniczej z czasów II wojny światowej)[80].
- 16 sierpnia:
- zawarcie porozumienia, przewidującego start kandydatów Agrounii z list Koalicji Obywatelskiej, w wyborach parlamentarnych[81].
- wizyta prezydenta Łotwy Edgarsa Rinkēvičsa[82].
- 17 sierpnia:
- Sejm podjął uchwałę o zarządzeniu referendum ogólnokrajowego[83].
- Sejm uchwalił ustawę o niektórych zawodach medycznych[84], która reguluje funkcjonowanie pozostałych zawodów medycznych nieujętych w innych ustawach i w momencie wejścia w życie zastąpiła ustawę z dnia 18 lipca 1950 r. o odpowiedzialności zawodowej fachowych pracowników służby zdrowia.
- 21–22 sierpnia – oficjalna wizyta prezydenta Portugalii Marcelo Rebelo de Sousy[85].
- 25/26 sierpnia – atak hakerski na sieć PKP PLK w województwie zachodniopomorskim[86][87].
- 31 sierpnia – odwołanie Piotra Wawrzyka z urzędu sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, w związku z aferą wizową[88].
Wrzesień
[edytuj | edytuj kod]- 4 września – zakończenie nadawania należącego do Telewizji Polskiej S.A. TVP ABC w pierwszym multipleksie naziemnej telewizji cyfrowej i tym samym wycofanie się TVP z tego multipleksu[89][90].
- 8 września – ukazał się ostatni numer dwutygodnika „Forum”, wydawanego od 1965 roku[91].
- 10 września – podczas uroczystej eucharystii w Markowej beatyfikowano Józefa i Wiktorię Ulmów oraz ich 7 dzieci[92].
- 18–23 września – 48. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni[93].
- 24 września – wybory do Izb Rolniczych VII kadencji[94].
Październik
[edytuj | edytuj kod]- 1 października:
- wejście w życie nowelizacji Kodeksu karnego uchwalonej przez Sejm RP IX kadencji 7 lipca 2022[95], która zaostrza odpowiedzialność karną wobec sprawców przestępstw przeciwko życiu, zdrowiu, wolności seksualnej i własności, likwiduje karę 25 lat pozbawienia wolności, wprowadza elastyczny wymiar kar od 1 miesiąca do 30 lat pozbawienia wolności i karę dożywotniego pozbawienia wolności bez możliwości warunkowego zwolnienia[96].
- odbył się zorganizowany przez Koalicję Obywatelską „Marsz Miliona Serc” w Warszawie[97].
- utworzenie Uniwersytetu Kaliskiego im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego, w miejsce Akademii Kaliskiej im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego[63].
- Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie zmienił nazwę na Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie[98].
- 9 października – TVP1, TVP Info i TVP Polonia transmitowały debatę wyborczą Telewizji Polskiej, z udziałem przedstawicieli ogólnopolskich komitetów wyborczych: Krzysztofa Bosaka (Konfederacja), Szymona Hołowni (Trzecia Droga), Krzysztofa Maja (Bezpartyjni Samorządowcy), Mateusza Morawieckiego (Prawo i Sprawiedliwość), Joanny Scheuring-Wielgus (Lewica) i Donalda Tuska (Koalicja Obywatelska)[99].
- 10 października – prezydent Andrzej Duda przyjął dymisje Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego gen. Rajmunda Andrzejczaka (jednocześnie powołując na to stanowisko dotychczasowego Dowódcę Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych gen. broni Wiesława Kukułę) oraz Dowódcy Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych gen. broni Tomasza Piotrowskiego (którego następcą został dotychczasowy dowódca Wojsk Obrony Terytorialnej gen. dyw. Maciej Klisz)[100][101].
- 13 października – TVP Info wyemitowała fragmenty nagrania podsłuchanej rozmowy prezesa NIK Mariana Banasia z zastępcą przewodniczącego TS Markiem Chmajem[102].
- 15 października – wybory parlamentarne[103][104] i referendum ogólnokrajowe w Polsce[105]. Do Sejmu weszło 5 komitetów wyborczych, a najwyższe poparcie, po raz trzeci z rzędu uzyskał komitet wyborczy PiS, który otrzymał 35,38% głosów (194 mandaty), co oznacza, że nie udało mu się zdobyć większości sejmowej, umożliwiającej sformowanie samodzielnego rządu. Do Sejmu dostały się także: KO (30,70% głosów –157 mandatów), TD (14,40% głosów – 65 mandatów), NL (8,61% – 26 mandatów) i KWiN (7,16% – 18 mandatów). Ustawowego progu wyborczego, jako jedyny z komitetów ogólnopolskich, nie przekroczył KW Bezpartyjni Samorządowcy (1,86 %)[106][107]. Mandatów nie uzyskał również KWW Mniejszość Niemiecka, obecny w Sejmie nieprzerwanie od 1991 roku[108]. Frekwencja wyniosła 74,38% i była to największa frekwencja wyborcza w historii III Rzeczypospolitej[109][110]. W wyborach do Senatu 66 mandatów zdobyli kandydaci tzw. paktu senackiego (KO, PSL, Polska 2050, NL oraz kandydaci nielazeżni), wobec 34 mandatów uzyskanych przez kandydatów PiS[111]. Frekwencja w referendum wyniosła 40,91%, co oznacza, że referendum jest niewiążące[112].
- 24 października – przyjęcie przez papieża Franciszka rezygnacji ordynariusza sosnowieckiego biskupa Grzegorza Kaszaka[113].
- 27 października – prezydent Andrzej Duda wskazał gen. broni Wiesława Kukułę, jako osobę przewidzianą do mianowania na stanowisko Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych na czas wojny[114].
Listopad
[edytuj | edytuj kod]- 9 listopada – prezydent Andrzej Duda powołał Marka Sawickiego na funkcję Marszałka Seniora Sejmu X kadencji i Michała Seweryńskiego na funkcję Marszałka Seniora Senatu XI kadencji[115].
- 10 listopada – liderzy czterech partii Donald Tusk (PO), Szymon Hołownia (TD – PL2050), Władysław Kosiniak-Kamysz (TD – PSL) i Włodzimierz Czarzasty oraz Robert Biedroń (NL) zawarli porozumienie podpisując umowę koalicyjną umożliwiającą utworzenie rządu w X kadencji Sejmu[116].
- 13 listopada:
- pierwsze posiedzenie Sejmu X kadencji:
- na stanowisko Marszałka Sejmu wybrano Szymona Hołownię (Polska 2050)
- na stanowiska wicemarszałków wybrano: Krzysztofa Bosaka (Konfederacja), Włodzimierza Czarzastego (NL), Dorotę Niedzielę (KO), Monikę Wielichowską (KO) i Piotra Zgorzelskiego (PSL)
- pierwsze posiedzenie Senatu XI kadencji:
- na stanowisko Marszałka Senatu wybrano Małgorzatę Kidawę-Błońską (KO)
- na stanowiska wicemarszałków wybrano: Magdalenę Biejat (NL), Rafała Grupińskiego (KO), Michała Kamińskiego (PSL) i Macieja Żywnę (Polska 2050)[117].
- prezydent Andrzej Duda przyjął dymisję Rady Ministrów i ponownie desygnował Mateusza Morawieckiego na stanowisko premiera RP[118].
- pierwsze posiedzenie Sejmu X kadencji:
- 16 listopada – uchylenie tymczasowego aresztowania wobec Włodzimierza Karpińskiego, w związku z objęciem przez niego mandatu posła do Parlamentu Europejskiego – w miejsce wybranego do Sejmu Krzysztofa Hetmana[119].
- 20 listopada – prezydent Krakowa Jacek Majchrowski ogłosił, że nie będzie się ubiegał o kolejną kadencję w wyborach samorządowych w 2024 roku[120].
- 20–21 listopada – oficjalna wizyta prezydenta Finlandii Sauli Niinistö[121].
- 27 listopada – zaprzysiężenie trzeciego rządu Mateusza Morawieckiego[122].
Grudzień
[edytuj | edytuj kod]- 4 grudnia – otwarcie Areny Gorzów[123].
- 6 grudnia – na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, pochowano gen. dyw. Stanisława Kopańskiego i ppłk Stefana Eichlera, których szczątki ekshumowano z Wielkiej Brytanii[124].
- 7 grudnia – Sejm powołał komisję śledczą ds. wyborów kopertowych[125].
- 11 grudnia:
- Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki wygłosił w Sejmie exposé, po czym głosami posłów X kadencji nie uzyskał wotum zaufania; za: 190, przeciw: 266, nikt się nie wstrzymał[126].
- Donald Tusk większością Sejmu RP X kadencji został wybrany w drugim kroku konstytucyjnym na Prezesa Rady Ministrów[127]. Otrzymał on misję utworzenia swojego trzeciego rządu; głosowało 449 posłów, za 248, przeciw 201[128].
- 12 grudnia:
- poseł Grzegorz Braun przy pomocy gaśnicy zgasił zapaloną w budynku Sejmu chanukiję[129]. W związku z tym wydarzeniem został wykluczony z obrad przez Marszałka Sejmu, zapowiedziano także złożenie w tej sprawie wniosku do prokuratury[130].
- Donald Tusk wygłosił exposé, podczas którego zaprezentował skład rządu[131], a Sejm udzielił rządowi wotum zaufania; za zagłosowało 248 posłów, przeciw oddano 201 głosów, nikt się nie wstrzymał[132].
- 13 grudnia – zaprzysiężenie Donalda Tuska na Prezesa Rady Ministrów i jego trzeciego gabinetu[133].
- 16 grudnia – rady polityczne Partii Republikańskiej oraz Prawa i Sprawiedliwości podjęły uchwały o połączeniu obu partii politycznych poprzez wchłonięcie Partii Republikańskiej przez PiS[134][135][136].
- 19 grudnia:
- Anna Baluch złożyła ślubowanie poselskie i rozpoczęła wykonywanie mandatu w miejsce Artura Sobonia powołanego w skład Zarządu NBP[137].
- Sejm X kadencji podjął uchwałę w sprawie przywrócenia ładu prawnego oraz bezstronności i rzetelności mediów publicznych oraz Polskiej Agencji Prasowej[138].
- Sejm powołał komisję śledczą w sprawie afery wizowej[139].
- W TVP1, TVP Info i TVP Polonia po raz ostatni wyemitowano główne wydanie „Wiadomości”[140].
- 20 grudnia:
- minister kultury i dziedzictwa narodowego Bartłomiej Sienkiewicz dokonał odwołania dotychczasowych prezesów Zarządów Telewizji Polskiej, Polskiego Radia i Polskiej Agencji Prasowej i ich Rady Nadzorcze[141]. Działania te zostały zakwestionowane jako niezgodne z prawem przez m.in. środowiska związane z Prawem i Sprawiedliwością[142][143][144]. To doprowadziło do sporu o media publiczne w Polsce[145].
- o godzinie 11:18 kanał TVP Info wstrzymał nadawanie, a następnie rozpoczął emisję sygnału innego kanału telewizyjnego, TVP1[146]. Stało się to w związku z odwołaniem dotychczasowego zarządu TVP oraz powołaniem przez nową Radę Nadzorczą nowego prezesa, Tomasza Syguta[147][148][149]. Sama decyzja o odwołaniu poprzedniego prezesa, Mateusza Matyszkowicza została podjęta dzień wcześniej przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego, Bartłomieja Sienkiewicza[149].
- byli szefowie CBA Mariusz Kamiński i Maciej Wąsik zostali prawomocnie skazani przez Sąd Okręgowy w Warszawie na dwa lata pozbawienia wolności związku z „aferą gruntową”[150]. Otrzymali oni również pięcioletni zakaz pełnienia funkcji publicznych[151]. Kancelaria Prezydenta RP nie uznała wyroku, wydając oświadczenie, że w jej ocenie nadal ważne i w mocy prawnej pozostaje ułaskawienie prezydenta z 2015[152].
- Monika Horna-Cieślak objęła urząd Rzecznika Praw Dziecka[153].
- Sejm podjął uchwałę w sprawie usunięcia skutków kryzysu konstytucyjnego w kontekście pozycji ustrojowej oraz funkcji Krajowej Rady Sądownictwa w demokratycznym państwie prawnym[154].
- 21 grudnia:
- w wyniku wyroku z poprzedniego dnia, Marszałek Sejmu Szymon Hołownia stwierdził wygaśnięcie mandatów poselskich Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika[155].
- po raz pierwszy wyemitowano program informacyjny „19.30” w TVP1, zastępując dotychczasowe „Wiadomości”, które były nadawane od 18 listopada 1989 roku[156].
- 23 grudnia:
- arcybiskup metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz ogłosił, że złożył na ręce papieża Franciszka rezygnację z zajmowanego urzędu[157].
- prezydent Andrzej Duda skorzystał z prawa weta względem ustawy z dnia 21 grudnia 2023 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2024[158].
- 27 grudnia – Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego opublikowało komunikat w sprawie postawienia w stan likwidacji spółek akcyjnych: Telewizja Polska, Polskie Radio i Polska Agencja Prasowa[159].
- 29 grudnia:
- naruszenie polskiej przestrzeni powietrznej w okolicach Zamościa przez rosyjską rakietę manewrującą[160].
- minister kultury i dziedzictwa narodowego Bartłomiej Sienkiewicz postanowił o likwidacji 17 regionalnych rozgłośni Polskiego Radia[161].
- o godzinie 19.30 kanał TVP Info wznowił nadawanie[162].
Wydarzenia na świecie
[edytuj | edytuj kod]Styczeń
[edytuj | edytuj kod]- 1 stycznia:
- Chorwacja przystąpiła do strefy Euro (wycofując dotychczasową walutę – kunę chorwacką) oraz do strefy Schengen[163].
- Szwecja objęła prezydencję w Radzie Unii Europejskiej.
- Uzbekistan zaczął w pełni posługiwać się alfabetem łacińskim[164][165].
- zaprzysiężenie Luiza Inácio Luli da Silvy na trzecią kadencję prezydenta Brazylii[166] oraz Geraldo Alckmina na urząd wiceprezydenta Brazylii.
- Alain Berset objął urząd prezydenta Szwajcarii, a Viola Amherd – wiceprezydenta Szwajcarii[167].
- Eleusis, Timișoara i Veszprém zostały Europejskimi Stolicami Kultury 2023[168].
- 2 stycznia – w Watykanie bazylice św. Piotra wystawiono na widok publiczny ciało papieża seniora Benedykta XVI[169].
- 3 stycznia – początek kadencji 118. Kongresu Stanów Zjednoczonych[170]. Patty Murray, jako pierwsza kobieta w historii – została wybrana na Przewodniczącą pro tempore Senatu Stanów Zjednoczonych, po rezyzgnacji Dianne Feinstein z ubiegania się o tę funkcję[171].
- 5 stycznia – na placu świętego Piotra w Watykanie odbył się pierwszy w historii Kościoła pogrzeb papieża seniora pod przewodnictwem urzędującego papieża[172].
- 7 stycznia:
- początek masowych protestów przeciwko zmianom w sądownictwie w Izraelu
- w 15. głosowaniu, Kevin McCarthy został wybrany Spikerem Izby Reprezentantów Stanów Zjednoczonych[173].
- 8 stycznia – Szturm na Kongres Narodowy w Brasílii[174].
- 9 stycznia – Komisja Europejska wykluczyła z programów Erasmus+ i Horyzont Europa 21 węgierskich publicznych wyższych uczelni, z powodu naruszania przez władze Węgier zasad praworządności, w tym autonomii szkół wyższych[175][176].
- 13–14 stycznia – pierwsza tura wyborów prezydenckich w Czechach; do drugiej tury weszli: niezależny kandydat a zwycięzca pierwszej tury Petr Pavel oraz kandydat partii ANO 2011 i były premier Andrej Babiš[177].
- 15 stycznia – w katastrofie lotniczej w Pokharze zginęły 72 osoby[178].
- 16 stycznia – w Palermo aresztowano przywódcę Cosa Nostry, poszukiwnego od 30 lat Matteo Messina Denaro[179].
- 17 stycznia – Prezydent Wietnamu Nguyễn Xuân Phúc złożył rezygnację z urzędu, w związku z aferą korupcyjną podczas pandemii Covid-19[180][181]
- 18 stycznia – katastrofa śmigłowca w Browarach, w wyniku której zginęło 21 osób. Wśród ofiar znalazł się szef MSW Ukrainy Denys Monastyrski[182].
- 19 stycznia – początek protestów przeciwko reformie systemu emerytalnego we Francji[183].
- 21 stycznia:
- wojska Erytrei opuściły tereny miasta Szyrie oraz teren Tigraju, które okupowały po zakończeniu wojny w Tigraju[184]
- Burkina Faso zażądało opuszczenia swojego terytorium przez Francuskie Siły Zbrojne[185].
- referendum konstytucyjne na Słowacji. Uczestniczyło w nim 27,24% uprawnionych, przez co było niewiążące[186].
- 24 stycznia – wskazówki na zegarze zagłady przesunięte zostały na godzinę 23:58:30 – najbliższą jak dotychczas godzinę do północy[187].
- 25 stycznia:
- Borjana Krišto objęła urząd Premiera Bośni i Hercegowiny[188].
- Chris Hipkins objął urząd Premiera Nowej Zelandii po rezygnacji Jacindy Ardern[189].
- 26 stycznia – Siły Obronne Izraela zaatakowały obóz uchodźczy w Dżanin znajdujący się na Zachodnim Brzegu mordując 9 Palestyńczyków. Następnego dnia w akcie zemsty doszło do strzelaniny w Newe Ja’akow, w której zastrzelono 7 Żydów.
- 27–28 stycznia – druga tura wyborów prezydenckich w Czechach; Petr Pavel wygrywa wybory z wynikiem 58,33% pokonując Andreja Babiša który zdobył 41,67%. Frekwencja w II turze wynosiła 70,2%[190].
- 30 stycznia – Samobójczy atak bombowy w meczecie w Peszawarze w Pakistanie (84 ofiary razem z zamachowcem)[191]
Luty
[edytuj | edytuj kod]- 3 lutego – Wypadek kolejowy w East Palestine
- 4 lutego – samolot myśliwski sił powietrznych USA, zestrzelił chiński balon szpiegowski[192].
- 5 lutego – wybory prezydenckie na Cyprze (I tura)[193].
- 6 lutego – trzęsienie ziemi o sile 7,8 w skali Richtera w środkowej Turcji i Syrii, w którym (wg stanu na 1 marca 2023) zginęło około 50 tys. osób[194].
- 7 lutego – Jeff Zients zastąpił Rona Klaina na stanowisku szefa personelu Białego Domu[195].
- 8 lutego – sąd w Grodnie skazał Andrzeja Poczobuta na karę 8 lat więzienia (kolonii karnej)[196].
- 12 lutego – w drugiej turze wyborów prezydenckich na Cyprze zwyciężył Nikos Christodulidis (51,97% głosów) nad Andreasem Mawrojanisem (48,03%)[197].
- 16 lutego – Dorin Recean objął urząd Premiera Mołdawii[198].
- 17 lutego – w Andorze weszła w życie ustawa dopuszczająca zawieranie małżeństw przez osoby tej samej płci[199].
- 20 lutego – wizyta prezydenta Stanów Zjednoczonych Joego Bidena w Kijowie na Ukrainie[200].
- 21 lutego – Władimir Putin ogłosił zawieszenie udziału Rosji w układzie New START[201].
- 25 lutego – wybory powszechne (parlamentarne i prezydenckie) w Nigerii[202].
- 28 lutego:
- w dolinie Tempe, w okolicach Larisy doszło do najtragiczniej w historii Grecji katastrofy kolejowej (57 zabitych, 85 rannych)[203]
- Nikos Christodulidis objął urząd Prezydenta Cypru[204].
Marzec
[edytuj | edytuj kod]- 5 marca – wybory parlamentarne w Estonii. Zwycięstwo RE (31,2% głosów – 37 mandatów), przed EKRE (16,0% głosów – 17 mandatów), KE (15,3% głosów – 16 mandatów) i Estonią 200 (13,3% głosów – 14 mandatów)[205].
- 5 i 19 marca – wybory samorządowe na Litwie[206].
- 9 marca:
- Petr Pavel objął urząd prezydenta Czech[207].
- w Hamburgu doszło do strzelaniny w Sali Królestwa Świadków Jehowy, gdzie uzbrojony napastnik zastrzelił 7 oraz zranił 8 osób, a następnie sam popełnił samobójstwo[208].
- 10 marca:
- Xi Jinping został po raz trzeci jednogłośnie wybrany przez Ogólnochińskie Zgromadzenie Przedstawicieli Ludowych na urząd Przewodniczącego Chińskiej Republiki Ludowej[209].
- bankructwo Silicon Valley Bank[210].
- Karol III nadał swojemu bratu Edwardowi, tytuł księcia Edynburga. Dotychczasowy tytuł księcia Edwarda (hrabia Wesseksu), przeszedł na jego syna – Jakuba.
- 11 marca – Li Qiang objął urząd premiera Chińskiej Republiki Ludowej, w miejsce Li Keqianga[211].
- 12 marca – 95. ceremonia wręczenia Oscarów[212].
- 13 marca – Ram Chandra Poudel objął urząd Prezydenta Nepalu[213]
- 17 marca – Międzynarodowy Trybunał Karny wydał nakaz aresztowania prezydenta Rosji Władimira Putina, oskarżając go o odpowiedzialność za zbrodnie wojenne popełnione na Ukrainie[214].
- 19 marca:
- wybory parlamentarne w Kazachstanie[215].
- wybory prezydenckie w Czarnogórze (I tura)[216].
- UBS Group AG przejęło upadłe przedsiębiorstwo finansowe Credit Suisse Group AG za kwotę 3 mld CHF[217].
- 20 marca:
- Christine Kangaloo objęła urząd Prezydenta Trynidadu i Tobago[218].
- Zgromadzenie Narodowe odrzuciło dwa wnioski o wotum nieufności dla rządu Elisabeth Borne[219].
- 25 marca – Władimir Putin zapowiedział rozmieszczenie taktycznej broni jądrowej na terytorium Białorusi[220].
- 25–29 marca – Spór wokół zmiany czasu w Libanie[221].
- 26 marca – Honduras uznał Chińską Republikę Ludową i nawiązał z nią stosunki dyplomatyczne, jednocześnie wycofując uznanie dla Republiki Chińskiej (Tajwanu)[222].
- 28 marca – Humza Yousaf objął urząd Pierwszego Ministra Szkocji oraz stanowisko przewodniczącego Szkockiej Partii Narodowej, po rezygnacji Nicoli Sturgeon[223].
- 30 marca – parlament Turcji ratyfikował, jako ostatni z krajów członkowskich Paktu Północnoatlantyckiego, wniosek Finlandii o przystąpienie do NATO[224].
Kwiecień
[edytuj | edytuj kod]- 2 kwietnia:
- odbyły się wybory parlamentarne w Finlandii, które wygrała liberalno-konserwatywna Koalicja Narodowa z wynikiem 20,8% poparcia, drugie miejsce z wynikiem 20,1% zdobyła narodowo-konserwatywna partia Finowie, a trzecie miejsce Socjaldemokratyczna Partia Finlandii z wynikiem 19,9% głosów[225].
- wybory parlamentarne w Bułgarii. Zwycięstwo koalicji GERB-SDS (26,5% głosów – 69 mandatów), przed koalicją PP–DB (24,5% głosów – 64 mandaty), Odrodzeniem (14,2% głosów – 37 mandatów), DPS (13,7% głosów – 35 mandatów), BSP (8,9% głosów – 24 mandaty) oraz ITN (4,1% głosów – 11 mandatów)[226].
- w drugiej turze wyborów prezydenckich w Czarnogórze, Jakov Milatović (58,88% głosów) pokonał urzędującego prezydenta Milo Đukanovića (41,12% głosów)[227].
- 4 kwietnia:
- Finlandia została 31. członkiem NATO[228][229].
- Donald Trump, były prezydent USA został aresztowany pod zarzutem fałszowania dokumentacji biznesowej, co jest pierwszym takim przypadkiem w historii USA[230].
- 11 kwietnia – Masakra w Pazigyi dokonana przez rządowe Siły Lotnicze Mjanmy (165 ofiar)
- 14 kwietnia:
- według szacunków ONZ, liczba mieszkańców Indii (1 425 782 975) przekroczyła liczbę mieszkańców Chin (1 425 748 032) – przez co Indie stały się najludniejszym państwem świata[231].
- start sondy Jupiter Icy Moon Explorer w Gujanie Francuskiej w celu przeprowadzenia badań nad księżycami Jowisza – Europy, Kallisto i Ganimedesa[232].
- 15 kwietnia:
- wybuch Rebelii RSF w Sudanie[233].
- zakończenie działalności trzech ostatnich działających w Niemczech elektrowni atomowych[234].
- 16 kwietnia – początek pracy fińskiego reaktora jądrowego Olkiluoto 3, największego w Europie[235].
- 20 kwietnia – pierwszy lot rakiety Starship, zakończony częściowym sukcesem[236].
- 21 kwietnia – w lesie Shakahola koło Malindi, kenijska policja odnalazła 7 ciał członków Międzynarodowego Kościoła Dobrej Nowiny, którzy popełnili samobójstwo przez zagłodzenie[237]. Do 2 sierpnia 2023 odnaleziono łącznie 427 ciał i stwierdzono istnienie dalszych 613 zaginionych[238].
- 24 kwietnia – Shahabuddin Chuppu objął urząd Prezydenta Bangladeszu[239].
- 25 kwietnia – japoński lądownik Hakuto-R rozbił się o powierzchnię Księżyca[240].
- 30 kwietnia – zwycięstwo Santiago Peña w wyborach na prezydenta Paragwaju[241].
Maj
[edytuj | edytuj kod]- 1 maja – JPMorgan Chase zakupił upadły First Republic Bank z San Francisco za kwotę 10.7 mld $[242].
- 3 maja:
- strzelanina w szkole w Belgradzie (8 ofiar).
- w rosyjskim zmasowanym ostrzale Chersonia zginęły 24 osoby, a 45 zostało rannych[243][244]
- 4 maja – Strzelanina w Mladenovacuj w Serbii (8 ofiar).
- 5 maja – Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła koniec globalnego zagrożenia zdrowia związanego z chorobą COVID-19, który w 2020 roku wywołał pandemię[245][246].
- 6 maja – koronacja króla Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej Karola III oraz królowej Kamili[247][248].
- 7 maja – wybory do Rady Konstytucyjnej w Chile[249].
- 8 maja – przyjęcie raportu końcowego przez Komisję śledczą Parlementu Europejskiego ds. zbadania stosowania oprogramowania Pegasus i równoważnego oprogramowania szpiegowskiego służącego inwigilacji[250].
- 9, 11 i 13 maja – w Liverpoolu odbył się 67. Konkurs Piosenki Eurowizji. Po raz drugi, zwyciężyła Loreen – reprezentująca Szwecję, z piosenką „Tattoo”[251].
- 11 maja:
- Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła koniec globalnego zagrożenia związanego z małpią ospą[252]
- Wesley Simina objął urząd Prezydenta Mikronezji[253].
- 14 maja:
- 15 maja – Ľudovít Ódor został premierem Słowacji[256].
- 16–27 maja – 76. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes[257].
- 19–21 maja – w Hiroszimie odbył się 49. szczyt grupy G7[258].
- 21 maja:
- wybory parlamentarne w Timorze Wschodnim[259].
- wybory parlamentarne w Grecji. Zwycięstwo Nowej Demokracji (40,8% głosów – 146 mandatów), przed Syrizą (20,1% głosów – 71 mandatów), PASOK (11,5% głosów – 41 mandatów) i KKE (7,2% głosów – 26 mandatów)[260].
- 27 maja – w szpitalu NYU Langone Health w Nowym Jorku po raz pierwszy przeszczepiono człowiekowi całe oko[261].
- 28 maja:
- druga tura wyborów prezydenckich w Turcji[262], którą wygrał urzędujący prezydent Turcji Recep Tayyip Erdoğan z wynikiem 52,14% głosów, a jego kontrkandydat Kemal Kılıçdaroğlu zdobył 47,86% głosów[263].
- wybory regionalne w Hiszpanii[264].
- 29 maja – Bola Tinubu objął urząd Prezydenta Nigerii[265].
Czerwiec
[edytuj | edytuj kod]- 2 czerwca – w katastrofie kolejowej w stanie Orisa w Indiach, zginęło 296 osób i co najmniej 1200 zostało rannych[266].
- 3 czerwca – zaprzysiężenie prezydenta Turcji Recep Tayyipa Erdoğana na trzecią kadencję prezydencką[267].
- 6 czerwca:
- zostaje wysadzona zapora wodna Kachowskiej Elektrowni Wodnej w wyniku której woda zalewa okoliczne tereny wzdłuż dolnego brzegu Dniepru, w tym Chersoń będący największym miastem położonym w regionie zalewowym[268].
- powołanie w Bułgarii rządu Nikołaja Denkowa[269].
- wybory parlamentarne w Kuwejcie[270].
- 8 czerwca – pierwszy raz w historii Stanów Zjednoczonych przed federalnym aktem oskarżenia postawiono byłego prezydenta, Donalda Trumpa[271].
- 11 czerwca – wybory parlamentarne w Czarnogórze[272].
- 15 czerwca – Marcel Ciolacu objął urząd Premiera Rumunii[273].
- 18 czerwca:
- wybory powszechne w Turcji[274].
- prywatna łódź podwodna Titan, firmy OceanGate, w trakcie wycieczki do wraku RMS Titanica, po 105 minutach po rozpoczęciu zanurzania, straciła kontakt. Rozpoczęła się akcja poszukiwawcza, która trwała trzy dni. Odnaleziono szczątki łodzi, która implodowała, a załoga zginęła. Na pokładzie znajdowali się Hamish Harding, Shahzada Dawood i jego syn Suleman, Paul-Henry Nargeolet, oraz współzałożyciel OceanGate, Stockton Rush[275][276][277].
- 20 czerwca – Petteri Orpo objął urząd Premiera Finlandii[278]
- 23–24 czerwca – Bunt Grupy Wagnera[279].
- 25 czerwca – wybory parlamentarne w Grecji (drugie w tym roku). Zwycięstwo Nowej Demokracji (40,6% głosów – 158 mandatów), przed Syrizą (17,8% głosów – 47 mandatów), PASOK (11,5% głosów – 32 mandaty) i KKE (7,7% głosów – 21 mandatów)[280].
- 27 czerwca:
- Postrzelenie Nahela Merzouka, w wyniku którego doszło do zamieszek i protestów we Francji[281].
- w domu aukcyjnym Sotheby’s w Londynie sprzedano obraz Gustava Kimta „Dama z wachlarzem” – za kwotę 85,3 mln £, co było najwyższą ceną za jaką sprzedano obraz w Europie[282].
- w rosyjskim ataku rakietowym na Kramatorsk zginęło 13 osób, a 65 zostało rannych[283].
Lipiec
[edytuj | edytuj kod]- 1 lipca – Hiszpania objęła prezydencję w Radzie Unii Europejskiej.
- 4 lipca – Iran przystąpił do Szanghajskiej Organizacji Współpracy[284].
- 8 lipca – Edgars Rinkēvičs objął urząd Prezydenta Łotwy[285].
- 9 lipca:
- Unia Europejska i Nowa Zelandia podpisały umowę o wolnym handlu[286].
- w wyborach prezydenckich w Uzebekistanie, zwyciężył urzędujący prezydent Szawkat Mirzijojew (uzyskał 87,7% głosów)[287].
- 11–12 lipca – 36. Szczyt NATO w Wilnie[288].
- 20-30 lipca – tajfun Doksuri uderzył w Wietnam, Filipiny, Tajwan i Chiny[289].
- 23 lipca – w wyborach parlamentarnych w Kambodży, rządząca Kambodżańska Partia Ludowa uzyskała 82,3% głosów i 120 mandatów (na ogólną liczbę 125 mandatów w Zgromadzeniu Narodowym)[290].
- 24 lipca:
- odbyły się wybory parlamentarne w Hiszpanii, które wygrała Partia Ludowa (PP) z wynikiem 136 na 350 mandatów w Kongresie Deputowanych. Mandaty w uzyskały również Socjalistyczna Partia Robotnicza (PSOE – 122 mandaty), partia Vox (33 mandaty), Sumar (31 mandatów) oraz regionalne ugrupowania z Katalonii i Kraju Basków. W wyborach do Senatu również zwyciężyła PP, uzyskując w wyższej izbie bezwzględną większość (120 mandatów na 208), wobec 72 mandatów zdobytych przez PSOE[291].
- serwis społecznościowy „Twitter” zmienił nazwę na „X”[292].
- 26–28 lipca – zamach stanu w Nigrze, utrata władzy przez Mohameda Bazouma[293].
Sierpień
[edytuj | edytuj kod]- 1–6 sierpnia – 38. Światowe Dni Młodzieży w Lizbonie[294][295].
- 8–11 sierpnia – Wielki pożar lasu na Hawajach (100 ofiar)
- 10 sierpnia – Anastatia Mayers i Keisha Schahaff odbyły lot kosmiczny (suborbitalny), jako pierwsze w historii obywatelki Antigui i Barbudy[296].
- 19 sierpnia – rosyjska sonda Łuna 25 rozbiła się o powierzchnię Księżyca[297].
- 20 sierpnia – w drugiej turze wyborów prezydenckich w Gwatemali Bernardo Arévalo otrzymał 60,91% głosów i pokonał Sandrę Torres (39.09% głosów). Karin Herrera została wybrana na urząd wiceprezydenta[298].
- 22 sierpnia – Srettha Thavisin objął urząd Premiera Tajlandii[299].
- 23 sierpnia:
- katastrofa lotnicza w miejscowości Kużenkino, w której uczestniczył prywatny Embraer Legacy 600 lecący z Moskwy do Petersburga, z 10 osobami na pokładzie. Wszystkie osoby miały zginąć. Na podkładzie miał znajdować się Jewgienij Prigożyn oraz rzekomo Dmitrij Utkin, czyli przywódcy grupy Wagnera[300][301][302][303].
- indyjska sonda Chandrayaan-3 wylądowała na Księżycu[304].
- wybory parlamentarne i prezydenckie w Zimbabwe:
- w wyborach parlamentarnych zwyciężył rządzący ZANU–PF (177 mandatów w Zgromadzeniu Narodowym i 33 w Senacie). Opozycyjne ugrupowanie CCC uzyskało, odpowiednio: 103 mandaty w Zgromadzeniu Narodowym i 27 w Senacie[305].
- wybory prezydenckie wygrał dotychczasowy prezydent Emmerson Mnangagwa, otrzymując 52,6% głosów[306].
- 30 sierpnia – zamach stanu w Gabonie, utrata władzy przez Alego Bongo Ondimbę[307].
- 30 sierpnia-9 września – 80. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji[308].
- 31 sierpnia:
- papież Franciszek rozpoczął swoją pierwszą w historii Kościoła podróż apostolską do Mongolii[309].
- Grant Shapps zastąpił Bena Wallace na stanowisku Ministra Obrony Wielkiej Brytanii[310].
- Pożar bloku w Johannesburgu (77 ofiar)
Wrzesień
[edytuj | edytuj kod]- 1 września:
- w Kościele Prawosławnym Ukrainy i Ukraińskim Kościele Greckokatolickim, zaczął obowiązywać kalendarz nowojuliański[311].
- w wyborach prezydenckich w Singapurze zwyciężył Tharman Shanmugaratnam, otrzymując 70,41% głosów[312].
- 2 września – start indyjskiego satelity Aditya-L1. Celem misji jest obserwacja słońca[313].
- 4–12 września – Cyklon Daniel nawiedził Afrykę Północną i południowo-wschodnią Europę, pochłaniając ok. 7000 ofiar[314].
- 5 września – otwarcie 78. sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ[315].
- 8 września – trzęsienie ziemi w Marrakeszu-Safi[316].
- 9–10 września – 18. szczyt grupy G20 w Nowym Delhi[317].
- 15 września – Evika Siliņa objęła urząd Premiera Łotwy[318].
- 15–16 września – główne uroczystości złotego jubileuszu (50. rocznicy wstąpienia na tron) króla Szwecji Karola XVI Gustawa[319].
- 16 września – w Brazylii doszło do katastrofy samolotu, zginęło 14 osób[320].
- 19–20 września – III wojna o Górski Karabach między siłami Azerbejdżanu a Górskiego Karabachu, zakończona rozwiązaniem nieuznawanego państwa, co spowodowało Exodus Ormian z Górskiego Karabachu do Armenii[321].
- 26 września – Anthony Rota zrezygnował ze stanowiska Spikera Izby Gmin Kanady. Przyczyną rezygnacji było zaproszenie na uroczyste posiedzenie Izby (w dniu 22 września – z okazji wizyty Prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego) i uhonorowanie Jarosława Hunki, byłego żołnierza 14 Dywizji Grenadierów Waffen SS[322].
- 30 września – odbyły się wybory parlamentarne na Słowacji, w których wygrała socjaldemokratyczna partia SMER pod wodzą byłego premiera Roberta Ficy[323].
Październik
[edytuj | edytuj kod]- 2 października – Sylvanie Burton objęła urząd Prezydenta Dominiki[324].
- 3 października – Kevin McCarthy, jako pierwsza osoba w historii, został odwołany ze stanowiska Spikera Izby Reprezentantów Stanów Zjednoczonych[325].
- 6 października – Namira Salim odbyła lot kosmiczny (suborbitalny), jako pierwsza w historii obywatelka Pakistanu[326].
- 7 października:
- początek ataku Hamasu na Izrael[327].
- Trzęsienie ziemi w Heracie o magnitudzie 6,3 (1482 ofiar).
- 8 października – w wyborach parlamentarnych w Luksemburgu zwyciężyła CSV (29,21% głosów – 21 mandatów), przed: LSAP (18,91% głosów – 11 mandatów), DP (18,77% głosów – 14 mandatów), ADR (9,27% głosów – 5 mandatów) i Zielonymi (8,57% głosów – 4 mandaty)[328].
- 12 października:
- słowackie partie polityczne SMER i HLAS zostały zawieszone w prawach członków Partii Europejskich Socjalistów, za zawarcie koalicji rządowej ze skrajnie prawicową SNS[329].
- MKOl zawiesił Rosyjski Komitet Olimpijski w prawach narodowego komitetu olimpijskiego. Przyczyną zawieszenia, było włączenie do struktur organizacyjnych RKOl ukraińskich organizacji sportowych na terenach okupowanych przez Rosję[330].
- 14 października:
- w wyborach parlamentarnych w Nowej Zelandii zwyciężyła Nowozelandzka Partia Narodowa (43,47% głosów – 48 mandatów), przed dotychczas rządzącą Partią Pracy (31,21% głosów – 34 mandaty), Partią Zielonych (8,26% głosów – 15 mandatów), ACT New Zealand (5,45% głosów – 11 mandatów), Partią Najpierw Nowa Zelandia (2,88% głosów – 8 mandatów) i Māori Party (3,89% głosów – 6 mandatów)[331].
- referendum w Australii. 60,06% głosujących opowiedziało się przeciwko zmianie konstytucji, polegającej m.in. na utworzeniu doradczego parlamentu Pierwszych Narodów (Głos Aborygenów i Wyspiarzy Cieśniny Torresa)[332].
- 17 października – atak na szpital Al-Ahli Arab, w którym zginęło około 500 osób[333].
- 22 października – pierwsza tura wyborów prezydenckich w Argentynie[334].
- 22 października oraz 12, 19 i 26 listopada – wybory parlamentarne w Szwajcarii:
- w wyborach do Rady Narodowej, zwyciężyła SVP/UDC (27.93% głosów – 62 mandaty), przed: SPS/PSS (18,27% głosów – 41 mandatów), PRD/PLR (14.25% głosów – 28 mandatów), Centrum (14.06% głosów – 29 mandatów), Zielonymi (9.78% głosów – 23 mandaty), GLP/PVL (7.56% głosów – 10 mandatów), EVP/PEV (1.95% głosów – 2 mandaty) i EDU/UDF (1.23% głosów – 2 mandaty).
- w wyborach do Rady Kantonów, zwyciężyło Centrum (15 mandatów), przed: PRD/PLR (11 mandatów), SPS/PSS (9 mandatów), SVP/UDC (6 mandatów) i Zielonymi (3 mandaty)[335][336].
- 25 października:
- Robert Fico po raz czwarty objął urząd Premiera Słowacji[337].
- Mike Johnson został wybrany Spikerem Izby Reprezentantów Stanów Zjednoczonych[338].
- 30 października – David Adeang objął urząd Prezydenta Nauru[339].
- 31 października – Milojko Spajić objął urząd Premiera Czarnogóry[340].
- październik-listopad – masowe protesty w Hiszpanii przeciwko rządowym planom amnestii dla separatystów katalońskich skazanych za udział w próbie oderwania Katalonii od Hiszpanii[341][342][343].
Listopad
[edytuj | edytuj kod]- 2 listopada – Władimir Putin podpisał ustawę unieważniającą ratyfikację przez Rosję Traktatu o całkowitym zakazie prób jądrowych (CTBT)[344].
- 4 listopada – trzęsienie ziemi w Nepalu[345].
- 7 listopada – Karol III, po raz pierwszy jako król, wygłosił mowę tronową na otwarcie sesji Parlamentu Brytyjskiego[346].
- 9 listopada – pierwszy w historii udany przeszczep ludzkiego oka[347].
- 13 listopada – były Premier Wielkiej Brytanii David Cameron objął urząd Ministra Spraw Zagranicznych. Jednocześnie, król Karol III nadał mu tytuł barona (baron Cameron of Chipping Norton), przez co były premier wszedł w skład Izby Lordów jako par dożywotni[348].
- 15–17 listopada – 34. szczyt APEC w San Francisco[349].
- 17 listopada:
- Luc Frieden został Premierem Luksemburga[350].
- Mohamed Muizzu objął urząd Prezydenta Malediwów[351].
- 19 listopada – w drugiej turze wyborów prezydenckich w Argentynie, zwyciężył Javier Milei (55,65% głosów)[352].
- 22 listopada – wybory parlamentarne w Holandii. Zwycięstwo PVV (23,49% głosów – 37 mandatów), przed koalicją GL/PvdA (15,75% głosów – 25 mandatów), VVD (15,24% głosów – 24 mandaty), NSC (12,88% głosów – 20 mandatów) i D66 (6,29% głosów – 9 mandatów)[353].
- 23 listopada – Daniel Noboa objął urząd Prezydenta Ekwadoru, zaś Verónica Abad Rojas – Wiceprezydenta[354].
- 24 listopada–1 grudnia – zawieszenie broni między Hamasem a Izraelem; strona Hamasu wymieniła zakładników więzionych przez Izrael[355][356].
- 27 listopada:
- Christopher Luxon został Premierem Nowej Zelandii[357].
- w Czechach odbyły się masowe strajki i demonstracje przeciwko rządowym planom reformy finansów publicznych, tzw. pakietu konsolidacyjnego[358].
- 30 listopada–13 grudnia – w Dubaju obradowała 28. konferencja ONZ w sprawie zmiany klimatu (COP 28)[359].
Grudzień
[edytuj | edytuj kod]- 1 grudnia – Nayib Bukele ustąpił z urzędu Prezydenta Salwadoru[360].
- 3 grudnia – Referendum w Wenezueli w 2023 dotyczące przyłączenia terytoria Esequibo, które de facto należy do Gujany.
- 7 grudnia – były prezydent Peru Alberto Fujimori po 16 latach został zwolniony z więzienia, gdzie odbywał karę 25 lat pozbawienia wolności[361].
- 8 grudnia – MKOl wyraził zgodę na uczestnictwo białoruskich i rosyjskich zawodników w IO w Paryżu, jako „neutralnych sportowców indywidualnych”, startujących pod flagą olimpijską. Do udziału w igrzyskach nie zostały dopuszczone reprezentacje tych krajów w dyscyplinach drużynowych, ani zawodnicy popierający rosyjską inwazję na Ukrainę lub należący do wojskowych klubów sportowych, czy też współpracujących z siłami zbrojnymi tych państw[362].
- 10 grudnia – Javier Milei objął urząd Prezydenta Argentyny. Victoria Villarruel objęła urząd Wiceprezydnta Argentyny[363].
- 10–12 grudnia – wybory prezydenckie w Egipcie. Reelekcja Abd al-Fattaha as-Sisiego (89.65% głosów)[364].
- 14 grudnia – Rada Europejska zdecydowała o rozpoczęciu negocjacji akcesyjnych z Mołdawią i Ukrainą[365].
- 16 grudnia:
- wyrokiem Trybunału Państwa Watykańskiego, kardynał Giovanni Angelo Becciu został skazany na karę 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, bezterminowy zakaz pełnienia funkcji publicznych oraz 8000 € grzywny – m.in. za nadużycia przy zarządzaniu funduszami Sekretariatu Stanu. Oprócz kardynała, na kary pozbawienia wolności i grzywny, skazano 5 innych osób[366].
- po śmierci Emira Kuwejtu Nawwafa al-Ahmada al-Dżabira as-Sabaha, na tron wstąpił jego przyrodni brat – Miszal al-Ahmad al-Dżabir as-Sabah[367].
- 17 grudnia:
- wybory parlamentarne w Serbii. Zwycięstwo koalicji „Aleksandar Vučić – Serbia nie może się zatrzymać” (gł. SNS; 47,95% głosów – 128 mandatów), przed koalicją SPN (24,36% głosów – 65 mandatów), koalicją SPS-JS-ZS (6,74% głosów – 18 mandatów), NADA (5,18% głosów – 13 mandatów) i MI-GIN (4,82% głosów – 13 mandatów)[368].
- referendum w Chile. 55.76% głosujących opowiedziało się przeciw projektowi nowej konstytucji[369].
- 18 grudnia:
- trzęsienie ziemi w Jishishan[370].
- początek masowych protestów w Serbii po wyborach parlamentarnych[371][372].
- 19 grudnia – Sąd Najwyższy Stanu Kolorado orzekł, że na podstawie 3. sekcji 14. poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych, Donald Trump nie może kandydować w prawyborach prezydenckich w tym stanie[373].
- 20–24 grudnia – wybory (prezydenckie, parlamentarne i lokalne) w Demokratycznej Republice Konga[374][375].
- 21 grudnia – Strzelanina na Uniwersytecie Karola w Pradze[376].
- 26 grudnia – Alaksandr Łukaszenka potwierdził rozmieszczenie rosyjskiej taktycznej broni jądrowej, na terytorium Białorusi[377].
- 28 grudnia – Donald Trump został wykluczony z prawyborów prezydenckich w stanie Maine[378].
- 31 grudnia – królowa Danii Małgorzata II zapowiedziała swoją abdykację, która nastąpiła 14 stycznia 2024[379].
Wydarzenia sportowe
[edytuj | edytuj kod]
Styczeń
[edytuj | edytuj kod]- 15 grudnia-3 stycznia – 39. Mistrzostwa Świata w dartach federacji PDC w Londynie. W finale Michael Smith pokonał 7:4 Holendra Michaela van Gerwena. To pierwszy tytuł w karierze Anglika[380].
- 6 stycznia – Polka Dominika Stelmach pobiła rekord świata w biegu 12-godzinnym, przebiegając łącznie 152 kilometry[381].
- 29 grudnia-8 stycznia – 1. edycja tenisowego turnieju United Cup, czyli nieoficjalnych Mistrzostw Świata mikstów w tenisie ziemnym w Australii. W finale Amerykanie (w składzie: Madison Keys, Taylor Fritz, Jessica Pegula i Frances Tiafoe) pokonali Włochów (w składzie: Martina Trevisan, Lorenzo Musetti, Matteo Berrettini i Lucia Bronzetti) 4:0[382]. Reprezentacja Polski (w składzie: Iga Świątek, Hubert Hurkacz, Kacper Żuk, Alicja Rosolska i Łukasz Kubot) dotarła do półfinału turnieju[383].
- 31 grudnia–15 stycznia – 45. Rajd Dakar w Arabii Saudyjskiej. W klasyfikacji samochodów terenowych po raz piąty triumfowali Katarczyk Nasser Al-Attiyah wraz z francuskim pilotem Mathieu Baumel (Toyota GR DKR Hilux). W rywalizacji motocyklistów po raz drugi w karierze najlepszy okazał się Argentyńczyk Kevin Benavides (KTM 450 Rally Factory Replica). W zmaganiach quadowców zwycięstwo sprzed roku obronił Francuz Alexandre Giroud (Yamaha Raptor 700), natomiast w klasyfikacji lekkich samochodów terenowych Amerykanin Austin Jones wraz z brazylijskim pilotem Gustavo Gugelminem (Can-Am Maverick XRS). W rywalizacji samochodów UTV najlepsi okazali się Polak Eryk Goczał i Hiszpan Oriol Mena (Can-Am Maverick XRS), Trzecie miejsce zajęła polska załoga – Marek Goczał i Maciej Marton. W zmaganiach ciężarówek triumf odniosła holenderska załoga w Iveco PowerStar – Holender, kierowca Janus van Kasteren, Polak, pilot Dariusz Rodewald oraz Holender, mechanik Marcel Snijders. W kategorii samochodów klasycznych (dawnych) najlepsi okazali się reprezentanci Hiszpanii, Juan Morera i Lidia Ruba (Toyota HDJ80). Reprezentant RPA Charan Moore zwyciężył natomiast w klasyfikacji samochodów oryginalnych (Husqvarna 450 Rally)[384].
- 6–22 stycznia – 46. Halowe Mistrzostwa Świata w bowls w angielskim Norfolk. Po tytuły mistrzowskie w grze pojedynczej sięgnęli reprezentanci Anglii – Jamie Walker[385] i Katherine Rednall (po raz piąty)[386]. W grze podwójnej triumf odnieśli ich rodacy – Greg Harlow i Nick Brett[387]. Najlepsi w mikście okazali się natomiast Szkot Stewart Anderson i Walijka Ceri Ann Glen[388].
- 12–22 stycznia – XIII Zimowa Uniwersjada w amerykańskim Lake Placid. W klasyfikacji medalowej triumf odnieśli Japończycy. Drugie miejsce zajęli reprezentanci Korei Południowej, natomiast trzecie Kanady[389]. Reprezentacja Polski zdobyła siedemnaście medali – pięć złotych, sześć srebrnych i sześć brązowych – i w klasyfikacji zajęła piątą pozycję[389].
- 11–29 stycznia – 28. Mistrzostwa Świata w piłce ręcznej mężczyzn w Polsce i Szwecji. W finale Duńczycy pokonali Francuzów 34:29. To trzeci tytuł z rzędu w historii tej reprezentacji[390]. Brązowy medal wywalczyli Hiszpanie, którzy wygrali ze Szwedami 39:36[391]. MVP turnieju i królem strzelców z dorobkiem sześćdziesięciu goli został Duńczyk Mathias Gidsel, natomiast jego rodak Simon Pytlick został wybrany najlepszym lewym rozgrywającym. Wyróżnieni zostali również Hiszpanie, Ángel Fernández Pérez (lewoskrzydłowy) i Alex Dujshebaev (prawy rozgrywający), Francuzi, Nedim Remili (środkowy rozgrywający) i Ludovic Fabregas (obrotowy), Niemcy, Andreas Wolff (bramkarz) i Juri Knorr (młody piłkarz) oraz Szwed Niclas Ekberg (prawoskrzydłowy).
- 13–29 stycznia – 15. Mistrzostwa Świata w hokeju na trawie mężczyzn w Indiach. W finale reprezentanci Niemiec pokonali Belgów 3:3 (5:4 w rzutach karnych). To trzeci tytuł w historii tego kraju. Brązowy medal wywalczyli Australijczycy, którzy wygrali z Holendrami 3:1. Najbardziej wartościowym zawodnikiem turnieju został Niemiec Niklas Wellen, natomiast królem strzelców z dorobkiem dziewięciu bramek Australijczyk Jeremy Hayward. Wyróżniono również Belga Vincenta Vanascha (bramkarz) i reprezentanta Republiki Południowej Afryki Mustaphę Cassiema. Belgowie zdobyli nagrodę „Fair Play”[392].
- 28–29 stycznia: 52. Mistrzostwa Świata w saneczkarstwie na torach lodowych w niemieckim Oberhofie. Zmagania zdominowali reprezentanci Niemiec, którzy wywalczyli osiem z dziewięciu możliwych do zdobycia złotych medali. Tylko w jedynkach mężczyzn triumf odniósł Austriak Jonas Müller[393]. Pozostałe medale wywalczyli Felix Loch (sprint)[394], Anna Berreiter (wyścig długi)[395], Dajana Eitberger (sprint)[394], Toni Eggert i Sascha Benecken (dwójka)[396] oraz Jessica Degenhardt i Cheyenne Rosenthal[397]. Berreiter, Eggert, Benecken i Max Langenham zwyciężyli również w sztafecie mieszanej[398].
Luty
[edytuj | edytuj kod]- 26 stycznia-5 lutego – 66 Mistrzostwa Świata w bobslejach i skeletonie w szwajcarskim Sankt Moritz. Zmagania zdominowali reprezentanci Niemiec, którzy zdobyli sześć z siedmiu możliwych do zdobycia złotych medali. W skeletonie po tytuły mistrzowskie sięgnęli Brytyjczyk Max Weston[399] i Suzanne Kreher[400]. Niemka wspólnie z Christopherem Grotheerem okazała się najlepsza także w mikście[401]. W rywalizacji monobobów zwycięstwo odniosła Laura Nolte[402]. W zmaganiach dwójek triumf odnieśli Johannes Lochner i Georg Fleischhauer[403] oraz Kim Kalicki i Leonie Fibig[404]. W skład zwycięskiej czwórki bobslejowej wchodzili Francesco Friedrich, Thorsten Margis, Candy Bauer i Alexander Schüller[405].
- 3–5 lutego
- 74. Mistrzostwa Świata w kolarstwie przełajowym w holenderskim Hoogerheide. Wśród mężczyzn najlepszy okazał się Holender Mathieu van der Poel (po raz piąty)[406], natomiast u kobiet jego rodaczka Fem van Empel[407]. Reprezentacja gospodarzy wygrała także sztafetę drużyn mieszanych (w składzie: van Empel, Ryan Kamp, Tibor Del Grosso, Leonie Bentveld, Guus van den Eijnden i Lauren Molengraaf)[408].
- Mistrzostwa Świata w street skateboardingu w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Najlepsi okazali się Francuz Aurelien Giraud[409] i Brazylijka Rayssa Leal[410].
- 1–11 lutego – 19. edycja Klubowych Mistrzostw Świata w piłce nożnej mężczyzn w Maroko. W finale zawodnicy Realu Madryt pokonali rywali z saudyjskiego Al-Hilal 5:3. To piąte trofeum w historii tego klubu, który wywalczył także nagrodę Fair Play. W pojedynku o trzecie miejsce lepsi okazali się piłkarze Flamengo, którzy pokonali zawodników egipskiego Al-Ahly 4:2. Złotą Piłkę dla najlepszego piłkarza turnieju zdobył Brazylijczyk Vinícius Júnior, natomiast królem strzelców z czterema golami został jego rodak Pedro[411].
- 5–11 lutego
- 6. Halowe Mistrzostwa Świata w hokeju na trawie mężczyzn w południowoafrykańskiej Pretorii. Tytuł mistrzowski obronili Austriacy, którzy w finale pokonali Holendrów w rzutach karnych 3:2 (4:4 w regulaminowym czasie gry). Podobnym stosunkiem bramek zakończył pojedynek o trzecie miejsce, w trakcie którego reprezentanci Iranu okazali się lepsi od Amerykanów. MVP turnieju został Austriak Fabian Unterkircher, natomiast królem strzelców jego rodak Michael Körper (17 bramek). Najlepszym bramkarzem turnieju wybrano innego z Austriaków, Mateusza Szymczyka, natomiast młodym graczem reprezentanta RPA, Mustaphę Cassiema[412].
- 6. Halowe Mistrzostwa Świata w hokeju na trawie kobiet w południowoafrykańskiej Pretorii. Po raz trzeci w historii po mistrzostwo sięgnęły Holenderki, które w finale pokonały Austriaczki 7:0. Brązowy medal wywalczyły Czeszki, które wygrały z reprezentantkami RPA 3:1. Najbardziej wartościową zawodniczką turnieju, a zarazem królową strzelczyń (17 goli), została Holenderka Donja Zwinkels. Bramkarką turnieju wybrano Czeszkę Barborę Čechákovą, natomiast młodą zawodniczką Amerykankę Reese D'Ariano[413].
- 10–12 lutego – 24. Mistrzostwa Świata w saneczkarstwie na torach naturalnych we włoskim Deutschnofen. Zmagania zdominowali reprezentanci Włoch. Alex Gruber i Evelin Lanthaler zwyciężyli w zmaganiach indywidualnych oraz wspólnie w mikście. W rywalizacji dwójek najlepsi okazali się Patrick i Matthias Lambacherowie[414].
- 5–12 lutego – 5. Mistrzostwa Świata w Park Skateboardingu w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Najlepsi okazali się Amerykanin Jagger Eaton i Brytyjka Sky Brown[415].
- 10–12 lutego – 32. edycja Klubowych Mistrzostw Świata w koszykówce mężczyzn w hiszpańskiej San Cristóbal de La Laguna. W finale zawodnicy hiszpańskiej Lenovo Teneryfy pokonali rywali z brazylijskiego São Paulo FC 89:68. To trzeci tytuł w historii tego klubu. Brązowy medal zdobyli koszykarze amerykańskiego Rio Grande Valley Vipers, którzy wygrali z tunezyjskiego US Monastyr 107:84[416].
- 7–12 lutego – 24. Mistrzostwa Czterech Kontynentów w łyżwiarstwie figurowym w amerykańskim Colorado Springs. Wśród solistów najlepsi okazali się Japończyk Kao Miura i reprezentantka Korei Południowej Lee Hae-in. W rywalizacji par sportowych triumf odnieśli Japończycy, Riku Miura i Ryuichi Kihara. W zmaganiach par tanecznych po raz trzeci w karierze po zwycięstwo sięgnęli Amerykanie, Madison Chock i Evan Bates[417].
- 12 lutego
- zakończył się 25. sezon Pucharu Świata w short tracku. Po kryształowe kule sięgnęli reprezentanci Korei Południowej, Park Ji-won (1000 i 1500 metrów) i Kim Gi-li (1500 metrów), Kazach Dienis Nikisza (500 metrów) oraz Holenderki, Xandra Velzeboer (500 metrów) Suzanne Schulting (1500 metrów)W klasyfikacji drużynowej triumf odnieśli zarówno Kanadyjczycy (sztafeta na 5000 metrów), jak i Kanadyjki (sztafeta na 3000 metrów). Reprezentanci Korei Południowej wygrali klasyfikację drużynową w wyścigu na 2000 metrów. W rywalizacji na 500 metrów drugie miejsce w klasyfikacji generalnej zajęła Natalia Maliszewska, natomiast trzecie Diané Sellier[418].
- Brytyjka Joanna Zakrzewski ustanowiła nowy rekord świata w biegu 48-godzinnym. W trakcie ultramaratonu w Tajpej przebiegła łącznie 411 kilometrów i 458 metrów[419].
- 15 lutego – Etiopczyk Lamecha Girma rezultatem 7 minut, 23 sekund i 81 setnych sekundy poprawił lekkoatletyczny rekord świata w biegu na 3000 metrów. Na tych samych zawodach rekord Europy pobił Hiszpan Mohamed Katir, który pobiegł z czasem 7 minut, 23 sekund i 68 setnych sekundy. Mityng odbył się we francuskim Arena Stade Couvert de Liévin[420].
- 17 lutego – Zakończył się 37. sezon Pucharu Świata w skeletonie. Po kryształowe kule sięgnęli reprezentanci Niemiec – Christopher Grotheer[421] i Tina Hermann (po raz drugi)[422].
- 13–18 lutego – 21. edycja turnieju WTA 500 w tenisie ziemnym kobiet w Dausze. W grze pojedynczej zwycięstwo odniosła Polka Iga Świątek[423], natomiast w deblu Amerykanki, Coco Gauff i Jessica Pegula[424].
- 18 lutego
- 44. Mistrzostwa Świata w biegach przełajowych w australijskim Bathurst. Klasyfikację medalową wygrali Kenijczycy. Drugie miejsce zajęli Etiopczycy, natomiast trzecie Ugandyjczycy[425].
- 8. finał Ligi Mistrzów w hokeju na lodzie mężczyzn w szwedzkiej Lulei. Po pierwsze mistrzostwo sięgnęli zawodnicy fińskiego Tappara Tampere, którzy pokonali szwedzką Luleę HF 3:2. MVP turnieju został Fin Christian Heljanko, natomiast królem strzelców z dwudziestoma dwoma trafieniami Amerykanin Ryan Lasch[426].
- Amerykanin Ryan Crouser, rezultatem 23,38 metrów, poprawił halowy rekord świata w pchnięciu kulą w trakcie krajowego mityngu w Pocatello[427].
- Zakończył się sezon Pucharu Interkontynentalnego w skeletonie. Wśród mężczyzn najlepszy okazał się Niemiec Alexander Gassner[428], natomiast u kobiet jego rodaczka Jacqueline Lölling[429].
- 8–19 lutego – 53. Mistrzostwa Świata w biathlonie w niemieckim Oberhofie. Reprezentacja Norwegii okazała się najlepsza w klasyfikacji medalowej. Drugie miejsce zajęli Szwedzi, natomiast trzecie Francuzi[430].
- 16–19 lutego – 47. Mistrzostwa Świata w narciarstwie alpejskim we francuskich miastach Courchevel i Méribel. Klasyfikację medalową wygrała reprezentacja Szwajcarii. Drugie miejsce zajęła Norwegia, natomiast trzecie Stany Zjednoczone[431].
- 19 lutego
- Zakończył się 38. sezon Pucharu Świata w łyżwiarstwie szybkim. Po kryształowe kule sięgnęli reprezentanci Holandii, Hein Otterspeer (1000 metrów)[432], Kjeld Nuis (1500 metrów)[433] i Beau Snellink (długie dystanse)[434], Kanadyjczycy, Laurent Dubreuil (500 metrów)[435] i Ivanie Blondin (bieg masowy)[436], Japonka Miho Takagi (1000 i 1500 metrów)[437][438], Belg Bart Swings (bieg masowy)[439], Norweżka Ragne Wiklund (długie dystanse)[440] oraz reprezentantka Korei Południowej Kim Min-sun (500 metrów)[441]. W rywalizacji drużyn pościgowych najlepsi okazali się Amerykanie[442] i Kanadyjki[443]. Polacy zajęli piąte miejsce. W zmaganiach drużyn sprinterskich po wygraną sięgnęli Holendrzy[444] i Amerykanki[445]. Polki zajęły czwartą, natomiast Polacy piątą pozycję.
- Zakończył się 39. sezon Pucharu Świata w bobslejach. W dwójkach mężczyzn zwycięstwo odniósł Niemiec Jochannes Lochner (wspólnie z Georgiem Fleischhauerem i Ereciem Bruckertem)[446]. W czwórkach mężczyzn i kombinacji najlepszy okazał się jego rodak Francesco Friedrich (wspólnie z Candym Bauerem, Thorstenem Margisem i Alexandrem Schüllerem)[447][448]. W dwójkach kobiet po wygraną sięgnęła ich rodaczka Laura Nolte (wspólnie z Neele Schuten)[449]. W rywalizacji monobobów i kombinacji triumf odniosła Kallie Humphries[450][451].
- Zakończył się 31. sezon Pucharu Świata w saneczkarstwie na torach naturalnych. W klasyfikacji indywidualnej triumf odnieśli Austriak Thomas Kammerlander (po raz piąty)[452] i Włoszka Evelin Lanthaler (po raz szósty)[453]. W dwójkach mężczyzn znajlepsi okazali się reprezentanci Włoch – Patrick i Matthias Lambacherowie[454]. Puchar Narodów wywalczyła reprezentacja Włoch[455]
- Holenderka Femke Bol, wynikiem 49,26 sekundy, poprawiła halowy rekord świata w biegu na 400 metrów podczas mistrzostw kraju w holenderskim Apeldoorn[456].
- 65. edycja prestiżowego wyścigu NASCAR Daytona 500. Po pierwsze w karierze zwycięstwo sięgnął Amerykanin Ricky Stenhouse Jr. z ekipy JTG Daugherty Racing[457].
- 24 lutego – Zakończył się sezon Pucharu Narodów w saneczkarstwie na torach lodowych. W rywalizacji zwycięstwo odnieśli Rumun Valentino Cretu[458] i Austriaczka Lisa Schulte[459]. W zmaganiach dwójek po wygraną sięgnęli Słowacy, Tomáš Vaverčák i Matej Zmij[460] oraz Austriaczki, Selina Egle i Lara Kipp[461].
- 11–25 lutego – 26. Mistrzostwa Europy w rugby union kobiet w Holandii, Szwecji i Hiszpanii. W finale Hiszpanki pokonały Szwedki 90:5[462].
- 25 lutego
- Zakończył się 51. sezon Pucharu Świata w narciarstwie dowolnym. Po kryształowe kule sięgnęli Kanadyjczycy, Mikaël Kingsbury (jazda po muldach[463], jazda po muldach podwójnych[464], klasyfikacja ogólna w jeździe po muldach)[465], Reece Howden (ski cross)[466] i Rachael Karker (halfpipe)[467], Norwedzy, Birk Ruud (klasyfikacja ogólna Park&Pipe[468], slopestyle[469] oraz Big Air[470]) i Johanne Killi (klasyfikacja ogólna Pipe&Park[471] oraz slopestyle[472]), Francuzki, Perrine Laffont (klasyfikacja ogólna w jeździe po muldach[473] oraz jazda po muldach podwójnych[474]) i Tess Ledeux (Bir Air[475]), Australijki, Jakara Anthony (jazda po muldach[476]) i Danielle Scott (skoki akrobatyczne[477]), Szwedka Sandra Näslund (ski cross[478]), Amerykanin Birk Irving (halfpipe[479]) oraz Szwajcar Noé Roth (skoki akrobatyczne[480]). Puchar Narodów wywalczyli reprezentanci Kanady[481]
- Szwed Armand Duplantis wynikiem 6 metrów i 22 centymetrów poprawił halowy rekord świata w lekkoatletyce podczas mityngu we francuskim Clermont-Ferrand[482].
- Zakończyła 8. edycja cyklu mityngów World Athletics Indoor Tour w lekkoatletyce. Zwycięstwo w klasyfikacji generalnej odnieśli reprezentanci Stanów Zjednoczonych, Grant Holloway (110 metrów przez płotki) i Aleia Hobbs (100 metrów), Brytyjczycy, Neil Gourley (1500 metrów) i Keely Hodgkinson (800 metrów), Kanadyjki, Alysha Newman (skok o tyczce) i Sarah Mitton (pchnięcie kulą), reprezentant Trynidadu i Tobago Jereem Richards (400 metrów), Nowozelandczyk Hamish Kerr, Szwed Thobias Montler (skok w dal), Etiopka Lemlem Hailu (3000 metrów) oraz Kubanka Liadagmis Povea (trójskok)[483].
- 4. edycja prestiżowego konkursu jeździeckiego Saudi Cup w Arabii Sudyjskiej. Zwycięstwo odniosła japońska załoga – dżokej Yutaka Yoshida na koniu Panthalassa[484].
- 10–26 lutego – 8. Mistrzostwa Świata w krykiecie Twenty30 kobiet w Republice Południowej Afryki. W finale Australijki pokonali reprezentantki RPA 156/6-137/6. To szósty tytuł w historii tego kraju. MVP turnieju została Australijka Ashleigh Gardner[485].
- 26 lutego – Zakończył się 46. sezon Pucharu Świata w saneczkarstwie na torach lodowych. Najwięcej zwycięstw w klasyfikacji końcowej odnieśli reprezentanci Niemiec – Felix Loch (zawody klasyczne)[486], Julia Taubitz (jedynka kobiet[487], zawody klasyczne[488] i sprint[489]), Tobiasowie Wendl i Arlt (dwójka mężczyzn[490], zawody klasyczne[491] i sprint[492]) oraz sztafeta mieszana[493]. Po pozostałe kryształowe kule sięgnęli Włosi (Dominik Fischnaller w jedynkach mężczyzn[494] i sprincie[495] oraz Andrea Vötter i Marion Oberhofer w dwójkach kobiet[496], zawodach klasycznych[497] i sprincie[498]) oraz Austriaczki (Selina Egle i Lara Michaela Kipp wygrały klasyfikację sprinterską w dwójkach kobiet[498]).
Marzec
[edytuj | edytuj kod]- 3 lutego – Belgijka Nafissatou Thiam uzyskała 5055 punktów w trakcie pięcioboju, czym pobiła halowy rekord świata w tej konkurencji. Rekordowy wynik, czyli 5014 punktów, uzyskała również Polka Adrianna Sułek. Zdarzenie miało miejsce podczas Halowych Mistrzostw Europy w lekkoatletyce w tureckim Stambule[499].
- 28 lutego-4 marca – 38. Mistrzostwa Świata kobiet w snookerze w tajskim Bangkoku. W finale Tajka Siripaporn Nuanthakhamjan pokonała Chińkę Bai Yulu 6:3[500].
- 4 marca
- Zakończył się 15. sezon Pucharu IBU w biathlonie. W klasyfikacji generalnej triumfowali Norweg Endre Strømsheim[501] i Szwedka Tilda Johansson[501]. Strømsheim wygrał również klasyfikację biegu indywidualnego[502], Francuzki Paula Bolet (sprint)[503] i sprintu[504]. Pozostałe punktacje wygrali inni z reprezentantów Norwegii, Martin Uldal (bieg pościgowy[505] i bieg masowy[506]), Maren Kirkeeide (supersprint)[507] oraz Marthe Kråkstad Johansen[508], a także Niemcy Lucas Fratzscher (supersprint)[509] i Lisa Maria Spark (bieg indywidualny)[510], Francuzki Paula Bolet (sprint)[503] i Gillone Guigonnat (bieg masowy)[511]. Reprezentacja Norwegii zdobyła Puchar Narodów zarówno wśród kobiet[512], jak i u mężczyzn[513], a także sięgnęła po zwycięstwo w klasyfikacji sztafet mieszanych[514].
- 17. (9. u kobiet) edycja kolarskiego wyścigu Strade Bianche we Włoszech. Wśród mężczyzn najlepszy okazał się Brytyjczyk Thomas Pidcock z ekipy Ineos Grenadiers[515], natomiast u kobiet Holenderka Demi Vollering z SD Worx[516].
- 19 lutego-5 marca – 5. Mistrzostwa Świata w narciarstwie dowolnym i snowboardingu w gruzińskim Bakuriani. Klasyfikację medalową wygrali Austriacy. Drugie miejsce ex-aequo zajęli Kanadyjczycy i Amerykanie[517][518]. W slalomie gigancie równoległym Oskar Kwiatkowski wywalczył złoty, natomiast Aleksandra Król brązowy medal[519].
- 22 lutego-5 marca – 43. Mistrzostwa Świata w narciarstwie klasycznym w słoweńskiej Planicy. Najlepsza w klasyfikacji medalowej okazała się Norwegia, która wyprzedziła Szwecję i Niemcy[520]. Piąte miejsce zajęła reprezentacja Polski. Złoto wywalczył Piotr Żyła (skocznia normalna)[521], natomiast brąz Dawid Kubacki (skocznia duża)[522].
- 27 lutego-5 marca – 12. Mistrzostwa Świata w narciarstwie górskim w hiszpańskim Taüll. W klasyfikacji medalowej najlepsza okazała się reprezentacja Francji. Drugie miejsce zajęli Szwajcarzy, natomiast trzecie Chińczycy[523].
- 2–5 marca – 22. Mistrzostwa Świata w łyżwiarstwie szybkim na dystansach w holenderskim Heerenveen. W klasyfikacji medalowej triumf odnieśli Holendrzy. Drugie miejsce zajęli Kanadyjczycy, natomiast trzecie Amerykanie[524].
- 5 marca
- Zakończył się 6. sezon Pucharu Świata w kombinacji norweskiej kobiet. Zwycięstwo odniosła Niemka Sophia Maurus. Puchar Narodów wywalczyła reprezentacja Norwegii[525]
- 16. edycja Maratonu Tokijskiego. Po wygraną sięgnęli Etiopczyk Gelmisa Deso i Kenijka Rosemary Wanjiru[526].
- 10 marca – Australijka Kaylee McKeown pobiła pływacki rekord świata, uzyskując wynik 2 minut, 3 sekund i 14 setnych sekundy w wyścigu na 200 metrów stylem grzbietowym. Zawody odbyły się w ramach mistrzostw stanu Nowej Południowej Walii w Sydney[527].
- 5–12 marca – 81. edycja kolarskiego wyścigu Paryż-Nicea. Zwycięstwo w klasyfikacji ogólnej, punktowej i młodzieżowej odniósł Słoweniec Tadej Pogačar (UAE Team Emirates). W punktacji górskiej najlepszy okazał się Duńczyk Jonas Gregaard (Uno-X Pro Cycling Team). Klasyfikację drużynową wygrała australijska grupa Team BikeExchange Jayco[528].
- 6–12 marca – 58. edycja kolarskiego wyścigu Tirreno-Adriático we Włoszech. Zwycięstwo odniósł Słoweniec Primož Roglič (Jumbo-Visma), który okazał się najlepszy również w klasyfikacji punktowej i górskiej. Portugalczyk João Almeida (UAE Team Emirates) triumfował w klasyfikacji młodzieżowej. Klasyfikację drużynową wygrała grupa UAE Team Emirates[529].
- 9–12 marca – 50. edycja golfowego turnieju Players Championship w Ponte Vedra Beach, w stanie Floryda. Po tytuł mistrzowski sięgnął Amerykanin Scottie Scheffler[530].
- 10–12 marca – 47. Mistrzostwa Świata w short tracku w Seulu. Klasyfikację medalową wygrali Holendrzy, którzy pokonali reprezentantów Korei Południowej i Włoch[531].
- 5–15 marca – 16. edycja Pucharu Challenge w piłce siatkowej mężczyzn. W dwumeczu lepsza okazał się grecki Olympiakos SFP, który w dwumeczu pokonał izraelski Maccabi Yaadim Tel Awiw 3:0, 3:0[532].
- 17 marca – Zakończył się 17. sezon Pucharu Kontynentalnego w skokach narciarskich kobiet. Po wygraną sięgnęła Niemka Michelle Göbel[533].
- 19 marca
- Zakończył się 57. sezon Pucharu Świata w narciarstwie alpejskim mężczyzn. Kryształową kulę za wygranie klasyfikację generalną obronił Marco Odermatt. Szwajcar wygrał również rywalizację w supergigancie i slalomie gigancie. Norweg Aleksander Amodt Kilde sięgnął po małą kryształową kulę za wygranie klasyfikacji zjazdów, natomiast jego rodak Luca Braathen za triumf w zmaganiach slalomistów. Reprezentacja Szwajcarii zdobyła Puchar Narodów[534].
- Zakończył się 57. sezon Pucharu Świata w narciarstwie alpejskim kobiet. Po raz piąty w karierze zwycięstwo w klasyfikacji generalnej cyklu odniosła Mikaela Shiffrin. Amerykanka triumfowała również w zmaganiach w punktacji slalomu giganta oraz slalomu. Małą kryształową kulę za wygranie zjazdu otrzymała Włoszka Sofia Goggia, natomiast Szwajcarka Lara Gut-Behrami zwyciężyła w supergigancie. Puchar Narodów wygrała reprezentacja Szwajcarii[535].
- Zakończył się 46. sezon Pucharu Świata w biathlonie mężczyzn. Rywalizację zdominowali Norwegowie, którzy sięgnęli po zwycięstwo w zmaganiach sztafet mieszanych oraz Pucharze Narodów. Po raz czwarty w klasyfikacji generalnej najlepszy okazał się Johannes Thingnes Bø. Norweg zdobył również małą kryształową kulę za wygranie sprintu i biegu pościgowego. Jego rodak, Vetle Sjåstad Christiansen, triumfował w biegu indywidualnym i masowym[536].
- Zakończył się 46. sezon Pucharu Świata w biathlonie kobiet. Francuzka Julia Simon wywalczyła dużą kryształową kulę za wygranie klasyfikacji generalnej oraz małe za triumf w biegu pościgowym i masowym. Włoszka Lisa Vittozzi zwyciężyła w biegu indywidualnym, natomiast Niemka Denise Herrmann-Wick w sprincie. Reprezentacja Francji sięgnęła po wygraną w sztafecie mieszanej oraz Pucharze Narodów[537].
- Zakończył się 32. sezon Pucharu Kontynentalnego w skokach narciarskich mężczyzn. Po zwycięstwo sięgnął Norweg Benjamin Østvold[538].
- Zakończył się 23. sezon Pucharu Kontynentalnego w kombinacji norweskiej mężczyzn. Niemiec Terence Weber sięgnął po zwycięstwo w klasyfikacji indywidualnej[539]. Puchar Narodów wywalczł wspólnie z reprezentacją Niemiec[540].
- Zakończył się 57. sezon Indywidualnych mistrzostw świata w ice speedwayu. Po raz drugi z rzędu mistrzostwo wywalczył Szwed Martin Haarahiltunen[541].
- 8–21 marca – 5. edycja World Baseball Classic w baseballu mężczyzn w Japonii, na Tajwanie oraz w Stanach Zjednoczonych. Po trzeci tytuł mistrzowski sięgnęli Japończycy, którzy w finale pokonali Amerykanów 9:5. Brązowe medale wywalczyli Meksykanie i Kubańczycy. MVP turnieju został Japończyk Shohei Ohtani[542].
- 24 marca – Zakończył się 12. sezon Pucharu Świata w skokach narciarskich kobiet. W klasyfikacji indywidualnej triumf odniosła Austriaczka Eva Pinkelnig, natomiast w drużynowej reprezentacja Austrii[543].
- 19–25 marca – Mistrzostwa Świata w sportach lotnicznych w litewskiej Jonavie. Klasyfikację medalową wygrała reprezentacja Francji. Drugie miejsce zajęli Austriacy, natomiast trzecie Litwini[544].
- 25 marca
- Zakończył się 51. sezon Pucharu Świata w narciarstwie dowolnym. Po kryształowe kule sięgnęli Kanadyjczycy, Reece Howden (ski cross)[545], Mikaël Kingsbury (jazda po muldach[546], jazda po podwójnych muldach[547], klasyfikacja ogólna jazd po muldach[548]) i Rachael Karker (halfpipe)
- Zakończył się 51. sezon Pucharu Świata w narciarstwie dowolnym. Po kryształowe kule sięgnęli Kanadyjczycy, Reece Howden (ski cross)[545], Mikaël Kingsbury (jazda po muldach[546], jazda po podwójnych muldach[547], klasyfikacja ogólna jazd po muldach[548]) i Rachael Karker (halfpipe)